Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

Druk nr 1767


Warszawa, 17 lipca 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o świadczeniach
rodzinnych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Stanisława Szweda.


(-) Barbara
Bartuś;
(-) Dariusz
Bąk;
(-) Włodzimierz
Bernacki; (-) Zbigniew Chmielowiec; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward
Czesak; (-) Leszek Dobrzyński; (-) Szymon Giżyński; (-) Kazimierz
Gołojuch; (-) Józefa Hrynkiewicz; (-) Wiesław Janczyk; (-) Andrzej
Jaworski; (-) Henryk Kowalczyk; (-) Adam Kwiatkowski; (-) Krzysztof
Lipiec; (-) Maciej Łopiński; (-) Gabriela Masłowska; (-) Kazimierz
Moskal;
(-) Krystyna
Pawłowicz; (-) Stanisław Pięta; (-) Piotr
Polak;
(-) Krzysztof
Popiołek;
(-) Piotr Pyzik; (-) Jarosław
Rusiecki; (-) Bogdan Rzońca; (-) Grzegorz Schreiber; (-) Jarosław
Sellin; (-) Marek Suski; (-) Andrzej Szlachta; (-) Jerzy Szmit; (-) Stanisław
Szwed; (-) Janusz Śniadek; (-) Jacek Świat; (-) Jan Tomaszewski; (-) Jan
Warzecha; (-) Jadwiga Wiśniewska; (-) Michał Wojtkiewicz; (-) Sławomir
Zawiślak; (-) Kosma Złotowski; (-) Jerzy Żyżyński.











Projekt

Ustawa
z dnia ..................... 2013 r.
o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

Art. 1
W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006 r.
Nr 139 poz. 992 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 16a uchyla się ust. od 2 do 5.
2) w art. 16a po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
„Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje również osobom, które
zrezygnowały z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z
koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o
niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub
długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie
ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności
stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,
rehabilitacji i edukacji, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.”.



Art. 2
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.





Uzasadnienie

Projekt nowelizacji zakłada uchylenie przepisów wprowadzających kwotę kryterium
dochodowego, od którego można ubiegać się o przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Obecnie zgodnie z art. 16a ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach
rodzinnych przyznanie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od
spełnienia m. in. kryterium dochodowego i „przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby
sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie
przekracza kwoty 623 zł.”.

Z dniem 1 stycznia 2013 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 7 grudnia 2012
r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012
poz. 1548), z wyjątkiem art. 1 pkt 5 lit. c (dotyczącego świadczenia pielęgnacyjnego), który
wszedł w życie z dniem 1 lipca 2013 r. Osoby zgodnie z art. 11 uprawnione do świadczenia
pielęgnacyjnego na podstawie wcześniejszych przepisów zachowały prawo do tego
świadczenia w dotychczasowej wysokości jedynie do dnia 30 czerwca 2013 r. Ustawa
zmieniła zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego oraz wprowadziła nowe
świadczenie – specjalny zasiłek opiekuńczy. Nowelizacja dotyczyła przede wszystkim
zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006 r. Nr
139, poz. 992, z późn. zm.). Nowe przepisy zawęziły krąg podmiotów, które mogą pobierać
świadczenie pielęgnacyjne, do osób opiekujących się osobami, których niepełnosprawność
powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w
szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Osoby wcześniej
uprawnione do pobierania świadczenie pielęgnacyjne, obecnie po zmianie przepisów będą
mogły po spełnieniu określonych w ustawie przesłanek w tym m. in. kryterium dochodowego,
otrzymywać specjalny zasiłek opiekuńczy.

Wejście w życie nowelizacji ustawy znacząco pogorszyło sytuację, wielu osób, w
szczególności tych, które zrezygnowały z pracy, aby opiekować się chorymi lub
niepełnosprawnymi członkami rodzin. Wcześniej osobom opiekującym się najbliższymi
przysługiwało świadczenie pielęgnacyjne, obecnie przysługuje jedynie w stosunku do osób u
których niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w
trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku
życia. W przypadku gdy niepełnosprawność powstała później niż w wyżej wymienionym
terminie i przekroczona jest wysokość kryterium dochodowego, które obecnie wynosi 623 zł.
(jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej
opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza w/w kwoty) opiekunowie nie otrzymają
żadnego ze świadczeń. Osobom którym wcześniej przysługiwało świadczenie pielęgnacyjne,
przyznane na czas określony lub na czas nieokreślony na mocy nowelizacji ustawy wygasło z
mocy prawa.

Wprowadzenie do ustawy o świadczeniach rodzinnych przesłanki kryterium
dochodowego przy przyznawaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego pozbawiło bardzo wiele
rodzin jakiekolwiek pomocy ze strony państwa przy opiece nad niepełnosprawnymi
członkami rodzin. Obowiązujące przepisy różnicują sytuacje niepełnosprawnych w zależności
od dochodu, a nie od niepełnosprawności. Olbrzymia grupa osób, pomimo, iż ich sytuacja nie
uległa w stosunku do poprzedniego stanu prawnego zmianie czy też poprawie została
pozbawiona jakiegokolwiek wsparcia ze strony państwa.
Negatywnym skutkiem społecznym wejścia w życie wyżej wymienionych przepisów
będzie skazanie na bezrobocie osób obecnie opiekujących się niepełnosprawnymi. Bardzo
wysoki poziom bezrobocia oraz stale pogarszająca się sytuacja na rynku pracy zmniejszają
szansę osób od lat zajmującym się opieką, a tym samym nie będących aktywnych zawodowo
na znalezienie jakiejkolwiek pracy.
Ponadto, na co warto zwrócić uwagę wiele z rodzin które nie spełniają przesłanek do
otrzymania świadczeń i nie otrzymają środków finansowych na opiekę, będą zmuszone do
oddania swoich najbliższych często starszych i bardzo schorowanych członów rodzin do
domów opieki społecznej.
Wykluczenie osób opiekujących się chorymi członkami rodzin z systemu pomocy
państwa budzi wiele kontrowersji społecznych, w związku z powyższym projektodawcy
proponują usunięcie zapisu - przy specjalnym zasiłku opiekuńczym- o kryterium
dochodowym, co pozwoli bez względu na posiadany dochód w rodzinie na otrzymywanie
przez osoby które zrezygnowały z zatrudnienia aby opiekować się niepełnosprawnymi
członkami rodzin, na otrzymanie specjalnego zasiłku opiekuńczego.


Dodatkowo wnioskodawcy proponują dodać zapis zgodnie z którym specjalny zasiłek
opiekuńczy przysługiwać będzie również osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub
innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy, czyli osobom które już w poprzednim stanie prawnym
zrezygnowały z pracy aby opiekować się niepełnosprawnymi członkami rodzin. Zapis ma na
celu doprecyzowanie, iż specjalny zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał zarówno osobom,
które zrezygnują z pracy obecnie jak też osobom, które zrezygnowały się z pracy wcześniej i
pobierały świadczenie pielęgnacyjne.

Wejście w życie projektu ustawy przyczyni się do dostosowania i uaktualnienia
kryteriów po spełnieniu których będzie przyznany specjalny zasiłek opiekuńczy. Spowoduje
także, że krąg osób mogących ubiegać się o przyznanie tego zasiłku będzie realnie
odpowiadał potrzebom społecznym osób uprawnionych w ramach w niniejszej ustawy.

Ponadto informujemy, iż projektowana regulacja rodzi pozytywne skutki społeczno-
gospodarcze. Projekt jest zgodny z przepisami prawa europejskiego. Wejście w życie
projektowanych zmian spowoduje wydatki dla budżetu państwa w wysokości 200 milionów
zł.