Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo prasowe

istniejącego już tytułu prasowego. Zdaniem Trybunału, ustawodawca ma prawo,
respektując standardy konstytucyjne, stanowić regulacje prawne chroniące w sposób
zasadniczy istotę wolności słowa, lecz zarazem wprowadzające pewien ład prawny na
rynku wydawnictw i czasopism. Regulacja dotycząca trybu rejestracyjnego dzienników i
czasopism, wynikająca z ustawy – Prawo prasowe, a w szczególności zaskarżona
regulacja określona w art. 20 ust. 1 ustawy, stanowi ograniczenie w zakresie korzystania
z wolności słowa, o której mowa w art. 54 ust. 1 Konstytucji. Ograniczenie to nie jest
jednak zbyt uciążliwe, a wprowadzony obowiązek rejestracji czasopism i dzienników ma
na celu ochronę innych wartości konstytucyjnych.
Gdy chodzi zaś o badanie przez Trybunał ostatniego z zarzutów, a mianowicie
niezgodności art. 45 ustawy – Prawo prasowe z art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3
Konstytucji, Trybunał podzielił pogląd skarżącego, że określona w art. 45 ustawy
sankcja karna jest środkiem nadmiernie surowym, nieproporcjonalnym w stosunku do
celu założonego przez ustawodawcę, a mianowicie realizacji obowiązku rejestracji
czasopisma. Uznając obowiązek rejestracji czasopisma za zgodny ze wskazanymi przez
skarżącego wzorcami kontroli, Trybunał uznał że ustawodawca może obowiązek ten
zabezpieczyć sankcją, w przeciwnym bowiem wypadku ochrona wartości, którym służy
obowiązek rejestracji byłaby niedostateczna. Jednocześnie Trybunał podkreślił, że
ustawodawca nie powinien uciekać się do sankcji karnej, która w tej sytuacji jest
nadmiernie wygórowana.


3. Różnice między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym


Wnioskodawcy przedmiotowego projektu, przyjęli tezę, iż nowelizacja jedynie w
wąskim zakresie w jakim orzekł Trybunał Konstytucyjny, tj. w zakresie czasopism
drukowanych nie jest celowa, a wręcz mogłaby prowadzić do naruszenia zasady
równości. Wobec powyższego projekt przewiduje złagodzenie sankcji prawno-karnej,
zarówno w przypadku czasopism, jak i dzienników, i zmianę sankcji z grzywny albo kary
ograniczenia wolności na karę grzywny orzekaną na podstawie ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr

5
133, poz. 848, z późn. zm.) a nie jak dotychczas na podstawie ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).

Wnioskodawcy przedmiotowego projektu rozważali także wprowadzenie zamiast
sankcji z zakresu prawa wykroczeniowego, sankcję o charakterze administracyjno-
prawnym. Jednakże ze względu na niedostateczną ochronę procesową tego drugiego
rozwiązania wnioskodawcy, w imię ochrony wartości konstytucyjnej jaką jest wolność
prasy, wybrali sankcję z zakresu prawa wykroczeniowego, która umożliwia
zastosowania całego wachlarza instytucji prawnych ekskulpujących obwinionego, i
gwarancji procesowych zapewniających uczciwy proces sądowy.

4. Skutki projektowanej ustawy


Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego. Podstawowym jej skutkiem
prawnym będzie zatem zastąpienie regulacji wadliwej rozwiązaniem zgodnym z
Konstytucją.
Nowe przepisy spowodują pozytywne skutki społeczne i gospodarcze bowiem
sprzyjać będą ugruntowaniu wolności słowa oraz wolności prasy, a pośrednio pełnieniu
przez tę ostatnią funkcji kontrolnych i opiniotwórczych.
Projektowana ustawa nie powoduje skutków finansowych, jedynym wyjątkiem
mogą być bardzo niewielkie pozytywne skutki finansowych dla budżetu państwa, z tytułu
orzekanych grzywien, o wysokości który będzie rozstrzygał sąd. Maksymalna wysokość
wynosi 5000 zł.

5. Konsultacje

Projekt wymaga konsultacji z Sądem Najwyższym, Prokuratorem Generalnym,
Naczelną Radą Adwokacką, Krajową Radą Radców Prawnych, Krajową Radą Radiofonii
i Telewizji oraz Krajową Izbą Gospodarczą.

6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej


Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

6

Warszawa, 18 lipca 2012 r.

BAS–WAPEiM–1882/12


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe
(przedstawiciel wnioskodawcy: poseł Wojciech Szarama)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporządza się
następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy
Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe przewiduje
złagodzenie sankcji za wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji albo
zawieszonego. Zamiast obecnego zagrożenia karą grzywny lub ograniczenia
wolności, projekt przewiduje wyłącznie karę grzywny orzekaną w trybie
przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w
sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, ze zm.).
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Przedmiot projektu ustawy jest objęty zakresem postanowień dyrektywy
2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r.
dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006 r., s.
36; dalej: dyrektywa).

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Działalność wydawniczą w zakresie wydawania dzienników lub
czasopism należy uznać za prowadzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4
pkt 5 dyrektywy. Podlega ona zatem reżimowi określonemu w dyrektywie.
Przepis art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U.
Nr 5, poz. 24, ze zm.), przewidujący obowiązek sądowej rejestracji dziennika
lub czasopisma, stanowi system zezwoleń w rozumieniu art. 4 pkt 6 dyrektywy.
System ten spełnia wymogi określone w art. 9 i art. 10 dyrektywy, gdyż jest
niedyskryminacyjny, konieczny i proporcjonalny. Przewidziane w projekcie
ustawy sankcje za wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji albo
zawieszonego stanowią element tego systemu zezwoleń. Kwestia ich
wprowadzenia oraz ich wysokość nie są regulowane w dyrektywie i są
pozostawione do kompetencji państw członkowskich, które taki system
zezwoleń w swoim prawie przewidują.
W konsekwencji należy uznać, że projekt nie jest sprzeczny z prawem
Unii Europejskiej.

IV. Konkluzje

Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej,




Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona


















2

Warszawa, 18 lipca 2012 r.
BAS-WAPEiM-1883/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia w sprawie stwierdzenia, czy komisyjny projekt ustawy o zmianie
ustawy – Prawo prasowe (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Wojciech
Szarama) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu


Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe przewiduje
złagodzenie sankcji za wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji albo
zawieszonego. Zamiast obecnego zagrożenia karą grzywny lub ograniczenia
wolności, projekt przewiduje wyłącznie karę grzywny, orzekaną w trybie
przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w
sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, ze zm.).
Projekt zawiera przepisy objęte zakresem prawa Unii Europejskiej.
Projekt nie ma na celu wykonania prawa Unii Europejskiej.
Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo prasowe nie jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a
regulaminu Sejmu.


Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych

Zbigniew Wrona