Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

3
wspólnego) i interesów jednostki.” Jak podkreślił dalej Trybunał Konstytucyjny, zasada
sprawiedliwości społecznej ma bezpośrednie odniesienie do proklamowanej w art. 32
Konstytucji zasady równości wobec prawa. Otóż uwzględnia tę ostatnią zasadę i zarazem ją
koryguje poprzez eliminowanie sytuacji, w których równe traktowanie wywoływałoby rażącą
niesprawiedliwość. „Różnicowanie podmiotów prawa jest dopuszczalne na gruncie zasady
równości, jeżeli służy realizacji zasady sprawiedliwości społecznej. Zakazane jest natomiast
różnicowanie niesprawiedliwe (…).”
Niezależnie od tego Trybunał stwierdził, że zakwestionowany art. 37 ust. 1 pozostaje
w sprzeczności z art. 2 Konstytucji z uwagi na wywodzoną z tego wzorca zasadę zaufania do
państwa i stanowionego przez nie prawa. Zasada ta wymaga, by „(…) prawo miało charakter
na tyle określony, aby jego adresat mógł je właściwie zinterpretować i zastosować (poddać
się obowiązkowi). Ma to szczególne znaczenie dla obywateli w zakresie ich regulowanych
konstytucyjnie praw i obowiązków, a takimi są m.in. uprawnienia związane z prawem
własności, a także obowiązki opłatowe na rzecz władz publicznych. Wymóg określoności, z
uwzględnieniem należycie zredagowanych przepisów przejściowych, odnosi się do relacji
między państwem i obywatelami – adresatami danej regulacji, którzy mają prawo oczekiwać
jej czytelności, przejrzystości, poszanowania zasad systemowych, jak również nierozmijania
się jej skutków z rzeczywistymi intencjami prawodawcy (…).”
2.2. Wyrok wywołał skutki prawne z dniem publikacji, tj. z dniem 15 lutego 2010 r.
Trybunał nie zdecydował się na odsunięcie w czasie terminu utraty mocy obowiązującej
zakwestionowanej normy prawnej.
3. Cele i zakres projektowanej ustawy
Mając na względzie konieczność wykonania orzeczenia wydanego w sprawie P 58/08,
kierując się brzmieniem sentencji tego wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, proponuje się
zmianę ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
polegającą na dodaniu w art. 87 (przepis przejściowy) ust. 3a.
W istocie projektowana nowelizacja sprowadza się do wyraźnego przesądzenia na
gruncie ustawy, że w przypadku gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego został
uchwalony dla obszaru, który uprzednio był objęty planem miejscowym uchwalonym przed
dniem 1 stycznia 1995 r., miernikiem wzrostu wartości zbywanej nieruchomości jest różnica
między wartością określoną z uwzględnieniem postanowień nowego planu z jednej strony oraz
przeznaczenia tejże nieruchomości w planie, który utracił moc zgodnie z art. 87 ust. 3 ustawy,
4
z drugiej, chyba że przyjęcie kryterium faktycznego sposobu wykorzystywania danej
nieruchomości przed uchwaleniem nowego planu miejscowego okazałoby się korzystniejsze
dla właściciela (użytkownika wieczystego). Nie da się bowiem wykluczyć, że oszacowanie
wzrostu wartości nieruchomości wedle zasady wyrażonej w art. 37 ust. 1 ustawy, nie tylko
będzie pociągało za sobą mniejsze obciążenie finansowe dla podmiotu zobowiązanego, ale
także odpowiadać będzie wspomnianej wyżej idei płynącej z art. 2 Konstytucji, tj. zaufania do
państwa i stanowionego przez nie prawa. Chodzi mianowicie o te wszystkie sytuacje, w
których faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości został wcześniej zdeterminowany
przez wydanie decyzji administracyjnej, podnoszącej wartość nieruchomości w porównaniu z
wartością, jaką miała ona w okresie obowiązywania miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego uchwalonego przed dniem 1 stycznia 1995 r. Stąd też w tego typu przypadkach
projekt zakłada powrót do ogólnej zasady.
Jakkolwiek rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego odnosiło się jedynie do
kwestii obliczenia wzrostu wartości nieruchomości jako powiązanej ściśle z ustaleniem renty
planistycznej przysługującej gminie, to nie można pominąć tego, że art. 37 ust. 1 ustawy
traktuje zarówno o wzroście, jak i obniżeniu wartości nieruchomości. Tym samym wyłączenie
zawartego w nim rozwiązania i przyjęcie dla pewnych sytuacji innej zasady szacowania
różnicy wartości nieruchomości musi dotyczyć potencjalnych zmian tejże wartości w obu
kierunkach (por. zdanie 2 projektowanego przepisu).
Zamieszczenie przedmiotowej regulacji pośród norm o charakterze przejściowym
(mimo iż generalnie ma ona stanowić odstępstwo od zasady przewidzianej w art. 37 ust. 1
ustawy) podyktowane jest nade wszystko tym, że dodawany przepis znajdzie zastosowanie tam,
gdzie miejscowe plany wygasły w terminie ustalonym na mocy art. 87 ust. 3 ustawy.
Wprowadzany wyjątek będzie dotyczył wobec tego zaledwie tych przypadków, z którymi
możemy mieć do czynienia do momentu objęcia miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego wszystkich terenów, na których przed dniem 1 stycznia 1995 r. prowadzona
była polityka planistyczna, lecz później uprawnione organy nie podjęły w tym zakresie
odpowiedniej uchwały.
4. Konsultacje
Niniejszy projekt ustawy został skonsultowany z następującymi organami: Ministrem
Spraw Zagranicznych (co do zgodności z prawem Unii Europejskiej), Ministrem Spraw
Wewnętrznych i Administracji, Ministrem Infrastruktury oraz Prezesem Naczelnego Sądu
5
Administracyjnego. Ponadto swoje opinie odnośnie do projektowanej ustawy przedstawili:
Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa oraz Związek Powiatów Polskich. Naczelna Rada
Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych, Unia Metropolii Polskich, Związek Miast
Polskich, Związek Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Związek Gmin Wiejskich
Rzeczypospolitej Polskiej oraz Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej nie wyraziły
stanowiska na temat projektowanej regulacji.
W toku prac nad projektem uwzględniono uwagi sformułowane zarówno w opiniach
pisemnych, jak i w wypowiedziach, które miały miejsce na posiedzeniu połączonych komisji
senackich.
5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Może natomiast
spowodować po stronie gmin zmniejszenie się wpływów z tytułu opłat, które właściciele lub
użytkownicy wieczyści byliby zobowiązani uiścić w myśl dotychczasowych przepisów.
Z drugiej strony nie da się wykluczyć wzrostu wydatków na odszkodowania, jakie mogą
przysługiwać uprawnionym wobec obniżenia się wartości nieruchomości, ocenianego już
według kryteriów określonych na mocy projektowanej ustawy.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.
Warszawa, 29 października 2010 r.
BAS-WAPEiM-1955/10

Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu RP
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna o zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (przedstawiciel wnioskodawcy: senator Leon Kieres)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47, ze
zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektowanej regulacji
Projekt zmierza do zmiany art. 87 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze
zmianami), dotyczy zasad określania wzrostu wartości nieruchomości w
związku ze zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz
ma na celu wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lutego 2010 r. (sygn. akt P 58/08).
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej proponowaną
regulacją

Materia, której dotyczy projekt, pozostaje poza zakresem regulacji prawa
Unii Europejskiej.

3. Analiza założeń projektu pod kątem prawa Unii Europejskiej

Projekt nie reguluje kwestii objętych zakresem prawa Unii Europejskiej.

4. Konkluzja

Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski

Warszawa, 29 października 2010 r.
BAS-WAPEiM-1956/10
Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia w sprawie stwierdzenia, czy senacki projekt ustawy o zmianie
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (przedstawiciel
wnioskodawców: senator Leon Kieres) jest projektem ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej

Projekt zmierza do zmiany art. 87 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze
zmianami), dotyczy zasad określania wzrostu wartości nieruchomości w
związku ze zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz
ma na celu wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lutego 2010 r. (sygn. akt P 58/08). Projekt
nie zawiera przepisów mających na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Projekt nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski