Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach

04/05/BS

5
UZASADNIENIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach ma na celu dostosowanie
prawa polskiego do regulacji zawartych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2252/2004 z dnia
13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych
w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez Państwa Członkowskie (Dz. Urz.
WE L 385 z 29.12.2004, str. 1). Rozporządzenie to ma zastosowanie do paszportów
i dokumentów podróży, których okres ważności nie jest krótszy niż 12 miesięcy. Zgodnie
z art. 89i ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1695, z późn. zm.)
dokument podróży przewidziany w Konwencji dotyczącej statusu uchodźców, sporządzonej
w Genewie dnia 28 lipca 1951 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515 i 517), jest ważny przez
2 lata od dnia wydania.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2252/2004 w paszportach i dokumentach
podróży zamieszcza się dane biometryczne w postaci wizerunku twarzy i odcisków palców.
W związku z powyższym jest konieczne opracowanie przepisów umożliwiających pobieranie
od cudzoziemców odcisków linii papilarnych w celu umieszczenia ich w dokumencie podróży
przewidzianym w Konwencji Genewskiej, w tym również przepisów wykonawczych
regulujących sposób pobierania ww. danych od cudzoziemców, którym ma być wydany
dokument podróży przewidziany w Konwencji Genewskiej.
Jednocześnie, mając na względzie stanowisko Komisji Europejskiej zakazujące
wykorzystywania danych biometrycznych w postaci odcisków linii papilarnych do innych
celów niż sprawdzenie autentyczności dokumentu i tożsamości jego posiadacza, jest
konieczne wprowadzenie odpowiednich zmian w zakresie zakazu udostępniania tych danych.
Powyższa propozycja dotyczy danych biometrycznych w postaci odcisków linii papilarnych
i nie ma zastosowania do danych biometrycznych w postaci wizerunku twarzy.

Z uwagi na powyższe proponuje się następujące zmiany ustawowe:
1) art. 2
Wobec faktu, że w ustawie jest używane pojęcie „dane biometryczne”, uzupełniono art. 2
zawierający definicje ustawowe o wyjaśnienie ww. pojęcia.
2) art. 89i ust. 4 i 5
W ust. 4 wprowadza się przepis regulujący sposób wydania dokumentu podróży
uwzględniającego dane biometryczne. Zgodnie z tym przepisem od cudzoziemca, który
uzyskał status uchodźcy, organ pobierze dane biometryczne, tj. pobierze odciski linii
papilarnych oraz wykona fotografię w celu umieszczenia ich w dokumencie. Przepis jest
konsekwencją dostosowania do regulacji zawartych w rozporządzeniu Rady (WE)
nr 2252/2004, w zakresie pobierania danych biometrycznych.
Dodanie ust. 5 ma na celu uregulowanie przypadków, w których nie jest możliwe pobranie
odcisków palców od osób niemających obu dłoni lub mających dłonie i palce zniekształcone
w sposób uniemożliwiający ich wyprostowanie. Zatem wprowadzono dodatkowy przepis
stanowiący, że w przypadku fizycznej niemożliwości pobrania danych biometrycznych
w postaci odcisków linii papilarnych, w dokumencie podróży przewidzianym w Konwencji
Genewskiej nie umieszcza się tych danych.
Ust. 6 jest konsekwencją trybu postępowania określonego w ust. 4. Obowiązek dostarczenia
fotografii dotyczy bowiem tylko karty pobytu.
3) art. 89ia
Przepis ten określa, jakie dane i informacje są zamieszczane w dokumencie podróży
przewidzianym w Konwencji Genewskiej. Zgodnie ze wzorem dokumentu podróży
stanowiącym załącznik do Konwencji Genewskiej dopuszczalne jest umieszczanie
w dokumentach odcisków linii papilarnych, jeżeli są one wymagane. W związku z faktem, że
zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokument podróży przewidziany w Konwencji
Genewskiej jest ważny przez 2 lata od dnia wydania, a zatem podlega przepisom zawartym
w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2252/2004, w tym w zakresie umieszczania w dokumentach
podróży m.in. odcisków linii papilarnych, powstała konieczność wprowadzenia odpowiednich
regulacji.
4) art. 89ib
W przepisie tym uregulowano kwestie odbioru dokumentu podróży przewidzianego
w Konwencji Genewskiej. Została przyjęta zasada, że dokument ten cudzoziemiec musi
odebrać osobiście, co potwierdza własnoręcznym podpisem. Natomiast w przypadku
małoletniego odbioru dokumentu może dokonać jeden z rodziców lub opiekunów. Małoletni
lub osoba ubezwłasnowolniona, którzy ukończyli 13 lat, odbierają dokument podróży
przewidziany w Konwencji Genewskiej w obecności przynajmniej jednego z rodziców lub

2
opiekunów. Przy odbiorze cudzoziemiec sprawdza zgodność danych osobowych i danych
biometrycznych zamieszczonych w dokumencie podróży.
5) art. 89m
Zmiana tego przepisu jest konsekwencją dostosowania do regulacji zawartych
w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2252/2004, w zakresie pobierania danych biometrycznych.
6) art. 89o
Przepis ten zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do
określenia, w drodze rozporządzenia, wzoru dokumentu podróży przewidzianego
w Konwencji Genewskiej, wzoru formularza wniosku o wymianę lub wydanie nowego
dokumentu podróży przewidzianego w Konwencji Genewskiej oraz sposób pobierania danych
biometrycznych i zamieszczania ich w dokumentach podróży przewidzianych w Konwencji
Genewskiej.
7) art. 121
Projektowana zmiana ma na celu uzupełnienie przepisu określającego zakres danych
przechowywanych w rejestrze spraw o nadanie statusu uchodźcy i udzielenie ochrony
uzupełniającej oraz o udzielenie pomocy cudzoziemcom ubiegającym się o nadanie statusu
uchodźcy o wskazanie danych biometrycznych (ust. 1 pkt 1). Ponadto wprowadzono
ograniczenie czasu przechowywania danych biometrycznych do dnia odebrania przez
cudzoziemca dokumentu podróży przewidzianego w Konwencji Genewskiej, a w przypadku
nieodebrania tego dokumentu – do dnia upływu ważności dokumentu (ust. 2). Wprowadzenie
ww. ograniczenia jest spowodowane względami technicznymi, tj. brakiem możliwości
przechowywania przez długi czas danych biometrycznych cudzoziemca w krajowym zbiorze
rejestrów, ewidencji i wykazie w sprawach cudzoziemców o nazwie „System Pobyt”.
Art. 2 projektu – zmiana w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach
(Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.).
Dodanie art. 133a ma na celu wprowadzenie zakazu przetwarzania odcisków linii papilarnych
pobranych od cudzoziemca w celu ich zamieszczenia w dokumencie podróży przewidzianym
w Konwencji Genewskiej, przetwarzanych w rejestrze spraw o nadanie statusu uchodźcy
i udzielenie ochrony uzupełniającej oraz o udzielenie pomocy cudzoziemcom ubiegającym się
o nadanie statusu uchodźcy, organom, o których mowa w art. 133, czyli: organom Policji,
organom Straży Granicznej, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi
Agencji Wywiadu, Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Ministrowi Obrony
Narodowej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, ministrowi właściwemu

3
do spraw wewnętrznych, ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, Radzie do Spraw
Uchodźców, sądowi, sądowi administracyjnemu, prokuratorowi, wojewodzie, konsulowi,
Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego
i Komendantowi Głównemu andarmerii Wojskowej. Regulacja ta odzwierciedla stanowisko
Komisji Europejskiej, zgodnie z którym danych biometrycznych w postaci odcisków linii
papilarnych nie można wykorzystywać do celów innych niż sprawdzenie autentyczności
dokumentu i tożsamości jego posiadacza.

Zgodnie z art. 3 projektu przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 89o ustawy
zmienianej w art. 1 zachowują moc do czasu wejścia w życie nowych przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 89o ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, jednakże nie dłużej niż 12 miesięcy.

W art. 4 projektu ustawy ustalono, że dokumenty podróży przewidziane w Konwencji
Genewskiej, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują ważność przez
okres, na jaki zostały wydane.
Zaproponowano, aby projektowana ustawa weszła w życie z dniem 29 czerwca 2009 r.
Konieczne jest dostosowanie przepisów ustawy do prawa Unii Europejskiej w możliwie jak
najszybszym czasie, przy jednoczesnym zachowaniu stosownego vacatio legis, niezbędnego
na zapoznanie się z nowymi regulacjami i przygotowanie do ich stosowania. Jednocześnie
należy zaznaczyć, że dzień 29 czerwca 2009 r. jest terminem wprowadzenia drugiej cechy
danych biometrycznych w postaci odcisków linii papilarnych do paszportów i dokumentów
podróży wydawanych przez Państwa Członkowskie zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE)
nr 2252/2004 w związku z decyzją Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 28 czerwca 2006 r.
ustanawiającą specyfikacje techniczne dla norm dotyczących zabezpieczeń i danych
biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez Państwa
Członkowskie. Powyższy termin wynika z art. 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 2252/2004,
zgodnie z którym Państwa Członkowskie stosują ww. rozporządzenie w odniesieniu do
odcisków palców nie później niż po upływie 36 miesięcy od przyjęcia środków określonych
w art. 2 rozporządzenia. W przypadku linii papilarnych dotyczy to ww. decyzji Komisji
Wspólnot Europejskich z dnia 28 czerwca 2006 r.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega notyfikacji,
zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia

4