Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowych instytucjach filmowych

– ma
być wprowadzona możliwość przekształcania państwowych instytucji filmowych
w instytucje kultury.


Postanowienia ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych oraz przepisy
prawa Unii Europejskiej nie dotyczą zagadnień regulowanych w projektowanej ustawie.

2.
Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 26a pkt 3 ustawy o państwowych instytucjach
filmowych do dnia 31 grudnia 2010 r. państwowe instytucje filmowe muszą zostać
skomercjalizowane lub musi zostać podjęta decyzja o ich likwidacji. Potrzebna jest zmiana
tego przepisu przez przedłużenie wskazanego terminu o 2 lata, tj. do dnia 31 grudnia 2012 r.
Celem tego zabiegu jest uzyskanie czasu na planowe przeprowadzenie ewentualnych
przekształceń własnościowych państwowych instytucji filmowych na podstawie koniecznych,
ale i długotrwałych analiz i studiów prawno-finansowych umożliwiających wybór formy
przekształceń korzystnej ekonomicznie, niepowodującej szkody dla funkcjonowania
kinematografii i pozwalającej zachować dorobek tych instytucji, w tym ich potencjał twórczy
i techniczny. Wydłużenie terminu przewidzianego na przekształcenia własnościowe
państwowych instytucji filmowych jest konieczne również z powodu długotrwałości
postępowań regulujących stan prawny nieruchomości znajdujących się we władaniu
państwowych instytucji filmowych (zwłaszcza mających siedzibę w Warszawie).
Nieruchomości są zazwyczaj najwartościowszym składnikiem mienia państwowej instytucji
filmowej. Wprawdzie nieuregulowanie ich sytuacji prawnej nie stanowi przeszkody
w dokonaniu komercjalizacji, ale już potencjalne późniejsze przekształcenia własnościowe
lub likwidacja będą niewykonalne bez ostatecznego uporządkowania sytuacji prawnej
nieruchomości.

W aktualnym stanie prawnym nie ma możliwości przekształcenia państwowej instytucji
filmowej w instytucję kultury, państwowe instytucje filmowe mogą być jedynie
komercjalizowane bądź likwidowane. W przypadku niektórych instytucji zasadne może się
okazać ich przekształcenie w instytucję kultury. Instytucja kultury umożliwia bardziej
efektywne realizowanie mecenatu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego w dziedzinie produkcji filmów. Aktualnie mecenat ten jest
wykonywany m.in. za pośrednictwem państwowych instytucji filmowych, które ze względu
2




na dużą samodzielność wynikającą z art. 20 ust. 1 ustawy o państwowych instytucjach
filmowych swobodnie kształtują swoją politykę repertuarową. W przypadku instytucji
kultury, które są finansowane przez organizatora, zgodnie z art. 12 ustawy o organizowaniu
i prowadzeniu działalności kulturalnej, minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego posiada bieżący wpływ na rodzaj filmów produkowanych przez te
instytucje.

3. Zakres podmiotowy i przedmiotowy projektowanej ustawy lub podmiotów i spraw
wyłączonych z zakresu jej regulacji, a także objaśnień podstawowych określeń użytych
w projektowanej ustawie

Projektowana ustawa, w zakresie zmiany ustawy o państwowych instytucjach
filmowych, formalnie dotyczyć będzie wszystkich istniejących państwowych instytucji
filmowych, bowiem nie przewiduje się wyłączenia żadnej z nich spod zamierzonej regulacji.
Jednakże w praktyce nie obejmie ona państwowej instytucji filmowej w upadłości.
W aspekcie przedmiotowym projektowana ustawa ma o 2 lata wydłużyć okres przewidziany
na komercjalizację państwowych instytucji filmowych, a także umożliwić dokonywanie ich
przekształcania w instytucje kultury w rozumieniu ustawy o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej.

Nie zachodzi potrzeba objaśnienia określeń użytych w projektowanej ustawie,
ponieważ będzie ona posługiwać się pojęciami już występującymi w ustawie o państwowych
instytucjach filmowych oraz ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

4. Sprawy dotyczące przepisów merytorycznych

Przepis regulujący wydłużenie czasu przewidzianego na komercjalizację
państwowych instytucji filmowych został zamieszczony w formie nowego brzmienia
dotychczasowego art. 26a pkt 3 ustawy o państwowych instytucjach filmowych.


Przepis regulujący przekształcanie państwowych instytucji filmowych w instytucje
kultury został zamieszczony jako nowy artykuł (vide nowy art. 25a) w ustawie
o państwowych instytucjach filmowych. W przepisie tym uregulowano:
1)
tryb przekształcenia – powinno się ono dokonywać w drodze zarządzenia
ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, który z organu
3




założycielskiego państwowej
instytucji filmowej stanie się organizatorem instytucji
kultury powstałej w wyniku przekształcenia, przy czym zarządzenie stanowiłoby
jednocześnie akt o utworzeniu instytucji kultury. Organizator nada jej statut, a także
– z urzędu – wykreśli z rejestru państwowych instytucji filmowych i wpisze do rejestru
instytucji kultury – vide nowy art. 25a ust. 1, 3 i 4;
2)
zasady przekształcenia – ustanie działalność organów państwowej instytucji
filmowej (z wyjątkiem dyrektora, który będzie pełnił funkcję do czasu powołania dyrektora
instytucji kultury), pracownicy państwowej instytucji filmowej staną się pracownikami
instytucji kultury z zachowaniem zasad określonych w art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), mienie
państwowej instytucji filmowej stanie się mieniem instytucji kultury, instytucja kultury
powstała w wyniku przekształcenia wstąpi we wszystkie stosunki prawne, których
podmiotem była państwowa instytucja filmowa (sukcesja generalna) – vide nowy art. 25a
ust. 5 – 8.

Zarządzenie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
o przekształceniu państwowej instytucji filmowej w instytucję kultury będzie
rozstrzygnięciem uznaniowym, podejmowanym przy uwzględnieniu następujących
okoliczności (vide nowy art. 25a ust. 2):
1) potrzeby państwa wynikające z zadań w zakresie upowszechniania kultury filmowej;
2) warunki finansowe, ekonomiczne, organizacyjne i
techniczne niezbędne do
funkcjonowania tworzonej państwowej instytucji kultury.

Do instytucji kultury powstałej po przekształceniu państwowej instytucji filmowej
będą stosowane aktualne przepisy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności
kulturalnej.

5. Upoważnienia do wydania aktów wykonawczych

W proponowanej ustawie nie przewiduje się upoważnień do wydawania aktów
wykonawczych do projektowanej ustawy.

6. Sprawy dotyczące odpowiedzialności karnej

Nie przewiduje się przepisów regulujących odpowiedzialność karną.
4





7. Sprawy dotyczące przepisów dostosowujących, przejściowych i końcowych

Projektowana ustawa wejdzie w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia jej
ogłoszenia, z zastrzeżeniem, że postępowania w sprawie likwidacji państwowych instytucji
filmowych, wszczęte z
inicjatywy ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są
prowadzone według przepisów dotychczasowych (vide art. 2 i 3 projektu).
8. Informacja o notyfikacji i ogłoszeniu w BIP
Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337), projekt ustawy
został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem w trybie
przepisów ww. ustawy.



5





OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje ustawa

Projektowane zmiany dotyczą państwowych instytucji filmowych, których aktualnie
istnieje 11:
1) Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie,
2) Studio Filmowe „Kadr” w Warszawie,
3) Studio Filmowe „Oko” w Warszawie,
4) Studio Filmowe „Perspektywa” w Warszawie,
5) Studio Filmowe „Tor” w Warszawie,
6) Studio Filmowe „Zebra” w Warszawie,
7) Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej,
8) Wytwórnia Filmów Oświatowych i Programów Edukacyjnych w Łodzi,
9) Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu,
10) Studio Filmowe „Zodiak” w upadłości w Warszawie,
11) Studio Filmowe „Kronika” (de facto skomercjalizowane, ale przekształcenie
w spółkę z o.o. nie zostało jeszcze zarejestrowane w KRS).


Organem państwowym, któremu przypadnie realizacja zadań wynikających
z projektowanej ustawy, będzie minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego.


Pośrednio projektowana ustawa oddziaływać będzie na podmioty zainteresowane
prywatyzacją państwowych instytucji filmowych oraz na podmioty zainteresowane
współpracą z nimi do czasu prywatyzacji (wydłuży się okres potencjalnej współpracy).

2. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego

W związku z projektowaną ustawą nie przewiduje się obciążeń dla jednostek sektora
finansów publicznych, w tym dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu
6