Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym

Informacji Krajowego Rejestru Sądowego drogą elektroniczną, a także orzeczeń, odpisów,
wyciągów, zaświadczeń, informacji i kopii dokumentów doręczanych wnioskodawcom
tą drogą przez sądy rejestrowe i Centralną Informację (Dz. U. Nr 247, poz. 1813). Zgodnie
z przepisami powołanego rozporządzenia odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje
z rejestru oraz orzeczenia doręczane drogą elektroniczną opatrzone są bezpiecznym podpisem
elektronicznym uprawnionego pracownika sądu lub Centralnej Informacji, weryfikowanym
przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Obowiązujący obecnie art. 4 ust. 4a i 4b ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym
zapewnia wszystkim zainteresowanym bezpłatny dostęp, w ogólnodostępnych sieciach
informatycznych, do podstawowych danych o podmiotach wpisanych do rejestru
przedsiębiorców i do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych,
fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, w tym również o organizacjach
i podmiotach, które uzyskały status organizacji pożytku publicznego. W przypadku
podmiotów, wobec których w dziale 6 rejestru przedsiębiorców wpisano informację
o ogłoszeniu upadłości, Centralna Informacja udostępnia (również bezpłatnie) listę upadłych
firm zawierającą określone w ustawie dane identyfikacyjne.
Zgodnie z przepisami ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
oraz zmianie niektórych innych ustaw z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 18,
poz. 97) w ewidencji działalności gospodarczej oraz w Krajowym Rejestrze Sądowym
wprowadzono instytucję tzw. „jednego okienka”, polegającą m.in. na tym, że sąd rejestrowy
otrzymuje z urzędu skarbowego informację o numerze NIP nadanym przedsiębiorcy
wpisanemu do Krajowego Rejestru Sądowego, a uzyskawszy te dane, przesyła je wraz
ze zgłoszeniem płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Równocześnie
w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym pozostał przepis (art. 19a ust. 3a) zobowiązujący
przedsiębiorcę do złożenia w sądzie rejestrowym wniosku o rejestrację numeru NIP,
uzupełniającego pierwszy wpis. Taka sytuacja znacznie wydłuża łączny czas postępowania
o rejestrację pełnego zakresu danych o podmiocie, zwiększa jego koszty, utrudnia i znacznie
opóźnia przedsiębiorcom wykonywanie działalności gospodarczej.

W projekcie założono posługiwanie się określeniami już zdefiniowanymi i nie
przewiduje się zmiany lub wprowadzania używanych dotychczas zwrotów, określeń lub
definicji z wyjątkiem propozycji zastąpienia ustawowego terminu „ogólnodostępne sieci
informatyczne” (w art. 4 ust. 4a ustawy) zwrotem „ogólnodostępne sieci teleinformatyczne”.
Nowy doprecyzowany zwrot oznacza dostęp do informacji Krajowego Rejestru Sądowego
2
 

(a także do dokumentów znajdujących się w elektronicznym katalogu dokumentów spółek)
również przez Internet.
Projektowana ustawa wprowadza przepis nadający moc dokumentów urzędowych
odpisom, zaświadczeniom oraz informacjom wydawanym przez Centralną Informację
Krajowego Rejestru Sądowego – poza formą papierową – także odpisom, wyciągom,
zaświadczeniom oraz informacjom wydawanym w postaci elektronicznej. Powyższe zostaje
zrealizowane przez nowelizację art. 4 ust. 3 ustawy, który nadaje moc dokumentów
urzędowych wszelkim dokumentom wydawanym przez CI KRS.
Na gruncie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym droga elektroniczna oznacza
udostępnianie przez sąd lub Centralną Informację dokumentów opatrzonych bezpiecznym
podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego
certyfikatu. Nie zdecydowano się na umieszczenie we wskazanym przepisie określenia
kwalifikowanej formy podpisu elektronicznego, gdyż obecnie nie ma innej możliwości
posługiwania się podpisem elektronicznym niż tylko tzw. bezpiecznym podpisem
elektronicznym (weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu).
Powyższe dodatkowo uzasadnione jest planowanymi zmianami w zakresie podpisów
elektronicznych i ich form, co powoduje, że wprowadzenie wprost do ustawy nazwy własnej
bezpiecznego podpisu elektronicznego będzie powodowało konieczność zmiany również
niniejszej ustawy.
Skoro możliwe stanie się uzyskanie dokumentów posiadających moc dokumentów
urzędowych drogą elektroniczną, czyli istniejących w postaci elektronicznej, należy także
określić sposób posługiwania się dokumentami uzyskanymi drogą elektroniczną. W chwili
obecnej dokument elektroniczny nie jest akceptowany jako dokument urzędowy, a jedynie
jako dokument prywatny. W związku z powyższym dokonano odpowiedniej zmiany w art. 6
pkt 3 ustawy, zmieniając odpowiednio upoważnienie ustawowe, na mocy którego Minister
Sprawiedliwości określi m.in. sposób posługiwania się dokumentami uzyskanymi drogą
elektroniczną, określając rodzaje nośników informatycznych dopuszczalnych przy
posługiwaniu się tą formą dokumentu.
Projekt zakłada również, że Centralna Informacja będzie udostępniała bezpłatnie,
w ogólnodostępnych sieciach teleinformatycznych, wszystkie aktualne informacje
o podmiotach wpisanych do Rejestru, a także treść dokumentów przekazanych do
elektronicznego katalogu dokumentów spółek. Upowszechnienie bezpłatnego dostępu do
rejestru oznacza dostęp do wszystkich jego części, czyli:
– rejestru przedsiębiorców,
3
 

– rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
– rejestru dłużników niewypłacalnych,
– elektronicznego katalogu dokumentów spółek
za pośrednictwem sieci teleinformatycznych (Internetu), co więcej projekt zakłada
możliwość samodzielnego generowania wydruków z rejestru oraz z katalogu
dokumentów spółek.
W dodawanym art. 4 ust. 4aa ustawy przewidziano, że pobrane samodzielnie wydruki
komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do rejestru będą miały moc
zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację w postaci
papierowej lub elektronicznej (art. 4 ust. 3a ustawy), jeżeli będą posiadały cechy
umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w rejestrze. W przypadku samodzielnego
pobrania wydruków kopii dokumentów znajdujących się w katalogu dokumentów spółek,
cechy umożliwiające ich weryfikację zastąpią poświadczenie za zgodność z dokumentami
znajdującymi się w aktach rejestrowych, o których mowa w art. 4 ust. 3a, co oznacza,
że w tym przypadku samodzielnie sporządzony wydruk nie będzie miał mocy zrównanej
z dokumentem urzędowym, a będzie jedynie poświadczoną kopią (tak jak w przypadku
przewidzianym w art. 4 ust. 3a ustawy).
Powyższe rozwiązanie zapewnia jednakową rangę samodzielnie wygenerowanych
wydruków z dokumentami o takiej samej treści, wydanymi bezpośrednio przez Centralną
Informację w postaci papierowej i elektronicznej, zarówno w przypadku dokumentów, które
mają moc dokumentów urzędowych, jak i kopii dokumentów, które są poświadczane za
zgodność z dokumentami znajdującymi się w aktach rejestrowych podmiotu.
W związku ze wskazanymi zmianami dokonano również zmiany w art. 6 pkt 1 ustawy,
zmieniając odpowiednio upoważnienie ustawowe, na mocy którego Minister Sprawiedliwości
określi m.in. strukturę udostępnianych informacji, o których mowa w art. 4 ust. 4a oraz
cechy wydruków umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w rejestrze i katalogu,
o których mowa w art. 4 ust. 3a i 4a, uwzględniając zadania rejestru i Centralnej Informacji
w zakresie zapewnienia powszechnego i bezpośredniego dostępu do informacji o podmiotach
wpisanych do rejestru, a także do treści dokumentów spółek przekazanych do katalogu oraz
zapewnienie możliwości weryfikacji zgodności wydruków z danymi zawartymi w Rejestrze
i katalogu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w pkt 3,
w zakresie zmian w art. 19b ustawy, umożliwia wpisanie do rejestru przedsiębiorców numeru
4
 

NIP „z urzędu” po uzyskaniu przez sąd rejestrowy – bezpośrednio z urzędu skarbowego –
informacji o jego nadaniu przedsiębiorcy. Proponuje się, że wpis taki nie będzie podlegał
opłacie sądowej i będzie zwolniony z obowiązku ogłoszenia w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym (podobnie jak obecnie – na podst. art. 19a ust. 3 ustawy – zwolniony jest
wpis numeru NIP zgłoszony uzupełniającym wnioskiem przedsiębiorcy). Ponieważ decyzja
sądu dotyczy wpisu informacji o numerze NIP, o nadaniu którego przedsiębiorca został także
powiadomiony przez właściwy urząd skarbowy, a więc z rejestracją numeru NIP nie wiąże się
żaden negatywny skutek, celowe wydaje się dokonanie stosownego wpisu przez sąd z urzędu.
Jako zbędny uznać należy obowiązek uzasadnienia postanowienia o wpisie numeru NIP
wydanego przez sąd w tym trybie, podobnie jak konieczność doręczenia przedsiębiorcy
orzeczenia sądu.
Projekt ustawy wprowadza również w art. 38 pkt 1a ustawy przepis umożliwiający
wpisanie do rejestru adresu strony internetowej i adresu poczty elektronicznej, o ile
przedsiębiorca takie adresy posiada. Ujawnienie tych adresów – pozwalających na szybki
kontakt z przedsiębiorcą – będzie dokonywane wyłącznie na żądanie zainteresowanego.
Nie przewiduje się zwolnienia od opłaty sądowej od wniosku o dokonanie wpisu wskazanych
adresów. Należy zauważyć, że regulacji tej również będą podlegały na podstawie art. 50
ustawy, podmioty wymienione w art. 49 ustawy, czyli stowarzyszenia, inne organizacje
społeczne i zawodowe, fundacje oraz publiczne zakłady opieki zdrowotnej podlegające
obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych,
fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, o ile podejmują działalność
gospodarczą. Jeżeli podmiot zdecyduje się na wpis adresu strony internetowej i adresu poczty
elektronicznej do rejestru, na mocy dodawanego w art. 47 ust. 2 będzie miał obowiązek
dokonywania aktualizacji tych danych w przypadku ich zmiany. Umożliwienie wpisania
powyższych danych w rejestrze przedsiębiorców wydaje się pożądane, ponieważ powszechną
praktyką w obrocie gospodarczym jest utrzymywanie kontaktów z urzędami lub innymi
uczestnikami obrotu gospodarczego drogą elektroniczną. Taka możliwość przyczyni się do
usprawnienia komunikacji przedsiębiorców.
Z uwagi na konieczność regulacji postępowań rejestrowych wszczętych w dniu
wejścia w życie niniejszej ustawy zakłada się, że będą miały do nich zastosowanie przepisy
w nowym brzmieniu. Powyższe jest uzasadnione korzystniejszą dla przedsiębiorców
procedurą wpisywania do rejestru numeru NIP „z urzędu” oraz możliwością uzupełnienia
złożonych, a niezrealizowanych wniosków o wpis, adresów poczty elektronicznej i strony
internetowej.
5
 

Mając na względzie możliwości finansowe resortu w latach 2010 – 2011 oraz tryb
realizacji usługi modernizacji systemu informatycznego proponuje się, by ustawa weszła
w życie z dniem 1 października 2011 r. Wyjątek stanowi tu zaproponowana zmiana art. 19b
ust. 1b ustawy o KRS, która pozwoli na wpisywanie przez sądy numeru NIP „z urzędu”
z dniem ogłoszenia uchwalonej nowelizacji.


Projekt nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega notyfikacji zgodnie
z trybem przewidzianym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r.
w sprawie funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr
239, poz. 2039, z późn. zm.).


Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został
umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy.

Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej
Projekt ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej i nie wymaga
notyfikacji.

6