Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu, sporządzonej w Oslo dnia 18 września 1997 r.

wytwarzanie i obrót minami przeciwpiechotnymi jest przewidziany w wyżej
wymienionym rozporządzeniu Rady Ministrów.
Kwestię zakazu eksportu min przeciwpiechotnych z terytorium RP reguluje
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 listopada 2004 r. w sprawie
wprowadzenia zakazu i ograniczenia obrotu towarami o znaczeniu strategicznym
dla bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 255, poz. 2557, z późn. zm.), które określa
listę krajów objętych zakazem lub ograniczeniem eksportu z terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej towarów o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa
państwa.
Wejście w życie Konwencji Ottawskiej spowoduje konieczność wykonania przez
RP zobowiązań zawartych w art. 1 Konwencji, które przewidują, że Państwo Strona
nigdy w żadnych okolicznościach nie będzie:
1) używać min przeciwpiechotnych;
2) prowadzić prac badawczo-rozwojowych i wdrażać (BRW), wytwarzać,
gromadzić, składować, przekazywać komukolwiek min przeciwpiechotnych
(transfer bezpośredni i pośredni);
3) pomagać, zachęcać lub nakłaniać do działań zabronionych przez Konwencję
Ottawską.
Jednocześnie RP będzie zobowiązana do:
1) zakończenia procesu niszczenia wszystkich składowanych min
przeciwpiechotnych (art. 4) oprócz kilku tysięcy min pozostawionych dla
zabezpieczenia celów szkoleniowych (wyjątek wynikający z art. 3 ust. 1) –
najpóźniej w ciągu 4 lat od wejścia w życie Konwencji Ottawskiej do polskiego
porządku prawnego;
2) corocznego przygotowywania i przekazywania Sekretarzowi Generalnemu ONZ
raportu narodowego o wykonywaniu postanowień Konwencji Ottawskiej –
zgodnie z wymogami przewidzianymi w art. 7 Konwencji;
3) przekazania do bazy danych ONZ informacji dotyczących posiadanych
zdolności w sferze rozminowywania, w tym technologii rozminowywania,

5) Postanowienia art. 5 ust. 1 i 2 nakazujące likwidację pól minowych i obszarów zaminowanych nie
odnoszą się do Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ na terytorium naszego państwa takie obszary nie
występują.

4
zaplecza eksperckiego – spisów ekspertów i agencji eksperckich oraz krajowych
punktów kontaktowych dotyczących rozminowywania (art. 6).
W
związku z powyższym, stracą moc postanowienia odnoszące się do min
przeciwpiechotnych zawarte w Protokole II w sprawie zakazów lub ograniczeń
użycia min, min pułapek i innych urządzeń (w wersji zmodyfikowanej w 1996 r.) do
Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych,
które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające
niekontrolowane skutki odnoszące się do min przeciwpiechotnych.
Należy również zauważyć, że związanie RP Konwencją Ottawską stworzy
konieczność wykonania przez RP zobowiązania przewidzianego w art. 9 Konwencji
do podjęcia wszelkich środków prawnych, administracyjnych i innych, w tym
wprowadzenia środków karnych w celu zapobiegania i powstrzymywania wszelkiej
działalności podejmowanej na terytorium RP lub przez obywateli RP, zabronionej
na mocy tej Konwencji.
III. Skutki związane z ratyfikacją Konwencji Ottawskiej
Skutki społeczne
Niniejsza Konwencja nie wywrze żadnych skutków społecznych, ale zakaz użycia
min przeciwpiechotnych w przypadku wystąpienia konfliktu zbrojnego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może przyczynić się do zmniejszenia liczby
ofiar i ponoszenia kosztów społecznych z tym związanych.
Skutki gospodarcze
Przyjęcie Konwencji Ottawskiej do polskiego porządku prawnego nie wpłynie na
konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki, nie wpłynie również na
sytuację i rozwój regionalny.
Przyjęcie Konwencji Ottawskiej do polskiego porządku prawnego nie wpłynie na
rynek pracy.
Skutki finansowe
Przyjęcie Konwencji Ottawskiej do polskiego porządku prawnego nie wywrze
bezpośrednich skutków finansowych dla budżetu państwa, ani budżetu jednostek
samorządu terytorialnego.

5
Proces niszczenia wycofanych z arsenału Sił Zbrojnych RP min przeciwpiechotnych
jest realizowany przez Agencję Mienia Wojskowego w ramach programu niszczenia
zbędnej dla Sił Zbrojnych RP amunicji konwencjonalnej. Na jego realizację
zapewnione zostały odpowiednie środki finansowe. Warto podkreślić, iż niszczenie
wycofanych min nie jest procesem kosztownym. Ich prosta konstrukcja powoduje,
że operacja niszczenia w praktyce sprowadza się do rozkompletowania wszystkich
min, a następnie zagospodarowania bądź utylizacji uzyskanych elementów
składowych. Operacja ta zakończy się w określonym w Konwencji terminie.
Ewentualne skutki finansowe dla budżetu państwa wynikające z przyjęcia
Konwencji Ottawskiej do polskiego porządku prawnego może przynieść realizacja
działań pomocowych przewidzianych w art. 6 Konwencji. Powyższe postanowienie
Konwencji zobowiązuje bowiem każde Państwo Stronę, które jest w stanie to
uczynić, do świadczenia pomocy na rzecz ofiar i regionów, w których miny
stanowią ogromne zagrożenie dla lokalnych społeczności, będąc jednocześnie
barierą uniemożliwiającą rozwój ekonomiczny tych społeczności. rodki na ten cel
będą corocznie zaplanowane w budżecie Ministerstwa Spraw Zagranicznych jako
instytucji właściwej w zakresie niesienia pomocy rozwojowej.
Art. 14 Konwencji Ottawskiej przewiduje, że koszty Spotkań Państw Stron,
Konferencji Przeglądowych oraz Konferencji Poprawkowych, koszty poniesione
przez Sekretarza Generalnego ONZ zgodnie z art. 7 i 8 Konwencji oraz koszty misji
ustalania faktów będą pokrywane przez Państwa Strony zgodnie ze skalą składek
płaconych ONZ przez państwa po jej odpowiednim dostosowaniu. rodki na
wykonanie tych zobowiązań będą zapewnione corocznie w budżecie Ministerstwa
Spraw Zagranicznych.
Ponadto należy zauważyć, że przyjęcie Konwencji Ottawskiej do polskiego
porządku prawnego nie będzie miało skutków prawnych w obszarze pomocy
społecznej. Krąg podmiotów uprawnionych do świadczeń z pomocy społecznej
określony w art. 5 nie zmieni się, a udzielanie pomocy ofiarom min
przeciwpiechotnych w zakresie świadczeń z pomocy społecznej będzie następować
na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), świadczenia te nie będą różnić się
od świadczeń udzielanych innym osobom uprawnionym.


6
Skutki polityczne
Związanie się Konwencją Ottawską z wielu względów wpłynie korzystnie na
wizerunek polityczny Rzeczypospolitej Polskiej zarówno jako członka Unii
Europejskiej, jak również państwa wpisującego się w propagowanie idei
humanitarnych, a także przyczyni się do umocnienia naszej pozycji w ramach
Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE.
Ratyfikacja Konwencji umożliwi dalsze włączenie się w proces politycznej
promocji prawa humanitarnego oraz rozbrojenia humanitarnego, co zgodne jest
z założeniami polityki zagranicznej RP.
Rzeczpospolita Polska jest, obok Stanów Zjednoczonych Ameryki, jedynym
państwem NATO, a po ratyfikacji Konwencji przez Republikę Finlandii w styczniu
2012 r., jedynym państwem UE, które nie jest stroną Konwencji Ottawskiej (poza
Konwencją pozostają – Federacja Rosyjska, Stany Zjednoczone Ameryki, Chińska
Republika Ludowa oraz m.in. Islamska Republika Pakistanu, Państwo Izrael,
a także państwa arabskie).
Ratyfikacja Konwencji Ottawskiej pozwoli zakończyć etap konfrontowania
Rzeczypospolitej Polskiej z narastającą presją ze strony Państw Stron Konwencji
i organizacji pozarządowych.
Ratyfikacja Konwencji Ottawskiej przyczyni się do poprawy wizerunku
Rzeczypospolitej Polskiej na arenie międzynarodowej, tym bardziej że Siły Zbrojne
RP już dawno zrezygnowały z posiadania min przeciwpiechotnych jako środka
walki i pomimo braku formalnego, prawnego obowiązku wycofały je z uzbrojenia.
Ostatnia partia min została zdjęta z zapasów operacyjnych w końcu 2009 r. Ponadto
Rzeczpospolita Polska od dłuższego czasu postępuje zgodnie z głównymi celami
i

przedmiotem Konwencji – nie produkuje i nie eksportuje min oraz nie
wykorzystuje ich w jakichkolwiek operacjach wojskowych.

Skutki prawne
Przyjęcie Konwencji Ottawskiej do polskiego porządku prawnego będzie związane
z koniecznością zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2001 r.
w sprawie rodzajów broni i amunicji oraz wykazu wyrobów i technologii
o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, na których wytwarzanie lub obrót jest
wymagana koncesja (Dz. U. Nr 145, poz. 1625, z późn. zm.) poprzez skreślenie

7
określenia „miny przeciwpiechotne” w punkcie 25 ppkt 1 Wykazu rodzajów broni
i amunicji o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym, na których wytwarzanie lub
obrót jest wymagana koncesja stanowiąca załącznik 1 do rozporządzenia.
W związku z koniecznością wykonania zobowiązania zawartego w art. 9 Konwencji
do wprowadzenia sankcji karnych w celu zapobiegania i powstrzymywania
działalności podejmowanej na terytorium RP lub przez obywateli polskich będzie
miał zastosowanie art. 121 k.k., który stanowi, iż „wytwarzanie, gromadzenie,
nabywanie, zbywanie, przechowywanie, przewożenie, przesyłanie środków walki
bądź prowadzenie badań mających na celu wytworzenie lub stosowanie takich
środków wbrew zakazom prawa międzynarodowego lub przepisom ustawy, podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.
Niezbędna będzie też nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
23 listopada 2004 r. w sprawie wprowadzenia zakazu i ograniczenia obrotu
towarami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 255,
poz. 2557, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78,
poz. 483, z późn zm.) Konwencja Ottawska, jako umowa międzynarodowa
ratyfikowana za uprzednia zgodą wyrażoną w ustawie, będzie miała pierwszeństwo
w polskim porządku prawnym przed ustawą, jeżeli ustawy nie da się pogodzić
z postanowieniami Konwencj.
Rząd Rzeczypospolitej Polskiej zamierza złożyć deklarację dotyczącą interpretacji
art. 1 ust. 1, lit. c. Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit c. Konwencji każde Państwo Strona
zobowiązuje się, że nigdy w żadnych okolicznościach nie będzie pomagać, zachęcać
ani skłaniać kogokolwiek w dowolny sposób do podejmowania jakiejkolwiek
działalności zabronionej Państwu Stronie na mocy niniejszej Konwencji. Wobec
braku definicji legalnej pojęcia pomocy, zachęcania oraz skłaniania, sytuacja,
w której Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej lub jej obywatele będą
uczestniczyć w planowaniu, realizacji operacji, ćwiczeniach lub innego rodzaju
działalności wojskowej, prowadzonych wspólnie z siłami zbrojnymi państw
niebędących stronami Konwencji, które to siły angażują się w działania zabronione
przez Konwencję, istnieje obawa, że ww. działania będą uznawane za sprzeczne

6) Art. 91 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, że „Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednia zgodą
wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.”

8