Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych oraz ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego

4
działek rolnych wraz z ostatnią deklaracją z pewnością przyspieszy pozyskanie
koniecznych informacji. W konsekwencji oznacza to także szybsze uzyskanie
środków finansowych przez przetwórców, co w efekcie przyczyni się do szyb-
szej zapłaty za nowe dostawy słomy lnianej lub konopnej rolnikom.
Ponadto przepisem art. 1 pkt 3 projektu zaproponowano wprowadzenie obo-
wiązku przekazywania wraz z wyżej wymienioną deklaracją informacji o ce-
nach, po jakich sprzedane zostało włókno lniane albo konopne. Konieczność
pozyskania tej informacji wynika bowiem z obowiązku informacyjnego, jaki na
państwa członkowskie nałożyła Komisja Europejska w art. 15 ust. 1 lit. b rozpo-
rządzenia Komisji (WE) nr 245/2001. Dotychczas informacja ta była nadsyłana
na pisemną prośbę Agencji Rynku Rolnego, co skutkowało dodatkową kore-
spondencją.
Jak już wcześniej wspomniano, o dopłatę do przetworzenia słomy lnianej lub
konopnej na włókno mogą się ubiegać, oprócz przetwórców słomy lnianej albo
konopnej, także osoby traktowane jako przetwórcy. Za osobę traktowaną jako
przetwórca uważa się rolnika, który, nie posiadając urządzeń (turbiny, pakularki)
do przerobu słomy lnianej lub konopnej na włókno, oddaje tę słomę do usługo-
wego przerobu przetwórcom, wpisanym do rejestru uznanych przetwórców, za-
chowując cały czas prawo własności słomy i włókna. W Polsce dotychczas
osoby takie nie brały udziału w wyżej wymienionym mechanizmie. Jednakże
takie podmioty mogą się pojawić już w bieżącym roku gospodarczym, ponieważ
nie mają one obowiązku ubiegania się o wpis do wyżej wymienionego rejestru.
Osoby te zawierają jedynie umowę o przetworzenie słomy lnianej albo konopnej
na włókno z uznanym przetwórcą (przed dniem 20 września danego roku go-
spodarczego) i następnie występują do Agencji Rynku Rolnego z wnioskiem
o przyznanie pomocy. Z uwagi na powyższe należy doprecyzować przepisy
ustawowe także w stosunku do tej grupy beneficjentów.
Ten krąg podmiotów, podobnie jak przetwórcy, na skutek uchylenia przepisów
art. 11 ust. 1 i 2 ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, nie będzie
obowiązany do sporządzania protokołów ze zbioru słomy lnianej albo konopnej,
co oznacza zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Zniesienie obowiązku
sporządzania przez przetwórców protokołów z przetworzenia słomy lnianej lub

5
konopnej na włókno oznacza, że osoby traktowane jako przetwórcy nie będą
dysponowały przekazanymi przez tych przetwórców kopiami protokołów, które
mogły być wykorzystywane jako źródło istotnych informacji w procesie kontroli
przeprowadzanej przez Agencję Rynku Rolnego u osób traktowanych jako
przetwórcy. Należy zatem sprecyzować, jaką dokumentację powinien dołączać
do deklaracji ten rodzaj podmiotów. Uprawnienie dla państwa członkowskiego
Unii Europejskiej do określenia powyższej dokumentacji przyznaje art. 6 akapit
drugi rozporządzenia Komisji 245/2001. Mając powyższe na względzie,
w art. 1 pkt 3 projektu dotyczącym art. 5a ust. 3 ustawy zostały określone ro-
dzaje dokumentów niezbędnych Agencji Rynku Rolnego przy wykonywaniu
obowiązków kontrolnych wobec osób traktowanych jako przetwórcy. Dokumen-
tacja ta będzie się składała z:
– informacji osoby traktowanej jako przetwórca zawierającej najistotniejsze
informacje w zakresie przerobu słomy lnianej albo konopnej na włókno,
– kopii dokumentu, o którym mowa w art. 6 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia
Komisji 245/2001, przekazanego osobie traktowanej jako przetwórca przez
przetwórcę, wpisanego do rejestru uznanych przetwórców słomy lnianej lub
konopnej na włókno,
– kopii faktur potwierdzających sprzedaż długiego włókna lnianego, krótkiego
włókna lnianego albo włókna konopnego.
Sprzedaż włókna lnianego lub konopnego jest bowiem w przypadku osób trak-
towanych jako przetwórcy nieodzownym warunkiem ubiegania się o przyznanie
dopłaty do przetworzenia słomy lnianej lub konopnej na włókno.
W art. 1 pkt 4 lit. b projektu ustawy nałożono na beneficjentów obowiązek ozna-
czania zawartości zanieczyszczeń krótkiego włókna lnianego lub włókna ko-
nopnego.
Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń w tych włóknach jest istotne nie tylko
z uwagi na konieczność określenia, czy zanieczyszczenia nie przekraczają do-
zwolonych poziomów, ale również ze względu na konieczność przeliczania rze-
czywistej masy krótkiego włókna lnianego lub włókna konopnego na masę
włókna o 7,5% zawartości zanieczyszczeń, w przypadku gdy zawartość zanie-
czyszczeń w wyżej wymienionym włóknie przekracza 7,5%, ale nie jest więk-

6
sza niż 15% – dla krótkiego włókna lnianego oraz nie jest większa niż 25% – dla
włókna konopnego, zgodnie z art. 2 lit. b akapit drugi rozporządzenia Rady
(WE) nr 1673/2000 z dnia 27 lipca 2000 r. w sprawie wspólnej organizacji ryn-
ków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. Urz. WE L 193 z 29.07.2000,
str. 16, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 30,
str. 131, z późn. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 21 października 2004 r. w sprawie poziomu procentowej zawartości za-
nieczyszczeń krótkiego włókna lnianego i włókna konopnego (Dz. U. Nr 238,
poz. 2400).
Jeżeli zawartość zanieczyszczeń w krótkim włóknie lnianym lub włóknie konop-
nym przekracza 7,5%, zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia Komisji
245/2001, stosuje się następujący wzór:
Q= P • [(100 – x) / (100 – 7,5)],
gdzie:
– Q – oznacza rzeczywistą masę krótkiego włókna lnianego lub włókna ko-
nopnego o rzeczywistej zawartości zanieczyszczeń x,
– P – oznacza masę włókna o zawartości zanieczyszczeń w wysokości 7,5%,
do której jest przyznawana dopłata do przetwarzania.
W związku z powyższym, przy większej niż 7,5% zawartości zanieczyszczeń,
bez oznaczenia ich rzeczywistej zawartości, nie można wyliczyć masy krótkiego
włókna lnianego lub włókna konopnego, do którego przysługuje dopłata
do przetwarzania. Według obowiązującego stanu prawnego beneficjenci wska-
zują procentową zawartość zanieczyszczeń w partii krótkiego włókna lnianego
lub włókna konopnego w deklaracji dostaw, która stanowi integralną część
wniosku o przyznanie pomocy. Natomiast dotychczasowe przepisy precyzyjnie
nie określały, że mają oni obowiązek wykonywania tego oznaczenia. Takie
brzmienie przepisów powodowało, że przetwórca i osoby traktowane jako prze-
twórcy mogli posłużyć się wynikami oznaczenia wykonanego przez jednostkę
kontrolną, jeżeli jednostka ta udostępniła im wyniki oznaczeń. Mając na wzglę-
dzie równość wobec prawa wszystkich beneficjentów oraz fakt, że kontrole nie
dotyczą wszystkich partii włókna, ale są prowadzone wyrywkowo, należy jasno
określić obowiązek oznaczania procentowej zawartości zanieczyszczeń w każ-

7
dej partii krótkiego włókna lnianego i włókna konopnego, do której beneficjent
ubiega się o przyznanie dopłaty do przetwarzania.
Pozostałe zmiany w ustawie z dnia 20 grudnia 2002 r. o organizacji niektórych
rynków rolnych mają charakter porządkowy.
Zmiany w ustawie z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców
i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego (Dz. U.
Nr 223, poz. 2221, z późn. zm.), zwanej dalej „zmienianą ustawą”, zostały przy-
gotowane głównie w celu ustanowienia podstawy prawnej do wypłaty części
krajowych płatności uzupełniających dla producentów surowca tytoniowego
w formie płatności niezwiązanych z produkcją, a w zakresie rynku suszu pa-
szowego – doprecyzowania przepisów dotyczących pobierania próbek suszu
paszowego i wykonywania badań jakościowych tego suszu.
Konieczność odłączenia od produkcji części płatności uzupełniających dla pro-
ducentów surowca tytoniowego wynika z przedstawionych przez Komisję Euro-
pejską wytycznych w sprawie krajowych uzupełniających płatności bezpośred-
nich w nowych państwach członkowskich.
Zgodnie z zasadami określonymi przez Komisję Europejską, płatności uzupeł-
niające mogą przyjąć formę płatności związanych z produkcją (coupled) do po-
ziomu maksymalnych płatności w tej formie stosowanych w „starych” krajach
członkowskich Unii Europejskiej (UE-15). W przypadku Polski dotyczy to
w szczególności rynku tytoniu. Od 2006 r. maksymalny poziom płatności zwią-
zanych z produkcją w „starych” krajach członkowskich Unii Europejskiej (UE-15)
wynosi dla tytoniu 60% poziomu płatności bezpośrednich stosowanych we
Wspólnocie w dniu 30 kwietnia 2004 r. Pozostała część płatności uzupełniają-
cych może być wypłacana jedynie w formie płatności niezwiązanych z produk-
cją (decoupled), tj. jako część sytemu obszarowego (SAPS/SPS) lub jako płat-
ność historyczna „na gospodarstwo”.
Tymczasem dotychczasowy system płatności stosowany w Polsce zakłada wy-
płatę płatności uzupełniających dla producentów surowca tytoniowego w całości
(po odliczeniu jednolitej płatności obszarowej) w formie związanej z produkcją
do maksymalnej wysokości przewidzianej w Traktacie między Królestwem Bel-
gii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Grecką, Króle-

8
stwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Irlandią, Republiką Włoską, Wielkim
Księstwem Luksemburga, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Republi-
ką Portugalską, Republiką Finlandii, Królestwem Szwecji, Zjednoczonym Króle-
stwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami Członkowskimi Unii Eu-
ropejskiej) a Republiką Czeską, Republiką Estońską, Republiką Cypryjską, Re-
publiką Łotewską, Republiką Litewską, Republiką Węgierską, Republiką Malty,
Rzecząpospolitą Polską, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką dotyczącego
przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej,
Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Mal-
ty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej do Unii
Europejskiej, podpisanego w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r.
(Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864), tj. w 2007 r. do 70% płatności stosowanych
w Unii Europejskiej zgodnie ze stanem prawnym na dzień 30 kwietnia 2004 r.
Ograniczenie maksymalnego poziomu płatności związanych z produkcją do
60% płatności stosowanych w Unii Europejskiej w dniu 30 kwietnia 2004 r. po-
woduje zatem konieczność ustanowienia mechanizmu, który pozwoliłby na wy-
płatę pozostałej części płatności (możliwej nadwyżki ponad 60%) w formie nie-
związanej z produkcją. W 2007 r. część niezwiązana z produkcją wyniesie
ok. 8,5% płatności stosowanych w Unii Europejskiej w dniu 30 kwietnia 2004 r.
(maksymalny dopuszczony poziom – 70% pomniejszony o maksymalny poziom
płatności związanych – 60% oraz o jednolite płatności obszarowe możliwe do
uzyskania przez producentów tytoniu stanowiące ok. 1,5% płatności stosowa-
nych w Unii Europejskiej w dniu 30 kwietnia 2004 r.).
W dodawanym do zmienianej ustawy art. 31a przewiduje się podział dotych-
czasowych płatności uzupełniających na dwie części: związaną i niezwiązaną
z produkcją (art. 2 pkt 6 projektu). Konsekwencją dokonania takiego podziału
jest nadanie nowego brzmienia art. 32 w zmienianej ustawie (art. 2 pkt 7 projek-
tu). Jednocześnie w całej zmienianej ustawie wyraz „płatność” zastępuje się
wyrazami „płatność związana” w odpowiedniej liczbie i przypadku (art. 2 pkt 1
projektu).
W odniesieniu do płatności związanych z produkcją proponuje się zastosowanie
rozwiązań podobnych do dotychczas obowiązujących w tym zakresie. Podsta-