Rządowy projekt ustawy o zniesieniu Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektórych innych ustaw
projekt ustawy ma na celu zniesienie z dniem 31 grudnia 2008 r. Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej będącego organem Inspekcji Handlowej oraz likwidację Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej, dotychczasowe funkcje GIIH-u przejmuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 400
- Data wpłynięcia: 2008-04-03
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zniesieniu Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-07-10
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 157, poz. 976
400
planowania kontroli jakości paliw w kompetencji jednego organu, tj. Prezesa UOKiK,
i wyeliminowanie sztucznego podziału zadań logistycznych i planistycznych w ramach
systemu. Niewątpliwie nowe rozwiązanie wpłynie także na ujednolicenie i skrócenie
procedur podejmowania decyzji w ramach systemu oraz wyeliminowanie zbędnego
powielania dokumentów, np. sprawozdań z wynikami kontroli jakości paliw i
informacji w nich zawartych.
Zgodnie z ustawą o ogólnym bezpieczeństwie produktów oraz ustawą o systemie
monitorowania i kontrolowania jakości paliw Prezes UOKiK pełni ściśle określone role,
tj. odpowiednio organu sprawującego nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów
oraz Zarządzającego systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw. W
kontekście przedmiotowego projektu ww. role Prezes UOKiK będzie wykonywał
wyłącznie jako Prezes Urzędu (nie jako organ Inspekcji Handlowej), a jego zadania – w
każdej z tych ustaw – zostały konkretnie określone, zatem wątpliwości co do tego, czy
Prezes UOKiK będzie działał na mocy powyższych ustaw jako Prezes Urzędu czy jako
organ Inspekcji Handlowej, nie będą miały miejsca.
Natomiast zgodnie z projektowaną zmianą ustawy o systemie oceny zgodności Prezes
UOKiK z jednej strony będzie wykonywał zadania organu wyspecjalizowanego (jako
organ Inspekcji Handlowej), z drugiej strony Prezes UOKiK będzie pełnił także rolę
organu monitorującego funkcjonowanie systemu kontroli wyrobów. Jednakże zadania w
ramach jednej i drugiej funkcji zostały w projekcie sprecyzowane i wyraźnie od siebie
oddzielone. Do zadań Prezesa UOKiK jako organu wyspecjalizowanego będzie
należało w szczególności: prowadzenie postępowań w sprawie wprowadzonych do
obrotu lub oddanych do użytku wyrobów niezgodnych z zasadniczymi lub innymi
wymaganiami oraz przygotowywanie okresowych planów kontroli Inspekcji
Handlowej. Natomiast jako organ monitorujący funkcjonowanie systemu kontroli
wyrobów Prezes UOKiK będzie współpracował z innymi organami
wyspecjalizowanymi, przekazywał innym organom wyspecjalizowanym informacje
wskazujące, że wyrób wprowadzony do obrotu lub oddany do użytku nie spełnia
zasadniczych lub innych wymagań, prowadził rejestr wyrobów niezgodnych z
zasadniczymi lub innymi wymaganiami oraz gromadził informacje dotyczące kontroli
wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku. Zakres zadań stawianych
przed Prezesem UOKiK jako organem wyspecjalizowanym oraz przed Prezesem
7
UOKiK jako organem monitorującym funkcjonowanie systemu kontroli wyrobów
będzie miał charakter całkowicie rozłączny.
W związku z powyżej przedstawionym sposobem podziału funkcji Prezesa UOKiK w
nowelizowanych ustawach bez zmian pozostają formy inicjowania przez Prezesa
UOKiK kontroli prowadzonych przez wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej.
W tych przypadkach, w których Prezes UOKiK będzie działał jako Prezes Urzędu,
kontrola będzie wszczynana na jego wniosek, natomiast w przypadkach, gdy będzie
działał jako organ Inspekcji Handlowej, kontrola będzie zlecana. W związku z tym w
przypadku ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów Prezes UOKiK będzie działał
jako Prezes Urzędu, będzie zatem uprawniony do wnioskowania o przeprowadzanie
kontroli. Analogiczna konstrukcja inicjowania kontroli przez Prezesa UOKiK będzie
obowiązywała na mocy ustawy o systemie oceny zgodności – w ramach wykonywania
przez Prezesa UOKiK zadań jako organu monitorującego funkcjonowanie systemu
kontroli wyrobów. Natomiast na gruncie nowelizowanych przepisów ustawy o Inspekcji
Handlowej Prezes UOKiK będzie organem wyższego stopnia w sprawach związanych z
wykonywaniem zadań i kompetencji Inspekcji Handlowej. Z tytułu ww. podległości
organizacyjnej Prezes UOKiK będzie zatem uprawniony do zlecania kontroli
wojewódzkim inspektorom Inspekcji Handlowej.
Projekt wprowadza również niewielkie zmiany do ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.). Skreślony
zostaje przepis statuujący podległość Inspekcji Handlowej Prezesowi Urzędu oraz
regulujący kwestie przedkładania i zatwierdzania kierunków działania Inspekcji
Handlowej, planów kontroli i raportów. Skreślony zostaje również przepis
umożliwiający Prezesowi podawanie do publicznej wiadomości informacji o wynikach
kontroli, gdyż taki przepis zostaje wprowadzony do ustawy o Inspekcji Handlowej (art.
3 pkt 6 projektu).
Główny Inspektor Inspekcji Handlowej jest jednostką podległą Prezesowi UOKiK, co
oznacza, że część czynności o charakterze organizacyjno-finan-sowym jest
wykonywana w sposób podwójny lub znacznie dłuższy. Wskazać należy przede
wszystkim na sprawy o charakterze finansowym, które wymagają od UOKiK stałego
przekazywania
środków finansowych na działalność GIIH
(z jednoczesną bieżącą kontrolą stanu środków), kontrole sprawozdań, konieczność
8
sporządzania sprawozdań łącznych i zbiorczych, uzgadniania na każdym etapie prac
zarówno związanych z planowaniem budżetu, jak i jego wykonaniem oraz szereg
innych prac uzgodnieniowo-konsultacyjnych, które nie miałyby miejsca w przypadku
konsolidacji obu instytucji.
Ponadto, w wyniku kontroli NIK za 2006 r. i stwierdzonych w GIIH uchybień, Urząd
otrzymał wniosek o objęcie GIIH kontrolą ex ante w zakresie prowadzonych
postępowań o udzielanie zamówień publicznych, co również jednoznacznie wskazuje
na brak samodzielnej zdolności GIIH w tym zakresie oraz konieczność ponoszenia
przez Urząd odpowiedzialności za zewnętrzne błędy, co w przypadku likwidacji GIIH
również nie miałoby miejsca. Dodatkowo należy wskazać, że kontrole realizowane
przez Urząd w GIIH dwukrotnie zakończyły się skierowaniem zawiadomienia o
naruszeniu dyscypliny finansów publicznych w Inspekcji.
W aspekcie organizacyjnym, finansowym i administracyjnym likwidacja GIIH będzie
jednoznacznie oznaczać, że czas niezbędny na dokonanie określonych czynności
ulegnie znacznemu skróceniu (brak „pośrednika” oraz brak konieczności zwracania
materiałów do poprawy) i będzie można z większą skutecznością unikać błędów, które
w działaniach GIIH były wskazywane zarówno w kontrolach UOKiK, jak i NIK.
Przewiduje się, że cały majątek GIIH (łącznie z laboratoriami) zostanie przejęty
automatycznie przez UOKiK, podobnie jak wszystkie należności i zobowiązania.
Pracownicy GIIH staną się pracownikami UOKiK, a po upływie trzech miesięcy ich
umowy o pracę wygasną, chyba że zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy i
płacy, a warunki te zostaną przez nich przyjęte. Przewiduje się, że po zlikwidowaniu
GIIH i przejęciu jego zadań przez UOKiK około 60 % osób zatrudnionych dzisiaj w
GIIH będzie w UOKiK realizowało te zadania, co oznacza zmniejszenie zatrudnienia o
około 40 % w stosunku do aktualnego zatrudnienia w GIIH. Znaczna część osób
zostanie zatrudniona w Departamencie Nadzoru Rynku w UOKiK – realizującym
zadania wynikające z ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, systemie oceny
zgodności i systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Konieczne będzie
również zwiększenie zatrudnienia w Departamencie rodków Pomocowych, Budżetu i
Administracji zajmującym się kwestiami finansowymi, administracyjnymi oraz
kadrowymi. Wzmocnione kadrowo, choć w mniejszym stopniu, zostaną również
Departament Prawny i Orzecznictwa Europejskiego oraz Departament Polityki
9
Konsumenckiej. Przewiduje się ponadto stworzenie nowego departamentu, którego
zadaniem będzie koordynacja działań wojewódzkich inspektorów IH, bezpośrednie
kontaktowanie się z nimi oraz systematyczne prowadzenie audytów w wojewódzkich
inspektoratach Inspekcji Handlowej.
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr
239, poz. 2039 oraz 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt ustawy został udostępniony w
Biuletynie Informacji Publicznej. W trakcie uzgodnień nie wpłynęło żadne zgłoszenie o
zainteresowaniu pracami nad projektem ustawy na podstawie ustawy o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt ustawy jest zgodny z przepisami Unii Europejskiej.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje ustawa
Skutki ustawy dotyczą przede wszystkim organów publicznych – Prezesa UOKiK
oraz Inspekcji Handlowej – i będą polegały na uproszczeniu struktury
organizacyjnej instytucji, które są ze sobą ściśle powiązane. Ustawa będzie miała
ponadto wpływ na usprawnienie i znaczne przyspieszenie procedur kontrolnych, co
jest niewątpliwie korzystne dla przedsiębiorców – podmiotów kontroli i stron w
postępowaniach administracyjnych. Jednocześnie oznacza to skuteczniejszą i
bardziej efektywną walkę w interesie konsumentów – zapewnienia im
bezpieczeństwa oraz ochrony interesów ekonomicznych. Zmiany spowodują
ponadto likwidację zbędnego ogniwa administracyjnego, co będzie miało istotne
znaczenie dla konsumentów, spowoduje bowiem przybliżenie administracji do
konsumentów.
10
2. Konsultacje
społeczne
Projekt ustawy był przedmiotem uzgodnień międzyresortowych oraz
z organizacjami przedsiębiorców.
Projekt był konsultowany z:
– Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
– Krajową Izbą Gospodarczą,
– Business Centre Club.
Organizacje te nie zgłosiły uwag do projektu ustawy.
3. Skutki wprowadzenia ustawy:
1) Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na wydatki sektora finansów
publicznych, w tym budżet państwa. Przeprowadzenie zmian organizacyjnych
nastąpi bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
2) Wpływ regulacji na rynek pracy
Ustawa zakłada zmniejszenie zatrudnienia w sektorze administracji publicznej –
o około 40% osób (tj. 30 osób) zatrudnionych aktualnie w
Głównym
Inspektoracie Inspekcji Handlowej. Zakłada się, że Urząd Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, przejmując zadania GIIH (jednocześnie majątek tej instytucji i
pracowników), będzie je realizował przy zmniejszonej – w stosunku do
dzisiejszego zatrudnienia w GIIH – liczbie pracowników.
3) Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie ustawy nie będzie miało bezpośredniego wpływu na
konkurencyjność gospodarki. Niewątpliwie jednak odniesie pozytywne skutki dla
przedsiębiorców przez skrócenie czasu kontroli.
4) Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów
Wejście w życie ustawy nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sytuację i
rozwój regionów.
11