Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

oraz homologi C6 C8 C9 CP 47,497


Historia problemu
Ok 2006 roku w ofercie sklepów internetowych oferujących substancje
psychoaktywne pojawiła się linia produktów o nazwie „Spice”. Produkty reklamowane
były jako produkty aromatyczne, kadzidełka „nie przeznaczone do użytku przez
ludzi”. Na stronach internetowych pojawiło się wiele doniesień, że produkty te palone
powodują podobne efekty jak marihuana. W końcu 2008 r. w wyniku analiz
chemicznych udało się zidentyfikować JWH-018. Był to pierwszy zidentyfikowany
syntetyczny kanabinol w produktach „Spice”.
W Polsce sklepy z substancjami psychoaktywnymi, czyli z tzw. „dopalaczami”
zaczęły pojawiać się w końcu 2008r. Także oferowane w nich były produkty z serii
„Spice”. Na początku 2009.r Centralne Laboratorium Kryminalistyczne
zidentyfikowało JWH-018 w produktach oferowanych w Polsce. Obecnie w Europie w
sumie zidentyfikowano 9 syntetycznych kanabinoli: JWH-018, HU-210, CP 47,497
wraz z homologami C6, C8, C9, JWH-073, JWH-398, JWH-200, JWH250.
Występowały one w produktach pod różnymi nazwami handlowymi oferowanych w
sklepach stacjonarnych oraz internetowych z tzw. dopalaczami.

Zagrożenie dla zdrowia
Brak jest badań prowadzonych na tej grupie substancji je li chodzi o ich toksyczno ć,
krótkotrwały czy długotrwały wpływ na organizm. Stąd ciężko jest okre lić na ile
stwarzają zagrożenia dla zdrowia publicznego i dla jednostki. Wiele z syntetycznych
kanabinoli jest substancjami o większym potencjale niż ich naturalny odpowiednik
THC. Mogą one w zawiązku z tym stwarzać podobne lub większe zagrożenie dla
zdrowia co THC.

Kontrola prawna w UE
Syntetyczne kanabinole nie są kontrolowane na podstawie przepisów prawa
europejskiego. Wiele krajów europejskich zdecydowało się jednak na ich kontrolę,
lub rozważa ich wprowadzenie pod kontrolę prawną. W Wielkiej Brytanii i
Luksemburgu wszystkie z wymienionych substancji są kontrolowane na mocy prawa
generycznego.
CP 47,497 wraz z homologami C6, C8, C9, kontrolowane jest w Niemczech, Austrii,
Francji, Szwecji, Litwie, Łotwie, Danii, Estonii, oraz Rumunii.
HU-210 kontrolowane jest w Austrii, Francji, Szwecji, Litwie, Łotwie, Danii, Estonii.
JWH-073 kontrolowane jest w Niemczech, Szwecji, Litwie, Łotwie, Danii, Estonii,
oraz Rumunii.
JWH-389 kontrolowane jest na Łotwie i w Danii podobnie jak JWH-250.
JWH-200 kontrolowane jest w Danii.

Istnieje bardzo ograniczona liczba informacji o oddziaływaniu na człowieka
syntetycznych kanabinoidów oraz ich ewentualnej toksyczno ci. Brak jest też
naukowych ekspertyz w tym zakresie. Istnieją jednak przesłanki wskazujące, że
obecne na rynku kanabinole są substancjami o porównywalnym bądź większym
potencjale działania z THC.

Ustawa nie powoduje powstania żadnych obciążeń finansowych dla budżetu
Państwa ani dla budżetów jednostek samorządów terytorialnych.


Warszawa, 15 kwietnia 2010 r.


BAS – WAPEiM – 601/10
TRYB PILNY


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Maciej Orzechowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r., Nr 5, poz. 47
oraz Nr 81, poz. 998) sporządza się następującą opinię:



1. Przedmiot projektu ustawy

Projekt ustawy zmierza do zmiany ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, ze zmianami). Zmiany
dotyczą wykazu środków odurzających grupy I-N, zawartego w załączniku nr 1
do ustawy oraz wykazu środków psychotropowych grupy I-P, zawartego w
załączniku nr 2 do ustawy. Do grupy środków odurzających dodano środki o
międzynarodowych nazwach zalecanych CP 47, 497, HU-210, JWH-073, JWH-
200, JWH-250 oraz JWH-398. Do grupy środków psychotropowych dodano
mefedron.


2. Stan prawa Unii Europejskiej oraz inne ratyfikowane umowy
miedzynarodowe w materii objętej projektem

2.1. Prawo Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
obejmuje:
- artykuły 34-36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2009 r.,
Nr 203, poz. 1569; dalej: TfUE), zakazujące ograniczeń ilościowych oraz
wszelkich środków równoważnych w przywozie i wywozie towarów (swoboda
przepływu towarów),
- decyzję Rady 2005/387/WSiSW z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany
informacji, oceny ryzyka i kontroli nowych substancji psychoaktywnych (Dz.
Urz. UE L 127 z 20.5.2005 r., str. 32; dalej: decyzja 2005/387/WSiSW),
- dyrektywę 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca
1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i
przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa
informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.7.1998 r. str. 37, ze zmianami; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdział 13, tom 20, str. 337; dalej
dyrektywa 98/34/WE).

2.2.
Należy również wymienić następujące ratyfikowane przez Polskę
umowy międzynarodowe zawarte w ramach systemu Narodów Zjednoczonych:
- Jednolitą konwencję Narodów Zjednoczonych o środkach odurzających z 1961
r. (Dz. U. z 1966 r., Nr 45, poz. 277),
- Konwencję Narodów Zjednoczonych o substancjach psychotropowych z 1971
r. (Dz. U. z 1976 r., Nr 31, poz. 180), które mają fundamentalne znaczenie dla
definicji nowych środków psychoaktywnych (art. 3 decyzji 2005/387/WSiSW)


3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej

3.1 Wpisanie substancji chemicznych do załączonych do ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii wykazów I-N oraz I-P skutkuje wprowadzeniem
ograniczeń w zakresie posiadania i obrotu tymi substancjami, w tym obrotu w
ramach rynku wewnętrznego UE. Zgodnie z artykułami 34 i 35 TfUE
ograniczenia ilościowe w przywozie i wywozie towarów między państwami
członkowskimi oraz wszelkie środki o skutku równoważnym są zakazane.
Jednocześnie w artykule 36 TfUE przewidziano odstępstwo od ogólnego zakazu
ograniczeń w swobodnym przepływie towarów. Zgodnie z wyrażoną tam zasadą
ochrona pewnych wartości, takich jak np. zdrowie i życie ludzi, może stanowić
przesłankę wprowadzenia ograniczenia swobody obrotu określonymi towarami.
Wprowadzenie ograniczeń w obrocie substancjami określonymi w projekcie nie
będzie stanowiło naruszenia swobody przepływu towarów jednakże będzie
wymagało wykazania proporcjonalności zastosowanych środków do celu jaki
ma zostać osiągnięty w zakresie ochrony zdrowia publicznego.
3.2.
Przyjęta w ramach dawnego III filara Unii decyzja 2005/387/WSiSW
potwierdza uprawnienie państw członkowskich do utrzymywania lub
wprowadzania na swoim terytorium wszelkich krajowych środków kontroli,
jakie uzna za stosowne, po zidentyfikowaniu przez siebie nowej substancji
psychoaktywnej (art. 9 ust. 3 decyzji).
Pod
pojęciem nowej substancji psychoaktywnej rozumie się:
a)
nowe
środki odurzające niezamieszczone w wykazach załączonych do
Jednolitej konwencji o środkach odurzających z 1961 r., a które mogą stanowić

2
porównywalne zagrożenie dla zdrowia publicznego jak substancje wymienione
w wykazach I, II lub IV do Konwencji; oraz

b) nowe leki psychotropowe, czyli substancje w postaci czystej lub w
formie preparatu, które nie zostały zamieszczone w wykazach załączonych do
Konwencji o substancjach psychotropowych z 1971 r., a która może stanowić
porównywalne zagrożenie dla zdrowia publicznego jak substancje wymienione
w wykazach I, II, III lub IV do Konwencji.

rodki o międzynarodowych nazwach zalecanych CP 47, 497, HU-210,
JWH-073, JWH-200, JWH-250 oraz JWH-398 nie są umieszczone w wykazach
załączonych do Jednolitej konwencji o środkach odurzających z 1961 r., zaś
mefedron nie został zamieszczony w wykazach załączonych do Konwencji o
substancjach psychotropowych z 1971 r. Mogą one zostać uznane za nowe
substancje psychoaktywne w rozumieniu decyzji 2005/387/WSiSW, pod
warunkiem, że stanowić będą porównywalne zagrożenie dla zdrowia
publicznego jak substancje wymienione w odpowiednich załącznikach do
Konwencji.

3.3. W przypadku, gdy państwo członkowskie zamierza skorzystać z
uprawnienia przewidzianego w art. 9 ust. 3 decyzji 2005/387/WSiSW, a więc
ustanowić w odniesieniu do takich nowych substancji krajowe środki kontroli,
musi ono wykazać istnienie zagrożenia. Do uzasadnienia projektu nie załączono
opinii i ekspertyz naukowych wskazujących na zagrożenie dla zdrowia
publicznego substancji objętych projektem ustawy. Powinny one wskazywać na
to, że substancje te mogą stanowić porównywalne zagrożenie dla zdrowia
publicznego z substancjami wymienionymi w odpowiednich załącznikach do
Konwencji.

3.4. Projekt ustawy wprowadza ograniczenia w swobodnym obrocie
określonymi substancjami chemicznymi w interesie zdrowia publicznego.
Dyrektywa 98/34/WE przewiduje obowiązek notyfikacji Komisji Europejskiej
projektu takiego aktu prawnego (art. 8 ust. 1 dyrektywy). Wykonanie tego
obowiązku w Polsce spoczywa na koordynatorze krajowego systemu (ministrze
właściwym do spraw gospodarki). Zgodnie z paragrafem 5 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr
239, poz. 2039, ze zmianą) projekt ustawy powinien zostać notyfikowany
Komisji Europejskiej w ramach krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych. Do projektu ustawy powinny zostać załączone informacje dotyczące
substancji chemicznych objętych ograniczeniem swobody przepływu towarów,
możliwych do zastosowania ich odpowiedników oraz analiza przewidywanego
wpływu tych substancji i preparatów na zdrowie wraz z ocena ryzyka (§ 9 pkt 3
rozporządzenia w zw. z art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34/WE).
3