Rządowy projekt ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych

UZASADNIENIE

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie trybu
funkcjonowania i organizacji Krajowej Komisji źtycznej do Spraw Źoświadczeń na
Zwierzętach oraz lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach stanowi
wykonanie upoważnienia zawartego w art. 40 ustawy z dnia … o ochronie zwierząt
wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, zwanej dalej „ustawą”.
Przepis art. 40 ustawy nakłada na ministra właściwego do spraw nauki obowiązek
określenia trybu funkcjonowania Krajowej Komisji Etycznej do Spraw Źoświadczeń na
Zwierzętach, zwanej dalej „Komisją” i lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na
zwierzętach, zwanych dalej „lokalnymi komisjami”, właściwości miejscowej lokalnych
komisji oraz sposobu wyłaniania kandydatów na członków komisji, a także wysokości
i warunków wypłacania członkom komisji wynagrodzenia.
Obecnie organizację i tryb funkcjonowania Komisji i lokalnych komisji oraz sposób
wyłaniania kandydatów na członków tych komisji, a także wysokości ich wynagrodzenia,
reguluje rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie
Krajowej Komisji źtycznej do Spraw Źoświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych komisji
etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach (Źz. U. z 2005 r. Nr 153, poz. 1275).
Projektowane rozporządzenie zawiera te same rozwiązania w zakresie sposobu
powoływania, organizacji i sposobu finansowania Komisji i lokalnych komisji, jak
obowiązujące rozporządzenie.
Dokonanie natomiast zmian w sposobie funkcjonowania Komisji i lokalnych komisji
jest spowodowane wejściem w życie nowej ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych
do celów naukowych lub edukacyjnych, która implementując dyrektywę Parlamentu
Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt
wykorzystywanych do celów naukowych (Źz. Urz. Uź L 276 z 20.10.2010, str. 33), uchyla
w całości ustawę z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz. U. Nr 33,
poz. 289, z późn. zm.).
Z tego względu w projektowanym rozporządzeniu, w porównaniu do obecnie
obowiązującego, dokonano kilku modyfikacji o charakterze formalno-prawnym, a jako nowy
element określono właściwość miejscową lokalnych komisji.
Kandydaci na członków Komisji będą zgłaszani przez uczelnie, instytuty badawcze,
jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, urzędowe laboratoria weterynaryjne, a także
organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
11

Zgłoszenie kandydata będzie dokonywane na formularzu, którego wzór określa
załącznik do rozporządzenia.
Zgłoszenie zawiera niezbędne dane o kandydacie i jego kwalifikacjach, a także zgodę
na kandydowanie i przetwarzanie jego danych osobowych, zgodnie z wymaganiami ustawy
o ochronie danych osobowych.
Kandydaci na członków lokalnych komisji etycznych będą także zgłaszani na
formularzu zgłoszenia kandydata, tożsamym jak w przypadku Komisji.
Minister właściwy do spraw nauki będzie aktualizował listę kandydatów do Komisji,
a Komisja aktualizować będzie listy kandydatów do lokalnych komisji.
Członkiem Komisji może być jedynie osoba spełniająca warunki określone w § 4
projektowanego rozporządzenia. Kandydat będący przedstawicielem nauk biologicznych,
medycznych, rolniczych, farmaceutycznych i weterynaryjnych powinien posiadać 3-letni staż
pracy z zakresu planowania procedur i doświadczeń oraz ich przeprowadzania, a w przypadku
przedstawicieli organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona
zwierząt, wymagane jest co najmniej wykształcenie wyższe na kierunku studiów z dziedzin
nauk biologicznych, farmaceutycznych, medycznych, rolniczych, weterynaryjnych,
humanistycznych lub społecznych z zakresu filozofii, etyki lub prawa.
Tworzy się 10 lokalnych komisji oraz określa się ich właściwość miejscową (zał. 3).
Przy określeniu właściwości miejscowej brano pod uwagę liczbę jednostek doświadczalnych
na danym obszarze, a także liczbę aktualnie rozpatrywanych wniosków o wyrażenie zgody na
przeprowadzenia doświadczeń na zwierzętach przez lokalne komisje.
W § 9–11 projektowanego rozporządzenia uregulowano kwestie dotyczące trybu
funkcjonowania lokalnych komisji, podkreślając że komisje obradują na posiedzeniach
zwoływanych w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na miesiąc, a w okresie między
posiedzeniami bieżące sprawy komisji prowadzi osoba wskazana przez przewodniczącego.
Wskazano także sposób rozpatrywania przez lokalne komisje wniosków o udzielenie zgody
na przeprowadzenie doświadczenia, pozostawiając możliwość zajęcia przez członka komisja
stanowiska odmiennego od opinii większości członków wyrażonej uchwale. Podkreślono
także obowiązek zwrócenia użytkownikowi całej dokumentacji, którą przedłożył w związku
z wystąpieniem o udzielenie zgody na przeprowadzenie doświadczenia.
W § 15 projektowanego rozporządzenia uregulowano sprawy dotyczące finansowania
działalności Komisji i lokalnych komisji oraz wynagrodzenia członków Komisji i lokalnych
komisji za udział w posiedzeniach. Wysokość wynagrodzenia dla przewodniczącego Komisji
12

oraz jej członków, a także przewodniczących lokalnych komisji oraz ich członków pozostała
tożsama z wysokością wynagrodzenia określoną w obecnie obowiązującym rozporządzeniu.
Tak jak dotychczas obsługę prac lokalnych komisji zapewniają podmioty, w których
znajdują się siedziby tych komisji.
Wydatki związane z działalnością Komisji i lokalnych komisji będą pokrywane
z budżetu państwa, będącego w dyspozycji ministra właściwego do spraw nauki. rodki
finansowe na pokrycie kosztów działalności lokalnej komisji będą przekazywane na
podstawie umowy zawartej z właściwą jednostką organizacyjną, określającej zakres
refundacji poniesionych kosztów.
Wstępna opinia o zgodności projektu rozporządzenia z prawem Unii źuropejskiej.
Projektowane rozporządzenie w zakresie procedur dotyczących udzielania zgody na
przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach jest dostosowane do wymagań zawartych
w dyrektywie 2010/63/UE i zawiera rozwiązania, mające na celu stosowanie tych regulacji.
Przepisy rozporządzenia dotyczące sposobu powoływania, organizacji oraz
finansowania Komisji i lokalnych komisji stanowią domenę prawa krajowego i nie są objęte
zakresem prawa Unii Europejskiej.












13

Źata sporz dzenia
Nazwa projektu
11 czerwca 2014 r.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

w sprawie trybu funkcjonowania i organizacji Krajowej Komisji
ródło:
źtycznej do Spraw Źoświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych
projekt ustawy o ochronie zwierząt
komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach
wykorzystywanych do celów naukowych
Ministerstwo wiod ce i ministerstwa współpracuj ce
lub edukacyjnych

Ministerstwo wiodące – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Nr w wykazie prac
Wyższego
UC90
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
lub Podsekretarza Stanu
dr hab. Jacek Guliński – Podsekretarz Stanu
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Agnieszka Tykarska – Kierująca Źepartamentem Innowacji
i Rozwoju, tel. 22 621 78 83, agnieszka.tykarska@nauka.gov.pl ;
Źr Paweł Lenartowicz – Główny Specjalista, tel. 22 529 25 97,
pawel.lenartowicz@nauka.gov.pl
OCźNA SKUTKÓW RźżULACJI
1. Jaki problem jest rozwi zywany?
Istotą regulacji jest określenie trybu funkcjonowania i organizacji Krajowej Komisji źtycznej do Spraw
Źoświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach.
Rozporządzenie jest wydawane na podstawie delegacji zawartej w art. 40 ustawy z dnia ... o ochronie zwierząt
wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych.
Przedmiotowe rozporządzenia ma uregulować tryb działania Krajowej Komisji źtycznej do Spraw
Źoświadczeń na Zwierzętach (Komisji) oraz lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na
zwierzętach (lokalne komisje), w kompetencjach których leży udzielanie zgody na przeprowadzenie
doświadczeń na zwierzętach.
Uregulowanie trybu funkcjonowania Komisji oraz lokalnych komisji zapewnić ma odpowiednie i jednolite
postępowanie tych komisji w sprawach o udzielanie zgody na przeprowadzenie doświadczeń na zwierzętach
lub odmowie udzielenia takiej zgody.
Należy nadmienić, że regulacje projektowanego rozporządzenia w zakresie trybu, organizacji oraz wyłaniania
kandydatów na członków Komisji oraz lokalnych komisji, zostały zachowane w stosunku do obowiązującego
obecnie rozporządzenia Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie Krajowej Komisji
źtycznej do Spraw Źoświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na
zwierzętach (Źz. U. z 2005 r. Nr 153, poz. 1275).
W związku z powyższym dokonano niezbędnych zmian o charakterze formalno-prawnym związanych
z (wejściem w życie) projektem ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub
edukacyjnych.
Nowym element rozporządzenia jest określanie właściwość miejscowej lokalnych komisji.
2. Rekomendowane rozwi zanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
W związku z (wejściem w życie) trwającymi pracami nad projektem ustawy o ochronie zwierząt
wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, zachodzi konieczność wydania przedmiotowego
projektu aktu prawnego, który ma na celu wypełnienie ustawowej delegacji w zakresie funkcjonowania Krajowej
Komisji źtycznej do Spraw Źoświadczeń na Zwierzętach oraz lokalnych komisji etycznych do spraw
doświadczeń na zwierzętach.
Rozporządzenie ma służyć usprawnieniu pracy Komisji oraz lokalnych komisji, ujednoliceniu działań tych
komisji w zakresie realizowanych zadań, a także określić właściwość miejscową lokalnych komisji.

14

3. Jak problem został rozwi zany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OźCŹ/Uź?
Projektowane zmiany mają charakter dostosowawczy do zmian wynikających z projektu (wejścia w życie)
ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, który zastąpić ma
aktualnie obowiązującą ustawę z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz. U. Nr 33,
poz. 289, z późn. zm.).
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
ródło danych
Oddziaływanie
Wykaz jednostek
Składanie wniosków
doświadczalnych
o udzielenie zgody na
Użytkownicy
164
uprawnionych do
przeprowadzenie
przeprowadzania
doświadczenia
doświadczeń na zwierzętach
Komisja oraz lokalne
135
Projekt ustawy o ochronie
Wskazanie wymagań
komisje
zwierząt wykorzystywanych
kwalifikacyjnych oraz
do celów naukowych lub
ustanowienie trybu
edukacyjnych
postępowania
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt rozporządzenia zostanie przekazany do właściwych podmiotów administracji rządowej, organizacji
zajmujących się ochroną zwierząt, jednostek naukowych, konferencji rektorów uczelni, związków zawodowych
i organizacji pracodawców.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0-10)
Źochody ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Wydatki ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Saldo ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Wszystkie obowiązki wynikające z rozporządzenia będą realizowane w ramach
środków przeznaczanych obecnie na działalność Krajowej
ródła finansowania
Komisji Etycznej oraz

lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach. W związku z tym
rozporządzenie nie spowoduje powstania dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.
Dodatkowe informacje,

w tym wskazanie
ródeł danych
i przyjętych do obliczeń
założeń
15