Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

– posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe
miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy
miejscem świadczenia jest terytorium:
a) państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju a osobą zobowiązaną do
zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca
i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub
usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
b) państwa trzeciego.”.

§ 2. 1. Do udokumentowania czynności dokonanych przed dniem 1 grudnia 2012 r. stosuje
się przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1 w brzmieniu dotychczasowym,
z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Do wystawiania faktur korygujących oraz faktur będących duplikatami do faktur
wystawionych przed dniem 1 grudnia 2012 r. oraz wystawionych zgodnie z ust. 1,
stosuje się przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym
niniejszym rozporządzeniem.
3. W okresie od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. w przypadkach,
o
których mowa w
art. 20 ust. 3 ustawy, podatnik może wystawić fakturę
potwierdzającą otrzymanie całości lub części ceny; przepisy rozporządzenia
zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem stosuje się
odpowiednio.

§ 3.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 2012 r. z wyjątkiem § 1 pkt 17
w zakresie § 24, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.


MINISTER FINANSÓW
8




UZASADNIENIE

Projektowane rozporządzenie wydawane jest m.in. na podstawie upoważnienia ustawowego
zawartego w art. 106 ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej „ustawą o VAT”.
Propozycje zmian zawarte w niniejszym projekcie rozporządzenia Ministra Finansów,
w pierwszej kolejności mają na celu dostosowanie przepisów aktualnie obowiązującego
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku
niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów
i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług
(Dz.
U.
Nr 68, poz. 360), zwanego dalej „rozporządzeniem fakturowym” do zmian
wprowadzonych dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniającą dyrektywę
2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej

w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L 189 z 22.07.2010,
str. 1) poprzez dalsze uproszczenie, modernizację i harmonizację przepisów dotyczących
faktur.
W projektowanym rozporządzeniu, zgodnie z oczekiwaniami przedsiębiorców, uproszczono
w maksymalnie
możliwy sposób wystawianie faktur przez podatników oraz
odbiurokratyzowano szereg istniejących obecnie wymogów formalnych dotyczących
fakturowania. Do najważniejszych zmian korzystnych dla przedsiębiorców należą:
1) projektowane przepisy umożliwią wystawianie faktur VAT również zarejestrowanym
podatnikom VAT zwolnionym (§ 4 rozporządzenia fakturowego), przy zachowaniu przez
nich równocześnie możliwości wystawiania rachunków w rozumieniu ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 797, z późn. zm.)
– § 17 pkt 4 rozporządzenia fakturowego; w konsekwencji zarejestrowany podatnik VAT
zwolniony będzie mógł dokonać wyboru czy udokumentować daną transakcję fakturą, na
zasadach obowiązujących w
projektowanym rozporządzeniu, czy rachunkiem, na
zasadach unormowanych przepisami ustawy – Ordynacja podatkowa,
2) mali podatnicy, rozliczający się metodą kasową, będą obowiązani jedynie do
zamieszczenia w treści wystawianych przez nich faktur oznaczenia „metoda kasowa”
w
miejsce oznaczenia „Faktura VAT-MP” (pkt 16 w § 5 ust.
1 rozporządzenia
fakturowego),
3) podatnicy świadczący usługi turystyki oraz dokonujący dostaw, o których mowa
w art. 120 ustawy, będą zobowiązani do zamieszczenia w treści wystawianych przez nich
faktur odpowiednio oznaczenia „procedura marży dla biur podróży”, „procedura marży
– towary używane”, „procedura marży – dzieła sztuki” lub „procedura marży
– przedmioty kolekcjonerskie i antyki”; utrzymany zostanie natomiast w stosunku do
tych podatników obowiązek pomijania na fakturze kwoty podatku VAT od marży
(pkt 18 – 19 w § 5 ust. 1 rozporządzenia fakturowego),
4) faktury
dokumentujące sprzedaż paliw do pojazdu samochodowego nie będą musiały już
zawierać numeru rejestracyjnego tego pojazdu,
5) wprowadzenie
możliwości wystawiania faktur uproszczonych w przypadku gdy kwota
transakcji nie będzie przekraczać kwoty 450 zł albo 100 euro (jeżeli kwoty na fakturze
będą określone w euro), przy zachowaniu równocześnie możliwości wystawienia w takiej
sytuacji faktury zawierającej pełną ilość danych, jeśli tylko taka będzie wola podatnika
lub jego nabywcy (ust. 3 pkt 6 w § 5 rozporządzenia fakturowego),
9




6) likwidacja sformalizowanej obecnie procedury i warunków wystawiania faktur przez
nabywcę; kwestie wyboru „samofakturowania” i sposobu zatwierdzania poszczególnych
faktur przez sprzedawcę pozostawiono całkowicie w gestii stron transakcji
(§ 6 rozporządzenia fakturowego),
7) likwidacja szczegółowych zasad wystawiania faktur w przypadku stosowania przez
podatnika cen urzędowych; kwestię sposobu wyliczenia podatku pozostawiono do
wyboru podatnika,
8) w miejsce obecnej możliwości wystawiania faktur zbiorczych tylko za transakcje
dokonane w ciągu kolejnych siedmiu dni zaprojektowano możliwość wystawiania faktur
zbiorczych za wszystkie transakcje dokonane w ciągu całego miesiąca kalendarzowego
(ust. 2 w § 9 rozporządzenia fakturowego),
9) faktury dokumentujące dostawy wewnątrzwspólnotowe będą mogły być wystawiane
nawet do 15. dnia następującego po miesiącu, w którym transakcje te miały miejsce
(ust. 3 w § 9 rozporządzenia fakturowego).
Nie ulegną natomiast zmianie, co do zasady, obecne terminy wystawiania faktur, dane, które
powinny one zawierać, zasady wystawiania faktur dokumentujących transakcje
opodatkowane poza terytorium kraju oraz wydanie opakowania zwrotnego czy też lista
dokumentów, które obecnie uznawane są za fakturę. Bez zmian pozostawiono także zasady
przechowywania faktur.
Planuje się, że zmiany wprowadzone projektowanym rozporządzeniem będą funkcjonować
przez okres przejściowy. W projekcie ustawy zmieniającej ustawę o podatku od towarów
i usług oraz innych ustaw przewiduje się bowiem kompleksowe uregulowanie zagadnień
dotyczących fakturowania w przepisach ustawy o VAT, polegające m.in. na przeniesieniu do
niej przeważającej większości zagadnień regulowanych obecnie w rozporządzeniu
fakturowym. W konsekwencji, z chwilą wejścia w życie przepisów dotyczących
fakturowania, które jest planowane na 1 lipca 2013 r., projektowane obecnie rozporządzenie
utraci moc obowiązującą (na skutek uchylenia art. 106 ust. 8 pkt 1, zawierającego
upoważnienie do wydania niniejszego aktu).
Wprowadzane przepisy rozporządzenia określają szczegółowe zasady wystawiania faktur,
a także przedmiot oraz zawartość faktury. Zaprojektowano również możliwość wystawiania
faktur uproszczonych i faktur zbiorczych.
Zakresem projektowanej regulacji objęto również zasady wystawiania faktur korygujących
i duplikatów faktur, a także sposób i terminy przechowywania tych dokumentów.
Proponuje się ponadto likwidację regulacji przewidujących możliwość wystawienia not
korygujących. Propozycja ta związana jest z ograniczeniem katalogu dokumentów
zmieniających dane w fakturach.
W myśl § 1 pkt 1 projektu, słownik pojęć zawarty w § 2 rozporządzenia fakturowego ma
zostać rozszerzony o definicje następujących wyrażeń: „autentyczność pochodzenia faktury”
oraz „integralność treści faktury”. Celem wprowadzenia powyższej zmiany jest przede
wszystkim ułatwienie podatnikom posługiwania się znowelizowanymi przepisami
rozporządzenia fakturowego.
Przepisy projektowanego § 4 rozporządzenia fakturowego, jak wynika z § 1 pkt 2 projektu,
nie dokonują zmian w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów w zakresie
podatników zobowiązanych do wystawiania faktur. Nadal będą to podatnicy zarejestrowani
jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, jak również
podatnicy, o których mowa w art. 16 ustawy o VAT, przy dokonywaniu
wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.
10




Nowością jest dopuszczenie możliwości wystawiania faktur przez zarejestrowanych
podatników VAT zwolnionych. Równocześnie podatnicy ci nie zostaną pozbawieni
możliwości wystawiania rachunków w oparciu o przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa,
które zgodnie z obecnie obowiązującym § 17 pkt 4 rozporządzenia fakturowego nadal będą
uznawane za faktury. W efekcie zaproponowanych zmian zarejestrowany podatnik VAT
zwolniony będzie mógł dokonać wyboru, czy udokumentować daną transakcję fakturą, na
zasadach obowiązujących w projektowanym rozporządzeniu, czy też rachunkiem, na
zasadach unormowanych przepisami ustawy – Ordynacja podatkowa.
Przepisy § 5 rozporządzenia fakturowego, zawierają katalog danych, które winna zawierać
faktura i stanowią odzwierciedlenie regulacji obowiązujących w tym zakresie w § 5, § 7
ust. 1 – 2, § 23 i § 25 w obecnie obowiązującym brzmieniu rozporządzenia fakturowego
odpowiednio zmodyfikowanych celem dostosowania regulacji krajowych do regulacji
dyrektywy 2006/112/WE, zmienionych przez dyrektywę 2010/45/UE w zakresie danych,
które winna zawierać faktura.
Część danych obligatoryjnie umieszczanych na fakturze pozostała niezmieniona, stanowiąc
odzwierciedlenie przepisów rozporządzenia fakturowego, np. nazwa (rodzaj) towaru lub
usługi, stawki podatku. Bez zmian pozostał również sposób wykazywania i zaokrąglania
kwoty podatku. Niewielkim zmianom (doprecyzowującym) uległ przepis o możliwości
określenia w fakturze również kwot podatku dotyczących wartości dostarczonych
poszczególnych towarów i wyświadczonych usług. Pozostały również szczególne
uregulowania dotyczące faktur wystawianych przy transakcjach trójstronnych (wprowadzono
jedynie zmiany o charakterze redakcyjnym).
Ponadto wymóg umieszczania na fakturze niektórych danych uległ likwidacji,
np. zlikwidowano obowiązek umieszczania numeru rejestracyjnego samochodu na fakturach
dokumentujących nabycie paliw. Zlikwidowano również określenia „Faktura VAT-MP”,
„Faktura VAT-marża” oraz możliwość umieszczenia informacji, iż podatek VAT rozlicza
nabywca.
Jednocześnie, mocą § 1 pkt 3 projektu, wprowadzono również obowiązek podania danych
wynikających ze znowelizowanego brzmienia art. 226 dyrektywy 2006/112/WE poprzez
obowiązek umieszczenia na fakturze:
1)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 16, wyrazów „metoda kasowa”; rozwiązanie
to odpowiada art. 226 pkt 7a dyrektywy 2006/112/WE,
2)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 17, wyrazu „samofakturowanie”;
rozwiązanie to odpowiada art. 226 pkt 10a dyrektywy 2006/112/WE,
3)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 18, wyrazów „procedura marży dla biur
podróży”; rozwiązanie to odpowiada art. 226 pkt 13 dyrektywy 2006/112/WE,
4)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 19, wyrazów „procedura marży – towary
używane”; „procedura marży – dzieła sztuki” lub „procedura marży – przedmioty
kolekcjonerskie i antyki”; rozwiązanie to odpowiada art. 226 pkt 14 dyrektywy
2006/112/WE,
5)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 20, wyrazów „odwrotne obciążenie”;
rozwiązanie to odpowiada art. 226 pkt 11a dyrektywy 2006/112/WE,
6)
stosownie do projektowanego § 5 ust. 1 pkt 21:
– przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego
podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
– przepisu dyrektywy, który zwalnia od podatku tę dostawę lub to świadczenie, lub
11




– każdego innego odesłania wskazującego na to, że dostawa towarów lub świadczenie
usług korzysta ze zwolnienia;
rozwiązanie to odpowiada art. 226 pkt 11 dyrektywy 2006/112/WE.
Wprowadzony do rozporządzenia fakturowego przepis § 5 ust. 3 pkt 6 ww. rozporządzenia,
przewiduje możliwość wystawiania faktur uproszczonych i określa przesłanki warunkujące
korzystanie z tej możliwości. W tym zakresie przepis stanowi implementację art. 220a
dyrektywy 2006/112/WE, dodanego przez dyrektywę 2010/45/UE. Faktury uproszczone
wystawiane są, w przypadku gdy kwota faktury nie przekracza 100 euro lub równowartości
tej kwoty w walucie krajowej. Proponowana kwota 450 zł uwzględnia zasady przewidziane
w art. 399 i 400 dyrektywy 2006/112/WE. Zgodnie z art. 399, bez uszczerbku dla innych
przepisów szczególnych, równowartość w walutach krajowych kwot wyrażonych w euro
przewidzianych w dyrektywie 2006/112/WE jest określana w odniesieniu do państw
członkowskich, które przystąpiły do Unii Europejskiej po 1 stycznia 1999 r. i nie przyjęły
euro jako jednej waluty – wg kursu euro obowiązującego w dniu ich przystąpienia.
W przypadku Polski, w dniu przystąpienia do UE, tj. 1 maja 2004 r., obowiązywał kurs euro
z
dnia 30 kwietnia 2004 r., który wynosił wg Tabeli A kursów średnich NBP:

1 EUR= 4,8122 PLN. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 400, przy przeliczaniu
na waluty krajowe kwot, o których mowa w art. 399, państwa członkowskie mogą zaokrąglać
otrzymane kwoty do 10% w górę lub w dół. Przy zastosowaniu tych reguł wprost kwota,
o której mowa w art. 220a dyrektywy 2006/112/WE, wyniosłaby 481,22 zł. Proponuje się
zaokrąglić tę kwotę do 450 zł, co umożliwia przepis art. 399 dyrektywy 2006/112/WE.
Jednocześnie proponowane rozwiązanie przyczyni się do uproszczenia rozliczeń w tym
zakresie.
Zgodnie z art. 226b Dyrektywy 2006/112/WE państwa członkowskie nakładają obowiązek
umieszczania na fakturach uproszczonych co najmniej następujących danych:
a) daty wystawienia faktury,
b) danych identyfikacyjnych podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego
usługi,
c) danych określających rodzaj dostarczonych towarów lub wykonanych usług,
d) należnego VAT lub danych potrzebnych do jego obliczenia,
e) w przypadku gdy wystawiona faktura jest dokumentem lub notą uznaną za fakturę na
mocy art. 219, wyraźnego i jednoznacznego odniesienia do tej faktury pierwotnej oraz
konkretnych danych, które ulegają zmianie.
Zauważyć należy, iż wprowadzone w cyt. wyżej przepisie dyrektywy wyrażenie „co
najmniej” przyznaje państwom członkowskim pewną dowolność w zakresie określania
danych, które musi zawierać faktura uproszczona, wskazując jednocześnie katalog danych
umieszczanych obligatoryjnie na tego rodzaju dokumencie. W proponowanym przepisie
§ 5 ust. 3 pkt 6 rozporządzenia zakres danych obowiązkowo zamieszczanych na fakturach
uproszczonych został zaprojektowany w sposób zbliżony do zakresu danych wymaganych
(odrębnymi przepisami) na paragonie fiskalnym. Podkreślenia wymaga, że możliwość
wystawienia faktury uproszczonej w przypadku transakcji o wartości do 450 zł (lub 100 euro)
nie oznacza zakazu wystawiania w takiej sytuacji faktury zawierającej pełną ilość danych. To
podatnik będzie bowiem decydował, jaką fakturę wystawi.
Projektowany przepis § 6 rozporządzenia fakturowego, przewiduje możliwość wystawiania
faktur w imieniu i na rzecz podatnika przez upoważnione przez niego osoby trzecie,
w szczególności przez jego przedstawiciela podatkowego oraz przez nabywcę towarów lub
usług. Przepisy te również odzwierciedlają postanowienia art. 220 dyrektywy 2006/112/WE.
12