Poselski projekt ustawy o języku migowym i innych środkach wspierania komunikowania się

Druk nr 4324

Warszawa, 25 maja 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o języku migowym i innych środkach
wspierania komunikowania się.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Marka Plurę.



(-) Tadeusz Aziewicz; (-) Bogdan Bojko; (-) Jerzy Borowczak; (-) Łukasz
Borowiak; (-) Krzysztof Brejza; (-) Roman Brodniak; (-) Jacek Brzezinka;
(-) Renata Butryn; (-) Janusz Cichoń; (-) Leszek Cieślik; (-) Piotr
Cieśliński; (-) Czesław Czechyra; (-) Alicja Dąbrowska; (-) Zenon Durka;
(-) Krzysztof Gadowski; (-) Magdalena Gąsior-Marek; (-) Łukasz Gibała;
(-) Artur Gierada; (-) Agnieszka Hanajczyk; (-) Stanisław Huskowski;
(-) Michał Jaros; (-) Leszek Jastrzębski; (-) Roman Kaczor; (-) Andrzej
Kania; (-) Włodzimierz Karpiński; (-) Magdalena Kochan; (-) Zbigniew
Konwiński; (-) Agnieszka Kozłowska-Rajewicz; (-) Robert Kropiwnicki;
(-) Adam Krupa; (-) Jan Kulas; (-) Jan Kuriata; (-) Dariusz Lipiński;
(-) Jan
Musiał; (-) Tadeusz Naguszewski; (-) Sławomir Neumann;
(-) Marzena Okła-Drewnowicz; (-) Danuta Olejniczak; (-) Piotr Ołowski;
(-) Paweł Orłowski; (-) Maciej Orzechowski; (-) Konstanty Oświęcimski;
(-) Tadeusz Patalita; (-) Sławomir Piechota; (-) Grzegorz Pisalski; (-) Julia
Pitera; (-) Marek Plura; (-) Mirosław Pluta; (-) Sławomir Preiss; (-) Norbert
Raba; (-) Damian Raczkowski; (-) Leszek Redzimski; (-) Tadeusz Ross;
(-) Beata Rusinowska; (-) Dorota Rutkowska; (-) Sławomir Rybicki;
(-) Andrzej Ryszka; (-) Marek Rząsa; (-) Henryk Siedlaczek; (-) Witold
Sitarz; (-) Bożena Sławiak; (-) Tomasz Smolarz; (-) Wojciech Sokołowski;
(-) Jarosław Stolarczyk; (-) Wiesław Suchowiejko; (-) Paweł Suski;
(-) Miron Sycz; (-) Michał Szczerba; (-) Grzegorz Sztolcman; (-) Iwona
ledzińska-Katarasińska; (-) Anna liwińska; (-) Piotr Tomański; (-) Irena
Tomaszak-Zesiuk; (-) Cezary Tomczyk; (-) Łukasz Tusk; (-) Cezary Urban;
(-) Piotr van der Coghen; (-) Piotr Waśko; (-) Monika Wielichowska;
(-) Jarosław
Wojciechowski;
(-) Norbert
Wojnarowski;
(-) Marek
Wojtkowski; (-) Marek Wójcik; (-) Adam Wykręt; (-) Jacek Zacharewicz;
(-) Marek Zieliński; (-) Jerzy Ziętek.
Projekt
Maj 2011 r.

Ustawa
z dnia …
o języku migowym i innych środkach wspierania komunikowania się


Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1.
Ustawa określa:
1) zasady korzystania przez osoby uprawnione z pomocy osoby przybranej przez
siebie w kontaktach z instytucjami publicznymi, służbami ratowniczo-
interwencyjnymi i zakładami opieki zdrowotnej;
2) zasady właściwej obsługi osób uprawnionych w kontaktach z instytucjami
publicznymi;
3) zasady dofinansowania kosztów kształcenia osób uprawnionych, członków ich
rodzin oraz innych osób mających stały lub bezpośredni kontakt z osobami
uprawnionymi w zakresie polskiego języka migowego, systemu językowo-
migowego i sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych na różnym
poziomie;
4) zasady dofinansowania kosztów usługi tłumacza języka migowego lub
tłumacza-przewodnika;
5) zasady monitorowania rozwiązań wspierających komunikowanie się i
dostępność do nich.

Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) osobie uprawnionej – należy przez to rozumieć osobę doświadczającą
trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się, posiadające orzeczenie o
niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności bez względu na
przyczynę jego wydania;
2) członkach rodzin – należy przez to rozumieć współmałżonka, dzieci własne i
przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców,
rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów i synowe
osoby uprawnionej;
3) osobie przybranej – należy przez to rozumieć osobę wybraną przez osobę
uprawnioną w celu ułatwienia porozumienia z osobą uprawnioną i pomocy w
załatwieniu spraw w instytucjach publicznych, służbach ratowniczo-
interwencyjnych oraz zakładach opieki zdrowotnej;
4) Polskim Języku Migowym (PJM) – należy przez to rozumieć podstawowy
środek komunikowania się osób uprawnionych, które uważają go za taki
środek a będący naturalnym językiem wizualno-przestrzennym;
5) Systemie Językowo-Migowy (SJM) – należy przez to rozumieć podstawowy
środek komunikowania się osób uprawnionych, które uważają go za taki
środek, w którym znaki migowe wspierają wypowiedz dźwiękowo-
artykulacyjną;
6) sposobach komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN) –
należy przez to rozumieć podstawowy środek komunikowania się osób
uprawnionych, które uważają go za taki środek, w którym sposób przekazu
komunikatu dostosowany jest do potrzeb wynikających z łącznego
występowania dysfunkcji narządu wzroku i słuchu;
7) środkach wspierania komunikowania się – należy przez to rozumieć
rozwiązania umożliwiające kontakt, w szczególności poprzez:
a) przesyłanie krótkich wiadomości tekstowych (SMS) w telefonii stacjonarnej
oraz ruchomej,
b) przesyłanie faksów,
c) przesyłanie listów poczty elektronicznej (e-mail),
d) dostępne serwisy internetowe instytucji publicznych;
8) instytucjach publicznych – należy przez to rozumieć urzędy obsługujące
organy władzy publicznej (państwowe i samorządowe) oraz jednostki
organizacyjne podległe lub nadzorowane przez te organy, które bezpośrednio
obsługują osoby fizyczne;
9) służbach ratowniczo-interwencyjnych – należy przez to rozumieć jednostki
systemu państwowego ratownictwa medycznego, straż pożarną, policję, straż
miejską (gminną);
10) zakładach opieki zdrowotnej – należy przez to rozumieć zakłady opieki
zdrowotnej wymienione w art. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach
opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn.

Art. 3.
1. Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez
siebie formy komunikowania się.
2. Osoba uprawniona, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych
ma prawo współdecydowania wraz z rodzicami lub opiekunami prawnymi o
wybranej formie komunikowania się.
3. Realizacja prawa, o którym mowa w ust. 1, odbywa się na zasadach
określonych w ustawie.

Art. 4.
Realizacja postanowień ustawy nie wyklucza podejmowania innych działań na
rzecz realizacji wsparcia osób uprawnionych na zasadach odrębnych.

Art. 5.
1. Realizując postanowienia ustawy instytucja publiczna, służba ratowniczo-
interwencyjna oraz zakład opieki zdrowotnej może żądać od osoby
uprawnionej przedstawienia dokumentu potwierdzającego jej
niepełnosprawność lub uprawnienia.
2. Za dokument, o którym mowa w ust. 1, uznaje się w szczególności legitymację
osoby niepełnosprawnej lub legitymację potwierdzającą niezdolność do pracy
wydaną na podstawie odrębnych przepisów.

Rozdział 2

1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, Nr 123, poz. 849,
Nr 166, poz. 1172, Nr 176, poz. 1240 i Nr 181, poz. 1290, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 234, poz.
1570, z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 76, poz. 641, Nr 98, poz. 817, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz.
1707 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 107, poz. 679.
Kontakt osób uprawnionych z instytucjami publicznymi, służbami ratowniczo-
interwencyjnymi oraz zakładami opieki zdrowotnej

Art. 6.
1. Osoba uprawniona ma prawo do skorzystania z pomocy osoby przybranej
przez siebie posługującej się PJM, SJM lub SKOGN w kontaktach z
instytucjami publicznymi, służbami ratowniczo-interwencyjnymi oraz zakładami
opieki zdrowotnej w dowolnie wybranym czasie.
2. Prawo, o którym mowa w ust. 1, może być ograniczone wyłącznie ze
względów bezpieczeństwa lub zasad ochrony informacji niejawnych.
3. W przypadku skorzystania przez osoby uprawnione z prawa, o którym mowa
w ust. 1, instytucja publiczna, służby ratowniczo-interwencyjne oraz zakłady
opieki zdrowotnej nie mogą wymagać przedstawienia dokumentów
potwierdzających znajomość PJM, SJM lub SKOGN przez osoby przybrane.
4. Pomoc, o której mowa w ust. 1, nie ogranicza praw osoby uprawnionej.

Art. 7.
1. Przetwarzanie informacji i danych w czasie korzystania przez osobę
uprawnioną z pomocy osoby przybranej odbywa się w celu zapewnienia jej
możliwości komunikowania się w kontaktach z instytucjami publicznymi,
służbami ratowniczo-interwencyjnymi oraz zakładami opieki zdrowotnej.
2.
Przetwarzanie informacji i danych w czasie korzystania przez osobę
uprawnioną z pomocy osoby przybranej odbywa się zgodnie z przepisami o
ochronie danych osobowych bez obowiązku informowania osób, których one
dotyczą.

Rozdział 3
Zasady właściwej obsługi osób uprawnionych w kontaktach z instytucjami
publicznymi

Art. 8.
1. Osoba uprawniona ma prawo do korzystania ze środków wsparcia
komunikowania się w kontaktach z instytucjami publicznymi.
2. Instytucja publiczna zobowiązana jest do udostępnienia usługi pozwalającej
na komunikowanie się z wykorzystaniem środków wsparcia komunikowania
się.
3. Instytucja publiczna zobowiązana jest do upowszechnienia informacji o
usłudze, o której mowa w ust. 2, w sposób powszechnie przyjęty, w
szczególności w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronach internetowych
instytucji czy w miejscach publicznie dostępnych w instytucjach.
4. Instytucja publiczna zobowiązana jest do realizacji usługi, o której mowa w ust.
2, w sposób odpowiadający zgłoszonym potrzebom wynikającym z
konieczności korzystania ze środków wspierania komunikowania się.
5. Usługa, o której mowa w ust. 2, realizowana jest z zachowaniem zasad
właściwych dla spraw w postępowaniu administracyjnym.

Art. 9.
1. Tworzy się rejestr tłumaczy PJM, SJM i SKOGN.
2. Rejestr prowadzi wojewoda w zakresie tłumaczy świadczących usługi na
obszarze jego województwa.