Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

35
– zarzut wprowadzenia zasady dowolnego przedłużania terminu
zabezpieczenia w czasie i ilości nie zasługuje na uwzględnienie,
albowiem w dotychczasowym stanie prawnym możliwe jest przedłużenie
terminu do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego, określonego w art. 159 § 1 ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji, na czas nieokreślony (wyrok WSA
w Warszawie z dnia 30.01.2006 r. sygn. akt 3271/05). Ograniczenie
w
czasie trwania zabezpieczenia dotyczy obecnie zabezpieczenia
obowiązku o charakterze niepieniężnym. Z obowiązujących obecnie
przepisów nie wynika jednoznacznie, że termin zabezpieczenia
należności pieniężnych może być przedłużony jednokrotnie.
Krajowa Rada Doradców Podatkowych oraz Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych Lewiatan zgłosiły ponadto propozycje zmian
innych przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa i ustawy o kontroli
skarbowej nieobjęte projektem ustawy. Propozycje te zostaną
przeanalizowane w przyszłych pracach legislacyjnych.
Związek Banków Polskich zgłosił następujące uwagi:
– art. 112 § 1 Ordynacji podatkowej posługuje się pojęciem
„Zorganizowanej części przedsiębiorstwa”, jednocześnie go nie
definiując; konieczność zdefiniowania tego pojęcia w przepisach
Ordynacji podatkowej. Definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa
zawierają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
(art. 5a pkt 4) oraz podatku dochodowym od osób prawnych (art. 4a
pkt 4). Wobec powyższego niezasadne jest powielanie powyższych
regulacji w ustawie – Ordynacja podatkowa,
– art. 114a § 1a Ordynacji podatkowej nie zawiera definicji „powiązań
o charakterze majątkowym”; konieczność zdefiniowania tego pojęcia
w
przepisach Ordynacji podatkowej. Zdefiniowanie tego pojęcia
w ustawie nie jest możliwe z uwagi na mnogość stanów faktycznych
odnoszących się do praw majątkowych. Uwaga nie może być
uwzględniona,

36
– Art. 159 § 1a Ordynacji podatkowej – propozycja doprecyzowania
przepisu poprzez wskazanie, że podatnik (strona postępowania)
powinien poinformować organ podatkowy o skorzystaniu z prawa do
odmowy zgody na przesłuchanie i związanej z tym możliwości
niestawienia się na wezwanie. Uwaga niezasadna, niecelowe jest
nakładanie na stronę postępowania dodatkowych obowiązków
informacyjnych. Przepis ten jest adresowany do strony postępowania
i usuwa ryzyko zbiegu wezwania do osobistego stawiennictwa strony
w celu złożenia zeznań lub wyjaśnień (pod rygorem nałożenia kary
porządkowej) z prawem strony do odmowy składania zeznań
wynikającego z art. 199. Strona może skorzystać z prawa odmowy
składania zeznań, nie stawiając się na wezwanie,
– art. 239b § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej – wątpliwości budzi
sformułowanie dotyczące „znacznej wartości” majątku; propozycja
skorelowania tego z wysokością zobowiązania podatkowego
wynikającego z decyzji. Niebezpieczeństwo swobodnego dokonywania
wykładni przez organy podatkowe tego pojęcia. Uwaga niezasadna.
Organy podatkowe stosownie do zasady legalizmu wyrażonej w art. 120
Ordynacji podatkowej działają na podstawie przepisów prawa. Przy
dokonaniu oceny wartości majątku strony w każdym przypadku dokonają
jego analizy, kierując się m. in. doświadczeniem życiowym. Oznacza to,
że kwestionowany przepis nie pozostawia organom podatkowym
swobody przy wyznaczaniu ram kwotowych majątku o znacznej wartości,
– art. 239f Ordynacji podatkowej – niezasadne jest wstrzymanie wykonania
decyzji dopiero po przyjęciu zabezpieczenia przez organ podatkowy lub
prawomocnym wpisie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.
Wstrzymanie wykonania decyzji powinno nastąpić na wniosek strony po
wniesieniu skargi do sądu administracyjnego. Uwaga nie zasługuje na
uwzględnienie. W wielu przypadkach wstrzymanie wykonania decyzji
mogłoby się łączyć się z zamiarem wykorzystania stanu niewykonalności
decyzji do wyzbycia się majątku i w konsekwencji nieuiszczeniem
podatku,

37
– art. 282b § 5 Ordynacji podatkowej – uwaga uwzględniona.
Ponadto Związek Banków Polskich zgłosił dodatkowe uwagi do ustawy
– Ordynacja podatkowa niezwiązane bezpośrednio z przedmiotowym
projektem: uchylenie art. 26a § 2, dodanie art. 75a (w zakresie nadpłaty),
art. 160a (uwierzytelnienie dokumentów) oraz podpisywania informacji IFT-
3, IFT-1, PIT-8C oraz PIT-11 automatycznym odznacznikiem podpisu
(faksymile) wykraczają poza zakres głównych zmian przewidzianych
w przedmiotowym projekcie ustawy. Propozycje te zostaną przeanalizowane
w przyszłych pracach legislacyjnych.
Konfederacja Pracodawców Polskich zgłosiła następujące uwagi:
– rozważenie możliwości stosowania zamiast przepisów działu IV
Ordynacji podatkowej Kodeksu postępowania administracyjnego; ze
względu na specyfikę postępowania podatkowego stosowanie przepisów
Kpa w wielu obszarach nie jest możliwe – propozycja nie zasługuje na
uwzględnienie,
– art. 39 § 1 Ordynacji podatkowej swoim znaczeniem odpowiada normie
art. 913 Kodeksu postępowania cywilnego; rodzi się zatem wątpliwość,
czy istnieje potrzeba tworzenia odmiennej regulacji w tym zakresie.
Przepisy prawa podatkowego, do których należy zaliczyć również
przepisy – Ordynacji podatkowej, stanowią autonomiczną gałąź prawa.
Wobec powyższego niezasadne jest „korzystanie” z instytucji prawa
cywilnego w procedurach podatkowych. Uwaga nieuwzględniona,
– art. 60 ustawy Ordynacji podatkowej – nie ma racjonalnego uzasadnienia
dla obciążania zobowiązanego zdarzeniami, na który dany podmiot nie
ma żadnego wpływu (przelewy międzybankowe). Przepis ten usuwa
wątpliwości interpretacyjne związane z zapłatą podatku za granicą za
pośrednictwem banku lub instytucji kredytowej, niemających siedziby lub
oddziału w Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku występuje
pośrednictwo tzw. banku korespondenta między bankiem zagranicznym,
w którym podatnik składa polecenie przelewu, a bankiem, w którym
założono konto organu podatkowego, co może przedłużać czas,
w którym wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku organu

38
podatkowego. Zaznaczyć przy tym należy, że w tym przypadku nie ma
możliwości zastosowania wobec banku zagranicznego przepisu art. 112a
Prawa bankowego, który stanowi o odpowiedzialności banku w postaci
odsetek za zwłokę za przedłużającą się (powyżej 5 dni roboczych)
realizację operacji bankowej dotyczącej należności podatkowych.
Podatnik powinien w swoich działaniach uwzględnić czas na dokonanie
przelewu,
– w art. 81b Ordynacji podatkowej należy uchylić § 3, który uniemożliwia
skorygowanie deklaracji w podatku od towarów i usług. Propozycja
nieobjęta projektem ustawy,
– w art. 114a § 1a Ordynacji podatkowej nie wyjaśniono pojęć „powiązań
rodzinnych” i „powiązań kapitałowych”. W art. 25 ustawy z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r.
Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) oraz art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.
o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54,
poz. 654, z późn. zm.) opisane są powiązania rodzinne i powiązania
kapitałowe. Wobec powyższego niezasadne jest powielanie powyższych
regulacji w ustawie – Ordynacja podatkowa,
– art.
115 Ordynacji podatkowej powinien dotyczyć zobowiązań
wyrażanych w liczbie mnogiej, a nie pojedynczej. Uwaga niezasadna
– projektowany przepis dotyczy zobowiązań podatkowych, a nie
zobowiązania podatkowego,
– art. 201a Ordynacji podatkowej – zakwestionowano celowość wprowa-
dzenia tego przepisu; przepis ten jest korzystny dla przedsiębiorców,
albowiem przyczyni się do ograniczenia szarej strefy i zwiększy szansę
rozwoju firm prowadzących legalną działalność gospodarczą – uwaga
nieuwzględniona,
– przepisy rozdziału 16a „Wykonanie decyzji” nie zawierają żadnych
racjonalnych przepisów, które są określone w znanych i stosowanych
przepisach dotyczących procedury cywilnej, administracyjnej czy
sądowo-administracyjnej. Przepisy prawa podatkowego, do których
należy zaliczyć również przepisy Ordynacji podatkowej stanowią

39
autonomiczną gałąź prawa. Wobec powyższego niezasadne jest
„korzystanie” z instytucji prawa cywilnego w procedurach podatkowych.
Ponadto Konfederacja Pracodawców Polskich zgłosiła uwagi do art. 239b
§1, art. 282b Ordynacji podatkowej, które zostały uwzględnione.

3. Zakres oceny skutków regulacji
Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Z uwagi na fakt, że projektowana ustawa dotyczy materii ogólnego prawa
podatkowego i zagadnień postępowania podatkowego, uchwalenie ustawy
zasadniczo nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa
i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Skutki finansowe polegające na zwiększeniu wydatków lub zmniejszeniu
dochodów mogą wystąpić na skutek wprowadzenia nowych zasad
wstrzymywania wykonania decyzji. Będą związane z:
1) przesunięciem w czasie momentu, w którym dopuszczalne będzie
wszczęcie postępowania egzekucyjnego,
2) obciążeniem organów podatkowych dodatkowymi obowiązkami
związanymi z badaniem przesłanek, w których decyzji może być nadany
rygor natychmiastowej wykonalności.
Wprowadzenie nowych zasad wstrzymywania wykonania decyzji przyczyni
się jednak do zmniejszenia się ilości nadpłat i ich oprocentowania
wypłacanego z budżetu w związku z uchyleniem decyzji podatkowej,
wykonanej uprzednio w trybie egzekucji administracyjnej.
Skutki finansowe mogą także wystąpić w związku ze zwolnieniem nabywcy
składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą
z solidarnej odpowiedzialności z podatnikiem za zaległości podatkowe
– uchylenie art. 112 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej.
Nie jest jednak możliwe oszacowanie skutków budżetowych w ww. zakresie.