Poselski projekt ustawy - Prawo spółdzielcze

Art. 128. Przepisy art. 118, 121, 122 i 126 nie wyłączają stosowania korzystniejszych dla
członków spółdzielni przepisów prawa pracy, zakazujących lub ograniczających
wypowiedzenie umowy o pracę, wypowiedzenie warunków pracy lub płacy albo jej
rozwiązanie bez wypowiedzenia.
Art. 129 § 1. Członkowi spółdzielni zatrudnionemu na podstawie spółdzielczej umowy o
pracę, którego spółdzielnia wykluczy lub wykreśli z naruszeniem przepisów art. 124-126
przysługują roszczenia przewidziane w przepisach art. 127 § 1 i 2 lub, jeżeli jest to dla
członka korzystniejsze, w przepisach prawa pracy dotyczących uprawnienia pracownika w
razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez
wypowiedzenia.
§ 2. Roszczeń, o których mowa w § 1, członek może dochodzić tylko łącznie z wniesieniem
powództwa o uchylenie uchwały o wykluczeniu lub wykreśleniu.
§ 3. Jeżeli wykluczenie lub wykreślenie było uzasadnione, lecz nastąpiło z naruszeniem art.
124 § 3 lub art. 126, powództwo członka o uchylenie uchwały o wykluczeniu albo o
wykreśleniu i o przywrócenie do pracy może by oddalone, o ile dalsze pozostawanie członka
w spółdzielni nie dałoby się pogodzi z dobrymi obyczajami.
§ 4. Członkowi spółdzielni, który mimo bezzasadnego wykluczenia lub wykreślenia nie
dochodzi przywrócenia członkostwa i przywrócenia do pracy, przysługuje odszkodowanie
określone w art. 127 § 4.
Art. 130 § 1.Postępowanie w sprawach o uchylenie uchwały rady lub walnego zgromadzenia
o wykluczeniu lub wykreśleniu członka oraz o roszczenia określone w art. 127 i art. 129 § 1 i
4, toczy się zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w
sprawach z zakresu prawa pracy.
§ 2. Termin do wszczęcia przez członka spółdzielni postępowania przed sądem w sprawach
dotyczących wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę, warunków pracy i płacy,
rozwiązania oraz odmowy nawiązania umowy, wynosi czternaście dni i liczy się od dnia
doręczenia członkowi pisemnego zawiadomienia o oświadczeniu spółdzielni w tych sprawach
wraz z uzasadnieniem.
§ 3. W wypadku wniesienia przez członka odwołania w postępowaniu wewnątrz-
spółdzielczym, termin określony w § 2 biegnie od dnia doręczenia członkowi zawiadomienia
wraz z uzasadnieniem o uchwale organu odwoławczego lub od upływu terminu określonego
w statucie do podjęcia uchwały przez ten organ.
Art. 131. W sprawach nie uregulowanych w niniejszym dziale, do spółdzielczej umowy o
pracę stosuje się odpowiednio przepisy prawa pracy, z wyjątkiem przepisów Kodeksu pracy o
zawieraniu umów o pracę na okres próbny oraz przepisów o stosunkach pracy na podstawie
powołania, wyboru i mianowania.
Art. 132 §1. Statut może przewidywać zatrudnienie wszystkich lub niektórych członków nie
na podstawie spółdzielczej umowy o pracę , lecz na podstawie umowy o pracę nakładczą,
umowy zlecenia, umowy o dzieło lub na innej podstawie, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem
40

działalności spółdzielni. Spółdzielnia ma obowiązek równomiernie rozdzielać pracę między
tych członków, z uwzględnieniem ich kwalifikacji.
§ 2. Do członków spółdzielni, o których mowa w § 1, stosuje się odpowiednio przepisy art.
115 § 1, art. 116 § 2 i 3, art. 117 i art. 120 § 1.
§ 3. Do członków zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą , ponadto stosuje się
odpowiednio także przepisy art. 118, 119, 120 § 2, art. 121-130 i art. 134.
§ 4. W sprawach nie uregulowanych w paragrafach poprzedzających stosuje się w zakresie
wypowiedzenia umowy o pracę nakładczą, jej rozwiązania bez wypowiedzenia i jej
wygaśnięcia odpowiednio przepisy prawa pracy dotyczące umowy o pracę . W pozostałym
zakresie stosuje się przepisy tego prawa dotyczące umowy o pracę nakładczą .
§ 5. Statut powinien określać szczegółowo prawa i obowiązki członków, o których mowa w §
1 oraz przyczyny uzasadniające ich wykluczenie lub wykreślenie.
Art. 133. Statut może stanowić, że członkami spółdzielni mogą być także osoby fizyczne,
prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą , które pozostają ze spółdzielnią w
stałych stosunkach gospodarczych. W takim wypadku statut określa warunki, jakie powinni
spełniać ci członkowie oraz ich prawa i obowiązki.
Art. 134 § 1. Statut spółdzielni może uzależnić przyjęcie w poczet członków od odbycia
okresu kandydackiego. W takim wypadku statut wskazuje organ uprawniony do
przyjmowania kandydatów i określa czas trwania okresu kandydackiego.
§ 2. Do kandydatów na członków stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące
osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony. Stosunek pracy
między kandydatem a spółdzielnią może by jednak rozwiązany wcześniej, z zachowaniem
terminów i zasad przewidzianych w przepisach Kodeksu pracy o rozwiązaniu umowy
zawartej na czas nieokreślony.
§ 3. Kandydatom mogą przysługiwać określone w statucie prawa i obowiązki członków
spółdzielni, z wyjątkiem obowiązku wnoszenia udziałów i wkładów.
Art. 135. Przepisów niniejszego Działu nie stosuje się do stosunku zatrudnienia dyrektora
przedsiębiorstwa spółdzielni.

Dział III
SPÓŁDZIELNIE RZEMIEŚLNICZE

Art. 136. § 1. Celem działalności gospodarczej spółdzielni rzemieślniczej jest świadczenie
pomocy i organizowanie współdziałania członków w zakresie ich działalności wytwórczej i
usługowej, zaopatrywania w maszyny, surowce i materiały, organizowania zbytu towarów i
usług oraz wspierania postępu technicznego.
§ 2. Dla wykonania zadań określonych w §1 spółdzielnia rzemieślnicza może prowadzić w
interesie swoich członków również inną działalność gospodarczą .
41

§ 3. Spółdzielnia może zawierać umowy w imieniu swoich członków i reprezentować ich
przy czynnościach prawnych w innych sprawach, a w szczególności w postępowaniu
ofertowym i w negocjacjach, uczestniczyć w przetargach lub aukcjach, a także wystawach i
pokazach.
Statut określa zakres i form dopuszczalnego umocowania spółdzielni przez członka.
Art. 137. § 1. Członkami spółdzielni mogą być wyłącznie rzemieślnicy w rozumieniu ustawy
z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2002 r. Nr 12, poz. 979 z późn. zm.) i
przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek.
§ 2. Przepis §1 nie wyłącza stosowania art. 9 § 3.


Dział IV
SPÓŁDZIELNIE UCZNIOWSKIE

Art. 138. § 1. Spółdzielnia uczniowska może zostać założona w publicznej lub niepublicznej
szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej, zwanej dalej ,,szkołą”, oraz w
placówce oświatowo-wychowawczej dla dzieci i młodzieży, zwanej dalej ,,placówką”.
§ 2. Założycielami spółdzielni uczniowskiej mogą być uczniowie szkół i wychowankowie
placówek, którzy ukończyli 10 lat. Założycieli nie może być mniej niż 5.
§ 3. Założenie spółdzielni wymaga zgody rady szkoły udzielonej na wniosek dyrektora
szkoły.
§ 4. Spółdzielnia uczniowska nie posiada osobowości prawnej i nie podlega wpisowi do
Krajowego Rejestru Sądowego.
§ 5. Spółdzielnia w zakresie swojej statutowej działalności może zawierać umowy, zaciągać
zobowiązania i dokonywać innych czynności prawnych oraz mieć prawa i obowiązki. Może
też pozywać i być pozywana.
§ 6. Spółdzielnia uczniowska może być członkiem innej spółdzielni lub związku
spółdzielczego na zasadach przewidzianych dla osób prawnych.
§ 7. Spółdzielnia uczniowska jest organizacją pożytku publicznego.
Art. 139. § 1. Celem spółdzielni uczniowskiej jest popularyzacja w środowiskach
spółdzielczych idei i wiedzy o spółdzielczości, kształtowanie umiejętności życia i działania w
zbiorowości społecznej, rozwijanie u uczniów szkoły lub wychowanków placówki cech
zaradności i przedsiębiorczości oraz przygotowania ich do życia obywatelskiego w
warunkach demokracji.
§ 2. Przedmiotem działalności spółdzielni uczniowskiej może być:
42

1) nabywanie i wytwarzanie oraz sprzedaż na terenie szkoły lub placówki artykułów
służących zaspokajaniu potrzeb uczniów, wychowanków i pracowników szkoły lub
placówki;
2) świadczenie usług na rzecz szkoły, placówki lub osób trzecich;
3) uprawa roślin i chów drobnego inwentarza;
4) zbieranie runa leśnego i surowców wtórnych oraz ich sprzedaż;
5) podejmowanie działań na rzecz ekologii i środowiska lokalnego;
6) propagowanie idei i zasad spółdzielczych w środowisku szkolnym i lokalnym;
7) wytwarzanie i sprzedaż twórczości artystycznej i rękodzieła uczniów szkoły lub
wychowanków spółdzielni;
8) organizowanie imprez kulturalnych, turystycznych i sportowych z udziałem szkoły
lub placówki.
§ 3. Spółdzielnia uczniowska może prowadzić szkolną kasę oszczędności pod opieką i we
współpracy ze spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową lub bankiem spółdzielczym
albo innym bankiem. Zakres, warunki opieki i współpracy oraz sposób prowadzenia rachunku
określa umowa, którą dyrektor szkoły lub placówki zawiera ze spółdzielczą kasą
oszczędnościowo-kredytową, bankiem spółdzielczym lub innym bankiem.
§ 4. Statut określa przedmiot działalności spółdzielni uczniowskiej oraz prawa i obowiązki
jej członków.
§ 5. Przy pracach wymienionych w ust. 2 pkt 1-5 i 7 spółdzielnia może zatrudnić swych
członków na zasadach pracy społecznej lub za wynagrodzeniem na podstawie umowy o
pracę, umów o dzieło lub zlecenia, z odpowiednim zastosowaniem przepisów o ochronie
pracy młodocianych.
Art. 140. § 1. Członkami spółdzielni uczniowskiej mogą być uczniowie szkoły lub
wychowankowie placówki, w której spółdzielnia została założona, bez względu na to, czy
mają zdolność do czynności prawnych, z tym że w stosunkach ze spółdzielnią:
1) członkom mającym pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych
przysługują wszystkie prawa i obowiązki członków przewidziane w ustawie i
statucie;
2) członkom niemającym zdolności do czynności prawnych przysługują prawa i
obowiązki członków spółdzielni określone w ustawie; Nie przysługuje im bierne
prawo wyborcze do organów wybieralnych spółdzielni.
§ 2. Członkowie wymienieni w ust. 1 pkt 1 składają oświadczenie woli wobec spółdzielni
uczniowskiej w sprawach majątkowych samodzielnie, a członkowie wymienieni w ust. 1 pkt
2 za zgodą przedstawiciela ustawowego.
§ 3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do oświadczeń woli składanych przez uczniów
szkoły lub wychowanków placówki w sprawie założenia spółdzielni oraz przystąpienia lub
wystąpienia ze spółdzielni uczniowskiej.
43

Art. 141. § 1.Dyrektor szkoły lub placówki wyznacza spośród nauczycieli opiekuna
spółdzielni uczniowskiej, który sprawuje nad nią nadzór.
§ 2. Walne zgromadzenie, posiedzenia rady i zarządu zwoływane są w uzgodnieniu z
opiekunem spółdzielni.
§ 3. Opiekun spółdzielni uczniowskiej może także z własnej inicjatywy zwołać walne
zgromadzenie, posiedzenie rady albo zarządu w celu rozpatrzenia wskazanych przez niego
spraw.
§ 4. Opiekun spółdzielni uczniowskiej może uczestniczyć w posiedzeniach jej organów.
§ 5. Oświadczenia woli za spółdzielnię uczniowską składają łącznie dwaj członkowie
zarządu i opiekun spółdzielni.
Art. 142. § 1. Rada szkoły może na wniosek dyrektora lub opiekuna spółdzielni uczniowskiej
uchylić uchwałę każdego jej organu.
§ 2. Rada szkoły po zasięgnięciu opinii dyrektora szkoły i opiekuna spółdzielni uczniowskiej
może uchylić uchwałę walnego zgromadzenia także na wniosek rady, zarządu lub co najmniej
1/10 liczby członków spółdzielni uczniowskiej.
§ 3. Uchwały rady szkoły, o których mowa w ust. 1 i 2, są ostateczne i nie podlegają
zaskarżeniu w postępowaniu sądowych i administracyjnym.
Art. 143. § 1. Spółdzielnia uczniowska prowadzi rachunkowość zgodnie z przepisami o
rachunkowości pod nadzorem opiekuna spółdzielni lub innej osoby wyznaczonej przez
dyrektora.
§ 2. Dyrektor szkoły lub placówki udostępnia nieodpłatnie w lokalu szkoły lub placówki
miejsce do działalności gospodarczej spółdzielni uczniowskiej i posiedzeń jej organów albo w
miarę potrzeby i możliwości przydziela spółdzielni stosowne pomieszczenie z odpowiednim
wyposażeniem, ogrzewaniem i oświetleniem.
Art. 144. Krajowa Rada Spółdzielcza określi sposób, tryb i terminy przeprowadzania
lustracji w spółdzielniach uczniowskich, biorąc pod uwagę charakter tych spółdzielni oraz
sprawny przebieg postępowania lustracyjnego.
Art. 145. Spółdzielnia uczniowska przechodzi w stan likwidacji z przyczyn określonych w
art. 70 § 1 albo na podstawie uchwały rady szkoły podjętej na wniosek dyrektora szkoły lub
placówki i po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej.
Art. 146. Rada pedagogiczna wykonuje określone uprawnienia rady szkoły w szkołach lub
placówkach, w której nie ma takiej rady.

TYTUŁ III
LUSTRACJA
DZIAŁ I
Zasady lustracji
44