Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

11
To samo – wobec stosowania przepisów dodawanych w k.p.k. również przez organy
postępowania przygotowawczego – odnosi się do ewentualnej zmiany poziomu wydatków
w częściach „Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury”, „Sprawy wewnętrzne”, „Obrona
narodowa”, „Centralne Biuro Antykorupcyjne” czy „Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego”.
Wzrost wydatków może dotyczyć ponadto części „Naczelny Sąd Administracyjny”
oraz tych części budżetu, z których pokrywa się koszty funkcjonowania organów stosujących
przepisy ustaw zmienianych na mocy art. 2 i art. 3 projektu. Z szacunków Ministerstwa
Finansów wynika np., że wydatki urzędów kontroli skarbowej będą większe o kwotę co
najmniej 20.000 zł rocznie (pismo z dnia 10 lutego 2012 r. przedłożone w trakcie konsultacji).

6. Konsultacje

Projekt został przesłany do zaopiniowania Ministrowi Sprawiedliwości, Ministrowi
Finansów, Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej, Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego,
Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, Krajowej Radzie Sądownictwa, Naczelnej
Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich
„Iustitia” oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Minister Sprawiedliwości, Minister Pracy i Polityki Społecznej, jak również Prezes
Naczelnego Sądu Administracyjnego pozytywnie ocenili założenia projektowanej ustawy,
sugerując jednak dopracowanie, zmodyfikowanie bądź też uzupełnienie niektórych rozwiązań
szczegółowych. Minister Finansów wypowiedział się negatywnie co do projektu, akcentując
przy tym, że z punktu widzenia dyscypliny finansów państwa oraz utrzymania deficytu
budżetowego na obecnym poziomie wykonanie wyroku z dnia 22 marca 2011 r. powinno być
ograniczone wyłącznie do nadania nowego brzmienia przepisom art. 4, ewentualnie także art. 3,
dekretu.
Pozostałe podmioty nie wniosły żadnych zastrzeżeń odnośnie do proponowanej
nowelizacji.
Na posiedzeniu komisji senackich przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości oraz
Ministra Finansów podtrzymali pisemne stanowiska.
Część uwag zgłoszonych w opiniach została uwzględniona w treści projektu. Dodano
m.in. § 2 w projektowanym art. 618a k.p.k. i odpowiednio ust. 2 w art. 85 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych; skorygowano brzmienie przepisów, które uzależniały
zwrot kosztów utrzymania od tego, czy owe koszty „mieszczą się” w kosztach noclegu,
nakładały na świadków obowiązek udokumentowania poniesionych wydatków oraz przyznawały

12
zwrot kosztów jedynie osobom towarzyszącym świadkom chorym lub niepełnosprawnym;
wprowadzono zmianę redakcyjną w art. 618f § 3 k.p.k. oraz art. 89 ust. 3 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych; uzupełniono projektowane przepisy k.p.k. o odpowiednie
postanowienia dotyczące specjalistów; dodano odesłanie w art. 90a ust. 2 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych; wreszcie – dodano przepis art. 7 utrzymujący tymczasowo
w mocy akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów dekretu.

7. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej

Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Warszawa, 21 marca 2012 r.
BAS-WAPEiM-724/12


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
karnego oraz niektórych innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawcy:
senator Bohdan Józef Paszkowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 roku –
Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 poz. 32), sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy nowelizuje przepisy regulujące zasady zwrotu kosztów
sądowych przysługujących świadkom, biegłym, tłumaczom, specjalistom i
innym osobom uczestniczących w postępowaniach sądowych. Nowelizacja ma
na celu wyeliminowanie stosowania różnych zasad zwrotu kosztów sądowych
zależnych od rodzaju postępowania (karnego, w sprawach o wykroczenia,
cywilnego, administracyjnego lub sądowo-administracyjnego). W tym celu
projekt ustawy dodaje art. 618a-618ł do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. –
Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) oraz
zmienia art. 56 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1990 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.), art. 265 § 1
pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r.
Nr 8 poz. 60, z późn. zm.), art. 119 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks
postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z
późn. zm.), art. 205 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.), art.
85, 86, 88, 88a, 89-90, art. 90a-90b ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.).
Projekt ustawy uchyla też dekret z dnia 26 października 1950 r. o należnościach
świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445
ze zm.), zwany dalej „dekretem” oraz wprowadza przepisy przejściowe
dotyczące obowiązywania przepisów wykonawczych wydanych na podstawie
tego dekretu.
Nowelizacja zmierza do dostosowania polskiego systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 marca 2011 r., sygn. akt SK
13/80 (Dz. U z 2011 r., Nr 72 poz. 389), stwierdzającego niezgodność art. 4 ust.
1 dekretu z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Oprócz uchylenia niekonstytucyjnego
dekretu, projektowana ustawa zakłada również nowelizację innych aktów
normatywnych odsyłających do jego postanowień.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Prawo Unii Europejskiej nie zawiera przepisów regulujących zasady
zwrotu kosztów sądowych. Zagadnienia te pozostają w zakresie autonomii
proceduralnej państw członkowskich i są przez nie regulowane. Tym niemniej
ustanowione w ramach tej swobody regulacyjnej przepisy krajowe muszą
pozostawać w zgodności z innymi przepisami prawa Unii. Z tego względu
projekt ustawy należy ocenić pod kątem prawodawstwa unijnego, w
szczególności swobód rynku wewnętrznego. Rynek wewnętrzny, jak definiuje
go art. 26 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE), obejmuje
obszar bez granic wewnętrznych, na którym zapewniony jest swobodny
przepływ towarów, osób, usług i kapitału. Z punktu widzenia projektowanej
ustawy na szczególną uwagę zasługuje swoboda przepływu usług i osób.
Swobodę świadczenia usług zapewnia art. 56 TfUE zakazując
wprowadzania ograniczeń w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Unii w
odniesieniu do obywateli państw członkowskich mających swe przedsiębiorstwo
w państwie członkowskim innym niż państwo odbiorcy świadczenia. Pojęcie
usług definiuje art. 57 TfUE stanowiąc, że w rozumieniu traktatów są nimi
świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w jakim nie
są objęte postanowieniami o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób.
Obejmują one zwłaszcza działalność o charakterze przemysłowym, handlowym,
rzemieślniczą i wykonywanie wolnych zawodów. Przepisy ustanawiające
swobodę świadczenia usług przyznają obywatelom Unii prawo do wykonywania
w innym państwie członkowskich świadczeń na takich samych warunkach, na
jakich świadczenia wykonują obywatele tego państwa. Swoboda ta obejmuje też
możliwość korzystania z usług na terenie innego państwa członkowskiego niż
państwo pochodzenia.
Swobodę przepływu osób ustanawia art. 21 TfUE. Stanowi on w ust. 1, że
każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i
przebywania na terytorium państwa członkowskiego z zastrzeżeniem ograniczeń
i warunków ustanowionych w traktatach i w środkach przyjętych w celu ich
wykonania. Swobody rynku wewnętrznego mogą być ograniczone ze względu
na wymogi porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia
publicznego lub inne nadrzędne wymogi interesu publicznego uznane przez
Trybunał Sprawiedliwości (np. ochronę konsumentów). Ograniczenia te w
każdym przypadku muszą być jednak proporcjonalne względem realizowanych
celów oraz niedyskryminacyjne.


2
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Projekt ustawy nie jest sprzeczny z przepisami unijnymi gwarantującymi
obywatelom Unii swobody świadczenia usług i przepływu osób.

4. Konkluzja
Przepisy projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
karnego oraz niektórych innych ustaw nie jest sprzeczny z prawem Unii.




Akceptował:
Szef Kancelarii Sejmu


Lech Czapla





3