Rządowy projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

– 3 –
5) świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi
mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo
lub przestępstwo skarbowe. Świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie
z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla
niego najbliższą (art. 183). Można zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania
osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, np.
w konkubinacie, jeżeli osoba taka wnosi o zwolnienie (art. 185). Osoba uprawniona do
odmowy złożenia zeznań albo zwolniona z obowiązku ich złożenia może skorzystać z tego
prawa do chwili rozpoczęcia pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym; poprzednio
złożone zeznanie tej osoby nie może wówczas służyć za dowód ani być odtworzone,
6) jeżeli zachodzi obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia
świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd albo prokurator może wydać postanowienie
o zachowaniu w tajemnicy tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają
one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie (świadek anonimowy). Postępowanie w tym
zakresie toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą (art. 184). Jeżeli zachodzi
uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby
najbliższej, może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości
prokuratora lub sądu. Pisma procesowe doręcza się wówczas do instytucji, w której świadek
jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez niego adres (art. 191 § 3),
7) jeżeli w związku z toczącym się lub zakończonym postępowaniem karnym
z udziałem świadka istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia jego lub jego najbliższych,
może on złożyć wniosek o zastosowanie środków ochrony i pomocy, przewidzianych
w ustawie z dnia … o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka w związku
z postępowaniem karnym (Dz. U. poz. ...). Do środków tych należą ochrona na czas
czynności procesowej, ochrona osobista oraz pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu,
8) w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej,
przestępstwo na tle seksualnym lub przeciwko obyczajności, rodzinie i opiece świadek, który
w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, jest co do zasady przesłuchiwany tylko raz.
Przesłuchanie przeprowadza sąd. Może być ono prowadzone przy zastosowaniu
wideokonferencji (art. 185b),
9) jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka lub jego rozwoju
umysłowego, sąd lub prokurator może zarządzić przesłuchanie świadka z udziałem lekarza
– 4 –
lub psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić (art. 192 § 2). W razie potrzeby
można od świadka pobrać odciski palców, wymaz ze śluzówki policzków, włosy, ślinę, próby
pisma, zapach, wykonać fotografię lub dokonać utrwalenia głosu (art. 192a). Za zgodą
świadka można go poddać także oględzinom ciała i innym badaniom (art. 192).

Potwierdzam otrzymanie pouczenia
-------------------------------------------
(data, podpis)



















_________________
1) Jeżeli nie wskazano innej podstawy prawnej, przepisy w nawiasach oznaczają odpowiednie artykuły ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).
– 5 –
UZASADNIENIE
Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 300
§ 2a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89,
poz. 555, z późn. zm.) przewidującej określenie przez Ministra Sprawiedliwości wzoru
pouczenia świadka o uprawnieniach i obowiązkach w postępowaniu karnym.
Projektowany art. 300 § 2a Kodeksu postępowania karnego wzmacnia pozycję
świadka w postępowaniu karnym, poprzez wprowadzenie obowiązku pisemnego pouczenia
go o przysługujących mu uprawnieniach i obowiązkach. Jest to szczególnie istotne
w kontekście liczby i zróżnicowanego charakteru poszczególnych uprawnień, przyznanych
świadkowi na mocy przepisów Kodeksu postępowania karnego oraz projektowanej ustawy
z dnia … o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka.
W rozporządzeniu zdecydowano się na pouczenie świadka o przysługujących mu
uprawnieniach w prostym i przystępnym języku, co wprost wynika z treści wytycznych
delegacji ustawowej, przewidującej konieczność zrozumienia pouczenia także przez osoby
niekorzystające z pomocy pełnomocnika. Jednocześnie, zgodnie z dotychczas funkcjonującą
praktyką, pouczenie wskazuje na odpowiedni przepis ustawowy, z którego wynika dany
rodzaj uprawnień lub obowiązków, co umożliwia weryfikację jego treści i ustalenie brzmienia
normatywnego.
Data wejścia w życie rozporządzenia została skorelowana z datą wejścia w życie
przepisu zawierającego delegację do jego wydania.


– 6 –
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)
1. Podmioty, na które będzie oddziaływało rozporządzenie
Wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało bezpośredni wpływ na
funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości, Policji i innych organów prowadzących
postępowanie przygotowawcze.
2. Konsultacje publiczne
Projekt rozporządzenia nie był dotychczas poddawany konsultacjom publicznym.
Zostaną one przeprowadzone po przyjęciu ustawy zawierającej upoważnienie ustawowe do
jego wydania. W trakcie prac nad projektem nie zgłosiły się podmioty, o których mowa
w art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia
prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.)
3. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, rynek pracy,
konkurencyjność gospodarki i rozwój regionalny
Projektowane rozporządzenie nie spowoduje skutków na rynku pracy, pozostanie też
bez wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw. Nie wpłynie również na sytuację i rozwój regionalny oraz na budżety
jednostek samorządu terytorialnego.
Rozporządzenie nie wywoła również skutków finansowych dla budżetu państwa.
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega notyfikacji
zgodnie z trybem przewidzianym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia
2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).







07/01rch
Projekt
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E
M I N I S T R A S P R A W I E D L I W O Ś C I
z dnia
w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach pokrzywdzonego
w postępowaniu karnym
Na podstawie art. 300 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania
karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1. Określa się wzór pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach pokrzywdzonego
w postępowaniu karnym, stanowiący załącznik do rozporządzenia.
§ 2. Traci mo)) zarządza się, co następuje:
§ 1. Określa się wzór europejskiego nakazu ochrony, stanowiący załącznik do
rozporządzenia.
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem…..

MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI



1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51,
poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70,
Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363,
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104,
poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20,
poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123,
poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802,
Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237,
poz. 1651, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716,
Nr 127, poz. 1051, Nr 144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190 poz. 1474 i Nr 206,
poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842,
Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307, z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, poz. 654,
Nr 117, poz. 678, Nr 142, poz. 829, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1430, 1431 i 1438
i Nr 279, poz. 1645, z 2012 r. poz. 886, 1091, 1101, 1327, 1426, 1447 i 1529, z 2013 r. poz. 480, 765, 849,
1247, 1262, 1282 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 85 i 384.