Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 3352
- Data wpłynięcia: 2015-04-17
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2015-07-23
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 1333
3352
- w pasywach w poz. B.II 2., B.III.2.a)
2) rachunek zysków i strat:
- w wersji kalkulacyjnej w poz. J.I. a) i b),
- w wersji porównawczej w poz. G.1. a) i
b),
3) dodatkowe informacje i objaśnienia - w
ust. 6 w pkt 3
Odpowiednie
zmiany
zostały
wprowadzone do uzasadnienia projektu
dotyczące art. 1 pkt 2 lit. a tiret 5 i 6
projektu (str. 12)
tiret 5 zmienia definicję „jednostek
powiązanych z jednostką”. Zmiana ta
podyktowana
jest
koniecznością
dostosowania do art. 2 pkt 12 dyrektywy
2013/34, gdzie zapisano, iż „jednostki
powiązane oznaczają co najmniej dwie
dowolne jednostki w ramach grupy”.
Natomiast grupę, zgodnie z art. 2 pkt 11
dyrektywy 2013/34 oraz art. 3 ust. 1 pkt 44
ustawy o rachunkowości, tworzą jednostka
dominująca i wszystkie jej jednostki
zależne;
tiret
6
na
potrzeby
ustawy
o
rachunkowości w art. 3 ust. 1 pkt 49
wprowadzono definicję zaangażowania w
kapitale, przez który rozumie się przez to
jakikolwiek udział w kapitale innej
jednostki, mający charakter trwałego
powiązania. Trwałe powiązanie występuje
zawsze w przypadku nabycia, zakupu lub
pozyskania w innej formie udziału w
kapitale innej jednostki, o której mowa pkt
41, chyba że zbycie udziału w krótkim
69
okresie od dnia jego nabycia, zakupu lub
pozyskania w innej formie jest wysoce
prawdopodobne,
poprzez
zawarcie
wiążącej umowy lub podjęcie innych
aktywnych działań dotyczących zbycia.
Wprowadzenie definicji ma związek ze
zmianą definicji znaczącego inwestora
oraz jednostki stowarzyszonej, w której
zgodnie z dyrektywą 2013/34 konieczne
było wprowadzenie wymogu posiadania
udziału w kapitale tej jednostki.
Wprowadzenie definicji zaangażowania w
kapitale bez określania jego procentowej
wartości ma na celu dostosowanie
obecnych przepisów do wymogów
dyrektywy 2013/34 przy jednoczesnym jak
najbliższym zachowaniu dotychczasowego
brzmienia i znaczenia definicji jednostki
stowarzyszonej i znaczącego inwestora.
Wprowadzanie pojęcia „udziału w krótkim
okresie” oznacza nie dłużej niż jeden rok.
Termin "wysoce prawdopodobny" oraz
"aktywne działania dotyczące zbycia" są
wzorowane na zapisach MSSF5 (§ 7 mówi
się o wysokim prawdopodobieństwie, a w
§ 8 o aktywnym programie znalezienia
nabywcy). MSSF5 będzie mógł stanowić
dalszą wykładnię w rozumieniu przepisów
art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości.
Ponadto
"wysoce
prawdopodobny"
zostało rozwinięte poprzez wprowadzenie
przykładowych działań jednostki (tj.
zawarcie wiążącej umowy lub podjęcie
innych aktywnych działań dotyczących
zbycia). Termin „aktywnych działań”
70
podkreśla fakt, iż jednostka nie tyle musi
podjąć decyzję, lecz powinna podjąć
szersze działania w tym zakresie np.
poprzez zawarcie wiążącej umowy,
aktywnego poszukiwania nabywcy.
2.
Rozszerzenie
katalogu
jednostek
spełniających
definicje
jednostki
stowarzyszonej wykracza poza regulacje
dyrektywy dlatego nie uwzględniono w tej
definicji
„spółdzielni
będących
jednostkami
zainteresowania
publicznego”.
Forma prawna ww.
spółdzielni nie jest przewidziana w
dyrektywie
(nie są to jednostki
wymienione w art. 1 ust. 1 dyrektywy)
Należy wskazać, iż jednostkami w
rozumieniu
dyrektywy
2013/35
są
jednostki wymienione w załączniku nr 1
do ww. dyrektywy tj. spółki akcyjne,
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
sopli komandytowo-akcyjne oraz spółka
jawna i komandytowa, której wspólnikiem
wspólnikami)
posiadającym
nieograniczona odpowiedzialność są ww.
jednostki.
5.
Komisja
17) rozważenie rozszerzenia katalogu jednostek
uwaga
Rozszerzenie
katalogu
jednostek
Nadzoru
podlegających definicji jednostki zależnej, współzależnej i nieuwzględniona spełniających
definicje
jednostek
Finansowego stowarzyszonej poprzez brak wskazywania w definicjach
zależnych,
współzależnych
i
wymaganej formy prawnej takich jednostek. Zmiana
stowarzyszonych poprzez brak wskazania
pozwoliłaby na uzyskanie spójności pomiędzy przepisami
formy prawnej wykracza poza regulacje
ustawy o rachunkowości i MSR. Zgodnie z MSR forma
dyrektywy. Proponowana zmiana mogłaby
prawna nie wpływa na ograniczenie możliwości uznania
doprowadzić do zwiększenia obciążeń
danej jednostki za jednostkę zależną, współkontrolowaną i
administracyjnych jednostek (nie podano
71
stowarzyszoną, jeżeli spełnione są odpowiednie przesłanki.
finansowych skutków proponowanej
zmiany; brak konsultacji publicznych w
tym zakresie).
6.
art. 3 ust. 1
Komisja
Uzasadnienie: W naszej opinii, posiadanie przez podmiot uwaga częściowo vide uwaga opisana w lp. 4
pkt 36, 37,
Nadzoru
20% udziału w kapitale danej jednostki nie może zostać uwzględniona Definicja jednostki dominującej jest
38 i 41
Finansowego uznane za konieczny lub wystarczający warunek uznania
tejże jednostki za stowarzyszoną a podmiotu za znaczącego
zgodna z brzmieniem art. 22 ust. 1
inwestora. Zgodnie z definicją jednostki stowarzyszonej
dyrektywy. Przepis w ww. art. 1,
zawartą art. 2 pkt 13 dyrektywy 2013/34/UE: „Przyjmuje
wskazujący, że „Państwo członkowskie
się/uznaje się (ang: an undertaking is presumed), że
nie musi określać, że jednostka
jednostka wywiera znaczący wpływ na inną jednostkę,
dominująca musi być akcjonariuszem lub
jeżeli posiada co najmniej 20% praw głosów akcjonariuszy
wspólnikiem swojej jednostki zależnej.”
lub wspólników w tej innej jednostce.”. Naszym zdaniem
odnosi się wyłącznie do lit. c.
wyrażone zostało w ten sposób jedynie pewne założenie,
Ponadto pkt 31 preambuły do ww.
które należy potwierdzić poprzez weryfikację warunków
dyrektywy traktujący, że: „W niektórych
potwierdzających zdolność wywierania znaczącego
okolicznościach sprawowanie skutecznej
wpływu na jednostkę określonych w art. 3 pkt 36 ustawy o
kontroli może występować w sytuacji, gdy
rachunkowości.
jednostka
dominująca
posiada
Nieuwzględnienie proponowanych zmian dotyczących
mniejszościowy udział w jednostce
spółdzielni, będą
zależnej lub nie posiada takich udziałów
cych
jednostkami
zainteresowania
publicznego, spowoduje, że określone w art. 3 ust. 1 pkt 37,
wcale.” nie stoi w sprzeczności z
38 i 41 definicje odpowiednio: jednostki dominującej,
propozycją przepisów art. 3 ust. 1 pkt 37
znaczącego inwestora i jednostki stowarzyszonej nie będą
projektu, gdyż konstrukcja tego przepisu
obejmowały tych jednostek. Tymczasem, zgodnie z
oparta jest na katalogu otwartym.
uzasadnieniem do projektu, przedmiotowa nowelizacja
ustawy o rachunkowości zakłada transpozycję przepisów
dyrektywy 2013/34/UE w zakresie obejmującym także
jednostki inne niż jednostki mikro. W naszej opinii
pominięcie zaproponowanych zmian w projekcie ustawy
spowoduje
niewłaściwą
transpozycję
dyrektywy,
polegającą na tym, że przepisy dotyczące rocznych
72
sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań
finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych
rodzajów jednostek nie będą uwzględniały sytuacji, w
których jednostką dominującą, znaczącym inwestorem i
jednostką stowarzyszoną będą spółdzielnie, będące
jednostkami zainteresowania publicznego.
Definicja jednostki dominującej zaproponowana w
projekcie ustawy opiera się na konieczności posiadania
przez tę jednostkę udziałów w jednostce zależnej. W naszej
opinii, biorąc pod uwagę przepisy dyrektywy 2013/34/UE,
nie jest to warunek niezbędny uznania danej jednostki za
dominującą. Art. 22 ust. 1 powołanej dyrektywy wskazuje,
że: „Państwo członkowskie nie musi określać, że jednostka
dominująca musi być akcjonariuszem lub wspólnikiem
swojej jednostki zależnej.” Ponadto w pkt 31 preambuły do
ww. dyrektywy wskazano, że: „W niektórych
okolicznościach sprawowanie skutecznej kontroli może
występować w sytuacji, gdy jednostka dominująca posiada
mniejszościowy udział w jednostce zależnej lub nie posiada
takich udziałów wcale.”. Proponujemy rozważenie
wprowadzenia właściwych zmian w definicji celem
uwzględnienia ww. postanowień dyrektywy 2013/34/UE.
2. Ponadto
w
definicji
jednostki
stowarzyszonej
wprowadzono wymóg posiadania przez inwestora 20%
udziału w kapitale tej jednostki, co wskazano w
uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, jako
zaostrzenie kryteriów uznania jednostki za jednostkę
stowarzyszoną. Należy mieć przy tym na uwadze, że
wprowadzenie dodatkowego wymogu jest niezgodne z
definicją jednostki stowarzyszonej zawartej w art. 2 pkt 13
dyrektywy 2013/34/UE, gdzie wskazuje się tylko na
warunek posiadania przez jednostkę co najmniej 20% praw
73
2) rachunek zysków i strat:
- w wersji kalkulacyjnej w poz. J.I. a) i b),
- w wersji porównawczej w poz. G.1. a) i
b),
3) dodatkowe informacje i objaśnienia - w
ust. 6 w pkt 3
Odpowiednie
zmiany
zostały
wprowadzone do uzasadnienia projektu
dotyczące art. 1 pkt 2 lit. a tiret 5 i 6
projektu (str. 12)
tiret 5 zmienia definicję „jednostek
powiązanych z jednostką”. Zmiana ta
podyktowana
jest
koniecznością
dostosowania do art. 2 pkt 12 dyrektywy
2013/34, gdzie zapisano, iż „jednostki
powiązane oznaczają co najmniej dwie
dowolne jednostki w ramach grupy”.
Natomiast grupę, zgodnie z art. 2 pkt 11
dyrektywy 2013/34 oraz art. 3 ust. 1 pkt 44
ustawy o rachunkowości, tworzą jednostka
dominująca i wszystkie jej jednostki
zależne;
tiret
6
na
potrzeby
ustawy
o
rachunkowości w art. 3 ust. 1 pkt 49
wprowadzono definicję zaangażowania w
kapitale, przez który rozumie się przez to
jakikolwiek udział w kapitale innej
jednostki, mający charakter trwałego
powiązania. Trwałe powiązanie występuje
zawsze w przypadku nabycia, zakupu lub
pozyskania w innej formie udziału w
kapitale innej jednostki, o której mowa pkt
41, chyba że zbycie udziału w krótkim
69
okresie od dnia jego nabycia, zakupu lub
pozyskania w innej formie jest wysoce
prawdopodobne,
poprzez
zawarcie
wiążącej umowy lub podjęcie innych
aktywnych działań dotyczących zbycia.
Wprowadzenie definicji ma związek ze
zmianą definicji znaczącego inwestora
oraz jednostki stowarzyszonej, w której
zgodnie z dyrektywą 2013/34 konieczne
było wprowadzenie wymogu posiadania
udziału w kapitale tej jednostki.
Wprowadzenie definicji zaangażowania w
kapitale bez określania jego procentowej
wartości ma na celu dostosowanie
obecnych przepisów do wymogów
dyrektywy 2013/34 przy jednoczesnym jak
najbliższym zachowaniu dotychczasowego
brzmienia i znaczenia definicji jednostki
stowarzyszonej i znaczącego inwestora.
Wprowadzanie pojęcia „udziału w krótkim
okresie” oznacza nie dłużej niż jeden rok.
Termin "wysoce prawdopodobny" oraz
"aktywne działania dotyczące zbycia" są
wzorowane na zapisach MSSF5 (§ 7 mówi
się o wysokim prawdopodobieństwie, a w
§ 8 o aktywnym programie znalezienia
nabywcy). MSSF5 będzie mógł stanowić
dalszą wykładnię w rozumieniu przepisów
art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości.
Ponadto
"wysoce
prawdopodobny"
zostało rozwinięte poprzez wprowadzenie
przykładowych działań jednostki (tj.
zawarcie wiążącej umowy lub podjęcie
innych aktywnych działań dotyczących
zbycia). Termin „aktywnych działań”
70
podkreśla fakt, iż jednostka nie tyle musi
podjąć decyzję, lecz powinna podjąć
szersze działania w tym zakresie np.
poprzez zawarcie wiążącej umowy,
aktywnego poszukiwania nabywcy.
2.
Rozszerzenie
katalogu
jednostek
spełniających
definicje
jednostki
stowarzyszonej wykracza poza regulacje
dyrektywy dlatego nie uwzględniono w tej
definicji
„spółdzielni
będących
jednostkami
zainteresowania
publicznego”.
Forma prawna ww.
spółdzielni nie jest przewidziana w
dyrektywie
(nie są to jednostki
wymienione w art. 1 ust. 1 dyrektywy)
Należy wskazać, iż jednostkami w
rozumieniu
dyrektywy
2013/35
są
jednostki wymienione w załączniku nr 1
do ww. dyrektywy tj. spółki akcyjne,
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
sopli komandytowo-akcyjne oraz spółka
jawna i komandytowa, której wspólnikiem
wspólnikami)
posiadającym
nieograniczona odpowiedzialność są ww.
jednostki.
5.
Komisja
17) rozważenie rozszerzenia katalogu jednostek
uwaga
Rozszerzenie
katalogu
jednostek
Nadzoru
podlegających definicji jednostki zależnej, współzależnej i nieuwzględniona spełniających
definicje
jednostek
Finansowego stowarzyszonej poprzez brak wskazywania w definicjach
zależnych,
współzależnych
i
wymaganej formy prawnej takich jednostek. Zmiana
stowarzyszonych poprzez brak wskazania
pozwoliłaby na uzyskanie spójności pomiędzy przepisami
formy prawnej wykracza poza regulacje
ustawy o rachunkowości i MSR. Zgodnie z MSR forma
dyrektywy. Proponowana zmiana mogłaby
prawna nie wpływa na ograniczenie możliwości uznania
doprowadzić do zwiększenia obciążeń
danej jednostki za jednostkę zależną, współkontrolowaną i
administracyjnych jednostek (nie podano
71
stowarzyszoną, jeżeli spełnione są odpowiednie przesłanki.
finansowych skutków proponowanej
zmiany; brak konsultacji publicznych w
tym zakresie).
6.
art. 3 ust. 1
Komisja
Uzasadnienie: W naszej opinii, posiadanie przez podmiot uwaga częściowo vide uwaga opisana w lp. 4
pkt 36, 37,
Nadzoru
20% udziału w kapitale danej jednostki nie może zostać uwzględniona Definicja jednostki dominującej jest
38 i 41
Finansowego uznane za konieczny lub wystarczający warunek uznania
tejże jednostki za stowarzyszoną a podmiotu za znaczącego
zgodna z brzmieniem art. 22 ust. 1
inwestora. Zgodnie z definicją jednostki stowarzyszonej
dyrektywy. Przepis w ww. art. 1,
zawartą art. 2 pkt 13 dyrektywy 2013/34/UE: „Przyjmuje
wskazujący, że „Państwo członkowskie
się/uznaje się (ang: an undertaking is presumed), że
nie musi określać, że jednostka
jednostka wywiera znaczący wpływ na inną jednostkę,
dominująca musi być akcjonariuszem lub
jeżeli posiada co najmniej 20% praw głosów akcjonariuszy
wspólnikiem swojej jednostki zależnej.”
lub wspólników w tej innej jednostce.”. Naszym zdaniem
odnosi się wyłącznie do lit. c.
wyrażone zostało w ten sposób jedynie pewne założenie,
Ponadto pkt 31 preambuły do ww.
które należy potwierdzić poprzez weryfikację warunków
dyrektywy traktujący, że: „W niektórych
potwierdzających zdolność wywierania znaczącego
okolicznościach sprawowanie skutecznej
wpływu na jednostkę określonych w art. 3 pkt 36 ustawy o
kontroli może występować w sytuacji, gdy
rachunkowości.
jednostka
dominująca
posiada
Nieuwzględnienie proponowanych zmian dotyczących
mniejszościowy udział w jednostce
spółdzielni, będą
zależnej lub nie posiada takich udziałów
cych
jednostkami
zainteresowania
publicznego, spowoduje, że określone w art. 3 ust. 1 pkt 37,
wcale.” nie stoi w sprzeczności z
38 i 41 definicje odpowiednio: jednostki dominującej,
propozycją przepisów art. 3 ust. 1 pkt 37
znaczącego inwestora i jednostki stowarzyszonej nie będą
projektu, gdyż konstrukcja tego przepisu
obejmowały tych jednostek. Tymczasem, zgodnie z
oparta jest na katalogu otwartym.
uzasadnieniem do projektu, przedmiotowa nowelizacja
ustawy o rachunkowości zakłada transpozycję przepisów
dyrektywy 2013/34/UE w zakresie obejmującym także
jednostki inne niż jednostki mikro. W naszej opinii
pominięcie zaproponowanych zmian w projekcie ustawy
spowoduje
niewłaściwą
transpozycję
dyrektywy,
polegającą na tym, że przepisy dotyczące rocznych
72
sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań
finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych
rodzajów jednostek nie będą uwzględniały sytuacji, w
których jednostką dominującą, znaczącym inwestorem i
jednostką stowarzyszoną będą spółdzielnie, będące
jednostkami zainteresowania publicznego.
Definicja jednostki dominującej zaproponowana w
projekcie ustawy opiera się na konieczności posiadania
przez tę jednostkę udziałów w jednostce zależnej. W naszej
opinii, biorąc pod uwagę przepisy dyrektywy 2013/34/UE,
nie jest to warunek niezbędny uznania danej jednostki za
dominującą. Art. 22 ust. 1 powołanej dyrektywy wskazuje,
że: „Państwo członkowskie nie musi określać, że jednostka
dominująca musi być akcjonariuszem lub wspólnikiem
swojej jednostki zależnej.” Ponadto w pkt 31 preambuły do
ww. dyrektywy wskazano, że: „W niektórych
okolicznościach sprawowanie skutecznej kontroli może
występować w sytuacji, gdy jednostka dominująca posiada
mniejszościowy udział w jednostce zależnej lub nie posiada
takich udziałów wcale.”. Proponujemy rozważenie
wprowadzenia właściwych zmian w definicji celem
uwzględnienia ww. postanowień dyrektywy 2013/34/UE.
2. Ponadto
w
definicji
jednostki
stowarzyszonej
wprowadzono wymóg posiadania przez inwestora 20%
udziału w kapitale tej jednostki, co wskazano w
uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, jako
zaostrzenie kryteriów uznania jednostki za jednostkę
stowarzyszoną. Należy mieć przy tym na uwadze, że
wprowadzenie dodatkowego wymogu jest niezgodne z
definicją jednostki stowarzyszonej zawartej w art. 2 pkt 13
dyrektywy 2013/34/UE, gdzie wskazuje się tylko na
warunek posiadania przez jednostkę co najmniej 20% praw
73
Dokumenty związane z tym projektem:
- 3352 › Pobierz plik