Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i zmianie niektórych innych ustaw

sposobach uchronienia się przed zarażeniem wirusem HIV i innymi chorobami
przenoszonymi drogą płciową.
Niedopuszczalne jest zniekształcanie informacji z jakichkolwiek względów, także
ideologicznych. Za przykład takich działań mogą służyć niektóre polskie podręczniki do
przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”. Ich autorzy przestrzegają młodzież przed
stosowaniem antykoncepcji podając m.in. tak absurdalne argumenty jak ten, że stosowanie
antykoncepcji prowadzi do niepłodności, oziębłości płciowej i utraty szacunku ze strony
partnera. Dopuszczone do użytku publicznego podręczniki muszą gwarantować pluralizm
ujęć i poszanowanie różnic światopoglądowych. Nauczyciele realizujący treści z zakresu
edukacji seksualnej również powinni prezentować wysoki poziom merytoryczny i
kompetencje etyczne.

4) Przyczynia się do zmiany stereotypów utrudniających kobietom i mężczyznom
osiąganie równych szans w życiu prywatnym i społecznym;
Programy edukacji dotyczącej życia w społeczeństwie powinny być szczególnie wrażliwe na
kwestię równości płci. Seksualność ma olbrzymi wpływ na życie ludzi, tak prywatne jak i
społeczne. Stereotypy dotyczące seksualnych ról kobiet i mężczyzn znajdują bezpośrednie
odbicie w postrzeganiu społecznych ról kobiet i mężczyzn. Wiąże się to ściśle z tradycyjnym
pojmowaniem pozycji kobiety i mężczyzny w rodzinie. To od kobiety oczekuje się
poświęcenia dla innych, całkowitej lub częściowej rezygnacji z własnych aspiracji. Sytuacja
rodzinna wpływa na sytuację zawodową kobiet oraz ogranicza ich udział w życiu publicznym
i politycznym. Zmiana tych stereotypów jest podstawowym warunkiem rzeczywistego
zrównania statusu kobiet i mężczyzn.


5) Wpływa na zmianę stosunku do mniejszości seksualnych;
W programach edukacji o życiu w społeczeństwie należy uwzględnić kwestię tożsamości
seksualnej.
Wielu młodych ludzi zadaje sobie pytania: czy jestem lesbijką?, czy jestem gejem?. Także
dlatego tak istotne jest mówienie o tych sprawach. Zajęcia są też dobrą okazją do zwalczania
uprzedzeń w stosunku do osób o orientacji homoseksualnej, a także do przekazywania
informacji o organizacjach i placówkach, które pomagają osobom homoseksualnym np jeśli
osoby te doświadczyły dyskryminacji. W ramach rzetelnej edukacji seksualnej w szkole
powinien znaleźć się przekaz, że miłość homoseksualna jest równie wartościowa jak miłość
między osobami różnej płci.

6) Ułatwia zrozumienie między chłopcami i dziewczętami - kobietami i mężczyznami;
Dziewczęta i chłopcy często skarżą się, że nie rozumieją zachowań płci przeciwnej.
Potwierdzają to często ich zachowania. Systematyczne, obligatoryjne koedukacyjne zajęcia
stwarzające okazję do rozmów, wymiany poglądów i dyskusji na temat odczuć i oczekiwań
mogą przyczynić się do zmiany tej sytuacji. W ramach tych zajęć powinno się uczyć
dziewczęta i chłopców umiejętności lepszego porozumiewania się ze sobą i nie ulegania tzw.
presji rówieśniczej.

7) Zwiększa poczucie odpowiedzialności mężczyzn za jakość i skutki związków
seksualnych;
W krajach o dłuższym doświadczeniu w edukacji eksualnej (np. w Holandii i Niemczech)
organizuje się specjalne zajęcia dla chłopców. Ich celem jest zwiększenie odpowiedzialności
mężczyzn za aktywność seksualną, w tym także za prokreację i zapobieganie ciąży. Olbrzymi
nacisk kładzie się na kształtowanie wśród chłopców właściwego, podmiotowego stosunku do
dziewcząt i kobiet. W ramach rzetelnej edukacji seksualnej szczególne znaczenie powinno
nadawać się kształtowaniu relacji partnerskich w związkach oraz odpowiedzialności
mężczyzn.

8) Kształtuje zachowania i nawyki prozdrowotne;
Zwłaszcza młode dziewczęta, ale i chłopcy powinni zyskać świadomość tego, że wraz z
rozpoczęciem współżycia seksualnego powinni szczególnie zawracać uwagę na swoje
zdrowie. Dziewczyny, które zaczęły uprawiać seks powinny regularnie badać się u
ginekologa. W ramach edukacji seksualnej młodzi ludzie powinni dostawać informacje z
zakresu profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową, a dziewczęta powinny być
zachęcane do regularnych badań cytologicznych oraz badań piersi.

2. Proponowane w projekcie zmiany polegają w szczególności na:
1)
wprowadzeniu do szkół podstawowych, gimnazjów i szkół
ponadgminazjalnych obowiązkowego przedmiotu „edukacji seksualnej”, w
wymiarze nie mniejszym niż jedną godzinę lekcyjną tygodniowo.
Przedmiot ten obowiązywać będzie od szkoły podstawowej i zostanie
dostosowany jest do wieku, zdolności poznawczych oraz potrzeb uczniów
i uczennic.
2)
określeniu treści programowej wprowadzonego przedmiotu. Program
obejmować będzie informacje na temat seksualności człowieka i praw
reprodukcyjnych, ochrony przed przemocą seksualną, a także metod i
środków zapobiegania ciąży, sposobów zabezpieczania się przed
chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym HIV/ AIDS, oraz
kształtowania wolnych od przemocy, partnerskich relacji w związkach i
równości płci w społeczeństwie.
3)
wprowadzeniu obowiązku nauczania przedmiotu przez osoby mające
odpowiednie przygotowanie, będzie gwarancją przekazywania uczniom i
uczennicom rzetelnych i obiektywnych informacji o seksualności
człowieka, wolnych od indoktrynacji, dzięki czemu będą mieli wiedzę
pozwalającą im zabezpieczać się w przyszłości przed niebezpiecznymi
zachowaniami seksualnymi, nieplanowaną ciążą i skuteczniej chronić
swoje zdrowie.
4)
uchyleniu przepisu art. 4 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu
ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży,
wprowadzającego do programów nauczania szkolnego wiedzę o życiu
seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego
rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach
i środkach świadomej prokreacji.
Projektowana ustawa przewiduje wydanie jednego rozporządzenia.
Art. 12a ust. 6 projektowanej ustawy zakłada, że minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia ustali w drodze
rozporządzenia zakres treści programów nauczania przedmiotu „edukacji seksualnej” tak by
była ona dostosowana do wieku, zdolności poznawczych oraz potrzeb przedszkolaków,
uczniów i uczennic
Programy edukacji społecznej powinny zapewniać:
• rzetelną i pełną informację dostosowaną do wieku dziecka,
• wiedzę odpowiednio wcześnie - tak, by wyprzedzać doświadczenia młodzieży,
• rzetelną informację na temat AIDS i sposobu uniknięcia zakażenia wirusem
HIV oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową,
• kształtować postawy asertywne u młodzieży, podkreślać prawo kobiety do decyzji w
sprawach dotyczących seksu, także do odmowy w każdej sytuacji;
• problematyzować kwestie związane z mobbingiem, napastowaniem seksualnym oraz
gwałtem, tak by młodzież uczyła się odróżniać seksualną przemoc od zalotów.
Edukacja seksualna w szkole musi opierać się na:
• szacunku dla młodych ludzi i dla ich decyzji,
• zasadzie równości płci,
• rzetelnej naukowej wiedzy i nowoczesnych standardach.


Proponowane zmiany w ramach przedmiotu „edukacji seksualnej” pozostają w
zgodzie w postanowieniami Konstytucji RP i są zgodne z tendencjami światowymi.
Najważniejsza z kwestii - czy edukacja seksualna jest w ogóle potrzebna dzieciom i
młodzieży - została rozstrzygnięta na szczeblu międzynarodowym, m.in. podczas Światowej
Konferencji na rzecz Ludności i Rozwoju (Kair, 1994) oraz IV Światowej Konferencji na
rzecz Kobiet (Pekin, 1995). Polska uczestniczyła w obu konferencjach, a ich dokumenty
końcowe przyjęła bez zastrzeżeń. Tym samym zobowiązała się do realizowania ich
postanowień.
Obradujące państwa uznały, że cena, jaką płacą młodzi ludzie za brak rzetelnej wiedzy na
temat seksualności człowieka i zdrowia reprodukcyjnego, jest tak wysoka, iż rządy
zobowiązane są do podjęcia odpowiednich działań na rzecz zmiany tej sytuacji. Najbardziej
widocznymi skutkami braku edukacji seksualnej lub jej niewłaściwej jakości są przypadki
zarażeń wirusem HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz wczesne i nie
planowane ciąże dziewcząt i młodych kobiet.
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada
1989 r. zobowiązała rządy do zapewnienia młodym ludziom edukacji, poradnictwa i
świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego.
Ponadto Komitet Praw Dziecka podczas 33 sesji w roku 2003 wydał Komentarz
Ogólny ( nr 492003) pt. „Zdrowie i Rozwój Małoletnich w kontekście Konwencji Praw
Dziecka”. W treści dokumentu zostały przedstawione zobowiązania dla państw-stron.
Komitet w kontekście kwestii informowania, poradnictwa i świadczeń zdrowotnych, stojąc na
stanowisku, że wczesne małżeństwa i ciąże małoletnich są istotnym czynnikiem
powodującym ich problemy zdrowotne, zobowiązuje państwa strony do zapewnienia
małoletnim dostępu do informacji w zakresie seksualności i reprodukcji, włączając w to
informację na temat planowania rodziny, metod i środków antykoncepcyjnych,
niebezpieczeństw związanych z wczesną ciążą, zapobiegania HIV/AIDS i innych chorób
przenoszonych drogą płciową, i to niezależnie od stanu cywilnego osoby małoletniej oraz
zgody rodziców lub opiekunów.
Podczas 14. Światowego Kongresu Seksuologów w Hongkongu 26 sierpnia 1999 roku
przyjęta została Powszechna Deklaracja Praw Seksualnych. Uznano, że seksualność jest
integralną częścią osobowości każdego człowieka. Pełny rozwój osobowości zależy od
zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka, takich jak pragnienie kontaktu, intymności,
ekspresji uczuć, przyjemności, czułości i miłości.
Zdaniem SIECUS, amerykańskiej organizacji zajmującej się edukacją w zakresie
seksualności (Sexuality Information and Education Council of the United States), program
rzetelnej edukacji seksualnej powinien rozpocząć się w przedszkolu i obejmować młodzież do
18. roku życia.
W celu zapewnienia uczniom dostępu do informacji i umożliwienia im rozwijania
swoich kompetencji interpersonalnych, program nauczania powinien zawierać szeroki zakres
dostosowanych do wieku i zgodnych z wiedzą medyczną informacji dotyczących
seksualności, z uwzględnieniem zagadnień rozwoju fizycznego, relacji międzyludzkich,
umiejętności postaw asertywnych, antykoncepcji oraz zapobiegania chorobom przenoszonym
drogą płciową.
Aby spełnić wymagania określone w dokumentach międzynarodowych, wzorcowy
program edukacji seksualnej powinien w sposób kompleksowy łączyć przekazywanie
informacji z dostarczaniem wiedzy, pozwalającej młodzieży podchodzić pozytywnie i
odpowiedzialnie do własnej seksualności.
Istotne jest nabywanie przez młodych ludzi umiejętności porozumiewania się,
asertywnego zachowania, odpowiedzialnego podejmowania decyzji. Wykształcenie tych
umiejętności wiąże się z koniecznością budowania i wzmacniania indywidualnego poczucia
wartości i świadomości własnych praw.
Jest to szczególnie ważne w przypadku dziewcząt i kobiet, których potrzeby seksualne przez
wieki pozostawały nie dostrzegane, a prawa seksualne negowane. Paradoksalnie jednak to
właśnie kobiety były obciążane w społeczeństwie odpowiedzialnością za sferę seksualną.
Skutki tego są wciąż bardzo odczuwalne w codziennym życiu prywatnym i społecznym.
Równie ważna jest więc praca nad tym, by zwiększyć poczucie odpowiedzialności
chłopców i mężczyzn za swoje zachowania seksualne. Warunkiem tego jest ukształtowanie
partnerskich, opartych na zasadach równości płci relacji między dziewczętami i chłopcami -
kobietami i mężczyznami. Szkoła jest oczywiście tylko elementem systemu kształtującego
postawy dzieci i młodzieży. Może jednak wywrzeć pozytywny wpływ na relacje między