Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Kajmanami o wymianie informacji w sprawach podatkowych, podpisanej w Londynie dnia 29 listopada 2013 r.

III. Krótka charakterystyka przepisów Umowy
Projekt Umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Kajmanami został przygotowany
w oparciu o Modelową Umowę OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych.
Podatki, których dotyczy Umowa
W przypadku Polski będzie to: podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek
dochodowy od osób fizycznych.
W przypadku Kajmanów Umowa dotyczy podatków wszelkiego rodzaju.
Właściwość organów
Art. 2 wyjaśnia, iż Strona proszona o pomoc nie jest zobowiązana do udzielenia informacji,
które nie znajdują się w posiadaniu jej organów lub też nie znajdują się
w posiadaniu lub pod nadzorem osób pozostających w ich właściwości miejscowej.
Obowiązek Strony proszonej o pomoc do dostarczenia informacji nie jest jednakże
ograniczony przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo osoby, której informacje
dotyczą, lub przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo osoby posiadającej bądź
sprawującej nadzór nad proszonymi informacjami.
Określenie „organy” w powyższym artykule dotyczy wszystkich agencji rządowych,
niemniej, Strona proszona o pomoc nie powinna być zobowiązana do dostarczenia informacji
będących w posiadaniu „organów”, jeżeli okoliczności opisane w art. 7 miały miejsce.
Zasady interpretacji określeń stosowanych w Umowie
Treść art. 4 ust. 2 jest uregulowaniem funkcjonującym zarówno w Modelowej Umowie
OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych, jak i Modelowej Konwencji OECD
w sprawie dochodu i majątku (odpowiednik art. 3 ust. 2), a także jest zamieszczana
w zdecydowanej większości zawieranych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania. Powyższe uregulowanie odnosi się do ogólnych zasad interpretacji określeń
stosowanych w Umowie, które nie są w niej zdefiniowane. Z uwagi na fakt, iż umowy
podatkowe zawierane są przez jurysdykcje o różnych systemach podatkowych, ich treść jest
swoistym kompromisem, zawieranym przy uwzględnieniu dość dużego stopnia uogólnienia.
Konieczność uwzględnienia w umowie podatkowej definicji każdego z terminów w niej
występujących doprowadziłaby prawdopodobnie do braku możliwości jej zawarcia, właśnie
z uwagi na duże różnice w systemach prawnych obu stron umowy. Z tego względu umowy
podatkowe delegują definiowanie większości pojęć do prawa wewnętrznego, gdyż jest to
jedyna możliwość uwzględnienia jego specyfiki. Należy również wspomnieć, iż odesłanie
4

w zakresie definicji pojęć do prawa wewnętrznego obu stron jest uzasadniona długotrwałą
procedurą zmiany umowy międzynarodowej. Średni okres funkcjonowania takiej umowy
wynosi ok. 30 lat. Przy ciągłej ewolucji systemów podatkowych, zmiany w prawie
wewnętrznym mogłyby spowodować brak możliwości efektywnego stosowania umowy
międzynarodowej, z uwagi na funkcjonowanie sprzecznych lub różnych definicji w obu
aktach prawnych. Mimo prymatu umowy nad prawem wewnętrznym, definicja zawarta
w umowie, odnosząca się do nieistniejących już w praktyce rozwiązań, nie spełniłaby
zamierzonej funkcji. Zatem międzynarodowe umowy podatkowe definiują wyłącznie pojęcia
o charakterze fundamentalnym, niezbędne do ich funkcjonowania i zachowania intencji
umawiających się stron.
Wymiana informacji
Art. 5 zawiera ogólną zasadę, że właściwy organ Strony proszonej o pomoc na żądanie Strony
wnioskującej udziela informacji dla celów określonych w art. 1. Informacje będą wymieniane
bez względu na to, czy Strona proszona o pomoc potrzebuje ich dla własnych celów
podatkowych, jak również niezależnie od tego, czy czyn podlegający dochodzeniu stanowi
przestępstwo na podstawie prawa Strony proszonej o pomoc, która jest zobowiązana do
podjęcia wszelkich starań w celu dostarczenia informacji Stronie wnioskującej. Artykuł
zawiera także m.in. uregulowania zobowiązujące Umawiające się Strony do przekazania
żądanych informacji, w formie zeznań świadków i uwierzytelnionych kopii oryginalnych
dokumentów oraz informacji pochodzących z banków, innych instytucji finansowych oraz od
wszelkich osób.
Art. 5 ust. 2 zobowiązuje Stronę proszoną o pomoc do podjęcia wszelkich działań mających
na celu dostarczenie wnioskowanych informacji. Celem powyższego przepisu jest
zapewnienie, aby Strona proszona o pomoc nie odmawiała pomocy administracyjnej
partnerowi umownemu z uwagi na brak wewnętrznego interesu w posiadaniu danej kategorii
informacji. Ma to przede wszystkim znaczenie w odniesieniu do tzw. rajów podatkowych,
gdzie przy braku podatków dochodowych, informacje dotyczące dochodów rezydentów
i nierezydentów nie są gromadzone przez właściwe organy państwa.
Nie zachodzi również w tym przypadku niebezpieczeństwo wykroczenia poza zasady
obowiązujące w demokratycznym państwie prawa. Określenie „środki gromadzenia
informacji” zostało zdefiniowane w art. 4 ust. 1 litera n) Umowy, są to: „przepisy prawa oraz
procedury administracyjne lub sądowe umożliwiające Umawiającej się Stronie uzyskiwanie
i przekazywanie informacji będących przedmiotem wniosku.”.
5

Również art. 1 Umowy szczegółowo definiuje zakres wymienianych informacji.
Informacje będą wymieniane wyłącznie w celu weryfikacji i prawidłowego wdrażania
obowiązków podatkowych w gospodarczych relacjach Polska – Kajmany, zatem nie
występuje niebezpieczeństwo naruszenia klauzuli porządku publicznego bądź powołania się
na nią w sposób nieuprawniony.
Obowiązek uchylenia tajemnicy bankowej ma istotne znaczenie w procesie weryfikacji przez
organ podatkowy prawidłowości deklarowanej podstawy opodatkowania, w odniesieniu do
dochodów uzyskanych za granicą. Zobowiązanie do przekazania stosownych informacji przez
instytucje bankowe i finansowe na gruncie prawa polskiego wynika z art. 82 § 3 i art. 182
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Natomiast wymiana informacji
podatkowych z administracjami innych państw przebiega w oparciu o treść działu VIIA
ww. ustawy oraz zawartych umów międzynarodowych.
Warunki odrzucenia wniosku o dostarczenie informacji
Art. 7 Umowy zawiera zwyczajowe powody odmówienia udzielenia informacji, jakie można
znaleźć w innych międzynarodowych aktach dotyczących wymiany informacji. Jak
wspomniano wyżej, Umowa nie zezwala na oddalenie prośby tylko dlatego, że Strona
proszona o pomoc nie potrzebuje danej informacji dla własnej praktyki administracyjnej.
Zgodnie z art. 5 ust. 5 lit. d) wymagane jest podanie celu podatkowego, dla którego
informacja jest poszukiwana. Ponadto art. 5 ust. 5 lit. g)–h) zobowiązują Stronę wnioskującą
do oświadczenia, że wniosek jest zgodny z jej ustawodawstwem lub praktyką
administracyjną, a także, gdyby informacja była dostępna w ramach jurysdykcji wnioskującej,
to właściwy organ Strony wnioskującej byłby w stanie uzyskać informację na podstawie jej
prawa lub w toku normalnej procedury administracyjnej, oraz że Strona wnioskująca
wykorzystała wszelkie środki dostępne na jej terytorium w celu uzyskania informacji.
Koszty
Ustalenie ogólnej normy w kwestii dzielenia kosztów wynikających z wymiany informacji
w sprawach podatkowych jest niezwykle trudne. Proponuje się, aby – jeżeli właściwe organy
Stron nie uzgodnią inaczej, zwykłe koszty poniesione w związku z udzieleniem pomocy były
ponoszone przez Stronę proszoną o pomoc. Właściwe organy będą się konsultować okresowo
zgodnie z niniejszym artykułem, a w szczególności właściwy organ Strony proszonej
o pomoc będzie się konsultował z właściwym organem Strony wnioskującej, jeżeli
6

przewiduje, że koszty przekazania informacji w szczególnych przypadkach mogą być
znaczące.
Procedura Wzajemnego Porozumiewania się
Proponuje się, aby w momencie powstania problemów lub wątpliwości pomiędzy
Umawiającymi się Stronami dotyczących stosowania lub interpretacji niniejszej Umowy,
właściwe organy dołożyły wszelkich starań, aby rozwiązać problem w drodze wzajemnego
porozumienia. Oprócz powyższego porozumienia, właściwe organy Stron mogą uzgodnić
procedury, które będą użyte w przypadkach zastosowania przepisów Umowy dotyczących
wymiany informacji na wniosek, automatycznej wymiany informacji, dochodzenia
podatkowego za granicą oraz kosztów związanych z udzieleniem pomocy. Strony dołożą
wszelkich starań, aby umówić się co do innych form rozwiązywania sporów. W każdym
przypadku procedura wzajemnego porozumiewania się jest procedurą szczególną, pozostającą
poza prawem wewnętrznym.

IV. Skutki wejścia w życie Umowy
Skutki finansowe
Wejście w życie Umowy nie będzie miało ujemnego skutku dla dochodów sektora finansów
publicznych. Umowa będzie skutecznym narzędziem weryfikacji deklarowanych podstaw
opodatkowania przez podatników osiągających dochody w relacjach z Kajmanami, zatem jej
wejście w życie, również z uwagi na jej prewencyjny charakter, będzie miało pozytywny
wpływ na wysokość dochodów budżetowych Skarbu Państwa.
Skutki społeczne i gospodarcze
Z uwagi na cel umowy, nie przewiduje się jej skutków na płaszczyźnie społecznej
i gospodarczej.
Skutki polityczne
Zawarcie umowy o wymianie informacji podatkowych z Kajmanami może być ważnym
krokiem w kierunku rozwoju dwustronnej współpracy podatkowej. Efektywne
funkcjonowanie takiej umowy w następnych latach podatkowych może stanowić podstawę do
podjęcia rozmów zmierzających do zawarcia pełnej umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania z Kajmanami.
7

Skutki prawne wejścia w życie Umowy
Umowa stanie się częścią funkcjonujących już w Polsce mechanizmów wymiany informacji
podatkowych. Po jej wejściu w życie rozszerzeniu ulegnie zakres terytorialny jurysdykcji,
z którymi Polska prowadzi efektywną wymianę informacji podatkowych.
Postanowienia projektu Umowy nie są sprzeczne z obowiązującym w Polsce
ustawodawstwem ani z prawem Unii Europejskiej.

V. Tryb związania się przez Rzeczpospolitą Polską Umową
Umowa ma rangę umowy międzypaństwowej.
Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych
(Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.) związanie Umową nastąpi w drodze ratyfikacji za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ Umowa ta będzie spełniać przesłanki
określone w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006 r. Nr 200,
poz. 1471 oraz z 2009 r. Nr 114, poz. 946).
Procedura ratyfikacji za zgodą wyrażoną w ustawie została przewidziana z uwagi na elementy
umowy, które dotyczą spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga
ustawy. Są to:
– art. 1 Umowy, który m.in. stwierdza, iż „Prawa i środki ochrony zagwarantowane osobom
przez ustawodawstwo lub praktykę administracyjną Strony proszonej o pomoc będą nadal
stosowane, o ile nie ograniczają one nadmiernie lub nie opóźniają efektywnej wymiany
informacji”. Powyższe oznacza, iż w przypadku gdy prawa przyznane prawem wewnętrznym
osobom są przez nie wykorzystywane do nieuzasadnionego ograniczania lub opóźniania
efektywnej wymiany informacji, zapisy umowne mają pierwszeństwo w stosunku do tego
rodzaju uprawnień,
– art. 5 ust. 4 Umowy, który obliguje Strony Umowy do przekazywania informacji
bankowych objętych ochroną ustawową,
– art. 6 ust. 2 Umowy, który stanowi samoistną podstawę prawną do udzielenia zgody na
obecność przedstawicieli drugiej Strony w trakcie polskiej kontroli podatkowej,
– art. 8 Umowy, który dotyczy kwestii poufności przekazywanych informacji.
Ponadto należy stwierdzić, iż proponowany tryb związania się Umową, tj. ratyfikacji za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, jest analogiczny do trybu przyjętego w przypadku
8