Rządowy projekt ustawy o Służbie Celnej

Projekt




ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW1)
z dnia

w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych
przez funkcjonariuszy Służby Celnej

Na podstawie art. 68 ust. 8 ustawy z dnia ………… o Służbie Celnej (Dz. U. ..) zarządza się,
co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i sposoby stosowania środków przymusu
bezpośredniego przez funkcjonariuszy.
§ 2. 1. Siłę fizyczną stosuje się w celu obezwładnienia osoby, odparcia czynnej napaści albo
zmuszenia do wykonania polecenia, o którym mowa w art. 66 ust. 1 ustawy.
2. Używając siły fizycznej, nie wolno zadawać uderzeń, chyba że funkcjonariusz działa w
obronie koniecznej albo w celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie ludzkie bądź mienie.
§ 3. 1. Kajdanki lub prowadnice można stosować wobec zatrzymanych lub doprowadzanych w
celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi.
2. O założeniu kajdanek lub prowadnic funkcjonariusz decyduje samodzielnie lub stosuje je na
polecenie bezpośredniego przełożonego, sądu lub prokuratora.
3. Nie stosuje się kajdanek wobec osób, których wygląd wskazuje na wiek poniżej 17 lat, z
wyjątkiem nieletnich, których wygląd wskazuje na wiek powyżej 15 lat, podejrzanych o
popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu.
4. Kajdanki lub prowadnice stosuje się w celu częściowego unieruchomienia kończyn górnych
osoby, wobec której stosuje się ten środek.
5. Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z przodu. W przypadku, gdy osoba jest agresywna lub
niebezpieczna, można założyć kajdanki na ręce trzymane z tyłu.
6. Prowadnicę zakłada się w ten sposób, że jeden z uchwytów prowadnicy zakłada się na rękę
osoby, wobec której stosuje się ten środek, a drugi uchwyt funkcjonariusz zakłada sobie na rękę
lub trzyma w ręku.
§ 4. 1. Siatkę obezwładniającą stosuje się wobec osób, które swoim zachowaniem stwarzają
niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia, jeżeli zastosowanie innych
środków przymusu jest niemożliwe albo okazało się bezskuteczne.
2. Siatkę obezwładniającą można stosować także:
1) w pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia;
2) w celu udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej lub doprowadzanej.
3. Zaprzestaje się stosowania siatki obezwładniającej niezwłocznie, jeżeli ustały przyczyny, dla
których ten środek został zastosowany.
§ 5. 1. Pałka służbowa może być stosowana w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego oporu;
3) przeciwdziałania niszczeniu mienia.
2. Zabrania się:
1) zadawania uderzeń i pchnięć pałką w głowę, szyję, brzuch oraz nieumięśnione i szczególnie
wrażliwe części ciała, a także stosowania na te części ciała blokady i zakładania dźwigni;
2) zadawania uderzeń rękojeścią pałki służbowej;
3)stosowania pałki wobec osób, w stosunku do których użyto kajdanek, prowadnic, siatek
obezwładniających, albo wobec osób obezwładnionych wskutek użycia paralizatora
elektrycznego.
3. Wolno zadawać uderzenia i pchnięcia pałką we wszystkie części ciała w celu odparcia
bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie własne lub innej osoby.
§ 6 1. Paralizator elektryczny można stosować:
1) obezwładnienia osoby niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia
niebezpiecznego narzędzia,
2) odparcia czynnej napaści lub pokonania czynnego oporu,
3) zatrzymania lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej lub doprowadzanej z powodu
podejrzenia o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
4) przeciwdziałania niszczeniu mienia,
5) obezwładniania agresywnych lub niebezpiecznych zwierząt
2. Przy stosowaniu paralizatora elektrycznego należy zachować ostrożność, uwzględniając jego
właściwości mogące stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.
3. Nie stosuje się paralizatora elektrycznego wobec kobiet w widocznej ciąży i osób, których
wygląd wskazuje na wiek do 13 lat.
§ 7. 1. Ręczny miotacz gazowy można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego lub biernego oporu;
3) pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia;
4) udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej lub doprowadzanej;
5) przeciwdziałania niszczeniu mienia.
2. Przy stosowaniu ręcznych miotaczy gazowych należy zachować ostrożność, uwzględniając ich
właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
§ 8. 1. Pies służbowy, jako środek przymusu bezpośredniego, może być wykorzystany w
przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego oporu,

2
3) pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa, wykroczenia,
4) udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej.
2. Pies służbowy powinien mieć założony kaganiec. Nie dotyczy to psa służbowego specjalnie
wytresowanego do działania bez kagańca.
3. Pies służbowy nie wytresowany do działania bez kagańca może być wykorzystany bez
kagańca tylko do odpierania czynnej napaści.
§ 9. 1. Kolczatka drogowa lub inne przeszkody umożliwiające zatrzymanie pojazdu
mechanicznego mogą być stosowane w przypadku, gdy osoba prowadząca pojazd nie zatrzymała
się, pomimo odpowiedniego sygnału do zatrzymania, wydanego w celu realizacji zadań
ustawowych oraz w sposób zrozumiały i widoczny dla kierowcy zatrzymywanego pojazdu przez
umundurowanego funkcjonariusza.
2. Zastosowanie kolczatki drogowej lub innej przeszkody należy poprzedzić wstrzymaniem ruchu
drogowego w obu kierunkach na odległość nie mniejszą niż 100 m od kolczatki lub innej
przeszkody oraz sygnałem zatrzymania, podanym przez umundurowanego funkcjonariusza
celnego, znajdującego się w pobliżu oznakowanego pojazdu Służby Celnej.
3.Decyzję o zastosowaniu kolczatki drogowej lub innej przeszkody podejmuje bezpośredni
przełożony funkcjonariuszy.
4. O zamiarze zastosowania kolczatki drogowej albo innej przeszkody umożliwiającej
zatrzymanie pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego należy zawiadomić
najbliższą jednostkę policji, na terenie której zastosowany zostanie ten środek przymusu
bezpośredniego.
5. Jeżeli ze względu na okoliczności faktyczne zachodzi potrzeba natychmiastowego zatrzymania
pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego, a zawiadomienie, o którym mowa w
ust. 4, jest niemożliwe, należy:
1) stosować tryb postępowania określony w ust. 2;
2) niezwłocznie po ustąpieniu przyczyny zawiadomić jednostkę policji najbliższą dla miejsca
użycia kolczatki lub innej przeszkody.
6. W przypadku blokowania przejazdu oznakowanym pojazdem służbowym Służby Celnej
można odstąpić od wstrzymania ruchu drogowego.
7. Kolczatki drogowej nie stosuje się do zatrzymania pojazdów jednośladowych.
§ 10. 1. Jeżeli wskutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło zranienie osoby,
funkcjonariusz celny jest obowiązany natychmiast udzielić tej osobie pierwszej pomocy, a w
razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.
2. Pomoc lekarską zapewnia się zawsze kobiecie ciężarnej, wobec której użyto środka przymusu
bezpośredniego.
3. Funkcjonariusz może odstąpić od obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy
zostanie zapewnione udzielenie pomocy przez inne właściwe podmioty, które są obowiązane do
udzielania pomocy zranionej osobie.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, oraz gdy w wyniku zastosowania środka przymusu
nastąpiła śmierć osoby albo szkoda w mieniu, funkcjonariusz jest obowiązany do:
1) zabezpieczenia śladów na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia na to miejsce osób
postronnych;
2) w miarę możliwości, ustalenia świadków zdarzenia;
3) powiadomienia o zdarzeniu bezpośredniego przełożonego.
5. Jeżeli w wyniku zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiła śmierć osoby,

3
bezpośredni przełożony jest obowiązany zawiadomić właściwego miejscowo prokuratora.
§ 11. 1. Fakt zastosowania środka przymusu bezpośredniego funkcjonariusz dokumentuje w
notatce, którą przedstawia bezpośredniemu przełożonemu.
2. Notatka, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać w szczególności:
1) wskazanie stopnia, imienia i nazwiska funkcjonariusza;
2) określenie czasu i miejsca zastosowania środka przymusu bezpośredniego;
3) dane osoby, wobec której zastosowano środek przymusu bezpośredniego;
4) powody i rodzaj zastosowanego środka przymusu bezpośredniego;
5) opis działań funkcjonariusza poprzedzających zastosowanie środka przymusu bezpośredniego;
6) określenie skutków zastosowania środków przymusu bezpośredniego;
7) wskazanie innych faktów, koniecznych - w ocenie funkcjonariusza - do zobrazowania
zdarzenia;
8) dane dotyczące ewentualnych świadków zdarzenia;
9) podpis funkcjonariusza.
§ 12. Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2004r. w sprawie stosowania
środków przymusu bezpośredniego stosownych przez funkcjonariuszy celnych (Dz. U. Nr 286,
poz. 2874)2).
§13. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.




1) Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej – finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania
Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).
2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2004r. w sprawie
środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy celnych (Dz. U. Nr 286, poz. 2874), które
traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.


4


Projekt



ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia
w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez
funkcjonariuszy celnych

Na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z dnia ……….. o Służbie Celnej (Dz. U. ………….)
zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) szczegółowe warunki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej, uwzględniając jej
użycie jako środka ostatecznego i zminimalizowanie skutków jej użycia;
2) sposób udokumentowania faktu użycia broni palnej, mając na uwadze zapewnienie
prawidłowego przebiegu postępowań określonych w przepisach odrębnych.
§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o ustawie - należy przez to rozumieć ustawę z dnia
……….. o Służbie Celnej.
§ 3.
1.
Przy podejmowaniu decyzji o użyciu broni palnej funkcjonariusze celni są
obowiązani postępować ze szczególną rozwagą, traktując broń palną jako środek szczególny i
ostateczny.
2. Broni palnej nie używa się w przypadkach określonych w art. 69 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy w
stosunku do kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, starców
oraz osób o widocznym kalectwie.
Rozdział 2
Szczegółowe warunki i sposób postępowania funkcjonariuszy celnych przy użyciu broni
palnej
§ 4. 1. Funkcjonariusze celni przed użyciem broni palnej są obowiązani: