Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Autopoprawka
do poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych



W ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (jedn. tekst Dz. U.
z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4 po pkt. 28 dodaje się pkt. 29 w brzmieniu:
„29) zwartym obszarze projektowanym na cele nierolnicze – rozumie się przez to obszar
gruntów rolnych przewidzianych do zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze, zawarty
w
granicach opracowania planu zagospodarowania przestrzennego, wyznaczony na
rysunku projektu tego planu liniami rozgraniczającymi tereny o różnym przeznaczeniu lub
różnych zasadach zagospodarowania”.


















UZASADNIENIE

Przedstawiona propozycja zmiany ustawy zmierza do zdefiniowania pojęcia „zwarty
obszar projektowany na cele nierolnicze”
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne dokonuje się
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie określonym
w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Grunty wymagające zgody dla zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne określa
szczegółowo i wyczerpująco art. 7 ust. 2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
stanowiąc m. in. w pkt. 1, że przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych
stanowiących użytki rolne klas I-III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego
przeznaczenia przekracza 0,5 ha – wymaga uzyskania zgody Ministra właściwego do spraw
rozwoju wsi.
W obecnie obowiązującej ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie ma definicji
„zwartego obszaru”, natomiast określenie zawarte w art. 7 ust. 2 pkt. 1 „zwarty obszar
projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha” jest w różnorodny sposób
interpretowane w praktyce, jak również w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Za zdefiniowaniem tego pojęcia przemawiają więc przede wszystkim rozbieżności w jego
interpretacji, co prowadzi w praktyce do omijania stosowania przepisów ustawy o ochronie
gruntów rolnych i leśnych. Intencją ustawodawcy było nadanie pojęciu „zwarty obszar”
znaczenia jako sumy wszystkich gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III
usytuowanych w granicach opracowania projektu planu zagospodarowania przestrzennego bez
względu na powierzchnię kompleksów gleb klas I-III objętych szczególną ochroną. W efekcie,
przy wykorzystaniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami dającej możliwość
podziału nieruchomości rolnych na działki o powierzchni 30 arów dochodzi do nagminnego
omijania stosowania przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
I tak np. w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartego w wyroku II OSK
466/11 - pojęcie "zwarty obszar projektowany" należy interpretować mając na uwadze całe
projektowane przedsięwzięcie. Już z samej nazwy zaskarżonej uchwały wynika, że jej
przedmiotem jest miejscowy plan obejmujący teren przeznaczony na park elektrowni
wiatrowych Markowice. Z ustaleń planu wynika, że teren przeznaczony na park elektrowni
wiatrowych obejmuje teren przeznaczony pod 29 siłowni ( pod każdą zajmowałaby co najmniej
18 arów) i pod drogi dojazdowe do nich, przy czym Skarżąca Gmina nie przeczy, że są to
grunty klas I-III. Zatem niewątpliwym jest, że zwarty obszar projektowany do zmiany
przeznaczenia na cele nierolnicze znacznie przekracza 0,5 ha. Wobec czego wymagana jest na
to zgoda Ministra Rolnictwa i Gospodarki ywnościowej. Brak takiej zgody, jak zasadnie uznał
Sąd pierwszej Instancji, jest istotnym naruszeniem trybu sporządzania planu miejscowego
powodującym nieważność tej uchwały, na co wskazuje treść art. 17 pkt 8 w zw. z art. 28 ust.1
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”.
Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku II SA/Kr 340/11
stwierdził że – „w tej sprawie w odniesieniu do zaskarżonego planu miejscowego mimo, że
obszar objęty zmianą przeznaczenia z terenu rolnego na nierolny przekraczał powierzchnię 0,5
ha – organy planistyczne Gminy Kalwaria Zebrzydowska nie uzyskały żądnej zgody na taką
zmianę przeznaczenia. Nietrafny jest zarzut Rady Miejskiej, jakoby zgoda była wymagana tylko
wówczas, gdy na tak przekwalifikowanym terenie obszar zabudowy wynosił ponad 0,5 ha.
Powołany przepis ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych odnosi się już do samej zmiany
sposobu zagospodarowania i nie ma znaczenia, czy na obszarze np. MN1 (zabudowy
mieszkaniowej) powierzchnia zabudowy będzie wynosiła więcej niż 5000 m2 lub mniej. Istotny
jest tylko to, że teren objęty przez zmianą planu miejscowego jako grunt rolny o powierzchni
ponad 0,5 ha klasy bonitacyjnej I-III jest przeznaczony na cele nierolne i nieleśne”.
Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku II OSK 2225/10 stwierdził –
„w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie może budzić uzasadnionych wątpliwości, że
ustawowe określenie "zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia" nie zostawia pola
do wykładni rozszerzającej. Ustawodawca wyra nie łączy w jedną całość granice
uwzględnianego obszaru ze zmianą jego przeznaczenia, czyli nakazuje ograniczanie
powierzchni, dla której ma nastąpić zmiana przeznaczenia, do działek inwestora. Kryterium
obszarowe zawarte w art. 7 ust. 2 pkt. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych będzie,
dotyczyć - jedynie obszaru, który ma zmienić swoje przeznaczenie - z gruntu rolnego lub
leśnego na grunt przeznaczony na inne cele. A zatem, kryterium obszarowe 0,5 ha, w niniejszej
sprawie, odnosić należało do działki wskazanej przez M. G. (tj. obszaru, który ma zmienić
swoje przeznaczenie), bez wliczania w to obszaru wokół niej, czy też obszaru, z którego działka
wskazana przez inwestora została uprzednio wydzielona (por. wyrok NSA z dnia 27 czerwca
2008 r., II OSK 738/07; podobnie wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2008 r., II OSK 1826/06,
wyrok NSA z 10.02.2010 r., sygn. II OSK 299/09). Mając zatem na uwadze fakt, że
nowoprojektowany obszar, w niniejszej sprawie nie przekracza 2024m², podzielić należało
stanowisko autorki skargi kasacyjnej i stwierdzić, że zaskarżony wyrok Sądu I instancji wydano
z naruszeniem prawa materialnego.”
A zatem rozbieżności w definiowaniu tego pojęcia w orzecznictwie prowadzą do jego
autointerpretacji przez rady gmin podczas tworzenia miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego.
Ponadto przepis art. 15 ust. 2 pkt. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym stanowi, że w planie miejscowym określa się obowiązkowo przeznaczenie
terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach
zagospodarowania.
Natomiast, przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia
2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego stanowi, że ustalenia dotyczące przeznaczenia terenów powinny zawierać
określenie przeznaczenia poszczególnych terenów lub zasad ich zagospodarowania, a także
symbol literowy i numer wyróżniający go spośród innych terenów.
Ponieważ zgodnie z przepisem art. 7 ust.1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie
gruntów rolnych i leśnych, przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze wymagających
zgody organów wymienionych w ust. 2, dokonuje się miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego, więc użyte art. 7 ust. 2 tej ustawy pojęcie „zwarty obszar projektowany do
takiego przeznaczenia” należy rozumieć jako obszar gruntów rolnych przewidzianych do
zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze, zawarty w granicach opracowania planu,
wyznaczony na rysunku projektu planu zagospodarowania przestrzennego liniami
rozgraniczającymi tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania.
Proponowana zmiana pozwoli zatem przeciwdziałać dzieleniu zwartych terenów rolnych
na mniejsze obszary wyłącznie w celu przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze
z pominięciem ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Zmiana ta usprawni i jednocześnie przyśpieszy procedurę sporządzania miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego.



Warszawa, 29 maja 2012 roku
BAS-WAPEiM-1303/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o
ochronie gruntów rolnych i leśnych w wersji uwzględniającej
autopoprawkę (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Józef Racki) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt ma na celu zmianę ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie
gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, ze zmianami;
dalej: ustawa). Zmiana polegać ma na dodaniu do art. 4 pkt 29, do art. 7 ustępu
3a oraz do art. 22b – punktu 5 w ust. 1 i ustępów 3-5. Artykuł 4 pkt 29 określa
definicję zwartego obszaru projektowanego na cele nierolnicze. W myśl tej
definicji pojęcie to dotyczy „obszaru gruntów rolnych przewidzianych do
zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze, zawartego w granicach opracowania
planu zagospodarowania przestrzennego, wyznaczonego na rysunku projektu
tego planu liniami rozgraniczającymi tereny o różnym przeznaczeniu lub
różnych zasadach zagospodarowania”. Artykuł 7 dotyczy procedury wydawania
zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.
Zgodnie z proponowanym przepisem stroną w postępowaniu, które zmierza do
wydania zgody, ma być wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Artykuł 22b
określa dochody budżetu województwa związane z wyłączaniem z produkcji
gruntów rolnych. Wnioskodawcy proponują rozszerzenie katalogu dochodów o
odsetki bankowe i odsetki z tytułu nieterminowych wpłat należności i opłat,
będących takimi dochodami, oraz wprowadzenie reguł dotyczących windykacji
tych dochodów, udzielania ulg w spłacie należności i opłat, stanowiących te
dochody, oraz dotyczących przedawnienia roszczenia o ich uiszczenie. Projekt
nie zawiera przepisów mających na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Projekt nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla