Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw

Warszawa, 29 marca 2012 r.
BAS-WAPEiM-722/12


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna o zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Michał Seweryński)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r.,
poz. 32) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektowanej regulacji
Projekt zmierza do wprowadzenia zmian do art. 114 ustawy z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, ze zmianami), art.
118 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2011 r.
Nr 116, poz. 675, ze zmianami), art. 98 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o
Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68, ze zmianami), art.
105 ust. 2 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. z
2004 r. Nr 163, poz. 1712, ze zmianami), art. 128 ustawy z dnia 24 maja 2002 r.
o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z
2010 r. Nr 29, poz. 154, ze zmianami), art. 95 pkt 2 ustawy z dnia 11 września
2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90,
poz. 593 ze zmianami), art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708, ze zmianami),
art. 88 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby
Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr
104, poz. 710, ze zmianami) oraz art. 137 ust. 1 i art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 9
kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, ze zmianami).
Zmiany te mają na celu wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 r. (sygn. akt K 1/08).
Polegają one – w przypadku wszystkich wymienionych ustaw – na usunięciu
obowiązującego ograniczenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego do
ekwiwalentu za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe oraz za
niewykorzystany czas wolny od służby wyłącznie za ostatnie trzy lata
kalendarzowe. Ponadto rozszerzony ma zostać zakres uprawnienia do
ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Projekt eliminuje
ograniczenia tego uprawnienia ze względu na określone przyczyny zwolnienia z
pracy (ze służby).
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej proponowaną
regulacją
Analizując projekt pod kątem zgodności z prawem UE należy wziąć pod
uwagę postanowienia dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu
pracy (Dz. Urz. UE L 299 z 18.11.2003 r., ze zmianami; dalej: dyrektywa), w
szczególności art. 7 tej dyrektywy. Zgodnie z tym przepisem państwa
członkowskie przyjmują niezbędne środki w celu zapewnienia, by każdy
pracownik był uprawniony do corocznego płatnego urlopu w wymiarze co
najmniej czterech tygodni, zgodnie z warunkami uprawniającymi go do urlopu i
przyznającymi mu taki urlop, przewidzianymi w ustawodawstwie krajowym lub
w praktyce krajowej. Minimalny okres corocznego płatnego urlopu nie może
być przy tym zastąpiony wypłatą ekwiwalentu pieniężnego, z wyjątkiem
przypadku, gdy stosunek pracy ulega rozwiązaniu.
Należy wskazać, że przywołany przepis dyrektywy nie dopuszcza
żadnego różnicowania pozycji prawnej pracowników, których stosunek pracy
ulega rozwiązaniu, w odniesieniu do prawa do ekwiwalentu pieniężnego.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE prawo
każdego pracownika do corocznego płatnego urlopu, o którym mowa w art. 7
dyrektywy, uznane jest za zasadę unijnego prawa socjalnego o szczególnej
wadze, od której nie może być odstępstw i której wprowadzenie w życie przez
właściwe władze krajowe może być dokonane tylko w granicach wyraźnie
wytyczonych samą dyrektywą (zob. wyroki: z dnia 26 czerwca 2001 r. w
sprawie C-173/99 BECTU, pkt 43; z dnia 18 marca 2004 r. w sprawie C-342/01
Merino Gómez, pkt 29; a także z dnia 16 marca 2006 r. w sprawach połączonych
C-131/04 i C-257/04 Robinson-Steele i in., pkt 48). Zgodnie z orzecznictwem
Trybunału dyrektywa traktuje prawo do corocznego urlopu i prawo do
otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu jako dwa aspekty jednego prawa.
Celem wymogu wynagrodzenia za urlop jest stworzenie pracownikowi
będącemu na urlopie sytuacji, która, jeśli chodzi o wynagrodzenie, jest
porównywalna z sytuacją, w jakiej pracownik znajduje się w okresach pracy
(zob. ww. wyrok w sprawie Robinson-Steele, pkt 58).

3. Analiza projektu pod kątem prawa Unii Europejskiej
Projekt zakłada rozszerzenie uprawnienia do ekwiwalentu pieniężnego za
niewykorzystany urlop na wszystkich funkcjonariuszy i pracowników objętych
regulacją zmienianych ustaw. W świetle projektowanej regulacji bez znaczenia
jest okres, w jakim można było wykorzystać urlop, oraz przyczyna zwolnienia.
Tym samym likwidowane są ograniczenia tego prawa, które istnieją obecnie na

2
gruncie obowiązującego stanu prawnego. Projekt uwzględnia tym samym
dyspozycję wynikającą z art. 7 dyrektywy, zgodnie z którym różnicowanie
pozycji prawnej pracowników, których stosunek pracy ulega rozwiązaniu, w
odniesieniu do prawa do ekwiwalentu pieniężnego jest niedopuszczalne. Projekt
jest zgodny z art. 7 dyrektywy.

4. Konkluzja

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw
jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.


Szef Kancelarii Sejmu


Lech Czapla





3
Warszawa, 29 marca 2012 r.
BAS-WAPEiM-723/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia w sprawie stwierdzenia, czy senacki projekt ustawy o zmianie
ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (przedstawiciel
wnioskodawcy: senator Michał Seweryński) jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu
Sejmu


Projekt zmierza do wprowadzenia zmian do art. 114 ustawy z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, ze zmianami), art.
118 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2011 r.
Nr 116, poz. 675, ze zmianami), art. 98 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o
Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68, ze zmianami), art.
105 ust. 2 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. z
2004 r. Nr 163, poz. 1712, ze zmianami), art. 128 ustawy z dnia 24 maja 2002 r.
o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z
2010 r. Nr 29, poz. 154, ze zmianami), art. 95 pkt 2 ustawy z dnia 11 września
2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90,
poz. 593 ze zmianami), art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708, ze zmianami),
art. 88 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby
Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr
104, poz. 710, ze zmianami) oraz art. 137 ust. 1 i art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 9
kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, ze zmianami).
Zmiany te mają na celu wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 r. (sygn. akt K 1/08).
Polegają one – w przypadku wszystkich wymienionych ustaw – na usunięciu
obowiązującego ograniczenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego do
ekwiwalentu za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe oraz za
niewykorzystany czas wolny od służby wyłącznie za ostatnie trzy lata
kalendarzowe. Ponadto rozszerzony ma zostać zakres uprawnienia do
ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Projekt eliminuje
ograniczenia tego uprawnienia ze względu na określone przyczyny zwolnienia z
pracy (ze służby).
Oceniając charakter prawny projektu w świetle art. 95a regulaminu Sejmu
należy wskazać art. 7 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu
pracy (Dz. Urz. UE L 299 z 18.11.2003 r., ze zmianami; dalej: dyrektywa).
Zgodnie z ustępem 1 tego przepisu, państwa członkowskie przyjmują niezbędne
środki w celu zapewnienia, by każdy pracownik był uprawniony do corocznego
płatnego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni, zgodnie z
warunkami uprawniającymi go do urlopu i przyznającymi mu taki urlop,
przewidzianymi w ustawodawstwie krajowym lub w praktyce krajowej. Ustęp 2
przepisu stanowi zaś, że minimalny okres corocznego płatnego urlopu nie może
być przy tym zastąpiony wypłatą ekwiwalentu pieniężnego, z wyjątkiem
przypadku, gdy stosunek pracy ulega rozwiązaniu. Z punktu widzenia
prowadzonych ustaleń istotne jest, że przywołany przepis nie dopuszcza
żadnego różnicowania pozycji prawnej pracowników, których stosunek pracy
ulega rozwiązaniu, w odniesieniu do prawa do ekwiwalentu pieniężnego.

Przepisy ustaw, których zmianę zakłada projekt, ustanawiają ograniczenia
prawa do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Ograniczenia te
mają zarówno charakter przedmiotowy, jak i podmiotowy. W pierwszym
przypadku polegają one na związaniu uprawnienia do ekwiwalentu wyłącznie z
urlopem niewykorzystanym w określonym czasie, np. ekwiwalent pieniężny za
urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe wypłacane są zwalnianym ze służby
policjantom wyłącznie za okres poprzedzający rok zwolnienia ze służby (por.
np. art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji). W drugim przypadku obowiązujące
przepisy zakładają wyłączenie tego uprawnienia w odniesieniu do określonych
kategorii funkcjonariuszy (por. np. art. 118 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 1 pkt 4
ustawy o Straży Granicznej dotyczące skazania prawomocnym wyrokiem sądu
za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe). Wskazane ograniczenia
uprawnienia do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop są
sprzeczne z art. 7 dyrektywy. Zakładając wyeliminowanie tych ograniczeń
projekt zmierza do uzgodnienia treści zmienianych ustaw z prawem UE. W tym
zakresie zmierza do wykonania zobowiązań implementacyjnych wynikających z
prawa UE. Projekt jest zgodny z prawem UE. Projekt ma na celu wykonanie
prawa UE.
W przypadku opiniowanego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji
oraz niektórych innych ustaw zachodzą przesłanki rozstrzygnięcia przez
Marszałka Sejmu na podstawie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu, że projekt ten
jest projektem ustawy wykonującej prawo UE.



Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla



2