Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych oraz powołaniu Stałej Polsko - Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie dnia 16 września 2004 roku

Druk nr 2108

Warszawa, 17 czerwca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-33-09

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


- o ratyfikacji Umowy między
Rzecząpospolitą Polską a Republiką
Federalną Niemiec o oznakowaniu

i utrzymaniu wspólnej granicy na
odcinkach lądowych i wodach
granicznych oraz powołaniu Stałej
Polsko - Niemieckiej Komisji
Granicznej, podpisanej w Warszawie
dnia 16 września 2004 roku.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych oraz Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt



U S T A W A

z dnia


o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec
o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych
oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie
dnia 16 września 2004 roku


Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o
oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych
oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie dnia
16 września 2004 roku.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

06/05rch

U Z A S A D N I E N I E



1.
Potrzeba i cel związania Rzeczypospolitej Polskiej umową


Po zjednoczeniu Niemiec w dniu 3 października 1990 r. niektóre umowy
międzypaństwowe zawarte przez Polską Rzeczpospolitą Ludową z Niemiecką Republiką
Demokratyczną nie zostały przez Republikę Federalną Niemiec uznane za wiążące
w stosunkach dwustronnych. Jedną z takich umów była Umowa między Polską
Rzecząpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną o stosunkach prawnych
na wspólnej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach
granicznych, sporządzona w Berlinie dnia 28 października 1969 r. (Dz. U. z 1970 r. Nr 21,
poz. 170). Z tego powodu nie były prowadzone wspólne przeglądy granicy. Ostatni wspólny
przegląd przebiegu granicy i stanu jej oznakowania odbył się w 1980 r.
Podjęto więc inicjatywę zawarcia nowej umowy regulującej sprawy oznakowania
i utrzymania wspólnej granicy. Każda ze stron przygotowała własny projekt umowy.
Polski projekt umowy wraz z instrukcją negocjacyjną został zatwierdzony przez Prezesa
Rady Ministrów w 1997 r. Negocjacje projektu umowy odbyły się w trzech rundach, podczas
których uzgodniono tekst umowy.

Umowa dotyczy utrzymania i oznakowania wspólnej granicy między Rzecząpospolitą
Polską a Republiką Federalną Niemiec, której przebieg został potwierdzony w art. 1 Traktatu
między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzeniu istniejącej
między nimi granicy, podpisanego w Warszawie dnia 14 listopada 1990 r. (Dz. U. z 1992 r.
Nr 14, poz. 54).

Zakres umowy obejmuje część wspólnej granicy, na której osadza się znaki
graniczne. Dotyczy to odcinków lądowych i wód granicznych. Umowa nie obejmuje odcinka
wspólnej granicy przebiegającej przez morze terytorialne (Zatokę Pomorską), ponieważ
przebieg granicy na morzu terytorialnym wyznaczony jest wyłącznie na mapie, i nie jest
oznaczony znakami granicznymi.

Przedmiotem umowy są przede wszystkim unormowania prawne dotyczące:

–
przebiegu wspólnej granicy państwowej na odcinkach lądowych i wodach


granicznych,

–
dokumentacji granicznej,

–
oznakowania i utrzymania wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach


granicznych,
–

powołania Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej oraz określenia


jej zadań i kompetencji,

–
przekraczania granicy przez osoby upoważnione do wykonywania zadań


określonych w umowie.
Konieczność związania się przedmiotową umową wynika przede wszystkim
z potrzeby uregulowania ww. zagadnień w formie umowy bilateralnej oraz stworzenia
podstaw prawnych do współpracy między obydwoma państwami w tej dziedzinie.
Umowa umożliwia powołanie Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej,
określenie jej zadań i kompetencji, przeprowadzanie kontroli przebiegu granicy,
zaktualizowanie obowiązującej dokumentacji granicznej, a także usunięcie stwierdzonych
uszkodzeń znaków granicznych.
Rada Ministrów udzieliła zgody na podpisanie umowy na podstawie uchwały
Nr 275/2003 z dnia 5 listopada 2003 r.

2. Różnice w dotychczasowym i projektowanym stanie prawnym

W art. 1 umowy wskazano umowy międzynarodowe określające przebieg wspólnej
granicy oraz dokumenty stanowiące dokumentację graniczną. W art.1 ust. 4 zawarto definicję
określenia „wód granicznych”, które różni się od pojęcia zdefiniowanego w art. 4 Umowy
między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o współpracy w dziedzinie
gospodarki wodnej na wodach granicznych, sporządzonej w Warszawie dnia 19 maja 1992 r.
(Dz. U. z 1997 r. Nr 11, poz. 56), obejmującego również Zatokę Pomorską.
W dalszych artykułach rozdziału I „Przebieg granicy” określono miejsca, w których
granica nie zmienia swojego przebiegu, i jej przebieg na granicznych wodach płynących.
W art. 2 ust. 1 pkt 2 określono Zalew Szczeciński i Jezioro Nowowarpieńskie jako wody
wewnętrzne, co zapewnia zgodność z ustawą z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502,
z późn. zm.) oraz Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzoną
w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 59, poz. 543).

2

W rozdziale II „Oznakowanie i utrzymanie granicy” uregulowano sposób
oznakowania wspólnej granicy, zasady sprawowania nadzoru nad elementami znaków
granicznych i ich utrzymania, postępowanie w razie uszkodzenia, zniszczenia lub zaginięcia
znaku granicznego oraz zasady współpracy właściwych organów Umawiających się Stron,
w tym prowadzenia wspólnej kontroli przebiegu i stanu oznakowania wspólnej granicy,
a także obowiązki innych podmiotów w związku z prowadzonymi pracami na granicy
lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie.
W rozdziale III umowy „Stała Polsko-Niemiecka Komisja Graniczna” przewidziano
skład przedmiotowej komisji, jej zadania, kompetencje i tryb funkcjonowania oraz sposób
sprawowania nadzoru nad oznakowaniem i utrzymywaniem wspólnej granicy
wykonywanego przez komisję.
W rozdziale IV „Przekraczanie granicy” określono kto, kiedy i na jakich zasadach
może przekraczać granicę w ramach wykonywania zadań wynikających z postanowień
umowy.
Umowa została podpisana w dniu 16 września 2004 r.

W nocie nr 74/05 z dnia 16 marca 2005 r. Strona niemiecka przekazała Stronie
polskiej stanowisko w zakresie konieczności dokonania zmian w podpisanej umowie w celu
dostosowania jej postanowień do obowiązującego prawa wspólnotowego w związku
z przystąpieniem Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, tworzącej wspólny obszar
celny, w którym obowiązuje zakaz pobierania ceł w obrocie towarowym.
Strona
niemiecka
zaproponowała skreślenie art. 26 i dokonanie odpowiedniej zmiany
w treści art. 27 umowy oraz zwróciła się z prośbą do Strony polskiej o ustosunkowanie się
do propozycji.

Art. 26 umowy regulował sprawy związane ze zwolnieniem z cła, podatków
i poboru innych opłat od towarów przeznaczonych do wykorzystania w pracach
wynikających z umowy (ustanawianie, naprawa, przenoszenie i odtwarzanie znaków
granicznych), jak również stanowił o obowiązku wywozu niezużytych towarów
oraz pojazdów, narzędzi, urządzeń, instrumentów, aparatów i maszyn przywiezionych
w ramach procedury odprawy czasowej z obszaru celnego jednej z Umawiających się Stron
na obszar celny drugiej z Umawiających się Stron. W art. 27 Umowy znajdowało
się odwołanie również do art. 26.



3