Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

Projekt ustawy jest ujęty w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów (numer
projektu UD178).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz § 4 i § 52 uchwały
nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady
Ministrów (M.P. poz. 979), projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji
Publicznej Rządowego Centrum Legislacji na stronie podmiotowej Rządowego
Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
66
Nazwa projektu
Data sporządzenia: 23.03.2015 r.
Projekt ustawy o administracji podatkowej

Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Źródło:
Ministerstwo Finansów
• Exposé Premiera
•
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra,
Zalecenia Rady z dnia
Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu
2 czerwca 2014 r.
Jacek Kapica – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
w sprawie krajowego
programu reform Polski na
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Grzegorz Mróz, Zastępca Dyrektora Departamentu Administracji
2014 r. oraz zawierające
opinię Rady na temat
Podatkowej w Ministerstwie Finansów, tel. (22) 694-40-34
przedstawionego przez
e-mail: grzegorz.mroz@mofnet.gov.pl
Polskę programu
konwergencji na 2014 r.
[COM(2014)422]
• Dokument roboczy służb
Komisji z dnia 2 czerwca
2014 r. Ocena krajowego
programu reform
i programu konwergencji
na 2014 r. dla Polski
Nr w wykazie prac UD178
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
W związku z potrzebą zapewnienia realizacji zalecenia Rady z dnia 2 czerwca 2014 r. w sprawie
krajowego programu reform Polski na 2014 r. oraz zawierającego opinię Rady na temat przedstawionego
przez Polskę programu konwergencji na 2014 r. [COM(2014)422], w którym sformułowano
rekomendacje dla Polski dotyczące zapewnienia trwałej korekty nadmiernego deficytu do 2015 r.
poprzez m.in. poprawę przestrzegania przepisów prawa podatkowego, zwłaszcza przez usprawnienie
skuteczności administracji podatkowej, problemem jest przestrzeganie przepisów prawa podatkowego,
w szczególności z powodu niedostosowania organizacji polskiej administracji podatkowej do
możliwości i rozwiązań, jakie niesie za sobą informatyzacja administracji oraz niedostateczne wsparcie
podatników w prawidłowej realizacji obowiązków podatkowych, a także jakość świadczonych usług
przez administrację podatkową względem jej klientów.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
W projektowanej ustawie o administracji podatkowej proponuje się wprowadzenie następujących
rozwiązań:
1) wprowadzenie ustawowych regulacji odnośnie do obsługi i wsparcia podatnika w zakresie
samodzielnego, prawidłowego i dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych, w tym
poprzez:
a) zapewnienie jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej, w tym
podejmowanie działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym,
b) centrum obsługi oraz za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
c) asystenta podatnika przysługującego mikroprzedsiębiorcom przez pierwszych 18 miesięcy
prowadzenia działalności;
2) w celu umożliwienia elastycznego reagowania na potrzeby podatników i płatników proponuje
się, aby katalog kategorii podatników, którzy będą obsługiwani przez tzw. wyspecjalizowane
urzędy skarbowe wynikał z przepisów rozporządzenia, co umożliwi wyspecjalizowanym
urzędom skarbowym skoncentrowanie się wyłącznie na obsłudze największych podmiotów
budujących potencjał gospodarczy państwa;
3) wyodrębnienie z pięciu izb skarbowych, w których funkcjonują biura Krajowej Informacji
Podatkowej, organu wyspecjalizowanego w wydawaniu indywidualnych interpretacji przepisów
prawa podatkowego tj. Biura Krajowej Informacji Podatkowej, które uzyska również status
organu podatkowego;
67
4) stworzenie warunków prawnych umożliwiających wymianę informacji bezpośrednio pomiędzy
jednostkami administracji podatkowej oraz administracji publicznej poprzez utworzony
Centralny Rejestr Danych Podatkowych;
5) modyfikację zasad postępowania konkursowego na stanowiska dyrektorów izb skarbowych,
dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej i ich zastępców oraz naczelników urzędów
skarbowych. Przewiduje się także, że wymienione stanowiska będą wyższymi stanowiskami
w służbie cywilnej.
Wprowadzenie powyższych rozwiązań pozwoli na osiągnięcie zasadniczych celów projektowanej
ustawy o administracji podatkowej, tj.:
1) zapewnienie poprawy jakości wydawanych indywidualnych interpretacji przepisów prawa
podatkowego;
2) prowadzenie zakrojonej na szeroką skalę działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie
prawa podatkowego;
3) poszerzenie katalogu usług realizowanych przez administrację podatkową na rzecz podatników,
służących ułatwieniu realizacji ich obowiązków podatkowych, np. centrum obsługi, asystent
podatnika;
4) zapewnienie kadry kierowniczej o wysokich kompetencjach zarządczych.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich
OECD/UE?
Każde z państw członkowskich UE, podobnie jak państwa OECD, z uwagi na swoją autonomię, w różny
sposób zorganizowało funkcjonowanie administracji podatkowej oraz w zakresie usług świadczonych
w ramach obsługi i wsparcia podatnika. Stąd zasadne wydaje się zaprezentowanie doświadczeń innych
krajów w zakresie funkcjonowania Contact Center, zwane dalej „CC”.
I. Austria
Austriackie CC obsługuje klientów w kontaktach bezpośrednich, dlatego do nowoczesnych rozwiązań
stosowanych przez austriackie CC należy elektroniczny system kolejkowy. Około 3 mln użytkowników
rocznie ma uruchomiona w 2003 r. strona FinanzOnline – wirtualny urząd skarbowy. Strona umożliwia
dostęp do indywidulanych danych podatnika. Złożenie e-deklaracji jest premiowane – w przypadku 80%
złożonych w ten sposób deklaracji podatek jest zwracany do tygodnia czasu.
II. Azerbejdżan
Praktykuje się wysyłanie podatnikom SMS-ów lub informowanie ich przez dzwoniący automat głosowy
o istotnych terminach podatkowych. Obecnie trwają prace nad umożliwieniem zarejestrowania
przedsiębiorstwa w sposób telefoniczny oraz składaniem deklaracji w analogiczny sposób.
III. Estonia
Przyjęto rozwiązanie fińskie, zgodnie z którym każde z 7 zagadnień podatkowych – informacje ogólne
i informacje o zaległościach podatkowych, PIT, CIT, VAT, cła, e-podatki oraz podatek od nieruchomości
wraz z podatkiem tonażowym – ma odrębny numer telefonu oraz odrębny e-mail. CC realizuje trzema
kanałami (telefonicznym, poprzez e-mail oraz za pośrednictwem Skype’a) obsługę ww. zagadnień.
IV. Finlandia
Fińskie CC jest zbliżone skalą do Infolinii Krajowej Informacji Podatkowej. Obsługa e-mail jest w pełni
realizowana przez formularz kontaktowy na stronie www. W obsłudze klientów dużą wagę zwraca się na
dokonanie ich właściwej segmentacji.
V. Holandia
Holenderska administracja podatkowa obecnie posiada cztery aplikacje smartfonowe – informację
o produktach podlegających ocleniu, aplikację umożliwiającą zgłaszanie przypadków nadużyć
w zakresie podatku akcyzowego, informacje o zasiłkach (adresat – młodzi beneficjenci) oraz aplikację
w zakresie podatku PIT.
VI. Litwa
Struktura, jak i sposób działania litewskiego CC są dosyć zbliżone do polskich rozwiązań. Litewskie CC
udziela również informacji w formie pisemnej (zapytania tradycyjną pocztą i drogą elektroniczną –
formularz na stronie internetowej), przy czym aż 20% z nich jest załatwiane poprzez kontakt
telefoniczny (usługa hybrydowa). Tak jak w krajach skandynawskich, identyfikacja podatników
następuje z wykorzystaniem systemu bankowego.

68
VII. Portugalia
Portugalskie CC wprowadziło e-notebook – dla każdego segmentu podatników opracowuje się odrębne
komunikaty (w tym przypomnienia). Ponadto podatnik ma dostęp do korespondencji kierowanej do
niego przez administrację podatkową, archiwum pism i deklaracji przez siebie stworzonych, historii
dokonywanych płatności i otrzymywanych zwrotów z tytułu rozliczeń podatkowych.
VIII. Szwecja
Od 2003 r. klient szwedzkiej administracji podatkowej może posłużyć się specjalną kartą e-tożsamości
(eID), a od 2012 r. również Mobile eID (BankID) w celu potwierdzenia swojej tożsamości przy
posługiwaniu się elektronicznymi kanałami komunikacji.
Każda z ww. dwóch metod identyfikuje użytkownika w Internecie, umożliwia też opatrzenie
dokumentów elektronicznych podpisem elektronicznym.

Na uwagę zasługuje fakt, że podobne rozwiązania do proponowanych w projekcie ustawy
o administracji podatkowej w zakresie wyodrębnienia Szefa Administracji Podatkowej funkcjonują
w innych krajach Unii Europejskiej.
1. Słowacja
Szefem Administracji Podatkowej jest Prezydent powoływany i odwoływany przez Ministra Finansów.
Prezydent zarządza Administracją Podatkową i jest odpowiedzialny za jej działalność oraz składanie
raportów w tym zakresie Ministrowi Finansów.
2. Czechy
Szefem Administracji Podatkowej jest Dyrektor Generalny powoływany i odwoływany przez rząd na
podstawie wniosku Ministra Finansów.
3. Węgry
Szefem Administracji ds. Ceł i Podatków jest Prezydent mianowany przez Premiera na podstawie
wniosku Ministra Gospodarki.
WNIOSKI
Jednym z zasadniczych celów projektu ustawy jest stworzenie systemu obsługi i wsparcia podatnika
w dobrowolnym wykonywaniu przez niego obowiązków podatkowych. Zaprezentowane doświadczenia
innych krajów wskazują na potrzebę profesjonalnej obsługi podatników, dbałość o użyteczność
i dostępność oferowanych usług z wykorzystaniem wszystkich dostępnych środków komunikacji jako
niezbędnego działania administracji podatkowej zapewniającego realizację dochodów budżetowych
z podatków.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Wyodrębnienie
w strukturze MF –
Szefa Administracji
Podatkowej, którego
zadaniem będzie
Ministerstwo Finansów
X
X
zapewnienie
sprawnego
i efektywnego
wykonywania zadań
administracji
podatkowej.
Przekazanie spraw
związanych
326 pracowników
Urzędy wojewódzkie
Dane z urzędów
z obsługą spraw

ok. 5,3 mln spraw
wojewódzkich
mandatowych do
mandatowych
urzędów i izb
skarbowych.
Terenową sieć
Rozporządzenie Ministra
Poprawa
Urzędy skarbowe
organów
Finansów z dnia 19
funkcjonowania
podatkowych
listopada 2003 r. w sprawie
administracji
69
pierwszej instancji
terytorialnego zasięgu
podatkowej mająca
tworzy 400 urzędów działania oraz siedzib
na celu zapewnienie
skarbowych
naczelników urzędów
podatnikom obsługi
skarbowych i dyrektorów
i wsparcia
izb skarbowych (Dz. U. z
w prawidłowym
2013 r. poz. 1441)
wypełnianiu
obowiązków
podatkowych.
Terenową sieć
Poprawa jakości
wydawanych
organów
Izby skarbowe
indywidualnych
podatkowych drugiej
Jak wyżej

interpretacji
instancji tworzy
przepisów prawa
16 izb skarbowych
podatkowego.
W 2013 r.
średnioroczne
Wyznaczenie
nowych zadań
zatrudnienie
wyniosło:
w zakresie obsługi

Pracownicy urzędów
•
i wsparcia
członkowie
Dane własne
podatników
skarbowych
korpusu służby
w prawidłowym
cywilnej – 38 412
•
wypełnianiu
pozostali
obowiązków
pracownicy – 599
podatkowych.
razem – 39 011
Pracownicy
dotychczas
zatrudnieni w izbach
skarbowych
W 2013 r.
wykonujący zadania
średnioroczne
z zakresu biur
zatrudnienie
Krajowej Informacji
wyniosło:
Podatkowej zmienią
Pracownicy izb
• członkowie
Dane własne
pracodawcę i będą

skarbowych
korpusu służby
realizować
cywilnej – 3681
dotychczasowe
• pozostali
i nowe zadania
pracownicy – 107
w nowej jednostce
razem – 3788
organizacyjnej,
tj. Biurze Krajowej
Informacji
Podatkowej (dotyczy
to ok. 570 osób).
Zapewnienie obsługi
i wsparcia
podatników
w zakresie
prawidłowego
wykonywania
Podatnicy
18 157 110
Dane własne
obowiązków
podatkowych,
w szczególności
poprzez centra
obsługi oraz
asystenta podatnika.
70