Poselski projekt ustawy o ratyfikacji Umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, Australią, Kanadą, Japonią, Republiką Korei, Meksykańskimi Stanami Zjednoczonymi, Królestwem Marokańskim, Nową Zelandią, Republiką Singapuru, Konfederacją Szwajcarską i Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisanej w Tokio dnia 26 stycznia 2012 roku

Europejski,  w  kwietniu  2010  r.  podjęto  decyzję  o  ujawnieniu  tekstu  negocjowanego 
porozumienia 
Nie  wpłynęło  to  jednak  na  poprawę  negatywnego  postrzegania  ACTA  przez  niektóre  środowiska. 
Biorąc  pod  uwagę,  iż  w  Unii  Europejskiej,  a  w  szczególności  w  Rzeczypospolitej  Polskiej,  ACTA  nie 
spowoduje  konieczności  wprowadzania  zmian  legislacyjnych,  można  domniemywać,  że  wyrażane 
sprzeciwy  są  raczej  przejawem  ogólnego  braku  akceptacji  dla  silnej  ochrony  i  egzekwowania  praw 
własności  intelektualnej.  Dotyczy  to  w  szczególności  Internetu,  uznawanego  przez  niektóre 
środowiska  za  sferę,  w  której  możliwość  swobodnych  działań  użytkowników  i  wymiany  przez  nich 
informacji powinna stanowić wartość nadrzędną wobec takich praw jak prawo do ochrony własności 
prywatnej (w tym intelektualnej). Dochodzą do tego obawy, iż ACTA może spowodować dążenie do 
wprowadzenia  zaostrzonych  środków  ochrony  praw  własności  intelektualnej  w  przyszłości,  w  tym 
większego zaangażowania przedsiębiorców internetowych w identyfikowanie i zwalczanie naruszeń. 
Należy  jednak  zauważyć,  że  dyskusja  w  tym  zakresie  toczy  się  niezależnie  od  prac  nad  ACTA, 
chociażby w kontekście rewizji dyrektywy 2004/48/WE oceny funkcjonowania przepisów o handlu 
elektronicznymzy postępowań prejudycjalnych przed Trybunałem Sprawiedliwości UE
Równocześnie,  europejscy  właściciele  praw  własności  intelektualnej  z  zadowoleniem  przyjmują 
rezultat negocjacji w sprawie ACTA i domagają się jej pilnego podpisania i ratyfikacji 
3.3. Skutki gospodarcze 
Związanie się przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie Umową ACTA, a tym samym 
poprawa  standardów  ochrony  europejskich  właścicieli  praw  własności  intelektualnej  w  państwach 
trzecich,  przyczyni  się  do  zmniejszenia  strat  spowodowanych  zjawiskami  piractwa  i  podrabiania 
towarów, a tym samym spowoduje pozytywne skutki dla gospodarki. 
Jak stwierdziła Komisja Europejska w Komunikacie z dnia 24 maja 2011 r. „Jednolity rynek w obszarze 
praw  własności  intelektualnej  –  Wspieranie  kreatywności  i  innowacji  celem  zapewnienia  wzrostu 
gospodarczego,  atrakcyjnych  miejsc  pracy  oraz  wysokiej  jakości  produktów  i  usług  w  Europie” 
(COM(2011) 287 final), prawa własności intelektualnej stanowią kluczowe aktywa unijnej gospodarki. 
W  sektorach  kreatywnych  działa  1,4  mln  europejskich  małych  i  średnich  przedsiębiorstw.  Branże, 
których działalność opiera się na własności intelektualnej, dysponują ponadprzeciętnym potencjałem 
                                                           
11 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie przejrzystości i aktualnego stanu
negocjacji umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA)
(P7_TA(2010)0058).  
12 W kolejnej, wspominanej już wcześniej rezolucji w sprawie ACTA z dnia 24 listopada 2010 r., Parlament
Europejski wyraził zadowolenie ze wzrostu poziomu przejrzystości negocjacji w ich dalszej fazie (pkt F). 
13 Proces rewizji dyrektywy został wszczęty przez publikację Komunikatu Komisji z dnia 22 grudnia 2010 r.
zawierającego sprawozdanie z jej wdrożenia (COM(2010) 779 final). Więcej informacji o przebiegu konsultacji
społecznych w tej sprawie na stronie
W okresie 2000‐2007 łączne zatrudnienie w sektorach kreatywnych rosło średnio o 3,5% rocznie, w 
porównaniu  ze  wzrostem  1%  rocznie  odnotowanym  dla  unijnej  gospodarki  ogółem.  Większość 
nowych miejsc pracy w UE na przestrzeni ostatniej dekady powstała w branżach opartych na wiedzy, 
w  których  zatrudnienie  wzrosło  o  24%.  Dla  porównania,  zatrudnienie  w  pozostałych  sektorach 
gospodarki UE wzrosło w tym czasie o niecałe 6%.
Szacunkowe  badanie  przeprowadzone  w  2002  r.  wśród  przedsiębiorstw  z  listy  „Fortune  500” 
wykazało, że źródłem majątku poszczególnych spółek są w 45% ‐ 75% prawa własności intelektualnej. 
Prawa  te  wspierają  i  chronią  inwestycje  w  prace  badawczo‐rozwojowe  o  charakterze  technicznym 
(1,9  %  unijnego  PKB  w  2008  r.).  Oparte  na  prawach  autorskich  sektory  kreatywne  (obejmujące 
produkcję  oprogramowania i  baz danych, wydawnictwa książek i  prasy, muzykę  i  film) reprezentują 
3,3 % unijnego PKB (dane za 2006 r.).
Równocześnie  Komisja  zwróciła  uwagę,  że  tworzenie  produktów  i  usług  opartych  na  prawach 
własności  intelektualnej  może  być  trudne  i  kosztowne,  natomiast  ich  powielanie  i  reprodukowanie 
jest niezwykle tanie. Zorganizowane naruszenia praw własności intelektualnej na dużą skalę stały się 
powszechnym zjawiskiem i budzą zaniepokojenie na całym świecie. Według szacunków OECD z 2009 
r. wartość  międzynarodowego handlu towarami podrobionymi i  pirackimi wzrosła z niewiele ponad 
100  mld  USD  w  roku  2000  do  250  mld  USD  w  roku  2007.  Według  OECD  wolumen  ten  przewyższa 
krajowy  PKB  około  150  gospodarek.  Opublikowane  przez  Komisję  Europejską  dane  dotyczące 
działalności  organów  celnych  państw  członkowskich  wskazują,  że  liczba  zarejestrowanych  spraw 
dotyczących  towarów,  w  przypadku  których  zachodziło  podejrzenie  naruszenia  praw  własności 
intelektualnej, wzrosła z 26 704 w roku 2005 do 43 572 w roku 2009, czyli o około 60 % w przeciągu 
pięciu lat.
Działalność  podmiotów  dopuszczających  się  tych  naruszeń  sprawia,  że  twórcy  z  UE  zostają 
pozbawieni  odpowiedniego  wynagrodzenia,  powstają  bariery  dla  innowacji,  zmniejszona  zostaje 
konkurencyjność,  likwidowane  są  miejsca  pracy,  maleją  dochody  budżetów  publicznych,  a  nawet 
potencjalnie  zagrożone  jest  zdrowie  i  bezpieczeństwo  europejskich  obywateli.  W  badaniu 
przeprowadzonym  przez  Centre  for  Economics  and  Business  Research  (CEBR)  podkreślono,  że 
spowodowane  przez  podrabianie  i  piractwo  straty  mogą  prowadzić  do  obniżenia  unijnego  PKB  o  8 
mld  EUR  rocznie.  Podrabianie  przynosi  również  ogromne  zyski  grupom  zajmującym  się 
przestępczością  zorganizowaną  i  zakłóca  rynek  wewnętrzny  poprzez  zachęcanie  do  nielegalnych 
praktyk w ramach działalności gospodarczej.
 
                                                           
17 Komunikat „Jednolity rynek w obszarze praw własności intelektualnej...”, str. 6. 
18 Ibidem. 
19 Ibidem. 
20 Ibidem. 
21 Ibidem, str. 21.
 
3.4. Skutki polityczne 
Związanie  się  przez  Rzeczpospolitą  Polską  Umową  ACTA  będzie  miało  pozytywne  skutki 
polityczne.  Rzeczpospolita  Polska  będzie  postrzegana  jako  państwo,  które  przyjmuje  najwyższe 
standardy  ochrony  własności  intelektualnej,  zarówno  w  gronie  państw  członkowskich  UE,  jak  też  w 
środowisku  międzynarodowym,  przez  państwa  najwyżej  rozwinięte  (Stany  Zjednoczone  Ameryki, 
Japonia, Kanada, Konfederacja Szwajcarska, Australia, Nowa Zelandia). 
3.5. Skutki finansowe 
Związanie się przez Rzeczpospolitą Polską Umową ACTA nie spowoduje skutków finansowych 
dla budżetu państwa, ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 
Wyjaśnienie wyboru trybu związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową oraz wyjaśnienia końcowe 
Umowa dotyczy spraw uregulowanych w polskim ustawodawstwie, tym samym związanie się 
Rzeczypospolitej  Polskiej  tą  umową  wymaga  ratyfikacji  za  uprzednią  zgodą  wyrażoną  w  ustawie, 
zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.  
Zgodnie z art. 39 Umowa pozostaje otwarta do podpisu dla uczestników jej negocjacji oraz wszystkich 
innych  członków  WTO,  na  których  uczestnicy  wyrażą  zgodę  w drodze  konsensusu,  od  dnia  1  maja 
2011 r. do dnia 1 maja 2013 r. 
Umowa dotyczy organów władzy państwowej odpowiedzialnych za tworzenie i egzekwowanie praw 
własności intelektualnej. Nie dotyczy bezpośrednio podmiotów prawa prywatnego ‐ osób fizycznych i 
prawnych, tj. nie nakłada nowych obowiązków na te podmioty. 
Umowa nie będzie wymagać przyjęcia środków prawnych w celu jej wykonania. 
 
Warszawa, 14 marca 2012 r.
BAS-WAPEiM-573/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o ratyfikacji Umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu
towarami podrobionymi między Unią Europejską i jej państwami
członkowskimi, Australią, Kanadą, Japonią, Republiką Korei,
Meksykańskimi Stanami Zjednoczonymi, Królestwem Marokańskim, Nową
Zelandią, Republiką Singapuru, Konfederacją Szwajcarską i Stanami
Zjednoczonymi Ameryki
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Patryk Jaki)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r.,
poz. 32) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy dotyczy zgody na ratyfikację przez Rzeczpospolitą
Polską umowy międzynarodowej. Zgoda taka wyrażana jest – zgodnie z art. 89
ust. 1 Konstytucji RP – w ustawie. Ratyfikacji podlegać ma umowa handlowa
dotycząca zwalczania obrotu towarami podrobionymi między Unią Europejską i
jej państwami członkowskimi, Australią, Kanadą, Japonią, Republiką Korei,
Meksykańskimi Stanami Zjednoczonymi, Królestwem Marokańskim, Nową
Zelandią, Republiką Singapuru, Konferencją Szwajcarską i Stanami
Zjednoczonymi (dalej: ACTA). Umowa ta określa w szczególności ramy
prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej oraz
zasady prowadzenia współpracy międzynarodowej we wdrażaniu skutecznej
ochrony praw własności intelektualnej i postanowienia instytucjonalne
(powołanie Komitetu ds. ACTA).
Zgodnie z art. 2 projektu, ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od
dnia ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Umowa, której dotyczy oceniany projekt ustawy, należy do kategorii
umów mieszanych, co oznacza, że jej stroną mają być zarówno Unia
Europejska, jak i – niezależnie od Unii Europejskiej – jej państwa członkowskie.
Unia Europejska wiąże się umowami międzynarodowymi, w tym umowami
mieszanymi, w trybie określonym w art. 218 ust. 1 i n. TfUE. W ramach tej
procedury Komisja Europejska przedstawiła dwa projekty aktów prawnych UE:
wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii
Europejskiej ACTA (KOM(2011) 379 wersja ostateczna) i wniosek dotyczący
decyzji Rady w sprawie zawarcia ACTA (KOM(2011) 380 wersja ostateczna).
Pierwszy z tych wniosków został przyjęty przez Radę w dniu 15 grudnia 2011
r., drugi – stanowi dotychczas przedmiot pracy instytucji Unii Europejskiej.
ACTA stanowić będzie – po jej zawarciu przez Unię Europejską – akt
prawny UE. Umowa ta podlegać może ocenie pod względem zgodności z
prawem UE w zakresie wskazanym w art. 218 ust. 11 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W przepisie tym mowa jest o opiniach
Trybunału Sprawiedliwości w sprawie zgodności przewidywanej umowy, której
stroną stać się ma Unia Europejska, z Traktatami (tj. z prawem pierwotnym Unii
Europejskiej).
W związku z oceną zgodności projektowanej ustawy z prawem UE warto
wskazać, że w uzasadnieniu tych projektów Komisja Europejska nie zgłosiła
zastrzeżeń dotyczących zgodności ACTA z prawem UE. Zgodnie z wyrażoną w
tych dokumentach oceną Komisji „ACTA nie zmieni dorobku prawnego UE,
ponieważ prawodawstwo UE jest znacznie bardziej zaawansowane niż bieżące
standardy międzynarodowe” (pkt 2 obu – w zasadzie jednobrzmiących –
uzasadnień wniosków). Jednocześnie, w obliczu kontrowersji, które zostały
zasygnalizowane w ramach debaty nad ACTA w późniejszym czasie, Komisja
Europejska – pozostając na dotychczasowym stanowisku w sprawie ACTA –
podjęła decyzję o skierowaniu wniosku do Trybunału Sprawiedliwości o
zbadanie zgodności tej umowy z Traktatami w trybie art. 218 ust. 11 TfUE (por.
wystąpienie komisarza de Gruchta z 1 marca 2012 r.). Należy podkreślić, że
orzeczenie Trybunału będzie miało decydujący wpływ dla obowiązywania
ACTA w UE. Zgodnie ze zdaniem drugim art. 218 ust. 11 TfUE w przypadku
negatywnej opinii Trybunału przewidywana umowa nie może wejść w życie,
chyba że nastąpi jej zmiana lub rewizja Traktatów. Ocena zgodności ACTA z
prawem UE wymaga uwzględnienia wydanej w tej mierze opinii Trybunału
Sprawiedliwości. Opinia Trybunału zdeterminuje tę ocenę.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Ocena zgodności z prawem UE dotyczyć może umowy międzynarodowej,
której ratyfikacji dotyczy projektowana ustawa. Umowa ta stanowi akt prawa
Unii Europejskiej. Ocena zgodności ACTA z prawem UE zależy od opinii
Trybunału Sprawiedliwości, która zostanie wydana w trybie art. 218 ust. 11
TfUE.




2

4. Konkluzje
Ocena zgodności ACTA z prawem UE zależy od opinii Trybunału
Sprawiedliwości, która zostanie wydana w trybie art. 218 ust. 11 TfUE.


Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla


3