Poselski projekt ustawy o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie zawodowym ratowników medycznych

pozwoleniu na dopuszczenie do obrotu.


II. PODSTAWOWE MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE, KTÓRE MOGĄ BYĆ
PODEJMOWANE PRZEZ RATOWNIKA MEDYCZNEGO POD NADZOREM LEKARZA

1. Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w przypadku innym niż nagłe
zatrzymanie krążenia z użyciem środków zwiotczających.
2. Wykonanie kardiowersji elektrycznej i elektrostymulacji zewnętrznej
3. Asystowanie przy drobnych zabiegach chirurgicznych (zszywanie ran, zakładanie drenów) i
innych procedurach medycznych.
4. Cewnikowanie pęcherza moczowego.
5. Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka.
6. Podawanie na zlecenie lekarza leków innych niż wymienione w rozporządzeniu.




















III. ROZSZERZONY ZAKRES MEDYCZNYCH CZYNNOŚCI RATUNKOWYCH KTÓRE
MOGĄ BYĆ PODEJMOWANE PRZEZ RATOWNIKA MEDYCZNEGO PO
UKOŃCZENIU KURSU ROZSZERZAJĄCEGO UPRAWNIENIA
Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika
medycznego:

1. Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w stanach nagłych w przypadku
braku możliwości wentylacji innymi metodami w oparciu o opublikowane w drodze
obwieszczenia standardy postępowania.
2. Elektrostymulacja: w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie
w bradyarytmiach niereagujących na atropinę.
3. Kardiowersja: w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie
w tachyartymiach.
4. Wprowadzenie w hipotermie terapeutyczną pacjentów po Nagłym Zatrzymaniu
Krążenia po potwierdzeniu przyjęcia takiego pacjenta przez SOR lub jednostkę
organizacyjną szpitala wyspecjalizowaną w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych
niezbędnych dla ratownictwa medycznego.
5. Podawanie leków wymienionych w tabeli.
Nazwa leku*
Postać
Fentanyl
Roztwór do wstrzyknięć (0,1 mg/1 ml)
Dopamina
Roztwór do wstrzyknięć (200 mg/5 ml)
Antagonista receptora ADP
Tabletki
Heparyna
Roztwór do wstrzyknięć
Roztwory hipertoniczne
Roztwór do wlewu dożylnego
Adenozyna
Roztwór do wlewu dożylnego (6mg/2 ml)
* Droga podania leków wymienionych w tabeli zgodna z drogą podania określoną w
pozwoleniu na dopuszczenie do obrotu.


UZASADNIENIE PROJEKTU USTAWY

I. Zakres proponowanej regulacji
W systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego działają 874 zespoły podstawowe (P),
w skład których wchodzi co najmniej dwóch ratowników medycznych lub pielęgniarki systemu
oraz 605 zespołów specjalistycznych (S), w skład których wchodzi lekarz systemu oraz dwóch
ratowników medycznych lub pielęgniarki ratunkowe. Tym samym to ratownicy medyczni są
najliczniejszą, bo szacowaną na ok. 15 000 osób grupą zawodową działającą w systemie
Państwowego Ratownictwa Medycznego. Ta grupa zawodowa, od której bezpośrednio zależy
zdrowie i życie Polaków, od dnia rozpoczęcia pracy zespołów podstawowych w 2007 roku, nie
doczekała się odpowiednich regulacji prawnych i wdrożenia rozwiązań stosowanych w innych
krajach. W tym czasie, zagraniczne systemy dynamicznie się rozwijały i ewoluowały w
szczególności w obszarze dotyczącym tego zawodu. Brak stosownych rozwiązań, niejasna
interpretacja istniejących przepisów zagraża życiu i zdrowiu pacjentów, negatywnie wpływa na
jakość udzielanej pomocy. Na znaczną część poruszonych poniżej problemów zwracały uwagę
m.in. Najwyższa Izba Kontroli (NIK), Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Polskie
Towarzystwo Prawa Medycznego, Społeczny Komitet Ratowników Medycznych, Polskie
Towarzystwo Pielęgniarstwa Ratunkowego, Polska Rada Ratowników Medycznych, Minister
Obrony Narodowej, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej oraz inne organizacje
społeczne i naukowe.
Przedłożony projekt ustawy o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie zawodowym
ratowników medycznych wraz z rozporządzeniami, a także proponowanymi zmianami w
ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym umożliwiają:
- Rozszerzenie katalogu medycznych czynności ratunkowych (MCR) wykonywanych przez
ratowników medycznych o niezbędne czynności konieczne do właściwego zabezpieczenia
pacjenta w stanie zagrożenia życia. Obecnie zespół „P” nie może wdrożyć optymalnego
postępowania zgodnego z istniejącymi czytelnymi wytycznymi Europejskiej Rady
Resuscytacji. Powiązanie rozszerzonego zakresu medycznych czynności ratunkowych ze
stwierdzonymi w ramach doskonalenia zawodowego kwalifikacjami ratownika, umożliwi
bezpieczne rozszerzenie uprawnień, znacząco wpływając na poprawę przeżywalności.
Najbardziej jaskrawymi przykładami są umożliwienie wprowadzania hipotermii terapeutycznej
na etapie przedszpitalnym, wprowadzenie nowoczesnych technik tamowania krwotoków i
postępowania w krwawieniach, których nie można zatrzymać, a także leczenie roztworami
hipertonicznymi.
- Wykonywanie medycznych czynności ratunkowych poza systemem Państwowego
Ratownictwa Medycznego: m.in. w wojsku, policji, PSP. Brak stosownych zapisów prawa
uniemożliwia tym instytucjom właściwe zabezpieczenie działań operacyjnych, co stanowi
zagrożenie dla zdrowia i życia żołnierzy, funkcjonariuszy oraz poszkodowanych. Zawód
ratownika medycznego w Europie i USA został powołany między innymi po to, by zapewnić
pomoc medyczną na odpowiednim poziomie właśnie w służbach mundurowych – miejscach,
do których nie mają dostępu cywilne jednostki ratownictwa medycznego.
Dodatkowo, wprowadzenie proponowanych rozwiązań umożliwi wykorzystanie pełnego
potencjału jednostek współpracujących z systemem w przypadku wypadków mnogich i
masowych tak ja ma to miejsce np. w Wielkiej Brytanii.
Uregulowanie do dziś nie uporządkowanych kluczowych kwestii prawnych dotyczących:
- odstąpienia od medycznych czynności ratunkowych - Brak jednoznacznych standardów
określających kiedy zespół ratownictwa medycznego (ZRM) może nie podejmować
medycznych czynności ratunkowych lub przerwać prowadzoną resuscytację, gdy nie ma szans
na jej powodzenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Niedopuszczalne jest, by przepisy
dotyczące tak kluczowych kwestii były nieprecyzyjne, prowadzi to bowiem do sytuacji, w
której ratownicy medyczni nazbyt często zmuszeni są działać na granicy prawa.
- prawa wglądu do dokumentacji medycznej oraz jej sporządzania - informacje zawarte
w dokumentacji medycznej pacjenta mają istotny wpływ na dalszy proces diagnostyczny oraz
wdrażane postępowanie lecznicze. Brak tych informacji nierzadko powoduje, że ratownicy
medyczni udzielający pomocy pacjentowi mają niepełny obraz jego stanu zdrowia, co z kolei
utrudnia zastosowanie optymalnego leczenia. Tymczasem obowiązujące obecnie przepisy dają
prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta wyłącznie lekarzom, pielęgniarkom
i położnym. Zawód ratownika medycznego został w tym względzie pominięty, co może
utrudnić działania zespołom ratownictwa medycznego oraz zdezorganizować pracę
ratowników medycznych w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym.
- odmowy wykonania zlecenia lekarskiego, gdy zagraża ono życiu bądź zdrowiu pacjenta –
w obowiązujących obecnie przepisach wyłącznie pielęgniarka i położna ma prawo odmówić
wykonania zlecenia lekarskiego. Powód odmowy muszą one uzasadnić na piśmie. W systemie
PRM, gdzie z lekarzami pracują również ratownicy medyczni, ważne jest by ten przepis
rozszerzyć także na ratowników medycznych. Powinni oni mieć możliwość odmowy
wykonania zlecenia, gdy zagraża ono życiu i zdrowiu pacjenta, bez narażania się na
nieuniknione konsekwencje nawet gdy odmowa była w pełni uzasadniona.
- uregulowanie kwestii odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych - obecnie
odpowiadają oni zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 1950 roku o odpowiedzialności zawodowej
fachowych pracowników służby zdrowia przed nie istniejącą komisją dyscyplinarną przy
Wojewódzkiej Radzie Narodowej.
- Wskazanie instytucji realnie odpowiadającej za merytoryczny nadzór nad grupą zawodową
ratowników medycznych, w szczególności za:
• egzekwowanie obowiązku kształcenia,
• czuwanie nad jakością realizowanych przez ratowników medycznych świadczeń
i ich analizę,
• monitorowanie jakości kształcenia przed- i podyplomowego,
• opracowanie wytycznych, standardów i protokołów postępowania ratowników
medycznych na wzór tych obowiązujących w Europie,
• rzetelną analizę funkcjonowania zawodu oraz systemu Państwowego
Ratownictwa Medycznego, zbieranie informacji, planowanie działań ze
szczególnym uwzględnieniem parametrów jakościowych i formułowania
rozwiązań opartych na faktach.

Obecnie, ratownicy medyczni są jedyną grupą zawodową z grona podstawowych zawodów
medycznych, nie posiadającą swojego samorządu.
- Racjonalizację kwestii kształcenia podyplomowego oraz powiązanie uprawnień ratowników
medycznych z realizowanym obowiązkiem doskonalenia zawodowego, posiadanymi
kwalifikacjami i umiejętnościami wynikowymi.
- Przyznanie pełnej ochrony prawnej ratownikom medycznym. W związku ze wzrastającą
liczbą ataków agresji na ratowników medycznych w trakcie wyczekiwania na zdarzenie
podczas imprez masowych, powrotu do miejsca wyczekiwania itd., konieczne jest przyznanie
ochrony prawnej obejmującej także ten obszar działań. Obecny zapis powoduje, że ratownik
medyczny korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych jedynie w trakcie
wykonywania Medycznych Czynności Ratunkowych
-Przywrócenie standardów kszatłcenia na kierunku ratownictwo medyczne okreslanych
w rozporządzeniu przez ministra właściwego ds. nauki w porozumieniu z ministrem
właściwym ds. zdrowia,