Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw

27) art. 1 pkt 28 – proponowana zmiana ma na celu wprowadzenie przepisów
doprecyzowujących obowiązującą obecnie praktykę rejestrowania szkoleń
i przeszkoleń w systemie kontrolno-informacyjnym dla portów polskich (PHICS),
uznawania morskich jednostek edukacyjnych w zakresie przeprowadzania
egzaminów praktycznych oraz określenie jednolitego wzoru książki praktyk, który
obecnie funkcjonuje jedynie na poziomie wytycznych ministra właściwego do
spraw gospodarki morskiej. Określono też stosowanie książek praktyk przez
morskie jednostki edukacyjne w celu nadzoru nad praktykami szkolonych osób.
Dodano również upoważnienie dla ministra właściwego do spraw gospodarki
morskiej do wydania rozporządzenia określającego szczegółowe warunki
prowadzenia poszczególnych szkoleń i przeszkoleń oraz szczegółowe warunki
przeprowadzania egzaminów praktycznych w morskich jednostkach edukacyjnych;
28) art. 1 pkt 29 – proponowana zmiana ma na celu właściwe wprowadzenie obowiązku
opłat za przeprowadzanie audytów i certyfikatów, które były określone
w załączniku do ustawy, ale obowiązek ich ponoszenia nie wynikał wprost
z przepisów ustawy. Doprecyzowano również, że wydawane są dwa rodzaje
certyfikatów dla morskich jednostek edukacyjnych – certyfikat uznania lub
certyfikat zmiany zakresu uznania;
29) art. 1 pkt 30 – proponowane zmiany mają na celu:
a) umożliwienie udziału w audytach morskich jednostek edukacyjnych (MJE)
ekspertom, którzy nie spełniają wszystkich wymagań, jakie muszą spełniać
audytorzy MJE, ale których wiedza ekspercka może być przydatna lub
niezbędna do właściwego przeprowadzania audytu (lit. a, b i d),
b) właściwe wprowadzenie obowiązku opłat za przeprowadzanie audytów, które
były określone w załączniku do ustawy, ale obowiązek ich ponoszenia nie był
wprost opisany w przepisach ustawy, a także wprowadzenie przepisów
wskazujących na obowiązek morskich jednostek edukacyjnych znajdujących się
poza terytorium RP do refundacji kosztów przejazdu i pobytu audytorów (lit. c),
c) umożliwienie określenia (lit. e), w drodze rozporządzenia, niezbędnych wzorów
dokumentów oraz pełnego opisania procesu uznawania morskich jednostek
edukacyjnych. Zmiany te są wynikiem prac, które były prowadzone nad
projektem rozporządzenia wydanego na podstawie dotychczasowego art. 76
ust. 4 ustawy.
8

30) art. 1 pkt 31 – proponowana zmiana jest wynikiem trudności, jakie zostały
odnotowane przez 2 lata funkcjonowania Centralnej Morskiej Komisji
Egzaminacyjnej (CMKE) oraz wydawania dokumentów kwalifikacyjnych
marynarzy. Projektowane rozwiązania mają na celu usprawnienie funkcjonowania
CMKE oraz zapewnienie właściwego finansowania. Art. 77 ustawy nie określał
formy organizacyjnej i zasad budżetowania Komisji. Nie określono wprost składu
osobowego Komisji. Brak uregulowań określających zasady nawiązywania
stosunku pracy przez jej członków oraz zasad wynagradzania powodował przez
18 miesięcy od rozpoczęcia działalności Komisji niemożność powołania zastępców
przewodniczącego Komisji. Niewłaściwie określono sposób prowadzenia listy
egzaminatorów przez zawężenie określenia uprawnień egzaminatorów do
przedmiotów. Brakowało również zasad aktualizacji listy egzaminatorów, w tym
możliwości ich skreślenia z listy – teraz będzie to możliwe np. w przypadkach
przeprowadzania egzaminu w sposób niezgodny z przepisami ustawy lub
regulaminem działania Komisji, lub potwierdzeniem nieprawdy w dokumentach
dotyczących egzaminu lub potwierdzających spełnienie wymagań. Nie odpowiada
to aktualnym potrzebom związanym z koniecznością przeprowadzania egzaminów
z funkcji, zgodnych z wymaganiami rozporządzeń Ministra Infrastruktury
i Rozwoju z 2014 r. w sprawie ramowych programów szkoleń i wymagań
egzaminacyjnych dla marynarzy działu pokładowego, maszynowego
i w rybołówstwie morskim. Nie sprecyzowano sposobu finansowania Komisji
i zapewnienia obsługi administracyjnej Komisji. Brakowało wskazania, że minister
właściwy do spraw gospodarki morskiej zapewnia z części budżetu państwa, której
jest dysponentem, środki na działanie Komisji, w szczególności na wynagrodzenia
dla jej członków obsługi administracyjnej oraz na wyposażenie techniczne, koszty
organizacji i przeprowadzania egzaminów, tj.
wynajem
infrastruktury
egzaminacyjnej, koszty szkoleń członków Komisji, prowadzenie jej strony
internetowej, a także koszty wykonywanych na zlecenie przewodniczącego Komisji
ekspertyz, badań i analiz oraz tworzenia bazy pytań egzaminacyjnych. W projekcie
ustawy określono również zadania spoczywające na dyrektorach urzędów morskich
właściwych dla miejsca przeprowadzenia egzaminu w zakresie obsługi
administracyjnej i finansowo-księgowej, w tym zapewnienie środków na
wynagrodzenia dla obsady osobowej sekretariatów Komisji w urzędach morskich
9

i wynajem infrastruktury egzaminacyjnej. Dodana została też delegacja pozwalająca
oprócz warunków wynagradzania członków zespołów egzaminacyjnych określić
również wysokość i zasady naliczania wysokości wynagrodzenia w zależności od
liczby osób przystępujących do egzaminu lub czasu jego przeprowadzania. Ponadto
rozporządzenie określi wysokość i zasady naliczania wynagrodzenia dla obsługi
administracyjnej egzaminu. Konieczne jest również wprowadzenie przepisu
pozwalającego na delegowanie części zadań związanych z obsługą administracyjną
Komisji w urzędach morskich do dyrektorów tych urzędów. Wprowadzenie nowych
uregulowań w zakresie zatrudniania przewodniczącego Komisji i jego dwóch
zastępców będzie miało wpływ na skuteczność powoływania tych osób
i zapewnienie obsady stanowisk przez osoby o najwyższych kompetencjach.
Koszty, jakie będą potrzebne na zapewnienie ww. obsady stanowisk, będą
powodowały zwiększenie kosztów w działania Komisji o 250 tys. zł rocznie, jednak
skutek finansowy dla budżetu państwa spowodowany takim rozwiązaniem będzie
częściowo zmniejszony przez wpływy z tytułu opłat za egzaminy kwalifikacyjne
przed Komisją. W 2013 r. wpływy z tytułu opłat egzaminacyjnych przekroczyły
wydatki Komisji o ponad 350 tys. zł, a w 2014 r. o ponad 320 tys. zł. Natomiast
wskutek przyjętych rozwiązań nie przewiduje się zmiany sposobu finansowania
CMKE. Wejście w życie projektowanej regulacji nie będzie powodować wzrostu
wydatków zaplanowanych na ww. cele w projekcie ustawy budżetowej na rok 2015.
Natomiast w latach następnych powyższe wydatki będą ponoszone w ramach
limitów przyznawanych corocznie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki
morskiej w cz. 21 – Gospodarka morska;
31) art. 1 pkt 32 – proponowana zmiana ma na celu umożliwienie odbywania szkolenia
z sektora gospodarki morskiej przez wszystkie zainteresowane osoby, bez
wykluczania marynarzy;
32) art. 1 pkt 33 – proponowana zmiana wynika z konieczności dokonania transpozycji
przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/35/UE z dnia
21 listopada 2012 r. dotyczącej zmiany dyrektywy 2008/106/WE w sprawie
minimalnego poziomu wyszkolenia marynarzy, w zakresie obowiązku
przekazywania do Komisji Europejskiej danych statystycznych dotyczących
dokumentów kwalifikacyjnych wydawanych przez polską administrację morską.
Państwa członkowskie są zobowiązane do przekazywania do dnia 31 marca każdego
10

roku danych statystycznych wg stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
Zakres przekazywanych do Komisji Europejskiej informacji dotyczy wydanych
przez państwa członkowskie dyplomów kwalifikacyjnych oraz potwierdzeń uznania
zagranicznych dyplomów lub świadectw i obejmuje między innymi: niepowtarzalny
identyfikator marynarza, imię i nazwisko marynarza, datę urodzenia marynarza,
obywatelstwo marynarza, płeć marynarza, numer potwierdzonego dyplomu,
charakter uprawnień. Podmiotem upoważnionym do przekazywania tych danych do
Komisji Europejskiej będzie Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie.
Przekazywane dane powinny być zanonimizowane za pomocą oprogramowania
udostępnionego przez Komisję Europejską. Wyłącznie tak przetworzone dane będą
dalej wykorzystywane przez Komisję Europejską. Opracowane dane statystyczne
przygotowane przez Komisję Europejską będą udostępniane publicznie.
33) art. 1 pkt 34 – proponowana zmiana ma na celu umożliwienie dyrektorom urzędów
morskich wydawania zwolnień lub zastosowania środków równoważnych dla
statków w zakresie ograniczonym jedynie do konstrukcji i wyposażenia statku, dla
statków, które ze szczególnych i indywidualnych względów, np. ze względu na
nietypową konstrukcję (cechy konstrukcyjne), nie są w stanie takich wymagań
spełnić. Zwolnienie oznacza, że dane wymagania nie będą musiały zostać spełnione
przez statek pod warunkiem zachowania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa.
Za rozwiązanie równoważne może zostać uznane rozwiązanie, które zapewni taki
sam lub podobny poziom bezpieczeństwa jak to, które jest wymagane przepisami
– przykładem może być zastąpienie łodzi ratunkowej przez tratwy ratunkowe. Takie
upoważnienie dla dyrektorów urzędów morskich musi zostać uregulowane
w ustawie. Natomiast warunki i tryb uzyskania zwolnień zostaną szczegółowo
określone przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej
w rozporządzeniu;
34) art. 1 pkt 35 – proponowana zmiana ma na celu umożliwienie określenia,
w odniesieniu do szczególnych typów statków, takich jak statki służby państwowej
specjalnego przeznaczenia, statki rybackie o długości do 24 m, statki o wartości
historycznej o długości do 45 m, jachty morskie oraz statki żeglugi śródlądowej,
szczegółowych obowiązków zgłoszeniowych przez dyrektorów urzędów morskich
w tzw. Przepisach Portowych. Wynika to z faktu, że dotychczasowy przepis, ze
11

względów praktycznych, nie mógł być właściwie stosowany ze względu na
szczególne i specyficzne warunki na różnych akwenach;
35) art. 1 pkt 36 – proponowana zmiana stanowi doprecyzowanie obowiązującego
przepisu przez rozszerzenie katalogu zdarzeń o pożar na statku;
36) art. 1 pkt 37 – w związku z faktem, że wzór karty danych bezpieczeństwa został
określony w rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006, nie ma konieczności wydawania
dodatkowego rozporządzenia w tej sprawie. W związku z powyższym usunięto
delegację dla ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do wydania
rozporządzenia i wprowadzono odwołanie do właściwych przepisów UE.
37) art. 1 pkt 38–40 – proponowane zmiany mają na celu doprecyzowanie obecnie
obowiązujących przepisów w zakresie pilotażu obowiązkowego i dobrowolnego,
a także systemu uznawania i nadzoru nad ośrodkami szkoleniowymi pilotów oraz
stacjami pilotowymi. W pkt 39 opisano, kto może prowadzić szkolenia dla pilotów,
kandydatów na pilotów i praktykę pilotową (stacja pilotowa lub ośrodek szkolenia
pilotów) oraz kto dokonuje naboru na kandydatów na pilotów (dyrektor urzędu
morskiego). W pkt 40 zmieniono błędne odwołanie do niewłaściwych punktów
załącznika do ustawy oraz wprowadzono zmianę mającą na celu właściwe
wprowadzenie obowiązku ponoszenia opłat za przeprowadzanie audytów, które
były określone w załączniku do ustawy, ale obowiązek ich ponoszenia nie wynikał
wprost z przepisów ustawy. W pkt 40, w związku z koniecznością doprecyzowania
działalności w zakresie pilotażu obowiązkowego i dobrowolnego, zaproponowano
nowe brzmienie art. 107b ustawy. W stosunku do obecnie obowiązujących
przepisów zmiana polega na uregulowaniu dobrowolnego pilotażu pełnomorskiego.
Pilotaż ten może być organizowany przez stacje pilotowe znajdujące się we
właściwości Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni lub Dyrektora Urzędu
Morskiego w Szczecinie, ponieważ we właściwości terytorialnej tych dyrektorów
znajdują się porty morskie, do których zawijają statki, które ze względu na swoją
wielkość i zanurzenie mogą korzystać z usług w pilotażu dobrowolnym. W związku
z powyższym konieczne jest zachowanie alternatywy w zakresie nadzoru nad usługą
pilotażu dobrowolnego. Właściwość danego dyrektora będzie określana ze względu
na port przeznaczenia lub port wyjścia statku korzystającego z pilotażu
pełnomorskiego;
12