Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw

- relacji testu płynności i testu równowagi pokrycia do rachunku zabezpieczenia listów zastawnych,
- roli Komisji Nadzoru Finansowego w procesie weryfikacji prawidłowości testów płynności i testów równowagi
pokrycia przeprowadzanych przez syndyka w procesie upadłości banku hipotecznego,
- przepisów o nienaruszaniu praw wierzycieli z listów zastawnych w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa
bankowego upadłego banku hipotecznego,
- sposobu postępowania w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa bankowego upadłego banku hipotecznego,
- sposobu i trybu podejmowania przez zgromadzenie wierzycieli z listów zastawnych uchwały w sprawie
zobowiązania syndyka do likwidacji osobnej masy upadłości oraz sposobu ogłaszania tej uchwały,
- utrzymywania tzw. „bufora płynności” odrębnie dla hipotecznych i publicznych listów zastawnych,
- kwestii redakcyjno-legislacyjnych.
Wszystkie uwagi zgłaszane przez podmioty konsultowane podlegały dyskusji na spotkaniach roboczych oraz
uzgodnieniom w trybie roboczym i zostały ostatecznie wyjaśnione. Większość uwag znalazła odzwierciedlenie w
projekcie w wersji przekazanej do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów.

6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0–10)
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 5571,2
Dochody ogółem
51,4
130,
219,
319,
433,
561,
704,
864,
104
124
1
1
8
5
2
5
7
3,7
3,2
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 4950,8
budżet państwa
40,4
111,
191,
281,
383,
498,
627,
771,
932,
111
2
1
6
8
6
5
6
7
2,2
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 1099,9
JST
3,3
10,2
18,1
27
37,1
48,5
61,2
75,4
91,3
109
pozostałe jednostki (oddzielnie)
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 139,3

7,7
8,7
9,9
11,2
12,6
14,1
15,8
17,7
19,7
22
Wydatki ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
budżet państwa
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki (oddzielnie)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 5571,2
Saldo ogółem
51,4
130,
219,
319,
433,
561,
704,
864,
104
124
1
1
8
5
2
5
7
3,7
3,2
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 4950,8
budżet państwa
40,4
111,
191,
281,
383,
498,
627,
771,
932,
111
2
1
6
8
6
5
6
7
2,2
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 1099,9
JST
3,3
10,2
18,1
27
37,1
48,5
61,2
75,4
91,3
109
pozostałe jednostki (oddzielnie)
0
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 139,3

7,7
8,7
9,9
11,2
12,6
14,1
15,8
17,7
19,7
22
Zwiększone przychody banków w związku z obniżeniem kosztu refinansowania oraz zwiększeniem
akcji kredytowej w związku z refinansowaniem portfela kredytów hipotecznych przez emisję listów
zastawnych. Wzrost przychodów z tytułu opłat sądowych w związku z transferem wierzytelności
Źródła finansowania
hipotecznych z banków uniwersalnych do banków hipotecznych. Szacuje się również zwiększenie
wpływów do budżetu z tytułu wzrostu przychodów przedsiębiorstw finansujących inwestycje
dodatkowymi kredytami udzielonymi przez sektor bankowy w związku z pozyskaniem nowego
źródła refinansowania działalności.
Dodatkowe informacje,
Przedsiębiorstwa niefinansowe będą miały zwiększone możliwości kredytowe. Szacuje się, że
w tym wskazanie
połowa puli na dalszą akcję kredytową wynikającą wyłącznie z refinansowania tej akcji
źródeł danych i
kapitałem pozyskanym z emisji listów zastawnych zostanie przeznaczona na sektor
przyjętych do obliczeń przedsiębiorstw. Druga część, przeznaczona na rzecz osób fizycznych na cele mieszkaniowe,
założeń
spowoduje zwiększenie wpływów przedsiębiorstw sektora branży budowlanej. Poza realnymi
wpływami finansowymi na sektor przedsiębiorstw (dane jak wyżej), rozwój akcji kredytowej
będzie miał również przełożenie na całą gospodarkę i jej potencjalny wzrost.
Przewiduje się, że w perspektywie 5 lat od wejścia w życie regulacji udział refinansowania
39

listami zastawnymi nowych kredytów mieszkaniowych osiągnie poziom 20%, a w odniesieniu
do całego portfela kredytów mieszkaniowych na rynku (nowe kredyty mieszkaniowe łącznie z
tymi udzielonymi dotychczas) udział ten szacuje się na poziomie 7%.
Ponadto przepisy zwiększające bezpieczeństwo wierzycieli z listów zastawnych będą miały
wpływ na wzrost oceny międzynarodowych agencji ratingowych tych papierów wartościowych
oraz samych instytucji je emitujących. To powinno mieć przełożenie na postrzeganie
inwestorów zagranicznych na polski rynek finansowy.
Wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń:

Opracowanie własne na podstawie danych sektora bankowego.
Oszacowane przeciętne roczne wpływy do budżetu z tytułu wejścia w życie projektowanej
regulacji obejmują:
1) zwiększone wpływy z tytułu podatku dochodowego banków w związku z obniżeniem
kosztów pozyskania finansowania – pierwsza emisja listów zastawnych, uwzględniając okres
ich zapadalności, przyniesie realne korzyści dla sektora bankowego w kolejnych latach
funkcjonowania regulacji. Szacuje się, że w drugim pełnym roku kalendarzowym po wejściu w
życie ustawy wpływ budżetowy (CIT) z tytułu zysku wygenerowanego z obniżonych kosztów
funkcjonowania osiągnie wartość 4,4 mln zł (przychód sektora bankowego w tym okresie na
poziomie ok. 23,2 mln zł). W kolejnych latach poziom ten będzie narastał, osiągając w 10. roku
funkcjonowania ustawy wartość 147,1 mln zł. Łącznie w perspektywie 10-letniej wartość
podatku CIT z tej części przychodów osiągnie poziom 649,4 mln zł;
2) wpływy budżetowe związane z uruchomieniem dodatkowej akcji kredytowej w oparciu o
środki pieniężne uzyskane z tytułu emisji listów zastawnych – w 2016 r. osiągną one wartość
4,2 mln zł (przychód sektora bankowego – 22,2 mln zł). Ogólnie w ujęciu 10-letnim wpływy z
tego tytułu osiągną poziom 619,9 mln zł.
Łącznie więc wartość podatku CIT od sektora bankowego (ppkt 1 i 2) w terminie 10 lat
obowiązywania ustawy osiągnie wartość 1269,3 mln zł (przy założeniu osiągnięcia przychodu
sektora w tym okresie na poziomie 6680,5 mln zł);
3) wpływy z tytułu opłat sądowych, związanych z transferem kredytów hipotecznych do
banków hipotecznych pod emisję listów zastawnych oraz związanych z nową akcją kredytową
ze środków pozyskanych z refinansowania listami zastawnymi – w 2016 r. osiągną wartość
7,7 mln zł. Łączny wpływ w okresie 10-letnim wyniesie 139,4 mln zł;
4) wpływy do budżetu z tytułu podatku dochodowego od przedsiębiorstw wynikające z
inwestycji finansowanych nowymi kredytami – w 2016 r. wartość na poziomie 24,1 mln zł
(przychód sektora przedsiębiorstw na poziomie ok. 126,8 mln zł). W perspektywie 10-letniej
wartość podatku CIT od przedsiębiorstw niefinansowych osiągnie łącznie kwotę 3542,2 mln zł
(przychód w wysokości 18643,1 mln zł).
Jednocześnie należy wskazać, że planowane zniesienie obowiązku podatkowego od zysku z
tytułu odsetek od listów zastawnych należnego od inwestorów zagranicznych – podatek u
źródła – nie wpłynie negatywnie na sektor finansów publicznych, z uwagi na dotychczasowy
brak wpływów z tego tytułu. Wynika to z faktu, iż podmioty, które byłyby zobligowane do
odprowadzania tej należności, korzystały ze zwolnień wynikających z umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania.

7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie
(0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
b.d.
ok. 45,4
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 2468,5
pieniężnym
142,3
251,7
515,4
1513,7
(w mln zł,
sektor mikro-, małych i
b.d.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok.
ok. 6889,2
ceny stałe
średnich
126,8
397,1
702,5
1438,4
4224,4

przedsiębiorstw
z … r.)
rodzina, obywatele oraz
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
gospodarstwa domowe
40

W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
Możliwość finansowania działalności przedsiębiorstw kredytami generowanymi
niepieniężnym
przez sektor bankowy w związku z pozyskaniem przez banki dodatkowych
środków pieniężnych w ramach emisji listów zastawnych.
sektor mikro-, małych i
Możliwość finansowania działalności przedsiębiorstw kredytami generowanymi
średnich
przez sektor bankowy w związku z pozyskaniem przez banki dodatkowych
przedsiębiorstw
środków pieniężnych w ramach emisji listów zastawnych.
rodzina, obywatele oraz

gospodarstwa domowe
Niemierzalne
nie dotyczy

Dodatkowe informacje,
Przedsiębiorstwa niefinansowe będą miały zwiększone możliwości kredytowe. Szacuje się, że
w tym wskazanie
połowa puli na dalszą akcję kredytową wynikającą wyłącznie z refinansowania tej akcji
źródeł danych i
kapitałem pozyskanym z emisji listów zastawnych zostanie przeznaczona na sektor
przyjętych do obliczeń przedsiębiorstw. Druga część, przeznaczona na rzecz osób fizycznych na cele mieszkaniowe,
założeń
spowoduje zwiększenie wpływów przedsiębiorstw sektora branży budowlanej. Poza realnymi
wpływami finansowymi na sektor przedsiębiorstw (dane jak wyżej), rozwój akcji kredytowej
będzie miał również przełożenie na całą gospodarkę i jej potencjalny wzrost.
Przewiduje się, że w perspektywie 5 lat od wejścia w życie regulacji udział refinansowania
listami zastawnymi nowych kredytów mieszkaniowych osiągnie poziom 20%, a w odniesieniu
do całego portfela kredytów mieszkaniowych na rynku (nowe kredyty mieszkaniowe łącznie z
tymi udzielonymi dotychczas) udział ten szacuje się na poziomie 7%.
Ponadto przepisy zwiększające bezpieczeństwo wierzycieli z listów zastawnych będą miały
wpływ na wzrost oceny międzynarodowych agencji ratingowych tych papierów wartościowych
oraz samych instytucji je emitujących. To powinno mieć przełożenie na postrzeganie
inwestorów zagranicznych na polski rynek finansowy.
Wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń:

Opracowanie własne na podstawie danych sektora bankowego
Oszacowane przeciętne roczne wpływy do budżetu z tytułu wejścia w życie projektowanej
regulacji obejmują:
1) zwiększone wpływy z tytułu podatku dochodowego banków w związku z obniżeniem
kosztów pozyskania finansowania – pierwsza emisja listów zastawnych, uwzględniając okres
ich zapadalności, przyniesie realne korzyści dla sektora bankowego w kolejnych latach
funkcjonowania regulacji. Szacuje się, że w drugim pełnym roku kalendarzowym po wejściu w
życie ustawy wpływ budżetowy (CIT) z tytułu zysku wygenerowanego z obniżonych kosztów
funkcjonowania osiągnie wartość 4,4 mln zł (przychód sektora bankowego w tym okresie na
poziomie ok. 23,2 mln zł). W kolejnych latach poziom ten będzie narastał, osiągając w 10. roku
funkcjonowania ustawy wartość 147,1 mln zł. Łącznie w perspektywie 10-letniej wartość
podatku CIT z tej części przychodów osiągnie poziom 649,4 mln zł;
2) wpływy budżetowe związane z uruchomieniem dodatkowej akcji kredytowej w oparciu o
środki pieniężne uzyskane z tytułu emisji listów zastawnych – w 2016 r. osiągną one wartość
4,2 mln zł (przychód sektora bankowego – 22,2 mln zł). Ogólnie w ujęciu 10-letnim wpływy z
tego tytułu osiągną poziom 619,9 mln zł.
Łącznie więc wartość podatku CIT od sektora bankowego (ppkt 1 i 2) w terminie 10 lat
obowiązywania ustawy osiągnie wartość 1269,3 mln zł (przy założeniu osiągnięcia przychodu
sektora w tym okresie na poziomie 6680,5 mln zł);
3) wpływy z tytułu opłat sądowych, związanych z transferem kredytów hipotecznych do
banków hipotecznych pod emisję listów zastawnych oraz związanych z nową akcją kredytową
ze środków pozyskanych z refinansowania listami zastawnymi – w 2016 r. osiągną wartość
7,7 mln zł. Łączny wpływ w okresie 10-letnim wyniesie 139,4 mln zł;
4) wpływy do budżetu z tytułu podatku dochodowego od przedsiębiorstw wynikające z
inwestycji finansowanych nowymi kredytami – w 2016 r. wartość na poziomie 24,1 mln zł
(przychód sektora przedsiębiorstw na poziomie ok. 126,8 mln zł). W perspektywie 10-letniej
wartość podatku CIT od przedsiębiorstw niefinansowych osiągnie łącznie kwotę 3542,2 mln zł
(przychód w wysokości 18 643,1 mln zł);
Jednocześnie należy wskazać, że planowane zniesienie obowiązku podatkowego od zysku z
tytułu odsetek od listów zastawnych należnego od inwestorów zagranicznych – podatek u
źródła – nie wpłynie negatywnie na sektor finansów publicznych, z uwagi na dotychczasowy
41

brak wpływów z tego tytułu. Wynika to z faktu, iż podmioty, które byłyby zobligowane do
odprowadzania tej należności, korzystały ze zwolnień wynikających z umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania.
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
x tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
x zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:

Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
x tak
elektronizacji.
nie
x nie dotyczy

Komentarz:
Projekt wprowadza obowiązek przeprowadzania przez banki hipoteczne, w toku bieżącej działalności, testów płynności i
testów równowagi pokrycia, celem ustalenia, czy na dzień dokonania ustalenia wierzytelności banku hipotecznego oraz
prawa i środki wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, wystarczają na pełne zaspokojenie posiadaczy
listów zastawnych. Projekt obliguje również banki hipoteczne do utrzymywania nadwyżki środków płynnych,
zapewniającej obsługę odsetek od listów zastawnych w perspektywie najbliższych 6 miesięcy oraz tzw.
nadzabezpieczenie emisji w wysokości min. 10%.
9. Wpływ na rynek pracy
Wejście w życie projektu ustawy nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:
Omówienie wpływu
Wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na wskazane obszary.
11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Ewaluacja skutków wejścia w życie projektu będzie mogła nastąpić najwcześniej po upływie ok. 2 lat od dnia wejścia w
życie ustawy. Możliwym do zastosowania miernikiem będzie liczba banków hipotecznych, wartość emisji listów
zastawnych, udział finansowania listem zastawnym w źródłach finansowania banków.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)
Brak






42

Raport z konsultacji publicznych

W związku ze specyfiką projektu ustawy, w szczególności ograniczonym zakresem
podmiotów, na które oddziałuje projekt, dokonano roboczych konsultacji najbardziej
problematycznych zagadnień projektu z zainteresowanymi stronami, tj. Urzędem Komisji
Nadzoru Finansowego oraz Fundacją na Rzecz Kredytu Hipotecznego.
Odbyły się 4 spotkania robocze, w dniach 17 grudnia 2014 r., 22 i 23 grudnia 2014 r. oraz 23
stycznia 2015 r., podczas których dyskutowano nad zagadnieniami budzącymi wątpliwości
oraz wymagającymi rozstrzygnięcia.
Uwagi zgłaszane przez podmioty zainteresowane dotyczyły w szczególności:
- relacji testu płynności i testu równowago pokrycia do rachunku zabezpieczenia listów
zastawnych;
- roli Komisji Nadzoru Finansowego w procesie weryfikacji prawidłowości testów
płynności i testów równowagi pokrycia przeprowadzanych przez syndyka w procesie
upadłości banku hipotecznego;
- przepisów o nienaruszaniu praw wierzycieli z listów zastawnych w przypadku sprzedaży
przedsiębiorstwa bankowego upadłego banku hipotecznego;
- sposobu postępowania w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa bankowego upadłego
banku hipotecznego;
- sposobu i trybu podejmowania przez zgromadzenie wierzycieli z listów zastawnych
uchwały w sprawie zobowiązania syndyka do likwidacji osobnej masy upadłości oraz
sposobu ogłaszania tej uchwały;
- utrzymywania tzw. „bufora płynności” odrębnie dla hipotecznych i publicznych listów
zastawnych;
- kwestii redakcyjno-legislacyjnych.
Wszystkie uwagi zgłaszane przez podmioty konsultowane podlegały dyskusji na spotkaniach
roboczych oraz uzgodnieniom w trybie roboczym i zostały ostatecznie wyjaśnione.
Większość uwag znalazła odzwierciedlenie w projekcie w wersji przekazanej do rozpatrzenia
przez Stały Komitet Rady Ministrów.
Zgodnie z Źecyzją Rady z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji Europejskiego
Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów przepisów
prawnych (98/415/WE) projekt ustawy został przekazany do zaopiniowania przez źuropejski
Bank Centralny.
źBC w swojej opinii zwrócił uwagę, iż wycena na potrzeby ustalenia bankowo - hipotecznej
wartości nieruchomości powinna być dokonywana przez specjalistę niezależnego od procesu
wydawania decyzji kredytowej. Źodatkowo wskazał na zasadność monitorowania i
uaktualniania, co najmniej raz w roku, wyceny aktywów stanowiących zabezpieczenie emisji
listów zastawnych i odpowiadających im wyliczeń współczynnika LTV (wartość kredytu w
stosunku do wartości zabezpieczenia). Postulowane przez źBC rozwiązania wynikają z