Poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

je w jego jednolito ci i w sposób ciągły. Charakter urzędu sprawia, iż często prezydent
występuje wła nie w takiej sytuacji, nie realizując innych funkcji poza
reprezentowaniem państwa, czyli byciem obecnym w okre lonym miejscu
i w okre lonym czasie.

8) Zmiana w art. 127 ust. 3 polega na zwiększeniu ilo ci wymaganych podpisów,
niezbędnych do zgłoszenia kandydatury w wyborach prezydenckich
z dotychczasowych 100 000 do 300 000 obywateli. Zgłoszona propozycja jest efektem
negatywnych do wiadczeń z dotychczas odbytych kampanii wyborczych, w których
kilkakrotnie miały miejsce praktyki „kupowania” głosów poparcia, a następnie
wykorzystywania przysługującego zgłoszonym kandydatom bezpłatnego czasu
w telewizji publicznej, jako sposobu na reklamowanie produkowanych przez siebie
towarów.
Na marginesie należy również zaznaczyć, iż zwiększenie ilo ci osób
niezbędnych do zgłoszenia kandydatury na urząd prezydenta wystąpiło również
w innych krajach Europy rodkowej (np. w 1992 roku w Rumunii, z 100 000 do
200 000).

9) Zmiana projektowana w art. 131 ust. 2 polega na uniknięciu luki czasowej
w sprawowaniu zastępstwa głowy państwa przez Marszałka Sejmu. Dotychczasowe
sformułowanie „do czasu wyboru” zastąpione zostanie wła ciwym zwrotem „do czasu
objęcia urzędu”. Praktyka wskazuje, iż pomiędzy dniem wyborów, a objęciem urzędu,
również z uwagi na orzeczenie Sądu Najwyższego o ważno ci wyborów, upływa
około 2 miesięcy. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, w tym czasie w Polsce
nie byłoby urzędującej głowy państwa.

10) Zmiany w art. 133 Konstytucji wynikają z potrzeby skutecznego
doprecyzowania wymogu współdziałania pomiędzy Prezydentem i Rządem
w sprawach polityki zagranicznej, w kluczowej formie, jaką jest zajmowanie
stanowiska w sprawach polityki zagranicznej. Proponowana zmiana przesądza
o sposobie wykonywania przez Prezydenta funkcji reprezentanta państwa, w ramach
porządku konstytucyjnego, w którym Rada Ministrów prowadzi politykę zagraniczną

14
oraz sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami.
Wymóg porozumienia, oznacza - zgodnie z bogatym orzecznictwem w tym zakresie -
obowiązek uzgodnienia tre ci stanowiska lub czynno ci przez organ zobowiązany do
uzyskania porozumienia z innym organem władzy publicznej. Proponowana zmiana
będzie sprzyjać budowaniu koniecznej jednolito ci polityki zagranicznej państwa.
Projektowane w tym zakresie zmiany dotyczą możliwo ci prezentowania stanowiska
przez Prezydenta RP w zakresie polityki zagranicznej oraz obowiązku ratyfikacji
umów międzynarodowych, co do których zgoda wyrażana jest w formie ustawy.


11) Zmiana polega na uzupełnieniu tre ci zawartej w art. 134 ust. 3
o stwierdzenie, iż mianowanie Szefa Sztabu Generalnego i dowódców Sił Zbrojnych
następuje na wniosek przedłożony przez Prezesa Rady Ministrów.

12) Uchylenie art. 135 jest konsekwencją faktu, iż konstytucjonalizacja organu
doradczego głowy państwa jest zbędna.
Rada Bezpieczeństwa Narodowego jest ciałem o charakterze wyłącznie
doradczym i nie można domniemywać jakichkolwiek uprawnień władczych na jej rzecz.
Gdyby Rada Bezpieczeństwa Narodowego wyszła poza funkcje czysto doradcze
to mogłoby powstać niebezpieczeństwo konkurencji dla uprawnień rządu (zwłaszcza
za ministra obrony narodowej) i stałoby to w oczywistej sprzeczno ci z przysługującej
Radzie Ministrów kompetencji sprawowania ogólnego kierownictwa w dziedzinie
obronno ci kraju (okre lonej w art. 146 ust. 4 pkt 11 konstytucji).
Dekonstytucjonalizacja Rady Bezpieczeństwa Narodowego nie wymaga jednak
jej likwidacji, może ona nadal służyć Prezydentowi RP swoim wsparciem i radami.

13) Zmiany w art. 144 ust. 3 są w dużej mierze konsekwencją innych
projektowanych zmian.
Uchyleniu więc - z uwagi na dekonstytucjanalizację instytucji - podlegają
rozstrzygnięcia dotyczące procedury powoływania członków Krajowej Rady Radiofonii
i Telewizji oraz Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

15
Natomiast katalog prerogatyw zawartych w art. 144 ust. 3 uzupełniony zostaje
o powoływanie przez Prezydenta RP Prokuratora Generalnego.
Sprecyzowane zostają również kompetencje przysługujące prezydentowi wobec
ustawy uchwalonej przez parlament. Dotychczasowa regulacja art. 144 ust. 3 pkt 6
obejmowała jedynie możliwo ć podpisania lub odmowy podpisania ustawy,
w oddzielnym punkcie ujęta za została kompetencja do wystąpienia z wnioskiem
do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kontroli prewencyjnej. Konstytucyjna
regulacja kompetencji głowy państwa wobec ustawy przekazanej do podpisu obejmuje
jednak zarówno możliwo ć podpisania ustawy (art. 122 ust. 2); wniosek do Trybunału
Konstytucyjnego (art. 122 ust. 3), odmowę podpisania ustawy uznanej
za niekonstytucyjną (art. 122 ust. 4), jak i możliwo ć wystąpienia z wnioskiem do Sejmu
o ponowne rozpatrzenie ustawy (art. 122 ust. 5).
Wnioskodawcy proponują, aby regulacja zawarta w nowelizowanym punkcie 6
obejmowała jednoznacznie zarówno fakt podpisania ustawy, odmowy podpisania
ustawy jak i możliwo ć wystąpienia z wnioskiem do Sejmu o ponowne rozpatrzenie
ustawy.

14) Uchyla się art. 157 ust 2. Proponowana zmiana ma na celu likwidację
selektywnego wotum nieufno ci kierowanego przeciwko wybranemu ministrowi.
Praktyka ostatnich kadencji Sejmu wykazuje, iż składane w tym zakresie wnioski mają
jedynie charakter demonstracji politycznych mniejszo ci sejmowej, nie za
merytorycznej oceny pracy danego ministra. Należy również podkre lić, iż możliwo ć
indywidualnego odwoływania ministrów jest sprzeczna z koncepcją wzmocnienia
Rady Ministrów jako zintegrowanego ciała pracującego pod przewodnictwem Prezesa
Rady Ministrów i ponoszącego solidarną odpowiedzialno ć w procedurze
konstruktywnego wotum nieufno ci.

15) Uchylenie art. 159 będącego opisem formalnej procedury indywidualnego
wotum nieufno ci dla ministra jest konsekwencją uchylenia art. 157 ust. 2.


16
16) Zmiana proponowana w nowym brzmieniu art. 179 jest sformalizowaniem
trybu powoływania sędziów ukształtowanego w czasie funkcjonowania Konstytucji RP
z 1997 roku. Sprecyzowanie trybu i przesłanek możliwo ci odmowy powołania sędziów
zgodnie z wnioskiem przedłożonym przez Krajową Radę Sądownictwa wydaje się
niezbędne dla zachowania konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władz.

17) Proponowane zmiany polegają na dodaniu w rozdziale IX Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej nowego podtytułu regulującego pozycję, strukturę i zadania
prokuratury. Proponowane zmiany polegają na:
- okre leniu zadań prokuratury jako organu ochrony prawnej (art. 201a),
- okre leniu funkcji, trybu powoływania i kadencji Prokuratora Generalnego (art.
201b),
- zdefiniowaniu immunitetu Prokuratora Generalnego (art. 201c),
- delegacji do szczegółowego uregulowania zasad i trybu działania prokuratury,
jej organizacji, zasady powoływania i odwoływania Prokuratora Generalnego
i prokuratorów jednostek organizacyjnych prokuratury oraz praw i obowiązków
prokuratorów w ustawie (art. 201d),
- konstytucjonalizacji nowej instytucji, jaką jest Krajowa Rada Prokuratury
(art. 201e).

18) Zmiany polegają na uchyleniu art. 213-215 Konstytucji RP regulujących
istnienie i funkcjonowanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Krajowa Rady Radiofonii i Telewizji ma swój trwały wkład w kształtowanie
nowego, pluralistycznego ładu medialnego w Polsce, ładu mającego ważne
znaczenie dla całej sfery wolno ci politycznej. Jednak Rada funkcjonuje w sferze,
która w ostatnich latach uległa radykalnym przekształceniom (rewolucji cyfrowej).
Zachowując wszystko co było pozytywnego w dorobku Krajowej Rady Radiofonii
i Telewizji, należy obecnie podjąć działania mające na celu dostosowanie struktury
organów regulacyjnych do wymogów współczesno ci. Polska potrzebuje
zintegrowanego regulatora, a konstytucyjne „usztywnienie” to uniemożliwia.
Uchylenie art. 213-215 nie przesądza jednak ani o kształcie przyszłego ładu

17
medialnego ani też o ewentualnym trwaniu samej Rady. Decyzja należeć będzie
do ustawodawcy zwykłego.

III. Uwagi końcowe

Wprowadzenie projektowanej regulacji nie będzie wpływało na powstanie
dodatkowych obciążeń dla budżetu państwa.
Projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest objęty
prawem Unii Europejskiej.
W przypadku uchwalenia przedłożonej nowelizacji konieczna będzie również
nowelizacja wielu ustaw szczegółowych (m.in. Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa o wykonywaniu
mandatu posła i senatora, Ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej, Ustawa
o uposażeniu byłego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa o Radzie
Ministrów, Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej).
 

18