Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw

Zgodnie z art. 430 ust. 2 i 3 dotychczas wypłaty środków gwarantowanych dokonywał
syndyk albo zarządca (oraz odpowiednio kurator ustanowiony zgodnie z art. 429 ust. 3
ustawy, jeżeli powierzono mu zarząd masą upadłości) w imieniu i na rachunek
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, zgodnie odrębnymi przepisami. Po zmianie
przepisów przedmiotowej ustawy oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
obowiązek wypłaty środków gwarantowanych zostanie zdjęty z syndyka (zarządcy,
kuratora) i przejęty przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Konieczne jest zatem
uchylenie art. 430 ust. 2 i 3 oraz art. 435 (zmiana w art. 3 pkt 5), które regulują obecnie
obowiązki syndyka i zarządcy (czy kuratora) związane z wypłatą środków
gwarantowanych oraz koszty tych czynności. Po zmianach ustawy przepisy te staną się
nieaktualne.
Uchylenia wymaga również art. 431. Przepis ten stwierdza, iż wierzytelności, o których
mowa w art. 2 pkt 2 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, tzn. środki
gwarantowane, zaspokaja się bez ich zgłoszenia do masy upadłości. Ustawa – Prawo
upadłościowe i naprawcze reguluje obowiązki uczestników postępowania
upadłościowego i wykonywanie przez nich czynności w tym postępowaniu. Po zmianie
systemu wypłat środków gwarantowanych przepis art. 431 faktycznie odnosiłby się do
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (a nie do czynności syndyka, co ma miejsce
obecnie) i regulowałby obowiązki Funduszu w tym zakresie, co nie powinno mieć
miejsca w przedmiotowej ustawie. Właściwym rozwiązaniem będzie umieszczenie
przepisu regulującego zaspokojenie wierzytelności, o których mowa w art. 2 pkt 2
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (tj. środków gwarantowanych) – w tej
właśnie ustawie.
38) Zmiana w art. 4 pkt 3 – uzasadnienie zmiany analogiczne jak w przypadku uzasadnienia
uchylenia art. 430 ust. 1, podanego w pkt 37.
39) Zmiana w art. 4 pkt 4 – uchylenie art. 435. Zgodnie z nową regulacją określającą
moment rozpoczęcia oraz procedurę wypłat usunięto przepis, zgodnie z którym syndyk
albo zarządca obowiązany był do wykonywania czynności związanych z wypłatą
środków gwarantowanych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Procedura wypłat jest
bowiem w nowym kształcie oderwana od postępowania upadłościowego.
40) Zmiana w art. 4 pkt 5 – przepis art. 440 ust. 2 i 3 przez przeoczenie nie został objęty
nowelizacją objętą ustawą z dnia 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo
upadłościowe i naprawcze, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy

15
o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 53, poz. 434), która wprowadziła zmiany
do
art. 342 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, regulującego zasady
zaspokajania należności z funduszów masy upadłości. Z dniem wejścia w życie tej
ustawy wprowadzony został nowy podział wierzytelności uprzywilejowanych. Do
kategorii pierwszej zostały zaliczone – oprócz kosztów postępowania upadłościowego –
wyłącznie wierzytelności powstałe po ogłoszeniu upadłości, czyli tzw. wierzytelności
w stosunku do masy upadłości. Natomiast do kategorii drugiej obecnie należą wszelkie
uprzywilejowane wierzytelności powstałe przed ogłoszeniem upadłości.
Jak wynika z art. 2 pkt 2 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym – środki
gwarantowane to środki pieniężne zgromadzone w banku przez deponenta na
rachunkach imiennych oraz jego należności wynikające z innych czynności bankowych,
w walucie polskiej lub walutach obcych, według stanu na dzień zawieszenia działalności
banku. Roszczenie deponenta o wypłatę środków gwarantowanych powstaje więc
z dniem zawieszenia działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego. W myśl
przepisów dyrektywy 2009/14/WE Bankowy Fundusz Gwarancyjny obowiązany będzie
dokonać wypłaty w terminie 20 dni roboczych od dnia zawieszenia działalności banku.
Po zmianie przepisów ustawy wierzytelność Funduszu będzie należnością z tytułu
wypłaty środków gwarantowanych (a nie jak dotychczas – należnością z tytułu
przekazania syndykowi kwot na wypłatę tych środków) i będzie wierzytelnością
powstałą przed ogłoszeniem upadłości, którą w myśl art. 342 ust. 1 należy zaliczyć do
kategorii drugiej, z wyjątkiem sytuacji, o której mowa w projektowanym art. 2 pkt 4
lit. c ustawy o BFG, dotyczącej oddziału banku zagranicznego. W tym przypadku –
ze względu na przyjęcie, że spełnieniem warunku gwarancji jest wydanie przez sąd
postanowienia o uznaniu zagranicznego postępowania upadłościowego wszczętego
wobec banku zagranicznego, który prowadzi działalność w Polsce w formie oddziału,
albo wszczęcie postępowania upadłościowego obejmującego majątek banku
zagranicznego położony na terytorium Polski, wierzytelność BFG powstanie
po ogłoszeniu upadłości. Mając jednak na względzie pozycję BFG jako gwaranta
środków pieniężnych powierzanych bankom, celowe i uzasadnione jest zachowanie
uprzywilejowanego charakteru wszystkich wierzytelności Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego z tytułu wypłaty środków gwarantowanych.

16
Konieczna jest zatem zmiana art. 440 ust. 2 przez ustalenie nowego brzmienia przepisu
i przyjęcie w nim, iż należności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z tytułu wypłaty
środków gwarantowanych ulegają zaspokojeniu w kategorii drugiej.
Po powyższej zmianie art. 440 ust. 2 i przy obecnym brzmieniu art. 342 ust. 1 ustawy,
powstanie również konieczność dokonania zmian w art. 440 ust. 3. W doktrynie
przyjmuje się, iż w drodze podziału funduszów masy upadłości zaspokaja się
wierzytelności, które nie były objęte systemem gwarantowania oraz wierzytelności,
które przewyższały sumę gwarantowaną. Wierzytelności tych obecnie nie będzie można
zaliczyć do uprzywilejowanej kategorii drugiej, m.in. z uwagi na uregulowanie art. 434
pkt 1 ustawy, który stanowi, iż z dniem ogłoszenia upadłości ulegają rozwiązaniu
umowy rachunku bankowego. W konsekwencji, po zmianie art. 342 ust. 1,
wierzytelności z rachunków bankowych na zasadach ogólnych zaspokajane są
w
kategorii czwartej, gdzie zostały ujęte inne należności, które nie podlegają
zaspokojeniu w kategorii piątej, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia
upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji.
Z tego względu należy uchylić ustęp 3 w art. 440.

41) Zmiana w art. 5 – zmiana treści ustępu 1 i ust. 4 – 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o indywidualnych kontach emerytalnych, mająca na celu dostosowanie nomenklatury
oraz dodanie przesłanki w postaci wydania przez Komisję Nadzoru Finansowego
decyzji o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego, o ile
nie został on ustanowiony wcześniej, oraz wystąpienia do właściwego sądu z wnioskiem
o ogłoszenie upadłości, rodzącej obowiązek informacyjny po stronie zarządu
komisarycznego wobec deponentów. Artykuł ten dostosowany został do zmienionego
momentu, w którym następuje proces wypłat, tj. dnia zawieszenia działalności banku.
Podkreślenia wymaga, że niezmienione zostały terminy proceduralne wskazane
w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych, gdyż w tym przypadku nie
dochodzi do wypłaty środków gwarantowanych. Tym samym środki zgromadzone
w IKE wyłączone są z rygoru ich wypłaty w ciągu 20 dni roboczych od dnia spełnienia
warunku gwarancji. Podyktowane jest to ponadto faktem, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt
58a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dochody
z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym, w rozumieniu przepisów
o indywidualnych kontach emerytalnych są wolne od podatku. Wypłata tych środków

17
spowodowałaby brak możliwości skorzystania przez oszczędzających ze szczególnego
uprzywilejowania podatkowego. Argumentem przemawiającym również za
utrzymaniem dotychczasowego stanu prawnego w zakresie indywidualnych kont
emerytalnych jest fakt, iż zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o indywidualnych kontach
emerytalnych przez IKE należy rozumieć wyodrębniony zapis w rejestrze uczestników
funduszu inwestycyjnego, wyodrębniony rachunek papierów wartościowych lub inny
rachunek, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami
wartościowymi oraz rachunek pieniężny służący do obsługi takich rachunków
w podmiocie prowadzącym działalność maklerską, lub wyodrębniony rachunek
w
ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, wyodrębniony rachunek bankowy
w
banku, prowadzone na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej
nieuregulowanym – na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych
rachunków i rejestrów. Oznacza to, że poza bankiem krajowym, również inne podmioty
są uprawnione do prowadzenia takich rachunków. Uprzywilejowanie rachunków
prowadzonych w bankach krajowych naruszałoby reguły konkurencji i mogłoby
prowadzić do zniekształcenia rynku indywidualnych kont emerytalnych.
42) W art. 6 – proponowany przepis przejściowy uzależnia stosowanie nowej regulacji od
dnia wejścia w życie ustawy. W przypadku gdy spełnienie warunku gwarancji nastąpiło
przed dniem wejścia w życie ustawy, wypłata deponentom świadczenia pieniężnego
przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny nastąpi według przepisów dotychczasowych.
43) W art. 7 – przepis określający termin wejścia w życie ustawy określony na dzień
31 grudnia 2010 r. Ze względu na szeroki zakres zmian wprowadzanych przedmiotową
ustawą, w tym wprowadzenie systemów wyliczania w bankach pozwalających na
systematyczne generowanie list deponentów, konieczne jest zachowanie odpowiednio
długiego vacatio legis. Mając na uwadze powyższe oraz termin transpozycji
postanowień dyrektywy, data wejścia w życie ustawy określona została na dzień
31 grudnia 2010 r.
Na podstawie art. 127 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz szóstego tiret
w art. 2 ust. 1 decyzji Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji
Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów
przepisów prawnych, projekt ustawy zostanie przekazany do zaopiniowania przez Europejski
Bank Centralny, w szczególności w zakresie przepisów dotyczących zasad finansowania
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z kredytu udzielonego przez Narodowy Bank Polski.

18
Projekt ustawy na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) został umieszczony
w
Biuletynie Informacji Publicznej w dniu 12 marca 2010 r. aden z podmiotów
wykonujących zawodową działalność lobbingową nie zgłosił zainteresowania pracami nad
przedmiotowym projektem w trybie ww. ustawy.

19