Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej

przez danego przedsiębiorcę pomocy, lecz ma być jedynie czasowo wstrzymana wypłata tej
pomocy. Wstrzymana pomoc będzie mogła bowiem zostać przedsiębiorcy wypłacona zaraz
po zrealizowaniu przez niego obowiązku zwrotu. Przepis ten ma więc na celu przyspieszenie
zwrotu pomocy, która została uznana przez Komisję za niezgodną ze wspólnym rynkiem.
Ponadto należy wskazać, iż przepis ten będzie miał zastosowanie w jednostkowych
przypadkach i dotyczył będzie tylko tych przedsiębiorców, którzy uzyskali pomoc
z naruszeniem art. 88 Traktatu WE i Komisja Europejska nakazała jej zwrot, gdyż nie można
jej było uznać za zgodną z regułami wspólnego rynku.

Nowelizacja art. 31a ustawy polega na dodaniu do niego ust. 2, którego celem jest
doprecyzowanie, co dokładnie ma zawierać obwieszczenie sporządzane przez ministra
właściwego do spraw rolnictwa w sprawie wykorzystania krajowego limitu skumulowanej
kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Zgodnie z proponowanym
art. 31a ust. 2 ustawy, obwieszczenie ma zawierać informacje o wysokości trzyletniego
krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie
oraz informacje o stanie jego wykorzystania (art. 1 pkt 4 projektu). Dzięki wprowadzonym
zmianom sprawniejsze i szybsze będzie ustalenie kwoty limitu pozostałej do wykorzystania.

Zgodnie z art. 36 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Prezes
UOKiK, a w zakresie pomocy publicznej w rolnictwie i rybołówstwie – minister właściwy do
spraw rolnictwa, opracowują w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych sprawozdanie zawierające wyniki monitorowania pomocy publicznej w roku
ubiegłym. Proponuje się w art. 1 pkt 5 projektu, aby jedynie Prezes UOKiK opracowywał
sprawozdanie w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.
Potrzeba taka nie występuje w przypadku sprawozdania opracowywanego przez ministra
właściwego do spraw rolnictwa, gdyż minister właściwy do spraw finansów publicznych nie
ma możliwości oceny poprawności całości danych prezentowanych przez ministra
właściwego do spraw rolnictwa. Ponadto minister właściwy do spraw rolnictwa sprawuje
merytoryczny nadzór nad podmiotami, przez które głównie udzielana jest pomoc w rolnictwie
i rybołówstwie, np. nad Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencją
Rynku Rolnego.

5

Nowelizacja przepisu art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej ma na celu wprowadzenie obowiązku przedkładania
oświadczeń o charakterze negatywnym, tj. wskazujących na nieotrzymanie pomocy
w przypadku ubiegania się przez przedsiębiorcę o pomoc de minimis lub pomoc de minimis
w rolnictwie lub rybołówstwie. W praktyce, zwłaszcza organów podatkowych, przedsiębiorcy
występujący z wnioskiem o udzielenie pomocy de minimis (pomocy de minimis w rolnictwie
lub rybołówstwie) nie przedkładają najczęściej żadnych informacji o jej przeznaczeniu, jak
i nie przedkładają zaświadczeń/oświadczeń o wielkości pomocy de minimis (pomocy
de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie), jaką uzyskali w okresie 3 lat. Jednocześnie
organy podatkowe mają ograniczone możliwości powoływania się na braki formalne
wniosku, skutkujące pozostawieniem takiego wniosku bez rozpatrzenia, z uwagi na
nieuzupełnienie informacji o pomocy. W wyroku z dnia 26 października 2006 r. (sygn. akt I
FSK 118/2006) NSA w Warszawie uznał bowiem, iż: „niepodanie przez podatnika
ubiegającego się o umorzenie zaległości podatkowych, że nie korzystał dotychczas z pomocy
publicznej, nie może być uznane za brak podania, podlegający usunięciu w trybie art. 169 § 1
Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że w sytuacji, gdy podatnik na wezwanie organu
podatkowego nie przedstawił zaświadczeń lub informacji, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 3
ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, a organ podatkowy nie
dysponuje danymi, że podatnik ten jest beneficjentem pomocy publicznej, nie może
pozostawić bez rozpatrzenia podania tego podatnika o umorzenie zaległości podatkowych na
podstawie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej.”

Należy zauważyć, że obowiązek przedkładania informacji o charakterze negatywnym
funkcjonuje na gruncie obowiązujących przepisów w przypadku ubiegania się przez
przedsiębiorcę o pomoc inną niż de minimis (pomoc de minimis w rolnictwie
lub rybołówstwie). Stosownie bowiem do przepisu art. 37 ust. 5 ustawy o postępowaniu
w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w przypadku gdy podmiot ubiegający się
o pomoc inną niż de minimis (pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie) nie uzyskał
dotychczas takiej pomocy z innych źródeł, jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi
udzielającemu pomocy informacji o nieotrzymaniu pomocy publicznej.

6
Ponadto proponuje się, aby podmioty ubiegające się o pomoc de minimis lub pomoc
de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie przedkładały podmiotowi udzielającemu pomocy
informacje, które pozwolą na ocenę spełnienia wymogów wynikających z prawa
Unii Europejskiej (art. 1 pkt 6 projektu). Obecnie wymogi te wynikają z rozporządzenia
Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88
Traktatu do pomocy de minimis,6) rozporządzenia Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia
20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do
pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej7) i rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/2007
z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do
pomocy w
ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniającego
rozporządzenie (WE) nr 1860/2004.8) Przykładowo, chodzi tu o informacje pozwalające
ocenić, czy beneficjent pomocy nie jest w trudnej sytuacji finansowej, co jest warunkiem
koniecznym do uzyskania pomocy de minimis.9) Zakres informacji przedkładanych przez
ubiegającego się o pomoc oraz wzór formularza informacji określony zostanie
w rozporządzeniu Rady Ministrów, wydanym na podstawie dodawanego w art. 37 ust. 2a
ustawy.

Jednocześnie, w celu ujednolicenia terminologii w art. 37 nowelizowanej ustawy, proponuje
się zastąpienie występującego na gruncie ust. 5 tego artykułu sformułowania „informacji
o
nieotrzymaniu pomocy” sformułowaniem „oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy”.
Ponadto zmiana tego przepisu wynika ze zmian wprowadzonych w art. 37 ust. 1 i 2 ustawy
oraz konieczności jednoznacznego wskazania w ustawie obowiązku określenia danych
dotyczących podmiotu ubiegającego się o pomoc inną niż de minimis lub pomoc de minimis
w rolnictwie lub rybołówstwie oraz informacji o prowadzonej przez niego działalności
gospodarczej. Przedmiotowe informacje są potrzebne z uwagi na to, iż niektóre rodzaje
pomocy nie mogą być udzielane podmiotom prowadzącym określoną działalność
gospodarczą. Dla przykładu regionalna pomoc inwestycyjna nie może być udzielana
podmiotom działającym w sektorze węglowym, włókien syntetycznych lub budownictwa
okrętowego.

6) Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006.
7) Dz. Urz. UE L 337 z 21.12.2007.
8) Dz. Urz. UE L 193 z 25.07.2007.
9) Art. 1 ust. 1 lit. h rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie
stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis.
7
Uzupełnione zostały wytyczne dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia zawarte
w art. 37 ust. 6 ustawy. Rozporządzenie to ma określać niezbędne informacje, jakie podmiot
ubiegający się o pomoc inną niż de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie
lub rybołówstwie, ma obowiązek przedstawić organowi udzielającemu pomocy. Zakres tych
informacji musi wynikać z wymogów prawa wspólnotowego w zakresie udzielania pomocy
(aktów prawnych i dokumentów określających warunki dopuszczalności pomocy)
oraz wymogów z zakresu sprawozdawczości. Ponadto zmiana tego przepisu polega na
dodaniu w upoważnieniu określenia zakresu oświadczeń o nieotrzymaniu pomocy w związku
z zastąpieniem w ust. 5 sformułowania „informacji o nieotrzymaniu pomocy”
sformułowaniem „oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy”.

Jednocześnie w art. 37 ustawy dodaje się ust. 8, który zwalnia z obowiązku przedstawiania
przez ubiegającego się o pomoc określonych informacji, o ile obowiązek ich przedstawiania
wynika z innych ustaw. Przepis ten ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których,
ubiegając się o pomoc, należy przedstawić te same informacje na podstawie różnych ustaw.

Art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 271/2008 wprowadza obowiązek podawania w każdym
przypadku beneficjentowi przez państwa członkowskie numeru referencyjnego
przydzielonego programowi pomocowemu przez Komisję, z zastrzeżeniem środków
fiskalnych. W celu uwzględnienia przedmiotowej regulacji rozszerzony został ciążący na
podmiocie udzielającym pomocy – przewidziany w art. 38 nowelizowanej ustawy –
obowiązek informowania beneficjenta pomocy o jej zatwierdzeniu przez Komisję tak, aby
obejmował on również podawanie numeru referencyjnego nadanego programowi
pomocowemu przez Komisję. Jednocześnie stosownie do art. 1 pkt 1 rozporządzenia
nr 271/2008, obowiązek ten został wyłączony w odniesieniu do pomocy w formie ulg
podatkowych, udzielanej na podstawie aktu normatywnego, który uzależnia nabycie prawa do
otrzymania pomocy wyłącznie od spełnienia przesłanek określonych w tym akcie, bez
konieczności wydania decyzji (art. 1 pkt 7 projektu ustawy).

W art. 1 pkt 8 projektu ustawy proponuje się skrócenie minimalnego terminu na
przekazywanie informacji przez beneficjenta pomocy oraz podmiot ubiegający się o pomoc
na żądanie Prezesa UOKiK lub ministra właściwego do spraw rolnictwa lub podmiotu
8
udzielającego pomocy z 30 dni do 14 dni (art. 39 ust. 2 nowelizowanej ustawy). Dotychczas
obowiązujący 30-dniowy termin znacznie wydłużał procedurę dotyczącą udzielania
i monitorowania pomocy i w efekcie był niekorzystny dla samego przedsiębiorcy.

Art. 2 projektu ustawy zawiera przepisy przejściowe. Przepis ust. 1 stanowi, iż do postępowań
regulowanych niniejszą ustawą wszczętych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej,
będą miały zastosowanie dotychczasowe przepisy. Tak więc wszelkiego rodzaju nowe
obowiązki lub zmiana dotychczas istniejących, wprowadzone ustawą nowelizującą,
tj. pisemne powiadomienie beneficjenta pomocy o numerze referencyjnym nadanym przez
Komisję Europejską, przekazywanie przez podmiot niebędący organem administracji
publicznej informacji niezbędnych do oceny zgodności projektowanej pomocy ze wspólnym
rynkiem oraz przekazywanie odpowiednich informacji przy ubieganiu się o pomoc, będą
miały zastosowanie do postępowań wszczętych po wejściu w życie przedmiotowej ustawy.
Przepis ust. 2 odnosi się do zakazu wypłaty pomocy udzielonej, jeżeli na beneficjencie
pomocy ciąży obowiązek jej zwrotu wynikający z decyzji Komisji Europejskiej. Przyjęto,
iż zakaz ten dotyczy pomocy udzielonej po dniu 14 kwietnia 2008 r., ale nie wypłaconej do
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Dzień 14 kwietnia 2008 r. jest dniem wejścia w życie
rozporządzenia nr 271/2008, które ma umożliwić Komisji stosowanie zasady „Deggendorf”.

Art. 3 projektu ustawy zakłada, iż wejdzie ona w życie po 2 miesiącach od daty jej
opublikowania. Tak długie vacatio legis jest związane m.in. z koniecznością zakończenia
określonych procesów gospodarczych przed rozpoczęciem stosowania poszczególnych
przepisów tej ustawy.

Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt ustawy został
udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą przekazania do uzgodnień
9