Poselski projekt ustawy - Prawo spółdzielcze

częściowego wycofania wkładu gruntowego w czasie trwania członkostwa oraz zasady i
sposób pokrycia kosztów związanych z wycofaniem wkładu gruntowego.
2. Członek wycofujący swój wkład otrzymuje ten sam grunt, który wniósł, jeżeli względy
racjonalnej gospodarki gruntami nie stoją temu na przeszkodzie. W przeciwnym wypadku
otrzymuje równoważny grunt z uwzględnieniem interesów obu stron.

3. W wypadku, gdy występuje różnica w obszarze lub wartości użytkowej zwracanych
gruntów, między stronami następuje rozliczenie według wartości z dnia zwrotu.

4. Statut powinien określać również zasady i termin ostatecznych rozliczeń między
członkami wycofującymi wkład gruntowy a spółdzielnią.

5.
Przepisy
ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do budynków i innych urządzeń stanowiących
wkład, przy uwzględnieniu stopnia ich normalnego zużycia na skutek użytkowania zgodnego
z przeznaczeniem.
Art. 100. Następcy prawni członka, jak również niebędący członkami spółdzielni właściciele
gruntów wniesionych za ich zgodą do spółdzielni, mogą wycofać wkład gruntowy według
zasad odnoszących się do członka, który wypowiedział członkostwo.
Art. 101. Statut spółdzielni może przewidywać, że członkowi przysługuje prawo do działki
przyzagrodowej. W takim wypadku statut powinien określać zasady przydzielania członkom
takich działek, ich wielkość oraz sposób wydzielania i korzystania z nich.

Art. 102. 1. Statut spółdzielni może zobowiązywać członków do wniesienia wkładu
pieniężnego. Na poczet wkładu spółdzielnia może przyjąć środki produkcji, a w
szczególności: inwentarz żywy, pasze, materiał siewny, urządzenia, maszyny i narzędzia
przydatne we wspólnym gospodarstwie. rodki te podlegają wycenie według stanu z dnia
wniesienia.

2.
Wkład pieniężny jest przeliczany według zasad określonych w statucie.

3.
Wkład pieniężny oprocentowany w wysokości określonej w statucie.

4.
Wypłata odsetek od wkładu pieniężnego następuje w terminach określonych w statucie.
Strony mogą postanowić, że należne odsetki zostaną zaliczone na powiększenie wkładu
pieniężnego członka.

5.
Wkład pieniężny podlega zwrotowi w wypadkach i na zasadach określonych w statucie.

6. Statut może przewidywać powiększenie wkładów pieniężnych z dochodu ogólnego oraz
możliwość wnoszenia nadobowiązkowych wkładów pieniężnych. Do wkładów tych stosuje
się odpowiednio przepisy ust. 1-5.

7. Do wkładów, o których mowa w ust.1-6, stosuje się także odpowiednio przepisy art. 23
ust. 1, 3 i 4 oraz art. 24.

Art. 103. 1. Zdolny do pracy członek ma prawo i obowiązek pracować w spółdzielni w
rozmiarze ustalonym corocznie przez zarząd, stosownie do swoich możliwości i potrzeb
spółdzielni.

2. W razie wykluczenia członka lub jego wykreślenia, prawo i obowiązek pracy w
spółdzielni ustają z dniem doręczenia mu zawiadomienia o wykluczeniu lub wykreśleniu z
uzasadnieniem.

Art. 104. 1. Spółdzielnia może zatrudniać oprócz członków także ich domowników i
kandydatów na członków.

2. Za domownika członka uważa się każdego członka jego rodziny, a także inne osoby, które
zamieszkują z nim wspólnie i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe.

3.
Spółdzielnia poza członkami, domownikami i kandydatami może zatrudniać stosownie do
swoich potrzeb również inne osoby na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku
prawnego.

Art. 105. 1. Członkowie są wynagradzani za pracę w formie udziału w dochodzie
podzielnym stosownie do wkładu pracy.
2. Statut powinien określać jednostkę stanowiącą miernik oceny wkładu pracy członków.
3. Zasady oceny wkładu pracy do określenia udziału członków w dochodzie podzielnym
ustala walne zgromadzenie, uwzględniając warunki pracy, potrzebne kwalifikacje oraz
odpowiedzialność z tytułu powierzonej funkcji.
4. Domownikowi i kandydatowi przysługuje wynagrodzenie za pracę według zasad
odnoszących się do członków, chyba że w umowie zastrzeżono inny sposób wynagradzania.
Art. 106. 1. Wynagrodzenie za pracę członka, domownika i kandydata podlega takiej samej
ochronie, jaką prawo zapewnia wynagrodzeniu pracownika.
2. Roszczenia członka, domownika i kandydata z tytułu wykonywanej pracy przedawniają
się z upływem lat trzech od dnia, w którym stały się wymagalne.
3. Roszczenia z tytułu wynagrodzenia za pracę członek może dochodzić na drodze sądowej
bez wyczerpania postepowania wewnątrzspółdzielczego.
Art. 107. 1. Członkom, ich domownikom oraz kandydatom przysługuje prawo do
corocznego urlopu wypoczynkowego w wymiarze i według zasad określonych w statucie.
Statut określa także sposób obliczania wynagrodzenia przysługującego za czas urlopu.

2.
Członkom, ich domownikom oraz kandydatom pracującym w spółdzielni przysługuje
prawo do świadczeń związanych z okresem ciąży oraz urodzeniem i wychowaniem małego
dziecka, na zasadach określonych w przepisach prawa pracy.
Art. 108. 1. Członkowie spółdzielni będący emerytami lub rencistami posiadają prawa i
obowiązki członkowskie przewidziane w statucie.
2. Członków, o których mowa w ust. 1, nieobecnych na walnym zgromadzeniu, nie wlicza
się do liczby członków uprawnionych do udziału w walnym zgromadzeniu.

Art. 109. 1. Spółdzielnia tworzy następujące własne fundusze zasadnicze:
1. fundusz udziałowy – do którego stosują się odpowiednio przepisy art. 57 ust. 1 pkt 1;
2. fundusz zasobowy powstający z wpłat członków wpisowego, części dochodu ogólnego
wartości majątkowych otrzymanych nieodpłatnie oraz innych źródeł określonych w
ustawie oraz w odrębnych przepisach; fundusz zasobowy zmniejsza się o straty
wynikające z likwidacji środków trwałych oraz straty losowe.
2. Spółdzielnia może tworzyć także inne fundusze własne, w tym fundusze rezerwowe,
przewidziane w odrębnych przepisach oraz w jej statucie.
Art. 110. 1. Dochód ogólny spółdzielni stanowi różnicę między przychodami uzyskanymi w
danym roku obrotowym a sumą kosztów pomniejszoną o straty nadzwyczajne i należne
podatki oraz powiększoną lub pomniejszoną o różnicę wartości zapasów między stanem na
koniec roku obrotowego a stanem na początek tego roku. Przy ustalaniu dochodu' ogólnego
uwzględnia się udział spółdzielni w wyniku finansowym i innych organizacji.
2. Dochód ogólny podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia.
3. Walne zgromadzenie wydziela z dochodu ogólnego dochód podzielny, podlegający
podziałowi między członków, domowników i kandydatów na członków z tytułu
wykonywanej przez nich pracy. Co najmniej 3% dochodu ogólnego przeznacza się na fundusz
zasobowy.
4. Walne zgromadzenie może przeznaczyć część dochodu ogólnego na powiększenie:
wkładów pieniężnych lub udziałów członkowskich, na zaspokojenie zbiorowych potrzeb
członków, domowników i kandydatów lub ich środowiska oraz na inne cele wskazane w
uchwale walnego zgromadzenia.
5. Statut może upoważnić walne zgromadzenie do dokonywania odpisów z dochodu
podzielnego na rezerwę stabilizacji udziału w dochodzie członków, domowników i
kandydatów w latach następnych. W takim wypadku statut powinien określać zasady
wykorzystywania tej rezerwy.
6. Podział dochodu podzielnego następuje w ciągu miesiąca po zatwierdzeniu przez walne
zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym dochód ten został
osiągnięty. Na poczet podziału spółdzielnia może wypłacać zaliczki według zasad
określonych w statucie.
Art. 111. W sprawach nieuregulowanych w art. 109 i 110 mają odpowiednio zastosowanie
przepisy działu IV niniejszej ustawy, z wyjątkiem przepisów art. 57 ust. 1 pkt 2 oraz art. 58
ust. 1-3.

Rozdział 2
Spółdzielnie kółek rolniczych i inne spółdzielnie
zajmujące się działalnością rolną

Art. 112. 1. Celem działalności gospodarczej spółdzielni kółek rolniczych jest świadczenie
usług dla rolników i środowisk wiejskich oraz przetwórstwo płodów rolnych. Spółdzielnie
kółek rolniczych mogą również prowadzić gospodarstwa rolne oraz inną działalność
gospodarczą określoną w statucie.
2. Członkami spółdzielni kółek rolniczych mogą być kółka rolnicze oraz osoby fizyczne.
Art. 113. 1. Statut spółdzielni kółek rolniczych lub innej spółdzielni niebędącej rolniczą
spółdzielnią produkcyjną, która. oprócz swojej głównej działalności gospodarczej prowadzi
gospodarstwo rolne, może stanowić, że członkowie spółdzielni zatrudnieni w tym
gospodarstwie mają obowiązek wniesienia wkładów gruntowych i pieniężnych. W takim
wypadku do tych członków stosuje się odpowiednio przepisy art. 94-102, a w zakresie ich
zatrudnienia i wynagradzania za pracę, przepisy Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W wypadku gdy gospodarstwo, o którym mowa w ust. 1 stanowi wyodrębnioną
organizacyjnie jednostkę spółdzielni, sporządzającą samodzielnie sprawozdania finansowe,
statut może stanowić, że do zatrudnienia i wynagradzania za pracę w tym gospodarstwie
członków spółdzielni wnoszących wkłady gruntowe oraz ich domowników i kandydatów
stosuje się odpowiednio przepisy art. 103-110.

Dział II
SPÓŁDZIELNIE PRACY

Art. 114. 1. Celem spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnej działalności gospodarczej
przez zatrudnionych w niej członków.
2. Celem spółdzielni pracy inwalidów i niewidomych jest ponadto zawodowa i społeczna
rehabilitacja osób niepełnosprawnych przez prac we wspólnym przedsiębiorstwie spółdzielni,
dostosowaną do ich możliwości fizycznych, psychicznych i zdrowotnych oraz kwalifikacji
zawodowych i osobistych.
3. Celem spółdzielni pracy rękodzieła ludowego i artystycznego jest ponadto tworzenie
nowych i kultywowanie tradycyjnych wartości kultury materialnej oraz organizowanie i
rozwijanie rękodzieła ludowego i artystycznego, sztuki i przemysłu
artystycznego.4.Spółdzielnie, o których mowa w ust. 2 i 3, są organizacjami pożytku
publicznego.
Art. 115. 1. Spółdzielnia i członek mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku
zatrudnienia. Odmowa nawiązania takiego stosunku lub pozostawania w nim jest naruszeniem
istotnych praw i obowiązków wynikających z członkostwa, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Członek ma prawo do zatrudnienia stosownie do swoich kwalifikacji zawodowych i
osobistych oraz aktualnych potrzeb i możliwości gospodarczych spółdzielni.
Art. 116. 1. Stosunek pracy między spółdzielnią a jej członkiem nawiązuje się przez
spółdzielczą umowę o pracę .
2. Jeżeli względy gospodarki rynkowej lub sezonowy charakter działalności gospodarczej
tego wymagają, spółdzielnia może zawierać z członkami spółdzielcze umowy o pracę na czas
określony. Wielokrotne zawieranie takiej umowy nie powoduje przekształcenia jej w umowę
na czas nieokreślony.
3. W razie nienawiązania stosunku pracy z winy spółdzielni, członek może dochodzi przez
cały czas trwania członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy o pracę. Niezależnie od tego
może on, w ciągu roku od dnia powstania członkostwa, dochodzić odszkodowania według
przepisów prawa cywilnego.
Art. 117. 1. Za pracę w spółdzielni członek otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się
wynagrodzenie bieżące i odpowiedni do wkładu pracy udział w części nadwyżki bilansowej
przeznaczonej do podziału między członków, zgodnie z zasadami określonymi w statucie.
2. Wynagrodzenie bieżące członka i jego udział w nadwyżce bilansowej, o której mowa w
ust. 1, korzystają z ochrony, jakie prawo zapewnia wynagrodzeniu pracownika.
Art. 118. 1. Wypowiedzenie członkowi warunków pracy lub płacy jest dopuszczalne
wyłącznie:
1) gdy jest uzasadnione potrzebami gospodarczymi lub organizacyjnymi spółdzielni, a w
szczególności dostosowaniem się spółdzielni do zmienionych warunków rynkowych,
utrzymaniem rentowności działalności spółdzielni, wprowadzeniem nowych zasad
wynagradzania, likwidacją działu pracy, w którym członek jest zatrudniony, likwidacją
zajmowanego przez niego stanowiska pracy, albo konieczności zatrudnienia na danym
stanowisku osoby o wyższych lub specjalnych kwalifikacjach;
2) w wypadku utraty przez członka zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy
stwierdzonej orzeczeniem lekarskim albo niezawinionej przez niego utraty uprawnień do
jej wykonywania.
2. Zaproponowane członkowi nowe warunki pracy lub płacy powinny odpowiadać jego
kwalifikacjom i możliwościom gospodarczym spółdzielni.
3. Jeżeli warunki gospodarcze i finansowe spółdzielni na to zezwalają , spółdzielnia powinna
zorganizować szkolenie albo udzielić członkowi urlopu bezpłatnego lub częściowych
zwolnień od pracy i pomocy finansowej, w celu umożliwienia mu uzyskania nowych
kwalifikacji niezbędnych do zatrudnienia w spółdzielni na innym stanowisku pracy.
Art. 119. W razie gospodarczej konieczności, w celu zapewnienia pracy wszystkim członkom
spółdzielni, rada może swoją uchwałą skrócić równomiernie czas pracy i zmniejszyć
odpowiednio wynagrodzenie członków bez wypowiedzenia warunków pracy i płacy, na czas
określony w uchwale, nie dłuższy jednak niż sześć miesięcy. Skrócenie czasu pracy i
zmniejszenie wynagrodzenia powinno dotyczy co najmniej jednego działu pracy lub
wszystkich członków spółdzielni wykonujących pracę tego samego rodzaju.
Art. 120. 1. Spółdzielcza umowa o pracę wygasa z ustaniem członkostwa oraz w wypadkach,
w których ustawa przewiduje wygaśnięcie umowy o pracę z mocy prawa. Jednak że w