Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Zmiana ustawy dotyczy osób deportowanych (wywiezionych) do pracy przymusowej
na okres co najmniej 6 miesięcy w granicach terytorium państwa polskiego sprzed dnia
1 września 1939 r. Ustawa dotyczy także Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych, który wydaje decyzje w sprawie uprawnień do świadczenia oraz organów
emerytalno-rentowych realizujących wypłatę świadczeń.
2. Zakres konsultacji
Projekt ustawy został poddany konsultacjom międzyresortowym oraz przesłany
do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, a także
do konsultacji z następującymi partnerami społecznymi:
1) Forum
Związków Zawodowych;
2) NSZZ
,,Solidarność”;
3) NSZZ
,,Solidarność’80”;
4)
Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych;
5) Konfederacją Pracodawców Polskich;
6) Konfederacją Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
7) Związkiem Rzemiosła Polskiego;
8)
Business Centre Club;
9) Ogólnopolską Federacją Organizacji Pozarządowych;
10)
Stowarzyszeniem Polaków Poszkodowanych Przez III Rzeszę.

Projekt został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu
Terytorialnego; partnerzy społeczni nie zgłosili uwag do projektu ustawy.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
4

Szacuje się, że koszt świadczeń dla osób deportowanych między Generalnym
Gubernatorstwem a obszarami II RP wcielonymi do III Rzeszy (a więc deportowanych
w obrębie terytoriów II RP) wyniósłby ok. 12,3 mln zł. Szacunek ten powstał w oparciu
o następujące dane:
1)
na przymusowe roboty do III Rzeszy trafiło ok. 2 mln polskich obywateli,
z czego ok. 100 tys. na obszary dawnej RP, które zostały wcielone

do III Rzeszy;
2)
brak jest danych dotyczących liczby osób skierowanych na przymusowe roboty
do ZSRR;
3) obecnie
ze
świadczeń za deportację do pracy przymusowej zarówno
na tereny III Rzeszy, jak i ZSRR, korzysta ok. 120 tys. osób, co stanowi
maksymalnie 6,3 % ogółu osób deportowanych, które uprawnione były
do świadczeń przed wydaniem ww. wyroku przez Trybunał Konstytucyjny;
4)
średnia wysokość świadczenia wynosi 162,62 zł miesięcznie.

W związku z tym szacować należy, że liczba żyjących obecnie osób, które
deportowane były między Generalnym Gubernatorstwem a obszarami II RP wcielonymi
do III Rzeszy (a więc deportowanych w obrębie terytoriów II RP), wynosi mniej niż 6,3 tys.
(6,3 % ze 100 tys. osób, o których mowa w pkt 1).
Roczny koszt świadczeń dla tych osób wynosiłby zatem ok. 12,3 mln zł.
Niestety brak jest możliwości oszacowania liczby osób, które były deportowane
do pracy w obrębie terytorium Generalnego Gubernatorstwa. Można jednak zaryzykować
tezę, że liczba takich osób nie powinna być znacząco wyższa niż osób wskazanych powyżej
(deportacje wyłącznie w celu świadczenia pracy – w innych warunkach niż obóz pracy – były
na terenie Generalnego Gubernatorstwa zdecydowanie rzadsze niż deportacje do III Rzeszy).
Brak jest również danych o liczbie osób deportowanych przez władze sowieckie, gdyż
deportacje takie generalnie nie odbywały się w ramach terenów II RP okupowanych przez
Sowietów.
Z wyżej wskazanych względów niemożliwe jest oszacowanie kosztów świadczeń dla
osób deportowanych do pracy w obrębie terytorium Generalnego Gubernatorstwa i
deportowanych przez władze sowieckie do pracy w obrębie II RP.
Mając na uwadze, że Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
od stycznia 2010 r. realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego i wydaje decyzje w sprawie
5

świadczeń dla osób, które były deportowane do pracy przymusowej w obrębie terytoriów
II RP, należy stwierdzić, że ww. wydatki na realizację świadczeń dla osób z tej grupy są już
ponoszone przez budżet państwa. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
do dnia 30 września br. przyznał świadczenia 1214 osobom, roczny koszt tych świadczeń
wynosi ok. 2,4 mln złotych.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorstw,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana ustawa nie wywiera wpływu na rynek pracy, konkurencyjność
wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki oraz sytuację i rozwój regionów.



10_11zb
6