Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
- wprowadzenie przepisu zaliczającego do zadań ABW rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw korupcji osób pełniących określone funkcje publiczne, jeśli może to godzić w bezpieczeństwo państwa;
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 87
- Data wpłynięcia: 2007-12-17
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
- data uchwalenia: 2007-12-20
- adres publikacyjny: Dz.U. 2008 Nr 11, poz. 59
87
Druk nr 87
Warszawa, 17 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:
- o zmianie ustawy o Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Agencji Wywiadu.
Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Grzegorza Dolniaka.
(-) Paweł Arndt; (-) Zbigniew Chlebowski; (-) Grzegorz Dolniak; (-) Waldy
Dzikowski; (-) Artur Gierada; (-) Danuta Jazłowiecka; (-) Sebastian
Karpiniuk; (-) Grzegorz Karpiński; (-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Jerzy
Kozdroń; (-) Krzysztof Lisek; (-) Elżbieta Łukacijewska; (-) Witold
Namyślak; (-) Tomasz Piotr Nowak; (-) Paweł Olszewski; (-) Halina
Rozpondek; (-) Sławomir Rybicki; (-) Iwona
ledzińska-Katarasińska;
(-) Wojciech Wilk.
USTAWA
z dnia………………………2007r
o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
Art. 1. W art.5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 maja 2002r. o Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu ( Dz. U. Nr 74, poz. 676 z późn.
zm) po lit. b dodaje się lit. c w brzemieniu:
„c) korupcji osób pełniących funkcje publiczne, o których mowa w art. 1 i 2
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej
przez osoby pełniące funkcje publiczne ( Dz. U. z 2006r. Nr 216, poz.1584) jeżeli może to
godzić w bezpieczeństwo państwa”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844, Nr 113, poz.1070, Nr 130, poz.
1188 i Nr 166, poz. 1609 oraz z 2004r Nr 109, poz. 1159, Nr 171, poz. 1800, Nr 267, poz. 2647 i Nr 237, poz. 2703,
z 2006r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 218, poz.1592 oraz z 2007 r. Nr 25, poz.162.
1
UZASADNIENIE
Proponowana nowelizacja ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Agencji Wywiadu ma zapobiec negatywnym, z punktu widzenia bezpieczeństwa
państwa, skutkom wejścia w życie- z końcem 2007r.-art.197 pkt 1 ustawy z dnia 9
czerwca 2006r o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym ( Dz. U. Nr 104, poz. 708), który
uchylił lit. c w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o ABW oraz AW dot. zwalczania przez ABW
korupcji osób pełniących funkcje publiczne. Po wejściu w życie tego przepisu ABW nie
jest-poza przypadkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i b ( jeśli korupcja godzi
w bezpieczeństwo państwa albo godzi w podstawy ekonomiczne państwa) oraz w
przypadkach, o których mowa w art. 22a ust. 5 ustawy o ABW oraz AW- organem
właściwym do zwalczania tego zjawiska.
Wieloletnia praktyka Agencji Bezpieczeństwa wewnętrznego ( wcześniej UOP) w
zakresie prowadzonych postępowań dają podstawę do twierdzenia, iż błędem byłoby
doprowadzenie do stanu utraty przez ABW zadań polegających na rozpoznawaniu,
zapobieganiu i wykrywaniu przestępstw o charakterze korupcyjnym. Dotychczasowe
doświadczenia Agencji wskazują bowiem, iż działania korupcyjne będące przyczyną
powstania szkód majątkowych w wielkich rozmiarach w mieniu Skarbu Państwa
towarzyszą najczęściej przestępstwom o charakterze stricte gospodarczym. Podkreślić
przy tym należy, iż ABW skutecznie realizowała i nadal realizuje zadania, które swoim
zakresem obejmują najważniejsze sfery życia gospodarczego, w tym między innymi
dotyczące ochrony sektora energetycznego, zdrowia obywateli, rynku kapitałowego, jak i
procesów prywatyzacyjnych, a także sektora bankowo-ubezpieczeniowego.
Praktyka pionu śledczego ABW wskazuje jednoznacznie, iż przeważająca część
postępowań karnych sprawach o korupcję jest wynikiem operacyjnego rozpoznania
nieprawidłowości w kluczowych sektorach gospodarki narodowej oraz toczących się w
jego następstwie śledztw i dochodzeń. Podkreślić przy tym należy, iż niezmiernie rzadko
zdarzają się przypadki, kiedy to podstawą wszczęcia postępowania przygotowawczego w
sprawie o korupcję jest precyzyjna informacja , wskazująca na popełnienie przestępstwa
łapownictwa biernego (art.228 kk) lub czynnego (art.229 kk). Dzięki efektywnej
działalności pionów operacyjnych ABW w ostatnim okresie zdecydowanie zwiększyła się
ilość postępowań wdrażanych w oparciu o materiały uzyskiwane w toku czynności
operacyjno-wykrywczych.
Za przywróceniem jako jednej z podstawowych właściwości rzeczowych ABW
uprawnień do zwalczania szeroko rozumianej przestępczości korupcyjnej przemawia
także wzrost gospodarczy w Polsce, rozwój technologii, dystrybucja środków
pomocowych Unii Europejskiej, a co za tym idzie także nasilenie się zjawisk związanych
z tzw. szpiegostwem gospodarczym, wykradaniem know-how, a nawet działaniami
skierowanym na osłabienie potencjału gospodarczo-finansowego kraju. Ponadto, w
Polsce nie zakończyły się jeszcze procesy prywatyzacyjne i inne przekształcenia w sferze
finansowo-gospodarczej, tak więc zasadnym byłoby, aby Agencja bezpieczeństwa
2
Wewnętrznego w dalszym ciągu monitorowała procesy na dotychczasowym zasadach, tj.
rozpoznawała je tak w aspekcie operacyjnym, jak i procesowym.
Ze względów przedstawionych wyżej pozbawienia ABW kompetencji określonych
w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. c może prowadzić w konsekwencji do osłabienia zdolności
państwa do rozpoznawania i ścigania przestępczości gospodarczej, jak i patologii
korupcji. Analogiczna sytuacja miała już miejsce na przełomie lat 80. i 90., w okresie
transformacji ustrojowej kiedy to podjęto decyzję o likwidacji w strukturach Policji pionu
do zwalczania przestępczości gospodarczej. Przywrócenie skuteczności tego pionu trwało
w późniejszym okresie kilka lat, a skutki ekonomiczne tej decyzji są odczuwane do dziś.
Dodatkowo zaznaczyć należy, iż w naszej ocenie nie ma wystarczającego
uzasadnienia merytorycznego pozbawienie jedynie Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego uprawnień w zakresie rozpoznawania i ścigania przestępczości
korupcyjnej , a pozostawienie ich CBA, Policji, Straży Granicznej, służbom celnym i
skarbowym. Specyfika rozpoznawania i ścigania przestępczości korupcyjnej wskazuje
bowiem, iż tego typu zadania może , a nawet powinno, realizować wiele organów
ścigania funkcjonujących w jednym organizmie państwowym tworząc efekt swoistej
synergii. Z praktyki bowiem wynika, iż niezmiernie rzadko dochodzi do sytuacji, kiedy
poszczególne służby rozpoznają jednocześnie ten sam przypadek uzasadniający
podejrzenie popełnienia przestępstwa o charakterze korupcyjnym. Wręcz przeciwnie,
prowadzenie rozpoznania tego typu czynów zabronionych przez wiele służb
państwowych skutkować będzie zwiększeniem ilości postępowań karnych prowadzonych
w tym zakresie.
Wejście w życie ustawy nie powinno spowodować zwiększenia wydatków z
budżetu państwa, ponieważ Agencja jest strukturalnie, personalnie i funkcjonalnie
przygotowana na działalność pionu antykorupcyjnego w ramach jej wewnętrznej
struktury. Za walkę z korupcją w ABW odpowiadają Departament Zwalczania
Przestępczości Zorganizowanej oraz Departament Ochrony Ekonomicznych Interesów
Państwa, z którymi współdziałają w tym zakresie pozostałe jednostki ABW.
Termin
wejścia w życie przedmiotowej ustawy nie powinien znacząco odbiegać w
czasie od terminu wejścia w życie art.197 pkt 1 ustawy o CBA, tj. 23 grudnia 2007r.
(vide art. 216 cyt. ustawy). Jest to niezbędne z uwagi na ważny interes państwa i
zachowania ciągłości działań ABW w zakresie zwalczania korupcji. Rozwiązanie takie
będzie miało również korzystny wpływ na poprawę stanu bezpieczeństwa państwa.
Ocena skutków regulacji (OSR)
1. Przedmiotowy projekt ustawy nie wymaga konsultacji społecznych, ponieważ zakłada
przywrócenie ABW zadań, które dotychczas leżały w jej bezpośredniej właściwości oraz
dalsze prowadzenie wszczętych postępowań.
2. Wejście w życie ustawy nie spowoduje zwiększenia wydatków z budżetu państwa,
ponieważ stosowne środki finansowe przeznaczone na prowadzenie działalności
antykorupcyjnej są przewidziane w budżecie ABW na 2007r.
3
3. Proponowane rozwiązania prawne przyjęte w projekcie nie naruszają uprawnień
pozostałych służb właściwych do zwalczania korupcji.
4. Przedmiotowy projekt nie wywoła skutków społecznych, w szczególności mających
wpływ na rynek pracy, konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki oraz
sytuację i rozwój regionalny.
5. Przedmiot regulacji pozostaje poza zakresem prawa Unii Europejskiej.
4