Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Kwotę części regionalnej subwencji ogólnej otrzymają tylko te województwa, których
dochody podatkowe (PIT+CIT), powiększone o część wyrównawczą subwencji ogólnej,
w przeliczeniu na jednego mieszkańca, będą niższe od 125% wskaźnika Ww (będącego
ilorazem sumy dochodów podatkowych wszystkich województw, uzyskanych w roku
poprzedzającym rok bazowy oraz liczby mieszkańców kraju).
Za podstawowe kryteria podziału części regionalnej subwencji ogólnej przyjęto stopę
bezrobocia oraz poziom dochodów podatkowych (PIT+CIT) województw,
powiększonych o część wyrównawczą subwencji ogólnej.
Z łącznej kwoty wpłat, dokonanych przez województwa do budżetu państwa – 52%
będzie rozdzielane między te województwa, w których stopa bezrobocia jest wyższa niż
110% średniej stopy bezrobocia w kraju, a 48% zostanie przeznaczone na wyrównanie
dochodów województw, w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Do podziału części regionalnej subwencji ogólnej przyjęto stopę bezrobocia oraz
poziom dochodów województw. Są to parametry ściśle ze sobą związane i mają
bezpośredni wpływ na potencjał dochodowy danego województwa. Uwzględnienie tych
parametrów pozwala na złagodzenie dysproporcji w poziomie dochodów, który
determinuje poziom wydatków. Wyniki prowadzonych analiz, dokonanych na
podstawie danych ze sprawozdań budżetowych, wskazały, że podział części regionalnej
w proporcjach 52% – wg stopy bezrobocia, 48% w zależności od poziomu dochodów
jest najbardziej racjonalny.
Wysokość kwoty, stanowiącej 52% kwoty wpłat województw do budżetu państwa,
należnej województwu, będzie rozdzielana proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby
bezrobotnych ustalonej dla danego województwa z uwzględnieniem liczby
bezrobotnych w przedziałach wiekowych. Uwzględnienie przy podziale części
regionalnej, oprócz dochodów, także stopy bezrobocia wynika z faktu, iż województwa,
w których bezrobocie jest wyższe od średniej stopy bezrobocia w kraju, osiągają
mniejsze dochody podatkowe.
Kwota stanowiąca 48% części regionalnej subwencji ogólnej zostanie podzielona
między te województwa, w których dochody podatkowe za rok poprzedzający rok
bazowy, powiększone o część wyrównawczą subwencji ogólnej i składnik części
regionalnej subwencji ogólnej, ustalony z zastosowaniem przeliczeniowej liczby
bezrobotnych (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) będą niższe od 125% wskaźnika
dochodów podatkowych dla wszystkich województw.
9

Mając na uwadze możliwość obniżenia wpłat w trakcie roku, pozostałe województwa,
które będą otrzymywały część regionalną subwencji ogólnej, będą informowane
o kwocie pomniejszonej o 10%. Jeżeli nie będzie podstawy do obniżenia wpłat,
wówczas część regionalna zostanie odpowiednio zwiększona, o czym minister
właściwy do spraw finansów publicznych poinformuje województwa w terminie do
dnia 30 września roku budżetowego.
Wysokość kwoty części regionalnej subwencji ogólnej dla danego województwa będzie
ograniczona do kwoty stanowiącej różnicę między kwotą ustaloną jako iloczyn 125%
wskaźnika Ww i liczby mieszkańców tego województwa, a jego dochodami
podatkowymi za rok poprzedzający rok bazowy, powiększonymi o część wyrównawczą
subwencji ogólnej. Zastosowanie takiego mechanizmu podziału środków pochodzących
z wpłat spowoduje, że województwa dokonujące wpłat nie będą otrzymywały części
regionalnej subwencji ogólnej, co stanowi odejście od obecnego systemu, w którym
jednostki dokonujące wpłat mogły jednocześnie otrzymywać część regionalną
subwencji ogólnej.
5. Dotacja z budżetu państwa na dofinansowanie remontu, utrzymania, ochrony
i zarządzania drogami wojewódzkimi – art. 1 pkt 9 (dodawany rozdział 8a Zasady
ustalania dla województw w latach 2015 i 2016 części regionalnej subwencji ogólnej,
wpłat do budżetu państwa oraz dotacji celowej, art. 70c)
W projekcie ustawy przewidziano utworzenie w latach 2015 i 2016 rezerwy celowej
w budżecie państwa przeznaczonej na dotacje celowe dla województw na
dofinansowanie remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami wojewódzkimi,
dla których zarządcą jest zarząd województwa.
Środki subwencji stanowią dochód jednostki samorządu terytorialnego i mogą być
rozdysponowane w sposób określony przez organ stanowiący, natomiast
dofinansowanie zadania z budżetu państwa w formie dotacji celowej zapewni
możliwość wydatkowania przez samorządy województw środków otrzymanych
z budżetu państwa wyłącznie na powyższe zadania.
Wysokość dotacji dla poszczególnych województw byłaby uzależniona od powierzchni
dróg w danym województwie w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Zadania z zakresu
remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami wojewódzkimi są finansowane
głównie z dochodów własnych, uzupełnionych subwencją ogólną z budżetu państwa.
Przyznanie dodatkowych środków w formie dotacji pozwoli na wsparcie realizacji tak
10

ważnego zadania, a z drugiej strony pozwoli na złagodzenie skutków nowej dystrybucji
środków pochodzących z wpłat. Na ten cel z budżetu państwa będą przeznaczone środki
w wysokości 150 mln zł. W celu zapewnienia samorządom województw w 2016 r.
poziomu środków w analogicznej relacji do wpłat jak na 2015 r. (kwota rezerwy
stanowi 34,3% wpłat), w projekcie ustawy przyjęto, iż rezerwa celowa będzie tworzona
w takiej samej wysokości. Taki poziom zapewnia dodatkowe środki dla samorządów
województw, a jednocześnie określa poziom wydatków możliwych do sfinansowania
z budżetu państwa.
Wysokość dotacji dla województw nie może przekroczyć 98% kosztów realizowanych
zadań bieżących na drogach wojewódzkich. W tym przypadku nie będzie miał
zastosowania art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
zgodnie z którym kwota dotacji na dofinansowanie zadań własnych bieżących
i inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego nie może stanowić więcej niż
80% kosztów realizacji zadań.
Kwota dotacji na lata 2015 i 2016 przeznaczona dla województw na dofinansowanie
remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami wojewódzkimi została ustalona na
poziomie nie większym niż 150 mln zł w każdym roku.
Przewiduje się, że środki rezerwy, o której mowa wyżej, zostaną rozdzielone pomiędzy
województwa, które:
− nie dokonują wpłat do budżetu państwa,
− mają powierzchnię dróg, w przeliczeniu na mieszkańca, wyższą od średniej
powierzchni dróg wojewódzkich, w przeliczeniu na mieszkańca kraju.
Kwota będzie rozdzielana między województwa spełniające warunki otrzymania
środków rezerwy proporcjonalnie do udziału powierzchni dróg tego województwa,
w przeliczeniu na mieszkańca, w łącznej powierzchni dróg, w przeliczeniu na
mieszkańca, województw uprawnionych do otrzymania środków.
Przewiduje się, że minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie rozdzielał
i informował właściwe województwa oraz wojewodów o przyznanej kwocie dotacji na
dany rok. Informacje o wysokości dotacji zostaną przekazane w taki sam sposób, jak
informacje o wysokości poszczególnych kwot subwencji ogólnej. Wojewoda po
otrzymaniu informacji o rocznej kwocie dotacji wynikającej z uchwalonej ustawy
budżetowej wystąpi (nie ma obowiązku) do ministra właściwego do spraw finansów
publicznych o uruchomienie środków z budżetu państwa. Minister właściwy do spraw
11

finansów publicznych będzie zwiększał wydatki w części budżetu państwa będącej
w dyspozycji danego wojewody.
Do rozliczenia i zwrotu dotacji będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
6. Mechanizm wyrównywania poziomu dochodów – art. 1 pkt 9 (dodawany rozdział
8a Zasady ustalania dla województw w latach 2015 i 2016 części regionalnej subwencji
ogólnej, wpłat do budżetu państwa oraz dotacji celowej, art. 70d)
Projekt ustawy przewiduje dokonanie porównania pomiędzy sumą części
wyrównawczej i części regionalnej, wyliczonymi na obecnych zasadach, a sumą części
wyrównawczej, części regionalnej i dotacji na dofinansowanie remontu, utrzymania,
ochrony i zarządzania drogami wojewódzkimi, wyliczonymi na zasadach określonych
w projekcie ustawy. Jeżeli województwo zyskuje na nowych rozwiązaniach, wówczas
nadwyżka środków jest przeznaczana na wyrównanie dla tych województw, które
w wyniku nowych rozwiązań otrzymałyby niższe kwoty.
Z tego mechanizmu wyłączone są województwa dokonujące wpłat.
7. Doprecyzowanie niektórych przepisów ustawy
W art. 1 projektu ustawy doprecyzowano, że podstawą wyliczenia subwencji i wpłat
będą dane o liczbie mieszkańców, stopie bezrobocia i liczbie bezrobotnych ustalone
przez Prezesa GUS do dnia 31 maja roku bazowego.
Przyjęcie daty granicznej 31 maja roku bazowego jest podyktowane harmonogramem
prac nad projektem ustawy budżetowej na dany rok budżetowy. Z uwagi na
dokonywane korekty tych danych po uchwaleniu ustawy budżetowej, konieczne było
doprecyzowanie, że do wyliczenia subwencji będą przyjmowane dane określone do tej
daty. Wprowadzenie tego zapisu pozwoli na precyzyjne przyjmowanie danych do
wyliczeń.
Ponadto w związku z uchyleniem art. 25 i art. 31 oraz dodaniem art. 70a,
w obowiązujących przepisach art. 32, art. 35, art. 36 i art. 36a – dokonano odpowiedniej
zmiany odesłań.
W art. 2 ust. 1 wskazano, że przepisy ustawy będą miały po raz pierwszy zastosowanie
do opracowania projektów uchwał budżetowych na 2015 r., projektu ustawy
budżetowej na 2015 r. oraz do ustalenia części wyrównawczej i regionalnej dla
województw, wpłat województw do budżetu państwa i rezerwy na dofinansowanie
12

remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami wojewódzkimi, a także do ustawy
budżetowej i uchwał budżetowych na rok 2015.
W ust. 2 i 3 tego artykułu określono sposób ujmowania w wieloletnich prognozach
finansowych dochodów z tytułu części regionalnej subwencji ogólnej i wydatków
z tytułu wpłat do budżetu państwa. Zgodnie z tymi regulacjami, w 2015 r. województwa
będą prezentowały kwoty ustalone na ten rok. Natomiast kwoty ustalone na 2016 r.
będą stanowiły podstawę do dokonania korekty wieloletniej prognozy finansowej na
kolejne lata.
W art. 3 określono, że w sprawach dotyczących wpłat województw oraz części
regionalnej subwencji ogólnej ustalonych za rok 2014 i lata wcześniejsze stosuje się
przepisy dotychczasowe.
Art. 4 określa termin wejścia w życie przepisów ustawy. Ustawa wejdzie w życie
z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Wejście w życie przepisów z dniem
następującym po dniu ogłoszenia wynika z konieczności wprowadzenia
zaproponowanych rozwiązań przed 15 października 2014 r., czyli przed dniem,
w którym minister właściwy do spraw finansów publicznych informuje jednostki
samorządu terytorialnego o rocznych planowanych kwotach subwencji ogólnej
i planowanych kwotach wpłat na rok 2015. Informacje te są potrzebne do sporządzenia
projektów uchwał budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. Zatem przed ich
sporządzeniem województwa powinny posiadać wiedzę o planowanych dochodach
i wielkości wpłat w roku budżetowym, na który przygotowywane są projekty uchwał
budżetowych. W związku z tym za wejściem w życie wskazanych przepisów,
w terminie krótszym niż czternaście dni, przemawia ważny interes jednostek samorządu
terytorialnego i nie stoją temu na przeszkodzie zasady demokratycznego państwa
prawnego. Przepisy, które nie są bezpośrednio związane z ustaleniem kwot subwencji
i wpłat na rok następny, wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.
Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji
norm i aktów prawnych.
W dniu 30 lipca 2014 r. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, po
zapoznaniu się z wyjaśnieniami Ministra Finansów w kwestii skutków finansowych,
13