Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

3. Za wniosek uważa się wskazanie przez podatnika będącego obywatelem
polskim mającym stałe miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa
w ust. 1, jednej partii politycznej poprzez podanie jej nazwy oraz kwoty do
przekazania na rzecz tej partii, w wysokości obliczonej na podstawie ust 1.
4. Kwotę, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje w
terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który
składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy, o którym mowa w
art. 29a ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych. Kwota ta
jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.
5. Naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby partii politycznej,
we wrześniu roku następującego po roku podatkowym przekazuje partii
politycznej zbiorczą informację o:
1) danych identyfikacyjnych (imię, nazwisko i adres), w tym obojga
małżonków, którzy na wniosek podlegają łącznemu opodatkowaniu, oraz
2) wysokości kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz tej partii,
– jeżeli podatnik w zeznaniu podatkowym lub w korekcie zeznania, o których
mowa w ust. 1, wyraził zgodę na przekazanie organizacji pożytku publicznego
danych wymienionych w pkt 1 i 2.
6. Naczelnik urzędu skarbowego odstępuje od przekazania na rzecz partii
politycznej kwoty, o której mowa w ust. 1, jeżeli partia ta nie podała lub
podała nieprawidłowo numer rachunku bankowego, o którym mowa w art. 29a
ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, lub podany numer
rachunku bankowego zmieniła w okresie od dnia 15 marca do dnia 31 lipca
roku następującego po roku podatkowym. Zasada wyrażona w zdaniu
pierwszym nie ma zastosowania, jeżeli zmiana numeru rachunku bankowego
nastąpiła z przyczyn niezależnych od partii politycznej.”.

Art. 4. Dotychczasowe przepisy wydane na podstawie art. 45b pkt 4 ustawy, o której
mowa w art. 2, zachowują moc do czasu wydania przepisów wydanych na podstawie
art. 45b ustawy, o której mowa w art. 2, uwzględniających rozwiązania wynikające z
art. 45d ustawy, o której mowa w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 5. Do subwencji z budżetu państwa na działalność statutową przysługujących
partiom politycznym w VII kadencji Sejmu stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 6. Przepisy art. 1 pkt 1-3 i 6 oraz art. 2 i 3 stosuje się po raz pierwszy do zeznań
podatkowych za 2015 r.

Art. 7. Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.
















UZASADNIENIE

1.
Wyjaśnienie celu ustawy

Celem projektowanej regulacji jest usunięcie z polskiego systemu prawnego
dotychczasowych kosztownych zasad udzielania, wypłacania i rozliczania subwencji
z budżetu państwa dla partii politycznych przewidzianych, na rzecz konstrukcji
analogicznej do funkcjonującej z powodzeniem w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a więc konstrukcji
dobrowolnego przeznaczania przez podatnika części podatku dochodowego od osób
fizycznych na rzecz jednej partii politycznej w wysokości nieprzekraczającej 0,5 %
podatku należnego zapłaconego przez podatnika i jednocześnie nie wyższej niż 0,5 %
maksymalnej kwoty należnego podatku dochodowego od osób fizycznych, liczonego
od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującej w roku podatkowym,
za które składane jest zeznanie podatkowe.
Wprowadzenie tak określonego limitu, poprzez wskazanie górnej granicy kwoty
liczonej od kwoty minimalnego wynagrodzenia, ma służyć temu, by z jednej strony
każdy obywatel mógł współuczestniczyć w decydowaniu o tym która partia powinna
być finansowana z płaconego przez niego podatku, a jednocześnie by nie została
naruszona zasada równości wobec prawa, w szczególności by uniknąć sytuacji w
której osoby uzyskujące wysokie dochody i w konsekwencji płacące wysokie kwoty
podatku dochodowego miałyby większy wpływ na finansowanie danej partii
politycznej, niż osoby uzyskujące skromniejsze dochody. Dla przykładu należy
wskazać, iż kwota podatku przekazana na rzecz partii politycznej przez podatnika w
roku 2013 nie przekraczałaby kwoty 4 zł.
W ocenie projektodawców powyższa zmiana mechanizmu finansowania partii
politycznych poza tym, że przeniesie niewątpliwie pozytywne skutki dla budżetu
państwa, to również będzie sprzyjała większej aktywności partii politycznych w
kontaktach z wyborcami przez cały okres trwania kadencji obu izb parlamentu.
Zakłada się również, że projektowana ustawa zwiększy wśród obywateli poczucie
realnego wpływu na losy państwa poprzez współfinansowanie partii politycznych
rzeczywiście realizujących programy z którymi utożsamia się wyborca lub
potencjalny wyborca. Efekt ten powinno właśnie zapewnić oderwanie skutku
finansowania partii politycznej od aktu wyborczego, a szerzej kampanii wyborczej.
Zakłada się, że proponowane rozwiązania zrealizują jeszcze jeden istotny cel w
postaci zrównania sytuacji prawnej wszystkich partii politycznych, likwidując podział
na te partie, które legitymują się odpowiednią reprezentacją parlamentarną, a w
konsekwencji uzyskujące subwencję z budżetu państwa oraz te partie, które są
wykluczone z budżetowego współfinansowania ze względu na słaby wynik wyborczy.
W ten sposób propozycje niniejszego projektu mogą wpłynąć pozytywnie na
spektrum partii funkcjonujących na arenie politycznej w naszym kraju, a także na
umożliwienie dotarcia do wyborców z programem przez partie mniejsze lub
nowopowstałe.
Podkreślić wypada, że zaproponowany model finansowania partii politycznych jest
jednym z typowych modeli znanych na świecie. W piśmiennictwie wyróżnia się trzy
modele finansowania partii politycznych:
- finansowanie z budżetu państwa
- finansowanie z dochodów uzyskiwanych przez partie polityczne w ramach
własnej aktywności oraz posiadanego majątku
- finansowanie w postaci świadczeń pochodzących od osób prywatnych.
Właściwie to zaproponowany model uwzględnia dwa ostatnie z powyżej
wymienionych modeli, bowiem pozostawia się bez zmian przewidzianą dotychczas
możliwość uzyskiwania w niewielkim zakresie dochodów z majątku oraz z
działalności innej niż działalność gospodarcza (por. art. 24 i 27 obowiązującej
ustawy). Zatem zaproponowany model jest modelem mieszanym, jednoznacznie
wykluczającym finansowanie budżetowe.

2.
Przedstawienie stanu obecnego

Zgodnie z treścią art. 28 ustawy o partiach politycznych, partia polityczna, która w
wyborach do Sejmu samodzielnie tworząc komitet wyborczy otrzymała w skali kraju
co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na jej okręgowe listy kandydatów na
posłów albo w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której
okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co najmniej 6%
ważnie oddanych głosów, ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w
trybie i na zasadach określonych w ustawie, subwencji z budżetu państwa na
działalność statutową. Subwencja przysługująca koalicji wyborczej partii
politycznych dzielona jest na rzecz partii wchodzących w jej skład w proporcjach
określonych w umowie zawiązującej koalicję wyborczą. Proporcje określone w tej
umowie nie mogą być zmienione. Jeżeli partie polityczne wchodzące w skład koalicji
wyborczej nie określiły w umowie zawiązującej koalicję wyborczą proporcji,
subwencja nie przysługuje. W przypadku rozwiązania się koalicji wyborczej po
uzyskaniu prawa do subwencji, subwencja przysługuje partiom politycznym
wchodzącym w skład koalicji wyborczej w proporcjach określonych w umowie
zawiązującej koalicję wyborczą. Subwencja, o której mowa w ust. 1, przysługuje
poczynając od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym odbyły się wybory.
Subwencja wypłacana jest do końca roku, w którym odbywają się kolejne wybory.
Jak przewiduje art. 29 ustawy o partiach politycznych, wysokość rocznej subwencji
dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustalana jest na zasadzie
stopniowej degresji proporcjonalnie do łącznej liczby głosów ważnych oddanych na
listy okręgowe kandydatów na posłów tej partii albo koalicji wyborczej, w rozbiciu na
liczby głosów odpowiadające poszczególnym przedziałom określonym w procentach,
według określonego w tym przepisie wzoru. Roczna subwencja jest każdego roku w
okresie kadencji Sejmu wypłacana danej partii politycznej w czterech równych
kwartalnych ratach. Podstawę wypłacenia subwencji stanowi złożenie przez organ
partii politycznej statutowo uprawniony do jej reprezentowania na zewnątrz, w
terminie do 31 marca każdego roku, wniosku o wypłacenie subwencji na dany rok,
sporządzonego na urzędowym formularzu i potwierdzonego przez Państwową
Komisję Wyborczą w przedmiocie uprawnienia do subwencji oraz jej wysokości.
Środki finansowe pochodzące z subwencji gromadzi się na osobnym subkoncie
rachunku bankowego partii politycznej. Przekazania subwencji na wskazany przez
partię polityczną rachunek bankowy dokonuje minister właściwy do spraw finansów
publicznych. Pierwsza kwartalna rata przysługującej partii politycznej subwencji
wypłacona zostanie najpóźniej 30 dnia od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję
wyborczą w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”
informacji o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach wyborczych komitetów
wyborczych.
Zgodnie z art. 30 ustawy o partiach politycznych, partia polityczna, która otrzymuje
subwencję, przekazuje od 5% do 15% subwencji na Fundusz Ekspercki.
Jak stanowi art. 31 omawianej ustawy, w razie połączenia się partii politycznej z inną
partią lub partiami subwencja przysługuje nowej partii w wysokości równej sumie
subwencji ustalonych dla łączących się partii. Subwencja jest wypłacana na podstawie
wniosku złożonego przez właściwy organ nowej partii politycznej, począwszy od
miesiąca, w którym Sąd dokonał odpowiedniego wpisu w ewidencji.
Zgodnie z art. 32 i 33 ustawy, w razie skrócenia kadencji Sejmu prawo do subwencji
przysługujących partiom politycznym wygasa z końcem kwartału, w którym
zakończyła się kadencja Sejmu. Wydatki związane z subwencją pokrywane są z
budżetu państwa w części Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe.

W art. 34 ustawy o partiach politycznych przewidziano, że partie polityczne
sporządzają coroczną informację finansową o otrzymanej subwencji oraz o