Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach detektywistycznych

Warszawa, sierpnia 2008 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA–140 –133(4)/08



Pan


Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
komisyjnego projektu ustawy:

-
o zmianie ustawy o usługach
detektywistycznych (druk nr 636).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku
prac parlamentarnych.




(-) Donald Tusk


Stanowisko Rady Ministrów wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o
usługach detektywistycznych (druk sejmowy nr 636)




Autorzy projektu w uzasadnieniu projektowanej regulacji wskazali, że proponowana
zmiana „(…) wyrównuje szanse osobom uzyskującym kwalifikacje w ramach polskiego
systemu szkolnictwa w stosunku do osób, które uzyskały kwalifikacje w krajach Unii
Europejskiej i zostają im one uznane w Polsce”.

W tym miejscu należałoby zauważyć, iż decyzja w sprawie uznawania kwalifikacji w
powyższym trybie nie jest wydawana automatycznie. W sprawie uznania kwalifikacji
prowadzone jest postępowanie w trakcie którego porównywane są: posiadane wykształcenie
specjalistyczne, staż w zawodzie, odbyte kursy i szkolenia zawodowe, a także badana jest
znajomość systemu prawa polskiego. Wprawdzie brak jest obowiązku zdawania egzaminu,
ale na ogół uznanie będzie wiązało się albo z odbyciem stażu adaptacyjnego albo zdaniem
testu umiejętności. Na marginesie należy podkreślić, że dotychczas nie wydano żadnej decyzji
o uznaniu kwalifikacji detektywa, nie odnotowano także wpływu wniosku o ich uznanie.

Analogiczne – do wyżej przedstawionych – zasady będą dotyczyły tych obywateli
polskich, którzy będą ubiegać się o uznanie w krajach Unii Europejskiej kwalifikacji
nabytych w Polsce.
Odnosząc się do postulatu ewentualnego wprowadzenia zawodu technik usług
detektywistycznych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zauważyć należy, iż
tytuł zawodowy „detektyw” jest terminem ustawowym i przekłada się bezpośrednio na
licencję detektywa. Brak jest uzasadnienia dla wprowadzania nowej kategorii „technik usług
detektywistycznych”.
Na
uwagę zasługuje również fakt, iż działalność szkoleniowa Policealnej Szkoły
Detektywów w Tarnowie ma mieć charakter eksperymentu podejmowanego na własne
ryzyko przez przedsiębiorcę i będzie podlegać ocenie w przyszłości. Nie można z góry
przesądzać, że eksperyment będzie nieudany i nie da podstaw do wprowadzenia zawodu
technika usług detektywistycznych, niemniej jednak zajęcie stanowiska w tej sprawie będzie
możliwe dopiero po przeprowadzeniu oceny działalności szkoły po kilku latach jej działania.
Tymczasem w/w szkoła przeprowadziła pierwszy nabór dopiero we wrześniu 2007 r.
Ponadto
zauważyć należy, że nie są znane jak dotąd (szkoła ma charakter
eksperymentalny) wymogi egzaminacyjne, zakres tematyczny egzaminu, skład komisji i

2
sposób jego prowadzenia. Kwestie te nie mogą odbiegać od obowiązujących dotychczas
zasad przeprowadzania egzaminu na licencję detektywa. Zgodnie z obowiązującym stanem
prawnym w skład komisji egzaminacyjnej wchodzą, wyznaczeni na wniosek komendanta
wojewódzkiego Policji, przedstawiciele: ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, Komendanta Głównego Policji,
komendanta szkoły Policji, prezesa sądu okresowego, prokuratora okręgowego, środowisk
naukowych reprezentujących dziedziny wiedzy, o których mowa w art. 34 ust. 2 ustawy z
dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 12, poz. 110, z późn.
zm.) wskazani przez władze szkół wyższych lub innych ośrodków naukowych.

Na marginesie warto byłoby wspomnieć, iż planuje się zmianę ustawy o usługach
detektywistycznych w części dotyczącej sposobu organizacji egzaminów, poprzez
wprowadzenie centralnego egzaminu w miejsce organizowanych przez komendantów
wojewódzkich Policji.
Warto
podkreślić również, iż porównanie zastosowania możliwości uzyskania licencji
detektywa do sposobów uzyskiwania licencji pracownika ochrony – ocenianych przez
projektodawcę za pozytywny wzorzec – nie znajduje potwierdzenia w praktyce.
Należy zauważyć, że projektowana zmiana ustawy o ochronie osób i mienia opierając
się na negatywnych ocenach organu koncesyjnego jak i środowiska branżowego przewiduje
likwidację możliwości zwolnień niektórych grup zawodowych z egzaminów. Natomiast
osobom kończącym szkoły kształcące w zawodzie pracownika ochrony fizycznej, jak i
osobom, którym uznano kwalifikacje w trybie ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
(Dz.U. Nr 63, poz. 394), licencje pracownika ochrony wydaje komendant wojewódzki Policji.
Zatem posiadanie świadectwa czy też dyplomu ukończenia szkoły nie jest równoznaczne z
uzyskaniem licencji.

Argumentacja zgodnie z którą zmiana ustawy miałaby umożliwić polskim
detektywom starania o podjęcie pracy w swoim zawodzie w innych krajach Unii Europejskiej
nie jest przekonująca.

Zarówno obecne uregulowania, jak i projektowana zmiana w niczym nie zmieniają
możliwości starania się o podjęcie pracy w innych krajach Unii Europejskiej. Osoba
posiadająca licencję, a nie świadectwo lub dyplom szkoły może ubiegać się o uznanie
kwalifikacji na całym obszarze UE.

Wątpliwości budzi ponadto redakcja zaproponowanego ust. 3 w art. 29 ustawy z dnia
6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 12, poz. 110, z późn. zm.),

3
nie wiadomo bowiem czy projektodawcy chodziło o to, aby osoba ubiegająca się o licencję
detektywa legitymowała się dyplomem i świadectwem łącznie, czy raczej dyplomem albo
świadectwem. Uściślenia wymagałoby również odwołanie do przepisów odrębnych. Wydaje
się, iż nowelizowany przepis mógłby otrzymać brzmienie: „Licencję wydaje się osobie, która
spełnia warunki określone w ust. 1, oraz złożyła egzamin przed właściwą komisją lub
legitymuje się dyplomem i świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które
potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo uzyskała w trybie przepisów o
uznawaniu kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej decyzję w
sprawie uznawania kwalifikacji w zawodzie detektywa”.
Reasumując, w ocenie Rządu zaproponowana zmiana art. 29 ust. 3 ustawy o usługach
detektywistycznych mająca na celu umożliwienie uzyskania licencji detektywa osobom
posiadającym dyplom i świadectwo szkoły lub placówki oświatowej bez konieczności
złożenia egzaminu przed właściwą komisją wydaje się przedwczesna.
Mając na uwadze, iż aktualnie kształcenie detektywów prowadzi jedynie
eksperymentalna Policealna Szkoła Detektywów w Tarnowie, która przeprowadziła pierwszy
nabór we wrześniu 2007 r. należałoby najpierw – jak się wydaje – ocenić eksperyment
prowadzony przez szkołę, a dopiero później rozważyć czy zmiana przepisów ustawy o
usługach detektywistycznych jest potrzebna. W tym kontekście wątpliwości może budzić
zaproponowany w art. 2 termin wejścia w życie projektowanej ustawy tj. 30 dni od dnia
ogłoszenia, skoro pierwsi absolwenci opuszczą szkołę dopiero w 2009 r.