Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej

Warszawa, 11 czerwca 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-52(4)/10

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o powszechnym
obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (druk nr 2925).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Obrony
Narodowej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk



Stanowisko Rządu
wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym
obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2925)

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2925) zakłada, iż słuchacze wyższych seminariów
duchownych, z tytułu spełnienia powszechnego obowiązku obrony w latach 1959-
1980, tj. odbycia zasadniczej służby wojskowej, uzyskają prawo do mianowania na
pierwszy stopień oficerski, posiadając stopnie wojskowe szeregowych lub
podoficerów oraz na wyższy stopień wojskowy w przypadku posiadania stopnia
oficerskiego.
Wniesiony projekt przewiduje nowelizację przepisów art. 76 ust. 8 i 8a ustawy
z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.).
Doceniając wagę argumentów i intencje projektodawców należy zauważyć, że
wdrożenie przedłożonego projektu może naruszyć konstytucyjną zasadę równości
obywateli wobec prawa – art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) – nadając szczególne uprawnienia
określonej grupie społecznej.
Uzasadnienie projektu opiera się w głównej mierze na tezie, iż kierowanie
słuchaczy katolickich seminariów duchownych do odbycia zasadniczej służby
wojskowej w latach 1959-1980 było formą ich dyskryminacji w stosunku do
rówieśników ze studiów cywilnych.
W tym aspekcie nie wydaje się zasadnym, aby nadawanie stopni oficerskich
traktować na równi z zadośćuczynieniem za działania represyjne ówczesnych władz.
Można w tym miejscu przywołać rozwiązania ujęte w ustawie z dnia 24 lipca 1999 r.
o szczególnych zasadach, warunkach i trybie mianowania na wyższe stopnie
wojskowe żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski
podczas II wojny światowej i w okresie powojennym (Dz. U. Nr 72, poz. 804). Jak
wskazuje sam tytuł, przewidywała ona mianowanie na stopnie oficerskie – pierwszy
i wyższy – była to jednak forma wyróżnienia żołnierzy uczestniczących w walkach
o wolność i niepodległość Polski.
Ponadto należy zauważyć, iż w świetle obowiązujących przepisów generalnie
mianowanie na pierwszy stopień oficerski mogą uzyskać żołnierze, którzy odbyli
przeszkolenie wojskowe i zdali egzamin na oficera, a więc posiadający odpowiednie
kwalifikacje do takiego mianowania. Proponowane zmiany sankcjonowałyby
natomiast możliwość uzyskania nominacji oficerskiej bez nabycia niezbędnych ku
temu kwalifikacji, a więc w praktyce wprowadzały formę tytułu honorowego.
W tym miejscu należy wskazać, że obecnie obowiązujący art. 76 ust. 8 pkt 2
ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje, że
Minister Obrony Narodowej, a w niektórych przypadkach Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej, w czasie pokoju, może mianować na wyższy stopień
wojskowy osoby, które z racji ukończonego wieku lub stanu zdrowia nie podlegają
obowiązkowi służby wojskowej, oraz żołnierzy rezerwy m.in. w uznaniu
szczególnych zasług z tytułu działalności na rzecz suwerennej i demokratycznej
Rzeczypospolitej Polskiej. Jest oczywistym, że wskazana regulacja dotyczy także
osób duchownych.
Obecnie funkcjonujące w systemie prawnym rozwiązania są zasadne,

a jednocześnie nie doprowadzają do uprzywilejowania w możliwościach mianowania
na stopnie wojskowe jedynie pewnej grupy żołnierzy rezerwy. Ponadto należy
zauważyć, że uwzględnienie wniesionego projektu mogłoby wywołać uzasadnione
roszczenia pozostałych osób, które odbyły zasadniczą służbę wojskową w latach
1959–1980 i uzyskały stopień wojskowy w korpusie szeregowych lub podoficerów,
o mianowanie ich na pierwszy stopień oficerski. Jako przykład można podać
żołnierzy zastępczej służby wojskowej zatrudnianych w kopalniach węgla,
kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych.
Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę na fakt, iż podobna
propozycja poprawki do przedmiotowej ustawy była już zgłaszana przez Klub
Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości podczas drugiego czytania projektu ustawy
o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku Rzeczypospolitej Polskiej oraz zmianie
niektórych innych ustaw (druki nr 1921 i 2145) w dniu 15 lipca 2009 r. i nie
otrzymała akceptacji sejmowej Komisji Obrony Narodowej oraz została poddana pod
głosowanie na 46. posiedzeniu plenarnym Sejmu w dniu 16 lipca 2009 r. i odrzucona
większością głosów.
Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane powyżej okoliczności, Rada Ministrów
nie popiera poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym
obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2925).