Poselski projekt ustawy o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz o ustanowieniu Krzyża Wolności i Solidarności

Warszawa, 9 czerwca 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-44(5)/10

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz
o ustanowieniu Krzyża Wolności
i Solidarności (druk nr 2899).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Pracy
i Polityki Społecznej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk

Stanowisko Rady Ministrów
wobec poselskiego projektu ustawy o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz
o ustanowieniu Krzyża Wolności i Solidarności (druk sejmowy nr 2899)


Przedłożony poselski projekt ustawy o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz

o ustanowieniu Krzyża Wolności i Solidarności (druk sejmowy nr 2899) ma na celu wznowienie
Krzyża Niepodległości w formie Orderu Wojennego Krzyża Niepodległości oraz ustanowienie
w związku z 30 rocznicą wydarzeń Sierpnia 1980 roku Krzyża Wolności i Solidarności.

Krzyż Niepodległości zapisał się trwale w tradycji jako odznaczenie wojenne o randze
równej orderom. Zgodnie z art. 6 rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia

29 października 1930 r. o Krzyżu i Medalu Niepodległości (Dz. U. Nr 75, poz. 591, z późn. zm.)
Krzyż Niepodległości zajmuje w kolejności orderów i odznaczeń polskich miejsce przed
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wartości, które symbolizuje ów order
i którym hołdowało niepodległe państwo polskie w latach 1918 – 1939, a których
depozytariuszem były polskie władze na uchodźstwie, dzięki wznowieniu Krzyża i zachowaniu
ciągłości numeracji nowo nadanych Krzyży, staną się w sposób jednoznaczny wartościami
naszego państwa.
Proponowane w przedłożonym projekcie ustawy ustanowienie Krzyża Wolności
i Solidarności ma na celu uhonorowanie osób, które w latach 1956-1989, zagrożone
bezpośrednimi represjami, walczyły o Wolną Polskę. Ustanowienie Krzyża Wolności
i Solidarności wskazywałoby, iż niepodległe państwo polskie dostrzega heroizm i poświęcenie
tych wszystkich, których naczelnym imperatywem postępowania w latach 1956 – 1989 była
suwerenna i demokratyczna Rzeczpospolita.

Projekt ustawy wymaga jednak istotnych zmian legislacyjnych i redakcyjnych dotyczących
m.in. zamieszczenia części tych samych przepisów regulujących kwestię nadawania obu Krzyży
zarówno w przepisach projektowanej ustawy, jak i – za pośrednictwem przepisów zmieniających
– w ustawie z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. Nr 90, poz. 450,

1
z późn. zm.). Wątpliwości budzi także odmienne uregulowanie kwestii klas Krzyża
Niepodległości. W przepisach merytorycznych projektu nie wskazuje się, że Krzyż
Niepodległości dzieli się na klasy, ale taki podział wprowadzają przepisy projektu zmieniające
ustawę o orderach i odznaczeniach. Projekt zawiera również pojęcia nieprecyzyjne np. „dołoży
wszelkich starań”, „uzupełniony jak najszybciej”, „niewątpliwie zasłużyły się”, „w stosunku do
których można jednoznacznie ustalić” itp.
W art. 11 projektu autorzy posługują się pojęciami, („katalog osób rozpracowywanych
przez organa bezpieczeństwa PRL” czy „status osoby pokrzywdzonej”), które nie są
zdefiniowane zarówno w przepisach merytorycznych projektowanej ustawy, jak i w innych
obowiązujących przepisach ustaw.
Dyskusyjne jest określenie w art. 10 projektu wzoru odznaki Krzyża Wolności
i Solidarności, którego podstawą ma być wzór Krzyża Niepodległości z 1930 r., a następnie
wylicza się szereg koniecznych zmian w wyglądzie Krzyża Wolności i Solidarności, które
sprawią, że będzie miał on już niewiele wspólnego z Krzyżem Niepodległości.
Należy także zauważyć, że dzień 31 sierpnia ustanowiony został świętem państwowym jako
Dzień Solidarności i Wolności (Dz. U. z 2005 r., Nr 155, poz. 1295). Wydaje się zatem zasadne,
aby odznaczenie, niewątpliwie związane z tym świętem, nosiło taką samą nazwę, czyli Krzyż
Solidarności i Wolności.

Posłowie w projektowanej ustawie, przyjęli założenie, że koszt wznowienia Krzyża
Niepodległości i ustanowienia Krzyża Wolności i Solidarności to wydatek w granicach od 12 do
30 milionów złotych. Wydatki te obejmują wykonanie odznaki Krzyży
(wraz z futerałem, legitymacją i dyplomem w oprawie pozwalającej na jego zawieszenie na
ścianie) oraz dokonanie weryfikacji wniosków odznaczeniowych.
Mając na uwadze fakt, że ww. proces rozłożony będzie w czasie, przewiduje się, iż roczne
skutki finansowe projektowanej ustawy nie będą znaczne i wydatki związane z ich realizacją
ponoszone będą przez zainteresowane podmioty w ramach wydatków zaplanowanych w ich
budżetach.



2
Mając powyższe na uwadze, w tym konieczność dopracowania projektu pod względem
legislacyjnym i redakcyjnym, Rada Ministrów pozytywnie opiniuje inicjatywę poszerzenia
katalogu orderów i odznaczeń zawartą w poselskim projekcie ustawy o wznowieniu Krzyża
Niepodległości oraz o ustanowieniu Krzyża Wolności i Solidarności (druk sejmowy nr 2899).


3