Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli

Warszawa, 10 lutego 2012 roku
BAS-WAPEiM-314/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej






Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Artur Ostrowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5,
poz. 47 ze zm.) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Na mocy ustawy z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy
o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. Nr 227, poz. 1482 ze zm.) dokonano
obszernej nowelizacji ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie
Kontroli (tekst jedn. Dz.U. 2012 r., poz. 82, dalej: ustawa o NIK).
Jedną ze zmian było poszerzenie katalogu uprawnień upoważnionych
przedstawicieli NIK w postępowaniu kontrolnym o prawo przetwarzania danych
osobowych, w tym danych, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.
926, z późn. zm.), jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli (art. 29
ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o NIK). Dane wskazane w art. 27 ust. 1 ustawy
o ochronie danych osobowych to dane ujawniające pochodzenie rasowe lub
etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne,
przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również dane o stanie
zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, dane dotyczące
skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń
wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym (zwane w doktrynie
danymi wrażliwymi lub sensytywnymi, zob. J. Barta, P. Fajgielski,
R. Markiewicz, Ochrona danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2011 r.).
Rozszerzeniu katalogu uprawnień przedstawicieli NIK towarzyszył
przepis głoszący iż dostęp Najwyższej Izby Kontroli do dokumentów
i materiałów potrzebnych do ustalenia stanu faktycznego w zakresie
kontrolowanej działalności lecz zawierających informacje stanowiące tajemnicę
ustawowo chronioną może być wyłączony lub ograniczony jedynie na podstawie
innych ustaw (art. 29 ust. 2 ustawy o NIK).
Na mocy przepisów przejściowych przewidujących 18-miesięczne
vacatio legis, nowelizacja art. 29 ustawy o NIK wejdzie w życie dopiero
2 czerwca 2012 roku (art. 15 w zw. z art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 22 stycznia
2010 r. o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli).
Opiniowany projekt ustawy zakłada uchylenie art. art. 29 ust. 1 pkt 2
lit. i oraz art. 29 ust. 2 ustawy o NIK. Proponowana ustawa ma wejść w życie
po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Państwa członkowskie mogą swobodnie decydować o strukturze,
kompetencjach i trybie działania swoich organów, w tym o ich powoływaniu
i likwidacji (wyrok Trybunału Sprawiedliwości w połączonych sprawach 51-
54/71 International Fruit Company vs Produktschap voor Groenten en Fruit
z 15 grudnia 1971 r.). Prawo Unii Europejskiej nie reguluje zasad działania
i organizacji wewnętrznej krajowych organów kontroli (zob. opinia Biura Analiz
Sejmowych z 8 października 2008 r., sygn. BAS-WAEiM-2794/08).
Opiniowany projekt ustawy wymaga jednak oceny z punktu widzenia
zgodności z prawem Unii Europejskiej w zakresie ochrony danych osobowych.
Aktem prawnym UE regulującym zasady postępowania z danymi osobowymi
jest dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 października
1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych
osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz. Urz. WE L 281
z 23.11.1995 r., str. 31, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 15,
str. 355 ze zm., dalej: dyrektywa). Dyrektywa zobowiązuje państwa
członkowskie do ochrony podstawowych praw i wolności osób fizycznych,
w szczególności ich prawa do prywatności w odniesieniu do przetwarzania
danych osobowych (art. 1 ust. 1).

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Dyrektywa definiuje przetwarzanie danych jako każdą operację lub
zestaw operacji dokonywanych na danych osobowych, jak np. gromadzenie,
rejestracja, porządkowanie, przechowywanie, wykorzystywanie, ujawnianie
poprzez transmisję, rozpowszechnianie lub udostępnianie w inny sposób (art. 2
lit. b). Projekt ustawy dotyczy zatem przetwarzania danych osobowych
w powyższym rozumieniu.

2
Jednakże, dyrektywa nie ma zastosowania do przetwarzania danych
osobowych w ramach działalności wykraczającej poza zakres prawa unijnego,
a w żadnym razie do działalności na rzecz bezpieczeństwa publicznego,
obronności, bezpieczeństwa państwa oraz działalności państwa w obszarach
prawa karnego (art. 3 ust. 2 tiret pierwsze). Projekt ustawy dotyczy materii
wykraczającej poza zakres prawa unijnego. Z tego względu dyrektywa nie
znajduje do niego zastosowania.

4. Konkluzja
Przedmiot poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej
Izbie Kontroli nie jest objęty prawem UE.



Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla


































3


Warszawa, 10 lutego 2012 roku
BAS-WAPEiM-315/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej




Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy
o Najwyższej Izbie Kontroli (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Artur
Ostrowski) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Na mocy ustawy z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy
o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. Nr 227, poz. 1482 ze zm.) dokonano
obszernej nowelizacji ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie
Kontroli (tekst jedn. Dz.U. 2012 r., poz. 82, dalej: ustawa o NIK).
Jedną ze zmian było poszerzenie katalogu uprawnień upoważnionych
przedstawicieli NIK w postępowaniu kontrolnym o prawo przetwarzania danych
osobowych, w tym danych, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.
926, z późn. zm.), jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli (art. 29
ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o NIK). Dane wskazane w art. 27 ust. 1 ustawy
o ochronie danych osobowych to dane ujawniające pochodzenie rasowe lub
etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne,
przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również dane o stanie
zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, dane dotyczące
skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń
wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym (zwane w doktrynie
danymi wrażliwymi lub sensytywnymi, zob. J. Barta, P. Fajgielski,
R. Markiewicz, Ochrona danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2011 r.).
Rozszerzeniu katalogu uprawnień przedstawicieli NIK towarzyszył
przepis głoszący iż dostęp Najwyższej Izby Kontroli do dokumentów
i materiałów potrzebnych do ustalenia stanu faktycznego w zakresie
kontrolowanej działalności lecz zawierających informacje stanowiące tajemnicę
ustawowo chronioną może być wyłączony lub ograniczony jedynie na podstawie
innych ustaw (art. 29 ust. 2 ustawy o NIK).
Na mocy przepisów przejściowych przewidujących 18-miesięczne
vacatio legis, nowelizacja art. 29 ustawy o NIK wejdzie w życie dopiero
2 czerwca 2012 roku (art. 15 w zw. z art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 22 stycznia
2010 r. o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli).
Opiniowany projekt ustawy zakłada uchylenie art. art. 29 ust. 1 pkt 2 lit. i
oraz art. 29 ust. 2 ustawy o NIK.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt
ustawy
nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.



Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla


































2