Rządowy projekt ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych

przetwarzania informacji, ale bez nakładania takiego obowiązku, co oznacza, że biura nie
będą musiały, lecz mogły tę działalność prowadzić, swobodnie konkurując z bardziej
doświadczonymi w tej dziedzinie firmami. Rynek zweryfikuje potencjał i umiejętności
biur. Ze względu na bezpieczeństwo danych i potrzebę zapewnienia wiarygodności
wykonywanych analiz, zasady przetwarzania informacji będą precyzyjnie określone.
Zmiana przepisów ustawy powinna być zbliżona do regulacji obowiązującej w tym
zakresie na gruncie ustawy Prawo bankowe, co w rezultacie pozwoliłoby przedsiębiorcom
– klientom biur na uzyskanie miarodajnej oceny wiarygodności płatniczej ich
kontrahentów, zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców. Intencją jest stworzenie na
rynku informacji gospodarczych tożsamego instrumentu, jaki z powodzeniem funkcjonuje
na rynku informacji bankowych (na rynku bankowym istnieje możliwość przetwarzania
informacji archiwalnych na podstawie art. 105a ustawy – Prawo bankowe).
Wprowadzenie możliwości wzajemnej wymiany informacji pomiędzy polskimi biurami
a biurami informacji gospodarczej oraz biurami kredytowymi działającymi w innych
krajach UE.
Działanie to miałoby na celu umożliwienie dostępu (umożliwienie pozyskiwania danych)
do źródeł informacji funkcjonujących za granicą – baz informacji gospodarczych.
Wprowadzenie tych zmian może okazać się bardzo trudne. Przepis art. 13 ust. 3 ustawy
stanowi, że biuro może przetwarzać informacje gospodarcze wyłącznie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Za granicą niewykonalny będzie nadzór i kontrola ministra właściwego do spraw
gospodarki.
Wskazane działanie wymaga szczególnej ostrożności, aby nie dopuścić do sytuacji,
w której dane i analizy pozyskane z polskich biur mogłyby być wykorzystywane sprzecznie
z intencją projektodawcy. Kontrola i nadzór nad biurami ministra właściwego do spraw
gospodarki będą nadal sprawowane prawidłowo, ponieważ niniejsze założenia nie
przewidują odstąpienia od dotychczasowego obowiązku prowadzenia przez biura rejestru
zapytań.
Dokładnego przeanalizowania wymagają też kwestie związane z ochroną danych
osobowych. Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 22 ust. 2 nadzór ministra gospodarki nie
obejmuje kontroli prawidłowości przetwarzania danych osobowych przez biuro.
Inne propozycje.
42
Ponadto przewiduje się, że opracowany na podstawie niniejszych założeń projekt
nowelizacji ustawy będzie zawierał przepis uwzględniający Komendanta Głównego Straży
Granicznej oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne w katalogu podmiotów określonych
w art. 16 ust. 1 ustawy.
Rozważenia wymaga kwestia zwolnienia tych podmiotów z opłat za udostępnianie
informacji gospodarczych, ze względu na charakter realizowanych przez nie zadań.
Niezbędne wydaje się przeprowadzenie analizy potencjalnego zapotrzebowania na te
informacje i ewentualnych skutków finansowych wprowadzenia tego przepisu.

4. WYNIKI PRZEPROWADZONYCH BADA I KONSULTACJI

Konsultacje dotyczące oceny funkcjonowania ustawy o udostępnianiu informacji
gospodarczych przyjęły formę:)
− badania społecznego (badanie jakościowe) postaw podmiotów gospodarczych
i osób fizycznych wobec rejestrów dłużników oraz ustawy o udostępnianiu
informacji gospodarczych,
− badania ankietowego dotyczącego oceny rozwiązań zawartych w ustawie
o udostępnianiu informacji gospodarczych przekazanego do 79 podmiotów,
− badania ankietowego biur informacji gospodarczej analizującego ich działalność
i przeprowadzonego pod kątem skuteczności i efektywności przepisów ustawy.
Dodatkowo przeprowadzono pomiar obciążeń administracyjnych, według Modelu Kosztu
Standardowego, który został oparty na bezpośrednich wywiadach z biurami informacji
gospodarczej.
Proces konsultacji został przeprowadzony w celu uzyskania opinii ze strony różnych
zainteresowanych podmiotów – adresatów ustawy i dostosowania w przyszłości prawa do
praktyki. Zmiana ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych powinna pomóc
w rozwiązaniu konkretnych problemów społecznych i gospodarczych. Kluczowym celem
konsultacji było zidentyfikowanie problemu i jego rzeczywistych rozmiarów oraz rodzaju
i zakresu oczekiwanych efektów.
Ocena funkcjonowania ustawy została przygotowana w celu porównania rzeczywistych
wyników i wpływów ustawodawstwa z pierwotnymi założeniami ustawy o udostępnianiu
informacji gospodarczych. Wykonanie tej oceny było konieczne do stwierdzenia, czy lub

5) Na potrzeby niniejszego OSR przedstawia się jedynie streszczenie wyników konsultacji.
43
do jakiego stopnia zrealizowano cele ustawy. Na tej podstawie zostały wyciągnięte
wnioski, które konkretne przepisy w procesie nowelizacji należy poprawić, zmienić lub
uchylić (i w jakim zakresie). Dokonana ocena powinna służyć zmniejszeniu obciążeń
administracyjnych i uproszczeniu procedury administracyjnej.
Najważniejsze pytanie, na które należało znaleźć odpowiedź w ocenie funkcjonowania
ustawy, dotyczyło osiągnięcia pierwotnych celów ustawy o udostępnianiu informacji
gospodarczych.
Dodatkowo zidentyfikowano i przeprowadzono analizę czynników z otoczenia
funkcjonowania ustawy, które należy wziąć pod uwagę przy nowelizacji przepisów
o udostępnianiu informacji gospodarczych. Analiza oddziaływania objęła szczególnie
istotne czynniki, takie jak:
− przyczyny powstawania problemów finansowych gospodarstw domowych
związanych z zaciąganiem pożyczek w bankach i innych instytucjach
finansowych, występowanie problemu zatorów płatniczych, stan zadłużenia
gospodarstw domowych z tytułu pożyczek i kredytów, sytuację konsumentów
i przedsiębiorstw na rynku kredytów,
− wpływ liberalizacji rynku gazu ziemnego i energii elektrycznej na ustawę
o udostępnianiu informacji gospodarczych,
− zachowania społeczne osób fizycznych wobec zadłużenia, dostępności danych
osobowych,
− wskaźniki makroekonomiczne.
W konsultacjach brały udział biura informacji gospodarczej, przedsiębiorcy, podmioty
sektora bankowego oraz organy administracji konsultowane w ramach uzgodnień
międzyresortowych.
W najważniejszej przeprowadzonej przez Ministerstwo Gospodarki ankiecie wśród
przedsiębiorców i organizacji przedsiębiorców odpowiedzi udzieliło 28 podmiotów.)
Przedsiębiorcy zaakceptowali biuro jako nową instytucję, pomagającą odzyskać
wierzytelności. W przeprowadzonej przez Ministerstwo Gospodarki ankiecie wśród
przedsiębiorców i organizacji przedsiębiorców, którzy udzielili odpowiedzi,

6) Wyniki ankiety dotyczącej oceny regulacji zawartych w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych,
rozesłanej przez Ministerstwo Gospodarki w październiku 2006 r. do ok. 80 organizacji przedsiębiorców i biur
informacji gospodarczej.
44
56 % zadeklarowało, że korzysta z biura, 24 % że nie korzysta, a 20 % ankietowanych
odpowiedziało, że zamierza korzystać.
Nie korzysta;
24,0%
Korzysta;
56,0%
Zamierza
korzystać;
20,0%

Respondenci, którzy zamierzają korzystać z usług biura, podali następujące powody:
– poprawa zarządzania ryzykiem kredytowym i operacyjnym,
– w celu umieszczenia w bazie biura naszych dłużników oraz ich weryfikacji,
– dla uzyskania wiedzy o dłużnikach,
– lepsza ściągalność należności, ułatwiona selekcja nierzetelnych konsumentów,
– zwiększenie skuteczności windykacji należności.
wiadczy to o stosunkowo pozytywnych oczekiwaniach wobec instrumentów
wprowadzonych ustawą. Na kluczowe pytanie o ocenę dotychczasowego funkcjonowania
ustawy przedsiębiorcy udzielili następujących odpowiedzi:
− 50 % respondentów oceniło dotychczasowe funkcjonowanie ustawy raczej dobrze
lub raczej pozytywnie,
− 23 % oceniło funkcjonowanie ustawy raczej źle lub raczej negatywnie,
− 3,4 % ankietowanych oceniło dotychczasowe funkcjonowanie ustawy
zdecydowanie źle lub bardzo negatywnie,
− 15,3 % respondentów stwierdziło, iż trudno powiedzieć,
− 8 % ankietowanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie.
Kolejnym bardzo istotnym dla oceny stopnia osiągnięcia celów ustawy było pytanie o cele,
które zdaniem ankietowanych nie są realizowane. Rozkład udzielonych odpowiedzi
przedstawiono poniżej:
45
30,00%
25,00%
27,6%
20,00%
18,9%
15,00%
17,2%
13,8%
10,00%
12,1%
10,4%
5,00%
0,00%
y
o

i
j
.
i
n
j
i
.
j
i
i
g
c
h
c
ś
c
i
a
e
m
c
ze
m
n
y
a
y
a
o
m
i
c
y
s
n
n
.

k
l
n
y
r
m
h
fi
ż
n
i
.

d
tn
a
ze
l
i
d
fo
o
c
r
y
ł
a
i

w
r
k
c
o
y
i
a
s
e
.
g
n
i
ą
g
ś
c

r
ó

i
n
i

p
ś
c
y
d

w
i
e
a
m
u
r
y

w
o
z
o
u

ś
c
o
p

n

d
te
w
i
a
i
a
ś
c
s
m
d
h
n
ł
y

w
c
n
o
i
ł
a
ż
n
ż
l
i
w
i
ę
d
o
te
e
e
p
n
i
a
y
w
e
d
n
l
e
o
m
s
r
z
h
w
a
o
i

g
y
a
n
l
n
p
o
a
g
n

m
m
r
ze


s

p
w
r
a
”
tr
e

za
p
i
a
j
i

p
n
tu
r
y
r
a
ł
a
p
k
s
n
c
i
a



p
y
o
n
i
e
k
a
a
i
a
n

u
w
a
to
a
i
ł
a

z
w
e
k
r
z
g
n
i
e
p
r
m
e
o
e
i
e
n
a
s
w
fo
n
tw
z

z
r
a
i
n

s
tr
p
i
e
s
s
n
i
e
o
n

u
i
e
n


Najwięcej respondentów (spośród ogólnej liczby odpowiedzi wskazanych w tym pytaniu),
tj. 27,6 % uznało, że ustawa nie zapewnia możliwości wymiany informacji między różnymi
sektorami gospodarki. Zwraca uwagę wyraźna przewaga częstotliwości wyboru tego
zarzutu nad innymi. Najmniej, bo 10,4 % ankietowanych uznało, iż ustawa nie usprawniła
ściągalności należności. W uzasadnieniach przedsiębiorcy wskazywali, że powodem
nieosiągnięcia takich celów, jak poprawa ściągalności wierzytelności lub umożliwienie
wymiany informacji pomiędzy różnymi sektorami gospodarki, są:
− zbyt duża ochrona dłużnika – bez podania jednak bliższego wyjaśnienia,
− przepisy ustawy o ochronie danych osobowych – bez wskazania konkretnych
zastrzeżeń,
− mała popularność tego typu systemów,
− brak jednego rejestru dłużników niewypłacalnych,
− brak uaktualnionych danych,
− firmy nie są zainteresowane wymianą, ponieważ im samym ciężko jest zdobyć
informacje i bardzo często nie są pewni tych informacji,
− zbyt skomplikowana procedura.
46