Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw

obecnym stanie prawnym w tym zakresie spełniona. Bezpośrednia dostępność
informacji z baz danych właściwych dla oceny zdolności kredytowej (czyli przede
wszystkim rejestrów kredytowych) jest więc niezbędna i nie może być ograniczona.
Jednocześnie celem zachowania zasady priorytetu ochrony tajemnicy bankowej
i zachowania szczelności systemu oraz zapewnienia pełnej ochrony danych
osobowych, proponuje się modyfikację polegającą na dodaniu obowiązku posiadania
upoważnienia – zgody konsumenta w przypadku udostępniania przez rejestr
kredytowy danych na rzecz kredytodawcy konsumenckiego innego niż banki i
instytucje kredytowe. Obiektywnie uzasadnione jest również w tym przypadku
zachowanie dodatkowych zabezpieczeń w odniesieniu do mechanizmu dostępu do baz
danych (informacji stanowiących tajemnicę bankową) kredytodawców niebędących
bankami. Zabezpieczeniami tymi są procedury uzyskiwania dostępu do informacji
stanowiących tajemnicę bankową tylko w zakresie, w jakim informacje te są
niezbędne w związku z udzielaniem kredytów konsumenckich i przeprowadzeniem
oceny ryzyka w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim (prawidłowo: oceny
zdolności kredytowej).


Celem wprowadzenia następnej zmiany - art. 7 ust. 1 ustawy o kredycie
konsumenckim jest nałożenie na kredytodawców lub pośredników kredytowych
dodatkowego obowiązku polegającego na podawaniu w reklamach dotyczących
kredytu konsumenckiego w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny, oprócz
danych takich jak stopa oprocentowania kredytu, całkowita kwota kredytu
czy rzeczywista roczna stopę oprocentowania, również obowiązkowej informacji czy
dany kredytodawca podlega nadzorowi organów uprawnionych do nadzoru nad
rynkiem finansowym czyli Komisji Nadzoru Finansowego. Niezamieszczenie takiej
informacji w reklamie będzie stanowiło wykroczenie, za które przewidywana jest kara
grzywny, z czym związana jest zmiana art. 138c § 2 Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z
2010 r. Nr 46, poz. 275, z późn. zm.).



16



Zmiany w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów.


Przedmiot niniejszej nowelizacji w zakresie ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 z późn. zm.) dotyczy przede
wszystkim zmian regulacji postępowania w sprawie podejrzenia stosowania praktyk
naruszających zbiorowe interesy konsumentów uregulowanego w art. 26 ww. ustawy.
Zgodnie z art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, stosowanie przez
przedsiębiorców praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów jest
bezwzględnie zakazane. Z kolei art. 24 ust. 2 ustawy zawiera ustawową definicję
praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. I tak zgodnie z jego
brzmieniem, pod pojęciem praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów
rozumie się "godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy". Pomocne w
zdefiniowaniu praktyki, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustawy jest przytoczenie
uzasadnienia jednej z decyzji Prezesa UOKiK, w której wskazał on, że "źródłem tego
rodzaju praktyk nie jest siła ekonomiczna i władza rynkowa profesjonalisty, ale jego
przewaga nad nieprofesjonalnymi uczestnikami obrotu, przejawiająca się nie tyle w
indywidualnych transakcjach, co w relacjach z nieskonkretyzowaną - co do ilości -
grupą odbiorców". W zakresie tego pojęcia będzie się mieścić również jednorazowe,
incydentalne czy też okazjonalne zachowanie (działanie lub zaniechanie)
przedsiębiorcy, jeśli tylko jego skutkiem będzie naruszenie zbiorowych interesów
konsumentów.

Z zakazem praktyk powiązana jest kompetencja Prezesa UOKiK do podjęcia
postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i
zakończenia takiego postępowania decyzją administracyjną. Zgodnie z art. 26 ust. 1
Ustawy, w przypadku naruszenia powyższego zakazu przez popełnienie czynu, który

13 Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331, Nr
99, poz. 660, Nr 171, poz. 1206, z 2008 r. Nr 157, poz. 976, Nr 223, poz. 1458, Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr
18, poz. 97, Nr 157, poz. 1241, z 2011 r. Nr 34, poz. 173.
14 Decyzja Prezesa UOKIK z dnia 11.03.2005 nr. RGD 16/2005 , Dz. UOKIK nr 2, poz.20.
15 M. Sieradzka, Komentarz do art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów [w:] K. Kohutek, M.
Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz. , Lex 2008.

17

odpowiada definicji praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, Prezes
Urzędu wyda decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy
konsumentów i nakazującą zaniechanie jej stosowania (a jeżeli przedsiębiorca już
zaprzestał stosowania tej praktyki - decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą
zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającej jej zaniechanie - art. 27 ust. 2
ustawy).

Proponowana przez projektodawców nowelizacja wprowadza zmianę w postaci
dodania w Rozdziale 2 ustawy art. 26a, na mocy którego Prezes Urzędu będzie
zobowiązany niezwłocznie poinformować organ właściwy do nadzoru nad rynkiem
finansowym tj. Komisję Nadzoru Finansowego o podjęciu decyzji o uznaniu praktyki
za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazującej jej zaniechanie wobec
instytucji finansowej niepodlegającej nadzorowi finansowemu w rozumieniu ustawy z
dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Taka regulacja umożliwi z
kolei Komisji podjęcie działań zmierzających do wyjaśnienia, czy taka instytucja nie
narusza przepisów prawa bankowego i innych ustaw szczególnych regulujących rynek
finansowy i podjęcia ewentualnych działań np. w postaci zawiadomienia właściwych
jednostek Prokuratury. Ponadto Komisja będzie mogła, w sytuacji gdy uzna to za
konieczne i uzasadnione, podjąć działania zmierzające do poinformowania
konsumentów o niepodleganiu przez takie instytucje nadzorowi oraz niepodleganiu
regulacjom prawa bankowego, w postaci publikacji komunikatów lub ostrzeżeń, o
których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 i 4a.

Kolejna ze zmian dotyczy wprowadzenia art. 31a ustawy, mocą którego
ustawodawca nałożyłby na Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
obowiązek przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego informacji dotyczących
działalności instytucji finansowych niepodlegających nadzorowi, co do których
istnieje uzasadnione podejrzenie naruszenia przepisów prawa konsumenckiego oraz
zobowiązanie do poinformowania Komisji o wszczętych wobec takich podmiotów,
postępowania w sprawach podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe
interesy konsumentów. Dzięki uzyskaniu takich informacji Komisja Nadzoru
Finansowego będzie mogła w bardziej optymalny sposób wykonywać swoje ustawowe
zadania m. in. w zakresie działania na rzecz zapewniania ochrony interesów
18

uczestników rynku finansowego i skorzystać ze swoich ustawowych uprawnień
przewidzianych w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym.


2.
Przewidywane skutki społeczne i finansowe nowelizacji.


Projektowana nowelizacja wywoła pozytywne skutki społeczne w postaci
upowszechnienia wiedzy na temat rynku finansowego oraz zachodzących na nim
procesów i funkcjonujących podmiotów, lecz również zwiększy zaufanie
konsumentów do instytucji na nim działających. Powyższa zmiana oddaje nastroje
społeczne Polaków oczekujących uzyskania szerszych informacji na temat podmiotów
działających na rynku usług finansowych a niepodlegających nadzorowi KNFu.
Ponadto zmiany powyższe wyposażą odpowiednie instytucje w uprawnienia, dzięki
którym będą one mogły w sposób bardziej efektywny informować uczestników rynku
finansowego o podmiotach niepodlegających nadzorowi. Interes konsumentów będzie
dodatkowo chroniony poprzez zobowiązanie wszystkich kredytodawców do
podawania w reklamach kredytów konsumenckich – informacji czy dany
przedsiębiorca podlega lub nie podlega nadzorowi. Nadto, nałożenie na wszystkich
kredytodawców, w tym banki i instytucje niebankowe jednakowych obowiązków w
zakresie badania zdolności kredytowej kredytobiorców będących konsumentami
doprowadzi w skali całego społeczeństwa do pozytywnych skutków w postaci
zmniejszenia stopnia nieodpowiedzialnego zadłużania się Polaków, a w skali
jednostkowej do podejmowania bardziej racjonalnych decyzji finansowych.
Przedmiotowa zmiana pozwoli na zwiększenie wiedzy i świadomości finansowej
Polaków np. w przedmiocie działalności firm finansowych przyjmujących depozyty,
które nie są – w przypadku ich upadłości – gwarantowane w Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym.

Przedmiotowe zmiany nie spowodują skutków finansowych w postaci
obciążenia budżetu państwa, ani jednostek samorządu terytorialnego.

3. Oświadczenie o przeprowadzonych konsultacjach.
19


Projekt nie został poddany konsultacjom w myśl art. 34 ust. 3 Uchwały Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32).

4.
Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej

Przedmiot niniejszej nowelizacji jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

5. Przedmiotowy projekt zmiany ustawy nie powoduje konieczności wydania
aktów wykonawczych.


20