Rządowy projekt ustawy o rzeczach znalezionych oraz zmianie niektórych innych ustaw

UZASADNIENIE 
 
Projektowane  rozporządzenie  stanowi  wykonanie  upoważnienia  ustawowego 
zawartego w art. 24g ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad 
zabytkami  do  wydania  przez  ministra  właściwego  do  spraw  kultury  i  ochrony 
dziedzictwa  narodowego  rozporządzenia,  określającego  szczegółowy  sposób  i  tryb 
prowadzenia  rejestru  utraconych  dóbr  kultury,  zasady  wydawania  odpisów  z  rejestru 
oraz wzór formularza wniosku o wpis do rejestru. 
W  §  2  ust.  1  projektowanego  rozporządzenia  określono  sposób  prowadzenia 
krajowego rejestru utraconych dóbr kultury, zwanego dalej rejestrem. Rejestr zostanie 
utworzony  wyłącznie  w  postaci  zinformatyzowanej  i  nie  będzie  posiadał  tradycyjnej 
formy papierowej. Wybór technologii informatycznej jako formy prowadzenia rejestru 
zapewni  sprawność  procesów  rejestrowych,  nieograniczony  dostęp  obywateli  do 
utworzonego  zasobu  i  efektywną  wymianę  danych  pomiędzy  podmiotami 
wykonującymi zadania publiczne. Zapobieganie skutkom zdarzeń, przed którymi chroni 
wpis do rejestru wymaga szybkości w ujawnianiu zmian. 
Rejestr  będzie  prowadzony  przez  ministra  właściwego  do  spraw  kultury 
i ochrony  dziedzictwa  narodowego  przy  pomocy  państwowej  instytucji  kultury,  której 
celem  statutowym  jest  wyznaczanie  i  upowszechnianie  standardów  w  zakresie 
muzealnictwa i ochrony zbiorów 
Przepis  §  3  projektu  rozporządzenia  określa  systematykę  rejestru.  Dane 
dotyczące  poszczególnych  dóbr  kultury  wpisanych  do  rejestru  umieszczone  będą  pod 
numerem  przeznaczonym  dla  danego  przedmiotu  w  trzech  rubrykach  tego  rejestru, 
podzielonych na odpowiednie pola. Rubryka pierwsza rejestru będzie obejmowała dane 
o numerze pozycji rejestru, dacie złożenia wniosku o wpis do rejestru, dacie wydania 
decyzji  o  wpisie  do  rejestru  oraz  dacie  wpisu  do  rejestru.  W  dziale  drugim  rejestru, 
który realizuje przede wszystkim funkcję identyfikacyjną, zamieszczone zostaną dane 
odnoszące  się  bezpośrednio  do  dobra  kultury  objętego  wpisem.  Katalog  danych 
w dziale  drugim  obejmuje  nazwę  rodzajową  wpisanego  do  rejestru  dobra  kultury, 
nazwę  indywidualną  (tytuł),  autorstwo,  datę  powstania,  wymiary,  materiał,  technikę 
wykonania,  opis  dobra  kultury,  opis  jego  cech  szczególnych  z  uwzględnieniem  stanu 
zachowania  oraz  fotografie.  Rubryka  trzecia  „Sprostowania,  uzupełnienia  lub 
wykreślenia  wpisu  z  rejestr”  przeznaczona  na  informacje  modyfikujące  wpis  po  jego 
powstaniu.  
  
Rejestr  nie  będzie  zawierał  danych  o  charakterze  osobowym,  w  szczególności 
informacji  pozwalających  na  ustalenie  tożsamości  jakiejkolwiek  osoby  fizycznej. 
W związku z tym nie będzie zbiorem danych osobowych w rozumieniu ustawy z dnia 
29  sierpnia  1997  r.  o  ochronie  danych  osobowych  (Dz.  U.  Nr  133,  poz.  883, 
z późn. zm.). 
 
Przepis  §  5  ust.  1  projektu  stanowi,  że  każde  dobro  kultury,  wpisuje  się  do 
rejestru  pod  oddzielną  pozycją,  oznaczoną  kolejnym  numerem,  zwanym  dalej 
„numerem  pozycji  rejestru”.  Dodać  należy,  że  każde  dobro  kultury,  nawet  jeśli  jest 
częścią  utraconego  zespołu,  zostanie  wpisywane  do  rejestru  indywidualnie.  Kolekcje 
muzealne,  biblioteczne  czy  prywatne  wprawdzie  tworzą  powiązaną  całość,  jednak 
w świetle prawa prywatnego stanowią zbiór poszczególnych rzeczy (universitas rerum), 
które nie zawsze dzielą ten sam los prawny. Dlatego też projekt zakłada zorganizowanie 
rejestru  na  zasadzie:  jeden  wpis  –  jedno  dobro  kultury.  Zgodnie  z  §  5  ust.  2  z  chwilą 
dokonania wpisu do rejestru nadaje się numer pozycji rejestru. Numer ten jest unikalną 
liczbą  porządkową  związaną  z  konkretnym  wpisem.  W  praktyce  administracyjnej 
i sądowej  numer  pozycji  rejestru  jako  numer  referencyjny  zastąpi  słowny  opis  dobra 
kultury objętego wpisem. 
 
W § 6 projektu rozstrzygnięto kwestię od kiedy wpis uważa się za dokonany. 
Zgodnie  z  treścią  przepisu  datą  wpisu  do  rejestru  jest  data  wprowadzenia  do  niego 
danych  zawartych  w  decyzji  o  wpisie.  Dopiero  zakończenie  fazy  wykonawczej 
postępowania  –  umieszczenie  na  serwerze  rezultatów  procesu  decyzyjnego  stwarza 
rzeczywistą  możliwość  zaznajomienia  się  z  ich  treścią.  Właściwą  doniosłość  prawną 
należy  zatem  przyznać  dacie  wprowadzenia  danych  do  systemu  teleinformatycznego, 
a nie chociażby dacie wydania decyzji o wpisie do rejestru.  
Przepis  § 7 projektu stanowi, że  pola rubryki drugiej rejestru uzupełnia się na 
podstawie danych zawartych w decyzji o wpisie do rejestru. Wpisu do rejestru dokonuje 
się  zatem  w  brzmieniu  nadanym  przez  organ  rejestrowy.  Ustalenie  treści  wpisu 
w orzeczniczej  fazie  postępowania  jest  rozwiązaniem  powszechnie  przyjętym 
w przepisach  regulujących  prowadzenie  podstawowych  rejestrów  publicznych,  w  tym 
ksiąg  wieczystych  i  Krajowego  Rejestru  Sądowego.  Wykreśleń,  sprostowań 
i uzupełnień wpisów, zgodnie z § 8 i 9 dokonuje się w rubryce trzeciej.  
2 
 
Przepis § 10 określa jaką datę należy uznać za datę wykreślenia wpisu z rejestru. 
Jest to data, w której decyzja o wykreśleniu wpisu z rejestru stała się ostateczna. 
Przepis  §  11  projektu  stanowi,  że  dla  każdego  dobra  kultury  wpisanego  do 
rejestru  prowadzi  się  odrębne  akta  rejestrowe,  obejmujące  dokumenty  stanowiące 
podstawę wpisu, dokumenty dotyczące postępowania rejestrowego oraz odpis z rejestru. 
Akta  rejestrowe  to  zasadniczo  zbiór  materiałów  odzwierciedlających  przebieg 
postępowania.  Obejmują  one  wszystkie  dokumenty,  pisma  oraz  informacje  utrwalone 
na nośnikach audiowizualnych przyjęte do tych akt i dotyczące podmiotu wpisanego do 
rejestru.  
Zgodnie  z  przepisem  §  12  projektu  minister  będzie  powiadamiał  wnioskodawcę  oraz 
właściciela  dobra  kultury  o  dokonaniu  wpisu  do  rejestru.  Oprócz  doręczenia  decyzji 
o wpisie  do  rejestru,  organ  prowadzący  postępowanie  ma  więc  szczególny  obowiązek 
notyfikacyjny wobec uczestników postępowania.  
Przepis  §  13  projektu  stanowi,  że  wniosek  o  wpis  do  rejestru  składa  się  na 
formularzu,  którego  wzór  stanowi  załącznik  do  rozporządzenia.  Wprowadzenie 
obowiązku  stosowania  formularzy  ma  na  celu  usprawnienie  postępowania  i  zebranie 
danych w usystematyzowany sposób. 
Przepis  §  14  ust.  1  projektu  przesądza,  że  odpisy  z  rejestru  wydawane  są 
w formie  papierowej  oraz  posiadają  walor  dokumentu  urzędowego,  a  zatem 
i szczególną moc dowodową nadaną art. 76 § 1 k.p.a.  
 
Przepis  §  15  ust.  2  stanowi,  że  obligatoryjnym  załącznikiem  do  wniosku 
o wydanie odpisu z rejestru jest  dowód wniesienia opłaty za odpis z rejestru albo jego 
kopii.  Przepis  ma  na  celu  zapewnienie  wykonania  obowiązku  fiskalnego  związanego 
z uzyskaniem  odpisu  rejestru.  Wniosek  nieopłacony  albo  wniosek,  od  którego 
uiszczono  opłatę  w  wysokości  niższej  od  należnej  pozostawia  się  bez  rozpoznania, 
o czym zawiadamia się wnioskodawcę, wraz z podaniem przyczyny w terminie 14 dni 
od dnia otrzymania wniosku. 
Przepis  §  16  projektu  rozporządzenia  określa  termin  jego  wejścia  w  życie. 
Omawiany  przepis  przewiduje  czternastodniowy  termin  wejścia  w  życie 
rozporządzenia,  określony  w  art.  4  ust.  1  ustawy  z  dnia  z  dnia  20  lipca  2000  r. 
o ogłaszaniu  aktów  normatywnych  i  niektórych  innych  aktów  prawnych  (Dz.  U. 
z 2007 r. Nr 68, poz. 449, z późn. zm.).  
 
3 
 
Zgodnie  z  art.  5  ustawy  z  dnia  7  lipca  2005  r.  o  działalności  lobbingowej 
w procesie  stanowienia  prawa  (Dz.  U. Nr  169,  poz.  1414,  z  późn. zm.) przedmiotowy 
projekt  rozporządzenia  zostanie  udostępniony  w  Biuletynie  Informacji  Publicznej  na 
stronie 
internetowej 
Ministerstwa 
Kultury 
i 
Dziedzictwa 
Narodowego 
="http://bip.mkidn.gov.pl/" 
Rozporządzenie  nie  zawiera  przepisów  technicznych  w  rozumieniu 
rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  23  grudnia  2002  r.  w  sprawie  sposobu 
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, 
poz. 2039, z późn. zm.), w związku z tym nie podlega notyfikacji. 
Przedmiot regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. 
 
 
 
4 
 
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 
 
1.  Podmioty, na które oddziałuje projekt rozporządzenia 
Projektowane rozporządzenie oddziałuje na  ministra właściwego do spraw kultury 
i ochrony  dziedzictwa  narodowego,  osoby  fizyczne,  prawne,  jednostki  organizacyjne 
prowadzące  działalność  gospodarczą  w  zakresie  obrotu  handlowego  zabytkami 
i dziełami  sztuki,  muzea,  biblioteki,  których  zbiory  tworzą  narodowy  zasób 
biblioteczny, archiwa, konsumentów, w szczególności kolekcjonerów zabytków i dzieł 
sztuki. 
2.  Wyniki prowadzonych konsultacji 
Projekt zostanie przekazany do konsultacji następującym podmiotom: 
1)  Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, 
2)  Stowarzyszeniu Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej, 
3)  Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych, 
4)  Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, 
5)  Polskiemu  Komitetowi  Narodowemu  Międzynarodowej  Rady  Muzeów 
(ICOM), 
6)  Towarzystwu Bibliofilów Polskich. 
Wyniki konsultacji zostaną omówione po ich zakończeniu. 
3.  Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa 
i budżety jednostek samorządu terytorialnego 
W pierwszym roku obowiązywania rozporządzenia należy liczyć się z obciążeniem 
budżetu  państwa,  którego  dysponentem  jest  minister  właściwy  do  spraw  kultury 
i ochrony  dziedzictwa  narodowego  w  wysokości  od  100  000  do  400  000  złotych, 
tytułem kosztów zaprojektowania i wykonania systemu informatycznego obsługującego 
krajowy  rejestr  utraconych  dóbr  kultury.  Wysokość  ostatecznej  kwoty  obciążenia 
uzależniona  będzie  od  wyboru  jednej  z  dwóch  opcji  organizacji  procesów 
rejestracyjnych.  Pierwszą  z  nich  jest  zakup  materialnych  komponentów  urządzenia 
rejestrowego  (sprzętu  komputerowego,  serwerów  i  elementów  sieci  informatycznej) 
oraz  oprogramowania.  Drugą  zaś,  zlecenie  obsługi  procesów  informatycznych 
i administrowania  zbiorem  danych  komercyjnemu  podmiotowi  zewnętrznemu, 
dysponującemu  własnym  zapleczem  sprzętowym,  zapewniającemu  wysoki  standard 
bezpieczeństwa (outsourcing). Druga opcja zakłada rezygnację z inwestowania w zakup 
5