Poselski projekt ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec byłych posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej skazanych w procesie brzeskim za działalność na rzecz demokratycznego Państwa Polskiego

Druk nr 363

Warszawa, 25 kwietnia 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja



Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o uznaniu za nieważne orzeczeń
wydanych wobec byłych posłów na Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej skazanych w
procesie brzeskim za działalność na
rzecz demokratycznego Państwa
Polskiego.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Leszka Aleksandrzaka.

(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balt; (-) Anna
Bańkowska; (-) Jan Bury; (-) Jacek Czerniak; (-) Eugeniusz Czykwin;
(-) Tomasz Garbowski; (-) Marek Gos; (-) Dariusz Joński; (-) Tomasz
Kamiński; (-) Mieczysław Kasprzak; (-) Witold Klepacz; (-) Jan Łopata;
(-) Mieczysław Marcin Łuczak; (-) Krystyna Łybacka; (-) Mirosław
Maliszewski; (-) Zbigniew Matuszczak;
(-)
Leszek Miller; (-) Grzegorz
Napieralski; (-) Cezary Olejniczak; (-) Artur Ostrowski; (-) Mirosław
Pawlak; (-) Stanisława Prządka; (-) Józef Racki; (-) Marek Sawicki;
(-) Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska; (-) Henryk Smolarz; (-) Zbigniew
Sosnowski; (-) Franciszek Jerzy Stefaniuk; (-) Andrzej Sztorc; (-) Tadeusz
Tomaszewski; (-) Jerzy Wenderlich; (-) Bogusław Wontor; (-) Stanisław
Wziątek; (-) Zbyszek Zaborowski; (-) Ryszard Zbrzyzny; (-) Stanisław
elichowski.
projekt   

USTAWA 
 
z dnia  ………………… 2012 r. 
o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec byłych posłów na Sejm 
Rzeczypospolitej Polskiej skazanych w procesie brzeskim za działalność 
na rzecz demokratycznego Państwa Polskiego 
 
 
Art.  . 
Uznaje  się  za  nieważne  orzeczenia  wydane  przez  polskie  organy    wymiaru 
sprawiedliwości    wobec    byłych  posłów    na  Sejm  Rzeczypospolitej  Polskiej  w 
procesie  brzeskim  w  okresie  od    października 
  do    stycznia 
r., 
jeżeli  czyn  zarzucony  lub  przypisany  był  związany  z  działalnością  na  rzecz 
demokratycznego  Państwa  Polskiego,  w  szczególności  z  wykonywaniem 
demokratycznie uzyskanego mandatu poselskiego. 
 
Art.  . 
. Nieważność  orzeczenia  stwierdza  Sąd  Okręgowy  Warszawa‐Praga  w 
Warszawie. 
. Stwierdzenie  nieważności  orzeczenia  uznaje  się  za  równoznaczne  z 
uniewinnieniem. 
. Stwierdzenie  nieważności  orzeczenia  nie  pociąga  za  sobą  obowiązku 
odszkodowania od Skarbu Państwa. 
 
Art.  . 
. Stwierdzenie  nieważności  następuje  na  wniosek  Rzecznika  Praw 
Obywatelskich,  Ministra  Sprawiedliwości,  prokuratora,  krewnego 
represjonowanego posła w linii prostej, a także minimum   posłów na Sejm 
Rzeczypospolitej Polskiej sprawujących mandat w dacie składania wniosku. 
. Sąd orzeka na posiedzeniu na podstawie akt postępowania organu wymiaru 
sprawiedliwości, który wydał orzeczenie, a w miarę potrzeby przeprowadza 
dalsze postępowanie dowodowe. 
. Na  postanowienie  w  przedmiocie  nieważności  orzeczenia  przysługuje 
zażalenie podmiotom, o których mowa w ust.  . 
. Jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu o stwierdzenie 
nieważności  orzeczenia  mają  odpowiednie  zastosowanie  przepisy  Kodeksu 
postępowania  karnego  z  tym,  że  udział  prokuratora  w  posiedzeniu  o 
stwierdzenie nieważności jest obowiązkowy. W posiedzeniu ma prawo wziąć 
udział osoba uprawniona do składania na jej korzyść środków odwoławczych, 
a także reprezentant  posłów, o których mowa w ust.  , a ponadto za zgodą 
sądu inne osoby. Z przebiegu posiedzenia sporządza się protokół. 
 
Art.  . 
Stwierdzeniu  nieważności  nie  stoi  na  przeszkodzie  wykonanie  kary, 
zastosowanie  amnestii  lub  abolicji,  zatarcie  skazania,  akt  łaski,  przedawnienie, 
zadośćuczynienie, śmierć osoby represjonowanej, której orzeczenie dotyczy. 
       
Art.  . 
. Stwierdzając nieważność orzeczenia, sąd może  orzec na wniosek podmiotów, 
o których mowa w art.   ust.  , o podaniu treści postanowienia do publicznej 
wiadomości w szczególny sposób. 
. Na postanowienie przysługuje zażalenie podmiotom, o których mowa w art.   
ust.  . 
 
Art.  . 
Sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów 
symbolicznego  upamiętnienia  posłów  na  Sejm  Rzeczypospolitej  Polskiej 
niesłusznie  represjonowanych,  jeżeli  represje  te  były  skutkiem  wykonania 
orzeczenia uznanego za nieważne. Art.   ust.   stosuje się odpowiednio. 
 
Art.  . 
Koszty postępowania w sprawach objętych ustawą ponosi Skarb Państwa. 
 
Art.  . 
Ustawa wchodzi w życie po upływie   dni od dnia ogłoszenia. 
 
UZASADNIENIE 
 
 
Celem  ustawy  jest  pełne  przywrócenie  czci  i  godności  posłom  na  Sejm  )) 
Rzeczypospolitej,  represjonowanym  za  działalność  na  rzecz  demokratycznej 
Polski  przez  obóz  sanacyjny.  Wyrazem  tych  represji  był  tzw.  proces  brzeski 
przywódców Centrolewu, przeprowadzony w dniach   października 
 r. do 
 stycznia 
 r., w którym skazano   posłów na Sejm RP  na kary od  ,  do   
lat  więzienia,  po  ich  uprzednim  aresztowaniu  w  nocy  z  /   września 
  r. 
Chodzi  o  następujących  posłów:  Wincentego  Witosa,  Kazimierza  Bagińskiego, 
Norberta  Barlickiego,  Adama  Ciołkosza,  Stanisława  Dubois’a,  Władysława 
Kiernika, (ermana Liebermana, Mieczysława Mastka, Adama Pragiera oraz Józefa 
Putka.  Projekt ustawy jest wykonaniem  historycznego, moralnego i prawnego 
obowiązku demokratycznej ))) Rzeczypospolitej wobec tych posłów. 
 
O  bezpodstawności  zarzutów  stawianych  przez  obóz  sanacyjny  grupie 
wymienionych posłów świadczy już sam fakt, że po klęsce wrześniowej, będącej 
przede  wszystkim  klęską  rządzącego  obozu  sanacyjnego,  wywodzący  się  z  tego 
obozu  Prezydent  Rzeczypospolitej  na  uchodźstwie   Władysław  Raczkiewicz 
wydał  w  dniu    października 
r.  dekret  o  amnestii  dla  byłych  więźniów 
brzeskich  Dz. U. Nr 
, poz. 
. 
Dekretem  tym  Prezydent  udzielił  tym  posłom  „całkowitej  amnestii  oraz 
przywrócił  im  wszystkie  prawa  obywatelskie,  honorowe,  godności,  odznaczenia  i 
ordery”, a uczynił to – jak głosi dekret ‐ „celem zatarcia rozterek przeszłości oraz 
dokonania  pełnego  zjednoczenia  narodowego”.  Wkrótce  po  tym  niektórzy  z  nich 
włączyli  się  do  walki  z  hitlerowską  )))  Rzeszą  Niemiecką,  w  tym  u  boku  gen. 
Władysława Sikorskiego. 
Fakt  wydania  tego  dekretu,  jako  element  zabiegów  Prezydenta  o  „pełne 
zjednoczenie narodowe” jednoznacznie poświadcza o bezpodstawności zarzutów 
postawionych  byłym  posłom  i  o  bezprawności  wydanych  wyroków.  Jednak 
sanacyjny  Prezydent  nie  zdecydował  się  powiedzieć  tego  wprost,  używając  w 
zamian eufemizmu o „zatarciu rozterek przeszłości”. 
Projektowana  ustawa  nie  jest  precedensem  w  najnowszej  historii 
Rzeczypospolitej  Polskiej.  Poprzedziła  ją  ustawa  z  dnia 
  lutego 
  r.  o 
uznaniu  za  nieważne  orzeczeń  wydanych  wobec  osób  represjonowanych  za 
działalność  na  rzecz  niepodległego  bytu  Państwa  Polskiego  Dz.  U.  Nr  ,  poz. 
,  z  późn.  zm. .  Ustawa  ta  jest  niejako  pierwowzorem  dla  projektowanej 
ustawy,  gdyż  reguluje  podobną  materię.  Nadto  przy  opracowywaniu  projektu 
wzięto pod uwagę opinie Biura Analiz Sejmowych z dnia   sierpnia 
r. oraz z 
dnia 
  lutego 
  r.,  a  także  orzecznictwo  Trybunału  Konstytucyjnego  w 
przedmiocie sprawy. 
Ustawa  nie  przewiduje  odszkodowań,  więc  nie  wskazuje  organów,  które 
miałyby orzekać w tej sprawie i procedury w tym zakresie. Ustawa może  ale nie 
musi   generować  wydatków  ze  strony  budżetu  państwa  w  przypadku 
ewentualnego  zasądzenia  od  Skarbu  Państwa  kosztów  pokrycia  w  całości  lub 
części symbolicznego upamiętnienia posłów  art.   projektu ustawy . Byłyby to 
wydatki rzędu kilku tysięcy zł.   
Ustawa  nie  spowoduje  innych  wydatków  z  budżetu  państwa  poza  wyżej 
wymienionym. 
Projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. 
Zgodnie  z  art. 
  ust.    zdanie  drugie  projekt  poselski  nie  wymaga 
konsultacji przed  złożeniem na ręce Marszałka Sejmu.