Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy

6
kandydatów (w tym w sprawie odmowy wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 210
K.w.), a Prezydenta o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w tej sprawie.
Uwag nie zgłosili: Minister Finansów, Naczelny Sąd Administracyjny, Prokuratoria
Generalna Skarbu Państwa oraz Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Nie odpowiedziały na
pisma następujące podmioty: Krajowa Rada Radców Prawnych, Naczelna Rada Adwokacka,
Stowarzyszenie Sędziów THEMIS i Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA.
Dodatkowe opinie, do wersji projektu po pierwszym czytaniu przedstawili Minister
Sprawiedliwości, Sąd Najwyższy i Państwowa Komisja Wyborcza. Generalnie podtrzymano
w nich wcześniejsze, a nie uwzględnione wcześniej uwagi. Sąd Najwyższy wskazał ponadto -
ze względu na krótkie terminy - na potrzebę wprowadzenia komunikacji elektronicznej
między sądami a stronami. PKW - w kontekście szerszego wykonania wyroku - zwróciła
uwagę na ryzyko naruszenia terminów. Należy jednak zauważyć, że ryzyko to może zaistnieć
nawet w przypadku wąskiego wykonania wyroku, ograniczającego się do samej jego
sentencji. Argument ten nie ma zatem żadnego związku z szerokością wykonania wyroku.
Minister Finansów i Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa poinformowali, iż nie zgłaszają
uwag do tej wersji projektu.
5. Skutki projektowanej ustawy
Projekt może zwiększyć liczbę spraw wpływających do sądów okręgowych i Sądu
Najwyższego przed wyborami. Z drugiej jednak strony, zmniejszy on liczbę
rozpoznawanych po wyborach protestów wyborczych, ponieważ zgodnie z art. 243 § 2,
art. 322 § 2 i art. 393 § 3 Kodeksu, sąd pozostawia bez dalszego biegu protest dotyczący
sprawy, co do której w Kodeksie przewiduje się możliwość wniesienia przed dniem
głosowania skargi do sądu.
Należy też zwrócić uwagę, że ewentualne postępowania sądowe będą dotyczyły na ogół
tylko odmowy przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu oraz odmowy rejestracji
kandydata lub listy w całości. Niezasadny jest natomiast argument przeciwników projektu, iż
sądy będą w okresie wyborczym zajęte liczeniem podpisów. Spory sądowe nie będą bowiem
dotyczyły liczby podpisów. W razie ich braku, komitet możne je zawsze „dozbierać”, bez
upierania się, że jest ich tyle ile potrzeba. Obawy o przeciążenie sądów, uzasadniane są
faktem, że w 2014 r. odbędą się po raz pierwszy wybory do 2413 rad gmin w
jednomandatowych okręgach wyborczych. Trzeba jednak zauważyć, że zarazem oznaczać to
będzie zmniejszenie liczby kandydatów na radnych, którą może przedstawić dany komitet. W
261 gminach (nie licząc miast na prawach powiatu), w których dotychczas odbywały się

7
wybory proporcjonalne, komitet mógł zgłosić dwa razy więcej kandydatów, niż wynosi liczba
radnych; w systemie większościowym (przewidzianym przez nowy Kodeks wyborczy)
komitet może zgłosić tylko tylu kandydatów, ilu wybiera się radnych. Poza tym, w każdym
okręgu wyborczym w tych 2413 gminach wymagane będzie tylko 25 podpisów wyborczych.
Nawet więc w sytuacji, gdy jacyś kandydaci będą się upierać, że zebrali 25 podpisów, a
terytorialna komisja wyborcza i komisarz wyborczy będą twierdzić, że prawidłowych jest
tylko 20 podpisów, rozsądzenie tego sporu przez sąd okręgowy (bo tylko ten sąd będzie
właściwy w tych sprawach), nie będzie czasochłonne. Sąd Najwyższy będzie się zajmował
tylko wyborami do organów ogólnokrajowych, a w przypadku wyborów samorządowych,
tylko rejestracją komitetów (nie kandydatów) - i tylko wtedy oczywiście, gdy pełnomocnik
nie zgodzi się z postanowieniem organu wyborczego. Wszystkie pozostałe kwestie będą
należeć do 45 sądów okręgowych, w których pracuje ponad 2800 sędziów.
Wejście ustawy w życie może mieć pewien, choć niewielki wpływ na budżet państwa w
części dotyczącej sądów. Trudno jednak z góry oszacować, jak wielka liczba spraw będzie
musiała być rozpoznana przez sądy. Zarazem sprawy rozpoznane w „przedwyborczym” trybie
proponowanym w projekcie, ograniczą możliwość wnoszenia po wyborach w tych kwestiach
protestów wyborczych, które również są rozpoznawane przez sądy. Trudno przewidzieć czy
wydatki zmaleją czy wzrosną, ale wzrost czy zmniejszenie się wydatków nie będą znaczne.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.



Warszawa, 24 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-994/13


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (przedstawiciel
wnioskodawcy: senator Witold Józef Gintowt-Dziewałtowski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. –
Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r. poz.
32, ze zm.) sporządza się następującą opinię:



1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2012 r. (sygn. akt K 14/12)
dotyczącego ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21,
poz. 112, ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem wyborczym”.
Projektodawcy proponują wprowadzenie możliwości wniesienia we
wszystkich wyborach skargi do sądu na postanowienia organu wyborczego
o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego,
odmowie rejestracji listy w całości lub poszczególnych kandydatów, skreśleniu
z listy kandydata oraz unieważnieniu zarejestrowanej listy. Dokonaniu tej
zmiany służy przede wszystkim dodanie do działu I Kodeksu wyborczego
nowego rozdziału 9a („Odwołania i skargi na postanowienia organów
wyborczych dotyczące zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego oraz
rejestracji kandydatów i list kandydatów”). Pozostała część nowelizacji zawiera
zmiany w przepisach regulujących przeprowadzanie poszczególnych rodzajów
wyborów oraz konieczne korekty o charakterze legislacyjnym.
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.


2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy

Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii dotyczących odwołań
i skargi na postanowienia organów wyborczych.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Materia, której dotyczy projekt ustawy, pozostaje poza zakresem
regulacji prawa Unii Europejskiej.

4. Konkluzja
Przedmiot senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks
wyborczy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona






2


Warszawa, 24 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-995/13

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia, czy senacki projekt ustawy o zmianie ustawy –
Kodeks wyborczy (przedstawiciel wnioskodawcy: senator Witold Józef
Gintowt-Dziewałtowski) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu

Projekt ustawy ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2012 r. (sygn. akt K 14/12)
dotyczącego ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21,
poz. 112, ze zm.). Projektodawcy proponują wprowadzenie możliwości
wniesienia we wszystkich wyborach skargi do sądu na postanowienia organu
wyborczego o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu
wyborczego, odmowie rejestracji listy w całości lub poszczególnych
kandydatów, skreśleniu z listy kandydata oraz unieważnieniu zarejestrowanej
listy. Dokonaniu tej zmiany służy przede wszystkim dodanie do działu I
Kodeksu wyborczego rozdziału 9a („Odwołania i skargi na postanowienia
organów wyborczych dotyczące zawiadomień o utworzeniu komitetu
wyborczego oraz rejestracji kandydatów i list kandydatów”). Pozostała część
nowelizacji zawiera zmiany w przepisach regulujących przeprowadzanie
poszczególnych rodzajów wyborów oraz korekty o charakterze legislacyjnym.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy nie jest
projektem ustawy wykonującej prawo UE w rozumieniu art. 95a ust. 3
regulaminu Sejmu.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona