Rządowy projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym

Druk nr 1829

Warszawa, 25 marca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-35-09



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o dochodzeniu roszczeń w postępowa-
niu grupowym.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.


(-) Donald Tusk
Projekt


U S T A W A
z
dnia



o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym)


Art. 1. 1. Ustawa normuje sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są
dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na jednakowej
podstawie faktycznej lub prawnej, jeżeli istotne okoliczności faktyczne uzasadniające
żądanie są wspólne dla wszystkich roszczeń (postępowanie grupowe).
2. Wszczęcie postępowania grupowego nie wyłącza możliwości dochodzenia swych
roszczeń przez osoby, które nie przystąpiły do grupy lub z niej wystąpiły.

Art. 2. 1. Postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne
tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona przy
uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy.
2. Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach.
3. W sprawach o roszczenia pieniężne powództwo może ograniczać się do żądania
ustalenia odpowiedzialności pozwanego. W takim przypadku powód nie jest obowiązany
wykazywać interesu prawnego w ustaleniu.

Art. 3. 1. Postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego.
2. Sąd rozpoznaje sprawę w składzie trzech sędziów zawodowych.

Art. 4. 1. Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy.
2. Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy
(miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień.
3. Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich
członków grupy.
4. W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub
radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
5. Zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego nie jest obowiązkowe, jeżeli
reprezentantem grupy jest powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów.

Art. 5. Umowa regulująca wynagrodzenie pełnomocnika może określać wynagrodzenie
w stosunku do kwoty zasądzonej na rzecz powoda.

Art. 6. 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom określonym w ustawie z dnia
17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn.
zm.2)), a ponadto zawierać:
1) wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym;
2) wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1, a w przypadku roszczeń
pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub
podgrup;
3) w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego
z członków grupy lub podgrup;
4) oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.
2. Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy
i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy i na objęcie ich roszczeń
postępowaniem grupowym oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą
sposób wynagrodzenia pełnomocnika.

Art. 7. W każdym stanie sprawy sąd może skierować strony do mediacji.

Art. 8. 1. Na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na
zabezpieczenie kosztów procesu.

2
2. Pozwany może zgłosić żądanie zabezpieczenia kosztów najpóźniej przy pierwszej
czynności procesowej. Pozwany nie ma prawa domagać się złożenia kaucji, jeżeli uznana
przez niego część roszczenia wystarcza na zabezpieczenie kosztów.
3. Sąd oznaczy termin złożenia kaucji, nie krótszy niż miesiąc, oraz jej wysokość,
mając na względzie prawdopodobną sumę kosztów, które poniesie pozwany. Kaucję składa
się w gotówce. Kaucja nie może być wyższa niż 10 % wartości przedmiotu sporu.
4. Jeżeli w toku sprawy okaże się, że kaucja nie wystarcza na zabezpieczenie kosztów
procesu, pozwany może żądać dodatkowego zabezpieczenia.
5. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez sąd terminu do złożenia kaucji sąd
na wniosek pozwanego odrzuci pozew lub środek odwoławczy, orzekając o kosztach, jak
w przypadku cofnięcia pozwu.
6. Postanowienie w przedmiocie kaucji sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Art. 9. Sąd na wniosek pozwanego zarządzi zaspokojenie z kaucji przyznanych mu
kosztów.
Wniosek taki powinien być zgłoszony w terminie miesiąca od dnia
uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. Jeżeli wniosku nie
zgłoszono, sąd po upływie tego terminu zarządzi wydanie kaucji powodowi na jego
żądanie. Sąd zarządzi wydanie powodowi kaucji natychmiast po uprawomocnieniu się
orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli pozwanemu kosztów nie przyznano.

Art. 10. 1. Sąd rozstrzyga na rozprawie o dopuszczalności postępowania grupowego
i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym.
W przeciwnym razie sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu
grupowym.
2. Na postanowienie sądu w przedmiocie rozpoznania sprawy w postępowaniu
grupowym przysługuje zażalenie.
3. W przypadku wytoczenia przez członka grupy, w terminie 6 miesięcy od dnia
uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu pozwu, powództwa o roszczenie, które
było objęte powództwem w postępowaniu grupowym, w odniesieniu do tego roszczenia
zostają zachowane skutki wytoczenia powództwa w postępowaniu grupowym.


3
Art. 11. 1. Po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy

w postępowaniu grupowym sąd ogłasza o wytoczeniu powództwa w postępowaniu
grupowym. Ogłoszenie powinno wskazywać sąd, przed którym toczy się postępowanie,
przedmiot sprawy oraz informację dla uprawnionych, których roszczenia mogłyby być objęte
powództwem, o zasadach wynagrodzenia pełnomocnika oraz o możliwości przystąpienia do
grupy, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od daty obwieszczenia, przez złożenie
oświadczenia reprezentantowi grupy. Przystąpienie do grupy po upływie terminu jest
niedopuszczalne.
2. Ogłoszenia dokonuje się przez obwieszczenie w poczytnej prasie o zasięgu
krajowym, jeżeli zdarzenie związane z przedmiotem postępowania ma zasięg krajowy.
W przeciwnym razie wystarczające jest ogłoszenie dokonane w prasie miejscowej.
Ogłoszenia można zaniechać, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że wszyscy uprawnieni
złożyli już oświadczenia o przystąpieniu do grupy.

Art. 12. W oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe
żądanie oraz wskazać okoliczności uzasadniające żądanie, a także przynależność do grupy
oraz przedstawić dowody. Wykaz osób, które przystąpiły do grupy, sporządza powód
i przedstawia sądowi, dołączając oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Sąd doręcza wykaz
pozwanemu.


Art. 13. 1. Z chwilą przedstawienia sądowi oświadczenia o przystąpieniu do grupy
między członkiem grupy oraz pozwanym powstaje skutek sprawy w toku, co do roszczenia
objętego postępowaniem grupowym.
2. Osoba, która przed dniem wszczęcia postępowania grupowego wytoczyła przeciwko
pozwanemu powództwo o roszczenie, które może być objęte postępowaniem grupowym, nie
później niż do dnia zakończenia postępowania w pierwszej instancji może złożyć
oświadczenie o przystąpieniu do grupy. W takim przypadku sąd wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania.

Art. 14. Interwencja uboczna członka grupy po stronie powoda jest niedopuszczalna.

Art. 15. W wyznaczonym przez sąd terminie, nie krótszym niż miesiąc, pozwany może
podnieść zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach.

4