Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Druk nr 143

Warszawa, 20 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 3.
posiedzeniu w dniu 20 grudnia 2007 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

-
o zmianie ustawy o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i
macierzyństwa.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora
Mieczysława Augustyna do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych
pracach nad tym projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji o pozostawaniu
projektu poza obszarem prawa Unii Europejskiej.

Z wyrazami szacunku

(-) wz. Marek Ziółkowski
Wicemarszałek Senatu


U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 20 grudnia 2007 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa.
Jednocześnie upoważnia senatora Mieczysława Augustyna do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.



WICEMARSZAŁEK SENATU


Marek
Ziółkowski

p r o j e k t


USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa


Art. 1.
W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z 2006 r. Nr
221, poz. 1615 oraz z 2007 r. Nr 47, poz. 318 i Nr 115, poz. 792) w art. 32 ust. 1 otrzymuje
brzmienie:
"1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy
z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko
uczęszcza,
b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem,
jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
c) pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym
zakładzie opieki zdrowotnej;
2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
3) innym chorym członkiem rodziny.".

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.




UZASADNIENIE


1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2006 r. (sygn. akt P 45/06),
stwierdzającego niezgodność z Konstytucją art. 32 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i
macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z 2006 r. Nr 221, poz. 1615 oraz z 2007 r. Nr
318 i Nr 115, poz. 792).
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają
moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2007 r., Nr 47, poz. 318 (dzień
publikacji wyroku – 16 marca 2007 r.). Pełny tekst orzeczenia, wraz z uzasadnieniem,
zamieszczony został w OTK Z.U. z 2007 r., Nr 3A, poz. 22.


2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego

1. Treść sentencji wyroku

Wyrokiem z dnia 6 marca 2006 r. (sygn. akt P 45/06), Trybunał Konstytucyjny orzekł
o niezgodności z Konstytucją art. 32 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w części, w jakiej przepis ten
zawiera słowo „obowiązkowo”.
Technika orzecznicza zastosowana przez Trybunał (tzw. wyrok zakresowy)
spowodowała, że z ustawy uchylona została norma prawna wyinterpretowana z zaskarżonego
przepisu (w brzmieniu określonym w sentencji wyroku), w treści kodeksu pozostawiony został
natomiast sam przepis (jednostka redakcyjna tekstu), który był podstawą do rekonstrukcji
normy.
Artykuł 32 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy obowiązuje zatem w granicach, w jakich Trybunał
nie stwierdził jego niekonstytucyjności (częściowa niekonstytucyjność przepisu).

- 2 -

2. Stan prawny

Zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego art. 32 ust. 1 ustawy stanowił, że: „Zasiłek
opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu podlegającemu obowiązkowo ubezpieczeniu
chorobowemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego
sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko
uczęszcza,
b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem,
jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
c) pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym
zakładzie opieki zdrowotnej;
2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
3) innym chorym członkiem rodziny”.
Artykuł 32 ust. 1 ustawy zakwestionowany został w zakresie, w jakim przyznawał
prawo do zasiłku opiekuńczego – z tytułu konieczności sprawowania opieki nad chorym
dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat (art. 32 ust. 1 pkt 2) lub innym chorym członkiem
rodziny (art. 32 ust. 1 pkt 3) – ubezpieczonemu podlegającemu obowiązkowo ubezpieczeniu
chorobowemu, „wyłączając prawo do tego świadczenia wobec osób prowadzących
pozarolniczą działalność gospodarczą i podlegających z tego tytułu dobrowolnemu
ubezpieczeniu chorobowemu”.
W skierowanych do Trybunału Konstytucyjnego pytaniach prawnych akcentowano
nieracjonalność przyjętego w przepisie zróżnicowania na osoby ubezpieczone obowiązkowo i
dobrowolnie.
Na podstawie obowiązujących ustaw sąd konstytucyjny stwierdził, iż obowiązkowo
ubezpieczeniu chorobowemu podlegają: (a) pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów), (b)
członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz (c) osoby
odbywające służbę zastępczą. Z kolei dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu – na swój
wniosek – podlegają: (a) osoby wykonujące pracę nakładczą, (b) osoby wykonujące pracę na
podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do
której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi
współpracujące, (c) osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi
współpracujące, (d) osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w