Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw

UZASADNIENIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz
niektórych innych ustaw wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym dotyczącym
zachowania bezpieczeństwa podczas imprez masowych, szczególnie meczów piłki
nożnej. Wydarzenia, które miały miejsce w kwietniu i w maju bieżącego roku,
wskazują na potrzebę zmiany przepisów dotyczących organizacji imprez tego typu.
Projektowane zmiany ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych zakładają
zaostrzenie kar finansowych za przestępstwa określone w art. 60 ustawy, tj. m.in. za
wdzieranie się na teren, na którym rozgrywane są zawody sportowe, albo wbrew
żądaniu osoby uprawnionej nie opuszczanie miejsca takiego; rzucanie przedmiotów,
mogących stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia lub bezpieczeństwa osób
przebywających na terenie lub w obiekcie, gdzie odbywa się impreza masowa, czy
naruszanie nietykalności cielesnej członka służby porządkowej lub służby
informacyjnej. Ponadto, projektodawcy proponują dodanie nowego przepisu karnego,
w myśl którego uczestniczący w imprezie masowej, który używa elementu odzieży lub
przedmiotu do zakrycia twarzy celem uniemożliwienia lub utrudnienia rozpoznania
jego osoby, choćby nie dopuszczał się czynów określonych w art. 60 ust 1 – 3, tj.
opisanych wyżej będzie podlegał grzywnie nie mniejszej niż 240 stawek dziennych,
karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 2.
Dodatkowo, projekt ustawy wprowadza instytucje dożywotniego zakazu wstępu na
imprezę masową, która będzie orzekana w przypadku powtórnego skazania sprawcy
za wykroczenie określone w art. 65 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie imprez
masowych. Instytucja ta będzie połączona z obowiązkiem osobistego stawiennictwa w
jednostce organizacyjnej Policji lub miejscu określonym przez właściwego ze względu
na miejsce zamieszkania osoby ukaranej komendanta powiatowego (rejonowego,
miejskiego) Policji, w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piłki
nożnej. Obowiązek osobistego stawiennictwa będzie musiał być realizowany w
przedziale czasowym od rozpoczęcia trwania masowej imprezy sportowej a najpóźniej

9
do połowy czasu trwania tej imprezy. W przypadku odbywania masowej imprezy
sportowej poza granicami kraju, osoby wobec których zastosowano obowiązek
osobistego stawiennictwa dodatkowo zobowiązane będą do zdeponowania paszportu
lub dowodu osobistego na czas trwania tej imprezy.
Projektodawcy proponują również, aby każdy klub sportowy zobowiązany był do
prowadzenia rejestru kibiców, który zawierał będzie imię i nazwisko kibica, adres
zamieszkania, datę urodzenia, dokumentację przebiegu pobytu kibica na stadionie
klubu sportowego, czyli swoistego rodzaju karty kibica. Brak prowadzenia rejestru
kibiców przez klub sportowy skutkować będzie nie wydaniem lub cofnięciem zgody
na prowadzenie imprezy masowej przez organ upoważniony do jej wydania. Ponadto,
nowe przepisy będą zobowiązywały organizacje kibicowskie funkcjonujące przy
klubach sportowych do ścisłej współpracy w zakresie bezpieczeństwa sportowych
imprez masowych, zwłaszcza poprzez udostępnianie danych osobowych członków
stowarzyszenia, informowaniu o każdym podejrzeniu zaistnienia niebezpieczeństwa na
sportowej imprezie masowej, a także o wydarzeniach planowanych poza nią.
Nowym rozwiązaniem jest również możliwość stosowania przez kibiców rac
oświetleniowych i flag sygnalizacyjnych podczas wydarzenia sportowego, a w
zasadzie meczu piłkarskiego, bo podczas takich widowisk mogą stanowić one
urozmaicenie widowiska. Możliwość została uzależniona od uzyskania zgody klubu
sportowego (dysponującego obiektem) po wcześniejszym wystąpieniu z wnioskiem
przez organizację kibicowską i wpłaceniu przez nią kaucji w wysokości 20000 zł.
Zgoda określi rodzaj, ilość i miejsce użycia rac oraz osoby odpowiedzialne za ich
odpalenie. Niezastosowanie się przez kibiców do warunków zgody będzie skutkowało
przepadkiem kaucji i brakiem zgody na podobne użycie rac i flag przez kolejne 2 lata.
Projektodawca proponuje również możliwość ściślejszego zaangażowania
organizacji kibicowskich w funkcjonowanie klubu poprzez możliwość pośrednictwa w
sprzedaży biletów na wydzielone przez klub sektory. Partycypowanie w zysku od
sprzedaży biletów na dany sektor uzależnione byłoby od zapewnienia spokoju i
bezpieczeństwa przez organizację kibicowską na wydzielonym dla niej sektorze.
Szczegółowe zasady współpracy określiłaby umowa między klubem a organizacją
kibicowską.

10
Zmiany kodeksu karnego zakładają wprowadzenie nowego środka karnego w
postaci dożywotniego zakazu wstępu na imprezę masową. Będzie on orzekany w
przypadkach określonych w opisanych wyżej przepisach ustawy o bezpieczeństwie
imprez masowych.
Projektodawcy proponują również wprowadzenie możliwości zastosowania przez
Sąd w szczególnie uzasadnionych przypadkach, a zwłaszcza wskutek pozytywnej
postawy skazanego, złagodzenia zakazu wstępu na imprezę masową oraz
dożywotniego zakazu wstępu na imprezę masową poprzez zamianę jego części na
prace społeczne. Złagodzenie zakazu wstępu na imprezę masową mogłoby być
dokonane dopiero po upływie połowy okresu na jaki zakaz ten został orzeczony, zaś
dożywotni zakaz wstępu na imprezę masową mógłby zostać czasowo zmieniony
dopiero po upływie 6 lat od jego orzeczenia. Propozycja ta wychodzi naprzeciw
przekonaniu, iż w wielu przypadkach aktywizacja osób skazanych za opisane
wykroczenia odniesie większy skutek wychowawczy niż stosowanie jedynie zakazu.
Zaangażowanie często młodego człowieka do pomocy np. w domach opieki
społecznej czy nawet pracach porządkowych daje szanse na powstanie postawy
społecznej skazanego.
Kolejna grupa zmian dotyka problemu posiadania tzw. broni białej. Projektodawcy
w pierwszej kolejności proponują rozszerzenie definicji broni poprzez dodanie do
kategorii broni białej wszelkich innych przedmiotów mających charakter broni
ofensywnej, z wyjątkiem noży o jednej krawędzi roboczej i długości ostrza poniżej 8
centymetrów. Konieczność wprowadzenia progu długości ostrza wynika z przyczyn
praktycznych – niecelowe byłoby bowiem zaliczanie do kategorii broni bardzo małych
noży, którymi wyrządzenie poważnej krzywdy człowiekowi jest w zasadzie
niemożliwe.
Konsekwencją rozszerzenia definicji broni musi być jednak złagodzenie reżimu z
art. 2 ustawy o broni i amunicji w stosunku do nowo wprowadzanej kategorii. W
odniesieniu do tych przedmiotów nie byłoby generalnie zakazane ich nabywanie,
posiadanie oraz zbywanie, ale wyłącznie posiadanie w miejscach publicznych. Takie
rozwiązanie realizuje podstawowy cel niniejszej nowelizacji, jakim jest wzmocnienie
bezpieczeństwa publicznego.

11
Błędem byłoby jednak wprowadzanie bezwzględnego zakazu posiadania w
miejscach publicznych nowo sformułowanej kategorii broni. Nietrudno wyobrazić
sobie bowiem sytuacje, w których noszenie czy posługiwanie się przedmiotami
wchodzącymi w zakres proponowanej definicji jest ze wszech miar uzasadnione.
Dlatego dozwolone powinno być posiadanie takiej broni w miejscu publicznym, jeżeli
okoliczności wskazują, że jest to uzasadnione realizacją celu zgodnego z prawem.
Ocenę spełnienia tej ostatniej przesłanki należy, w opinii projektodawców, pozostawić
sądom stosującym prawo – tak jak ma to co do zasady miejsce w Szwecji. Wydaje się,
że „cel zgodny z prawem” może mieć przede wszystkim charakter zawodowy,
edukacyjny, kulturalny, historyczno-rekonstrukcyjny, sportowy czy też rekreacyjny.
W dalszej kolejności ze wszech miar uzasadnione jest ustanowienie
odpowiedzialności karnej za naruszenie sformułowanego powyżej zakazu. Praktyka
pokazuje bowiem, że tylko sankcja karna spełnia w wystarczającym stopniu cel
prewencyjny. Trzeba pamiętać, że uciążliwość prawomocnego skazania za
przestępstwo nie sprowadza się wyłącznie do dolegliwości kary lub środka karnego,
ale obejmuje również istotny skutek społeczny w postaci adnotacji w Krajowym
Rejestrze Karnym.
Dlatego też projektodawcy proponują dodanie § 5 do art. 263 Kodeksu karnego.
Projektowane zagrożenie karą wydaje się odpowiadać wadze przestępstwa, przy czym
istotne jest, aby stosujący prawo sąd miał prawo wyboru pomiędzy rodzajami kar, bez
jednoczesnego zaburzania wewnętrznej systematyki kodeksowej (co miałoby miejsce
w przypadku wprowadzenia kary pozbawienia wolności z górną granicą
przekraczającą 2 lata).
Z uwagi na powyższe projektowana regulacja powoduje pozytywne skutki
społeczno-gospodarcze, gdyż w wyniku jej wprowadzenia nastąpi znaczna poprawa
bezpieczeństwa na imprezach masowych. Pozwoli to na wyeliminowanie z polskich
stadionów osób stwarzających zagrożenie dla prawdziwych kibiców.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie spowoduje skutków dla budżetu
Państwa ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Przedmiot projektowanej regulacji jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.


12
Warszawa, 26 maja 2011 r.
BAS-WAPEiM-1145/11


Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych
oraz niektórych innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Mariusz Błaszczak)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy przewiduje zmianę:
− artykułów: 3, 6, 16, 60 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie
imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504, ze zmianami) oraz dodanie w niej
nowych artykułów 60a, 65a i 65b,
− artykułów: 39, 41b, 43 i 263 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
(Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zmianami),
− artykułów 2 i 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t.j. Dz. U. z
2004 r., Nr 52, poz. 525, ze zmianami).

Proponowane zmiany w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych
zakładają: zaostrzenie kar (grzywny) za czyny określone w art. 60 ustawy (w
tym wdarcie się na teren, na którym rozgrywane są zawody sportowe albo
rzucanie przedmiotów, również pirotechnicznych, w sposób mogący stanowić
zagrożenie dla życia i zdrowia); wprowadzenie zakazu zakrywania twarzy
podczas uczestnictwa w imprezie masowej, celem uniemożliwienia lub
utrudnienia rozpoznania osoby; możliwość nałożenia dożywotniego zakazu
wstępu na imprezę masową połączonego z obowiązkiem osobistego
stawiennictwa w jednostce Policji w czasie trwania imprezy masowej;
zobowiązanie klubu sportowego do prowadzenia rejestru kibiców oraz
określenie warunków i trybu uzyskania zgody na stosowanie przez kibiców rac
oświetleniowych i flag sygnalizacyjnych.