Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw

– 9 –

UZASADNIENIE
1. Podstawa prawna wydania rozporz dzenia
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych, bank hipoteczny przeprowadza, w każdym dniu roboczym, rachunek
zabezpieczenia listów zastawnych w celu monitorowania wypełniania w perspektywie
długookresowej wymogów, o których mowa w art. 18 ust. 1, 1a i 2 ustawy.
Na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, bank
hipoteczny ustala, czy – na dzień dokonania ustalenia – wierzytelności banku hipotecznego
oraz prawa i środki, o których mowa w art. 18 ust. 3, 3a i 4 ustawy, wpisane do rejestru
zabezpieczenia listów zastawnych, wystarczają na:
1)
pełne zaspokojenie posiadaczy listów zastawnych (test równowagi pokrycia) oraz
2)
pełne zaspokojenie posiadaczy listów zastawnych w przedłużonych terminach
wymagalności, o których mowa w art. 446 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. –
Prawo upadłościowe i naprawcze (test płynności).
Przeprowadzając test równowagi pokrycia i test płynności, zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy,
bank hipoteczny uwzględnia koszty likwidacji osobnej masy upadłości oraz różnice walutowe
i oprocentowania, jeżeli takie różnice pomiędzy składnikami osobnej masy upadłości, a
zobowiązaniami z listów zastawnych nie będą zabezpieczone przez odpowiednie transakcje
zabezpieczające przed ryzykiem zmiany stopy procentowej lub ryzykiem walutowym. Test
równowagi pokrycia jest przeprowadzany nie rzadziej niż co 6 miesięcy, natomiast test
płynności – nie rzadziej niż co 3 miesiące (art. 25 ust. 4). W myśl art. 25 ust. 5 ustawy,
wyniki testu równowagi pokrycia i testu płynności uznaje się za pozytywne, jeżeli po ich
przeprowadzeniu ustalono, że na dzień dokonania ustalenia wierzytelności banku
hipotecznego oraz prawa i środki, wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych,
wystarczają na pełne zaspokojenie posiadaczy listów zastawnych. Rachunek zabezpieczenia
listów zastawnych oraz test równowagi pokrycia i test płynności, na podstawie art. 25 ust. 6,
są przeprowadzane odrębnie dla hipotecznych listów zastawnych i dla publicznych listów
zastawnych.
Ustawodawca, w art. 25 ust. 7 nowelizowanej ustawy o listach zastawnych i bankach
hipotecznych, zamieścił upoważnienie dla ministra właściwego do spraw instytucji
finansowych, do określenia, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Komisji
Nadzoru Finansowego, szczegółowych warunków oraz sposobu przeprowadzania:
– 10 –

1)
rachunku zabezpieczenia listów zastawnych, w tym terminów, dla których jest on
przeprowadzany,
2)
testu równowagi pokrycia i testu płynności
– mając na względzie konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wyemitowanych listów
zastawnych.
2. Zakres proponowanej regulacji
Rachunek zabezpieczenia listów zastawnych wskazuje na zdolność banku hipotecznego do
prawidłowego regulowania zobowiązań banku. Za pomocą rachunku zabezpieczania listów
zastawnych bank ma monitorować wypełnianie w bieżącej działalności wymogów i limitów
ostrożnościowych, określonych w ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Podobnie przeprowadzanie testu równowagi pokrycia i testu płynności ma na celu
uprawdopodobnienie sprawnego i kompletnego przeprowadzenia tych testów w
okolicznościach uzasadniających ogłoszenie upadłości banku hipotecznego.
Celem regulacji jest zatem zwiększenie bezpieczeństwa listów zastawnych oraz związanej z
tym możliwością wyższej oceny tych instrumentów przez zewnętrzne instytucje oceny
wiarygodności kredytowej (tzw. źCAI, „firmy ratingowe”).
Projektowane rozporządzenie jest regulacją nową, która uszczegóławia dotychczasowe zapisy
art. 25 w brzmieniu sprzed nowelizacji ustawy.
Przepisy § 2 rozporządzenia dotyczą rachunku zabezpieczenia listów zastawnych, wskazując
załącznik określający szczegółowe warunki i sposób jego przeprowadzania, a także terminy
dla których jest on sporządzany. Zgodnie z rozporządzeniem rachunek zabezpieczenia
powinien być przeprowadzony dla terminów 3-miesięcznych, 6-miesięcznych i
12-miesięcznych.
Postanowienia kolejnych paragrafów dotyczą testów równowagi pokrycia i płynności
przeprowadzanych przez bank hipoteczny, z odesłaniem do odpowiednich załączników
regulujących szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania tych testów. Załącznik nr 2
określa szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania testu równowagi pokrycia, natomiast
załącznik nr 3 – testu płynności.
Zgodnie z § 7 projektu termin wejścia w życie rozporządzenia wynosi 14 dni od dnia
ogłoszenia.
3. Zgodność z prawem Unii źuropejskiej
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

– 11 –

4. Notyfikacja
Projektowane rozporządzenie nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Źz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn.
zm.).
5. BIP RCL
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt rozporządzenia zostanie
umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce
Rządowy Proces Legislacyjny.

– 12 –

Nazwa projektu:
Źata sporz dzenia:
rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych warunków
oraz sposobu przeprowadzania rachunku zabezpieczenia listów
zastawnych oraz testu równowagi pokrycia i testu płynności.
ródło:
Ministerstwo wiod ce i ministerstwa współpracuj ce
upoważnienie ustawowe.

Ministerstwo Finansów
Nr w wykazie prac: …


Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu

lub Podsekretarza Stanu
Dorota Podedworna-Tarnowska, Podsekretarz Stanu
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Agnieszka Wachnicka, Zastępca Źyrektora Źepartamentu Rozwoju
Rynku Finansowego, tel. 694 58 27
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI
1. Jaki problem jest rozwi zywany?
Realizacja delegacji ustawowej wymaganej ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych. Rozporządzenie określi zasady i terminy przeprowadzania testu płynności i testu równowagi pokrycia oraz
sposobu prowadzenia rachunku zabezpieczenia listów zastawnych.
2. Rekomendowane rozwi zanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Zgodnie z delegacją ustawową, banki hipoteczne emitujące listy zastawne będą podlegały obowiązkowi prowadzenia
rachunku zabezpieczenia listów zastawnych oraz przeprowadzania okresowych testów płynności i równowagi pokrycia.
Rachunek zabezpieczenia listów zastawnych wskazuje na zdolność banku hipotecznego do prawidłowego regulowania
zobowiązań.
Testy spełniają podobną rolę, przy czym dodatkowo w przypadku upadłości banku hipotecznego, wynik testu stanowi
wskazanie czy spełnione zostały przesłanki dla wszczęcia trybu zaspokajania wierzycieli zgodnie z art. 442 ustawy z dnia
28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze.
Oczekuje się, że regulacja poprawi bezpieczeństwo instrumentu finansowego: list zastawny oraz wpłynie pozytywnie na
oceny tych instrumentów przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej (tzw. ECAI, „firmy ratingowe”).
3. Jak problem został rozwi zany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OźCŹ/Uź?
Regulacje szczegółowe prowadzenia testów płynności i równowagi pokrycia na okoliczność upadłości emitenta nie
znajdują odpowiedników w regulacjach europejskich. Zasadę kontrolowania pokrycia przez testy zaznaczono w
najnowszych regulacjach covered bonds w Belgii. Również w Niemczech prowadzone są testy płynności wedle
wystandaryzowanych zasad, jednak bez ścisłego określenia w przepisach rangi ustawowej.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
ródło danych
Oddziaływanie
Banki hipoteczne
3–5 podmiotów w skali
Jednorazowy koszt
kraju
dostosowania rozwiązań
informatycznych; długofalowe
korzyści ze zwiększenia
bezpieczeństwa
Powiernicy
nieokreślona
brak
Obowiązek kontroli wyników
testów oraz sposobu
prowadzenia rachunku
zabezpieczenia listów
zastawnych oraz obowiązek
informowania Komisji Nadzoru
Finansowego w sytuacji braku
pozytywnego wyniku
któregokolwiek z testów.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt rozporządzenia zostanie przekazany do uzgodnień i konsultacji m.in.: z Komisją Nadzoru Finansowego, Związkiem
Banków Polskich, Narodowym Bankiem Polskim, Konferencją Przedsiębiorstw Finansowych i Krajowym Związkiem
Banków Spółdzielczych.
– 13 –

6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0–10)
Źochody ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Wydatki ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Saldo ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)













ródła finansowania


Dodatkowe informacje,
Projekt nie będzie miał wpływu na wydatki sektora finansów publicznych.
w tym wskazanie
źródeł danych i
przyjętych do obliczeń
założeń
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorców oraz
na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa







pieniężnym
sektor mikro-, małych i







(w mln zł,
średnich
ceny stałe
przedsiębiorstw
z … r.)
rodzina, obywatele oraz







gospodarstwa domowe
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa

niepieniężnym
sektor mikro-, małych i

średnich
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz

gospodarstwa domowe
banki hipoteczne
Możliwe podniesienie ratingów kredytowych może wpłynąć na obniżenie kosztu
finansowania banków na rynku finansowym.

inwestorzy
Poprawa bezpieczeństwa listów zastawnych jako instrumentu finansowego.
Dodatkowe informacje,

w tym wskazanie

źródeł danych i

przyjętych do obliczeń

założeń

8. Zmiana obci żeń regulacyjnych (w tym obowi zków informacyjnych) wynikaj cych z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
nie dotyczy